Huế dưới bom đạn
VÕ QUANG YẾN
(Nhân xem một cuốn phim về Tết Mậu Thân)
Tết Mậu Thân. Một nhà báo và một nhà nhiếp ảnh quân đội Mỹ đáp trực thăng từ Đà Nẵng ra Huế, tìm theo một toán quân Marines.
Thủy quân lục chiến Mỹ được xe tăng M48 Patton yểm trợ tấn công vào Huế (Tết Mậu Thân) - Ảnh: wiki
Ngay trên trực thăng, khán giả đã hình dung được cuộc chiến tranh không cân bằng. Một quân binh xổ liên thanh bắn xuống dân quê đang làm việc giữa đồng ruộng: "Ai chạy là Việt Cộng, ai đứng yên là Việt Cộng có kỷ luật!". Buồn nôn, anh nhiếp ảnh hỏi: "Làm sao anh bắn được cả đàn bà con trẻ?" Nó cười: "Dễ quá, chỉ việc đừng bắn quá trước!" Sau khi nghe anh quân binh này tự hào đã một mình tiêu hủy hằng trăm quân địch, người kể chuyện tâm tình: "Tôi mơ được đi Đông Dương, hòn ngọc Á Châu, để gặp những người mang một nền văn minh xưa hàng ngàn năm rồi... để giết họ?".
Trực thăng đổ xuống một khu nhà đổ nát. Lửa cháy rực trời. Khói bốc nghi ngút. Toán quân dè dặt tiến bước, nhắm hướng sông Hương. Đây là Huế chăng? Tôi cố tìm mãi chẳng nhận ra được một góc đường nào quen, một tấm bảng gì đánh dấu nơi mình đã sống. Khu vực tang tóc này có thể là bất cứ thành phố nào trên đất Việt Nam cũng có thể là bất cứ thành phố nào trên thế giới sau một cuộc dội bom pháo kích. Thật ra phim đã được quay bên Anh, trong một xưởng làm khí bỏ trống, trên bờ sông Thames với 100.000 cây nhựa chở từ Hồng Kông qua.
Tôi không phải là nhà bình phẩm phim ảnh để phân tích cơ cấu cuốn phim. Tôi chỉ là một khán giả như trăm nghìn khán giả khác. Có điều Huế là quê hương tôi, tôi đi xem phim với đôi mắt tò mò, với một trái tim phồng nở.
Toán quân đột nhiên phải dừng lại vì nhiều loạt súng nổ đằng trước. Đội trưởng bị trúng mìn. Một anh lính da đen được cử đi tiền phong, bị bắn chết. Một anh bạn chạy lại cứu cũng bị bắn nốt. Gần cả toán quân, tức giận, phóng lên tìm cho được quân địch. Tìm kiếm, lục lạo, chạy săn. Chính nhà báo lại tìm ra được địch quân độc nhất: một cô gái, khăn quàng cổ kiểu người nam. Tôi đã từng đọc chuyện các cô du kích, cũng đã được xem một vở kịch "Cô bắn lén" trên sân khấu Paris, nhưng đây là lần đầu tiên tôi được thấy ở màn ảnh: Bị tử thương, cô kêu "đau quá" và yêu cầu được giết chết ngay. Anh nhà báo nhăn mặt nhưng cũng đã làm phận sự khó khăn ấy. Anh chàng này tuy trên mũ để mấy chữ "sinh để mà giết" lại đeo ở ngực dấu hiệu hòa bình, như để "nhấn mạnh tính nhị nguyên của loài người" theo lời anh ta giải thích cho ông đại tá và bị ông này dội cho một bài học về bổn phận quân binh. Đi qua Việt Nam với ước vọng tiếp xúc một nền văn hóa mới, anh ta chỉ tìm thấy chết chóc, giết hại và ở cuối phim đi tới mong ước: sống, vì dù sao sống cũng hơn chết!
 |
| Một góc thành phố Huế bị tàn phá trơ trụi nhìn từ máy bay Mỹ - Ảnh: wiki |
Thật vậy, trong suốt cuốn phim, ngoài một xen ở Sài Gòn với mấy anh lính ngồi uống nước trên vỉa hè, mặc cả cô gái điếm và bị bọn du côn ăn cướp máy ảnh, khán giả chỉ thấy trại quân đội Mỹ ở Đà Nẵng và nhà cửa bốc cháy ở một nơi gọi là Huế. Lầu đầu tiên một phim chiến tranh về Việt Nam mà không có rừng rậm cây ngàn, vùng lầy ruộng nương, trừ mấy cảnh thấy xa từ trên trực thăng. Văn hóa Việt Nam? Chẳng thấy đâu. Người Việt Nam? Ngoài những người đóng phụ ngồi trên hè phố, làm ngoài đồng ruộng hay chạy nạn trên lề đường, chỉ đếm được bảy mạng: trong số bốn người trai thì có hai anh bộ đội, một bên này, một bên kia, một đã chết, một còn sống, hai người còn lại là dân du côn Sài Gòn ; ba người đàn bà thì có cô gái du kích và hai người kia là gái điếm. May quá, cô ở Huế lại nói giọng Nam! Tôi sẽ hết sức đau đớn nếu nghe giọng Huế êm dịu trên đôi môi đầy son kia. Tôi khó tưởng tượng một cô gái Huế từ bỏ chiếc áo dài tha thướt, che mình sau cái nón thanh thanh đổi lấy một cái áo cụt, một cái quần jean bó sát, khêu gợi để mặc cả 5 đô la một chầu. Vô tình hay hữu ý, tác giả cuốn phim đã trình bày hai bộ mặt của phụ nữ Huế: trong lúc một người bán mình sinh sống, cô kia anh dũng tranh đấu để rồi ngã gục trước quân thù.
