XUÂN CỬU
Kỷ niệm 45 năm ngày giải phóng Thừa Thiên Huế
Ảnh: internet
23 giờ ngày 25 tháng 3 năm 1975. Không hiểu vì sao tôi không thể ngủ được, đầu óc cứ miên man suy nghĩ đâu đâu. Bất chợt có tiếng gõ cửa dồn dập và kéo theo tiếng gọi liên hồi “Cửu Cửu Cửu… anh Quốc Hương đây mà!” Không nghe tiếng trả lời, anh Hương sợ tôi không nhận ra anh lại gọi tiếp: “Anh ca sĩ Quốc Hương đây em Cửu ơi là em Cửu, ngủ say thế...”.
Tôi bật dậy như một chiếc lò xo vừa chạy vừa trả lời anh Hương: “Em đây, em đây...”. Tôi vội vàng mở cửa. Anh Quốc Hương ùa vào ngay như một cơn gió, anh chỉ tay vào tôi và mắng: “Đồ lười, đồ lười, nhạc sĩ gì mà ngủ sớm thế. Huế giải phóng rồi, viết đi, viết đi chứ!”
- Em xin lỗi anh. Thế Huế giải phóng rồi hở anh?
“Chứ còn gì nữa”. Nhìn anh Hương tôi thầm nghĩ, may quá mình vừa quen được Tuyết Thi, cô gái Huế dễ thương, cô ta vừa kể cho mình nghe về một số địa danh Huế và cả những phong trào học sinh, sinh viên xuống đường; Thi cũng nằm trong phong trào ấy, may quá.
Anh Hương nhìn thẳng vào mặt tôi anh nói: “Nghĩ gì mà mặt thần ra thế?”. Tôi lại nhìn anh cười khì và nói, “em kể cho anh nghe sau, còn bây giờ anh cứ yên tâm - yên tâm vào chú em chí cốt này nhé”. Thế rồi hai chúng tôi vào nhà.
Bố tôi ngủ dưới nhà nghe tiếng anh Quốc Hương cũng lên tiếp chuyện. Anh Hương nhanh nhẹn như một cán bộ điều hành chào bố và anh nói:
- Bây giờ con xin phép bố được phân công như thế này nhé: Em Xuân Cứu đi mua rượu, (tay anh móc túi và nói), đây đây anh có 30 đồng thù lao biểu diễn tối nay tại nhà hát lớn, cả suất Bích Nghĩa vợ nhạc sĩ Lưu Cầu đệm piano nữa, anh nói đến nhà em nhâm nhi, anh muốn có một tác phẩm mới mà lậy, anh nói đùa vậy. Cô ta cũng tin, vừa tẩy trang cười và nói: “Thế thì anh cầm tuốt đi nhâm nhi cùng anh Xuân Cửu hộ em. Nói xong cô ta đi ngay không để cho anh trả lời, chuyện là thế. Và bây giờ em đi ngay không trời sáng mất đấy, còn anh chuẩn bị bếp núc.
Bố tôi đỡ lời nói ngay:
- Không được không được, thế này nhé: Cửu đi mua rượu, anh Hương pha trà còn tôi lôi cổ con gà mới mua lúc chiều nấu cháo ta ăn sáng luôn...
Đi cái xe đạp Liên Xô của anh Quốc Hương cao ơi là cao, xuýt nữa các thứ bờ đê La Thành ăn tất, vội vã quá về