Nhưng một cô "cô bắn lén" làm sao chặn đứng lại được cả một đạo binh rầm rộ, xe tăng đại bác hùng hổ, một đạo binh mạnh nhất thế giới! Thêm nữa, một phần lớn đoạn đầu phim đã dành cho cách luyện tập công phu quân binh Marines. "Không phải cái súng giết mà chính là trái tim tôi kỹ. Cái súng chỉ là dụng cụ, chính trái tim băng đá mới giết người" không ngớt nhắc đi nhắc lại anh cai trưng tập trong suốt tám tuần huấn luyện. Thì ra quân đội Mỹ đã lấy trai tráng đôi mươi để luyện thành những bộ máy giết người không cần lý luận. Lẽ tất nhiên khi thất vọng, anh lính lấy làm lạ: "Tôi không hiểu, mình lại đây đánh giúp người ta, người ta phải cám ơn mình chứ?" Và lại càng bối rối hơn khi chỉ giáp mặt có một địch quân mà địch quân ấy lại là một cô gái trạc tuổi mình!
Nhà đạo diễn Stanley Kubrick, đã từng nổi tiếng với những phim A clockwork orange (Orange mecanique) Barry Lyndon, 200, lưu ký trong không gian, Shining... sau bảy năm vắng bóng, đã trở lại đập mạnh vào phim trường quốc tế, trong loại đam mê thống khổ. Nhan đề phim Full Metal Jacket là tên bao kim loại bọc viên đạn để khi đạn lọt vào cơ thể nó không nổ ra: viên đạn đã giết người một cách sạch sẽ, ôi quá nhân đạo! Sau những phim về chiến tranh Việt Nam: The deer hunter, Apocalypse New, Platoon..., cuốn này đã vượt ra khỏi giới hạn một chứng tích lịch sử. Có người cho nó là một khúc hòa tấu của cái chết. Theo ngay lời của tác giả, trong thời gian tập dượt trước khi ra trận, những thanh niên đã được huấn luyện theo kiểu nghi thức truyền thụ của trai tráng thời xưa. Có điều những tráng sĩ thuở trước hạ sơn để đi làm việc nghĩa, cứu dân độ thế, đây các binh sĩ được đưa đi gây thảm họa u sầu, ở phương trời xa lạ. Khổ cho mình nơi ấy là quê hương yêu dấu của ta.
V.Q.Y
(SH29/02-88)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
ĐINH PHONG
Thư từ thành phố Hồ Chí Minh
-
TRẦN KIÊM ĐOÀN
Có hai dòng sông chia hai nửa cuộc đời của một người con xứ Huế là dòng sông Hương và American River. -
TRẦN KIÊM ĐOÀN
Bách niên hư huyễn giai do vọng,
Hoàn mộng kim triêu kiến mộng hoàn.
(Trăm năm lãng đãng do hư vọng,
Tỉnh giấc mơ nay thấy mộng thành.)
Trình Hạo -
CAO HUY THUẦN
Tôi biết Hoàng Đăng Nhuận hồi 1987- 1988, khi mới bắt đầu nảy ra ý định triển lãm tranh của họa sĩ ở Huế tại Paris. -
ĐẶNG TIẾN
Từ ngoài nước nói về văn chương Huế mà không nhắc đến những tấm lòng hải ngoại còn hướng về Cố đô, là vô tình và bạc bẽo. Ở hải ngoại có nhiều hội thân hữu, ái hữu, đồng hương Huế, nhiều hoạt động văn hóa tích cực, như tổ chức Ngày Nhớ Huế… -
NHƯ QUỲNH DE PRELLE
Chúng tôi xuyên Việt lần cuối cùng trước khi rời Việt Nam, từ Sài Gòn qua Hội An, Đà Nẵng, Huế, Hà Nội, Ninh Bình và Sapa. -
TRẦN KIÊM ĐOÀN
Chiều nay, chúng tôi được mời tham dự Sinh nhật 80 và 85 của một đôi vợ chồng thuộc thế hệ huynh trưởng được tổ chức tại một biệt thự ở Granite Bay, gần thành phố Sacramento, thủ phủ tiểu bang California. -
THÁI KIM LAN
Từ trước đến nay, tôi đã viết nhiều về các công trình nghiên cứu văn hóa Đông Tây trên các lãnh vực khác nhau, duy có một đề tài mà tôi ít đả động đến - xem như là cất riêng - đó là chuyện về nhà hàng Cố Đô tại thành phố München do tôi thành lập năm 1984 và hoạt động của tôi trên lãnh vực ẩm thực tại một nước Âu châu, nước Đức. -
VÕ QUANG YẾN
Hơn 30 năm chung sống, nhà tôi đã được tôi kể cho nghe nhiều về cảnh đẹp, người hiền của nước Việt Nam ta, về những buổi đi nghe hát trên sông Hương một đêm trăng sáng, những buổi tắm đêm giữa sông Ô Lâu ngoài thôn Mỹ Cang, những mùa thi cử phượng đỏ rực trời, ve kêu rầu rĩ... -
Giáo sư, Tiến sĩ CAO HUY THUẦN:
Ở Pháp, tôi có gặp và trao đổi ý kiến với những người quan tâm đến vấn đề du lịch. Anh Nghĩa (bây giờ quản lý một hãng du lịch ở đây) có gởi một tấm hình quảng cáo lớn về Huế, tôi sẽ nhờ anh Cận mang về. -
"Cho đến khi tôi bị ngất xỉu, tôi mới biết mình đã làm việc quá nhiều. Nhà tôi đã đóng cửa phòng mạch hai tuần sau đó, không cho tôi làm nữa vì sợ tôi kiệt sức", giáo sư Bùi Minh Đức chia sẻ.
-
Lần đầu tiên một người Việt Nam nằm trong danh sách 35 nhà phát minh dưới 35 tuổi xuất sắc nhất năm 2014 do tạp chí MIT Technology Review bình chọn. Tạp chí này đã có một bài viết ngắn mô tả về quá trình nghiên cứu của chàng trai 32 tuổi.
-
THANH TOÀN
Trưa chủ nhật 23-10-83 Phòng khách cư xá sinh viên Đông Nam Á ở Paris được trang hoàng trang nhã. Có tấm bản đồ màu Thành phố Huế, tranh ảnh di tích thắng cảnh Huế, quày trưng bày sách báo, băng nhạc Huế. Người đến dự đông ngoài dự kiến, có cả các cô dâu, chú rể Huế người Pháp, có những bạn Pháp... -
Khi cuộc sống xô bồ đang cuốn chúng ta về phía trước, thần tượng hoá một phương Tây duy lý và thực dụng, thì chị, bằng tất cả nỗ lực của mình trong nghiên cứu, dịch thuật, hoạt động xã hội… lại đưa ta trở về với những giá trị nguồn cội đậm chất phương Đông thấm nhuần tư tưởng Phật giáo trong cách ăn, cách mặc, cách sống, cách thưởng ngoạn, và cách tư duy…
-
Trần Anh Thơ, nữ sinh xứ Huế, đã được cả 2 tổng thống George W. Bush và Barack Obama ký tặng bằng khen dành cho các học sinh xuất sắc.
-
Nhà thơ Hồ Đắc Thiếu Anh đã nhớ Huế như thế. Chị là một trong số thành viên đầu tiên của Nhớ Huế và là Hội viên Hội Nhà văn TP. HCM, cùng hành trình với thơ và các tổ chức từ thiện “ từ ấy” cho đến bây giờ.
-
Khi chưa đặt chân đến Huế, tôi không sao tưởng tượng được một cố đô sẽ như thế nào giữa thời hiện đại. Nhìn cuộc sống sôi động không ngừng nghỉ ở thủ đô, tôi chợt đem lòng lo lắng cho thành phố nhỏ dường như chỉ xuất hiện trong thơ trong nhạc.
-
DƯƠNG ĐÌNH CHÂU
Gửi người em gái Văn khoaBồ liễu cô thân, nàng công chúa Huyền Trân vì cơ đồ vạn cổ đã nam hướng Xà thành tạo thế ngàn năm vững bền ở phương Nam (theo Lê Mạnh Thát).
-
Ấn tượng của tôi về chuyến thăm ngắn ngày tại trường đại học Stanford, Mỹ là… giọng Huế! Stanford là trường đại học danh tiếng ở Mỹ, nằm cạnh thung lũng Silicon nổi tiếng và trường hợp này thường được dùng để minh chứng cho nhận định “các cụm công nghệ cao hiện đại thường quây tụ quanh các trường đại học nổi tiếng có các công trình nghiên cứu liên quan”. Còn giọng Huế ở Stanford thuộc về một người mới quen, một tiến sĩ thế hệ 8X: TS Lê Viết Quốc.
-
THÁI KIM LAN
(SH) - Ở đây mỗi ngày tôi đi dạo khoảng 45 phút đến 1 tiếng đồng hồ, mỗi lần tôi đếm được 4500 bước, có ai như tôi, là đi vòng được 2/3 công viên, đi hết 6500 bước là đến tòa lâu đài nhỏ Blutenburg, tính ra mỗi ngày tôi đi khoảng hơn 2 đến 3 cây số, nơi tôi ở gọi là Nymphenbad, nơi tắm của các nàng tiên, khoái chưa?
.png)
.png)
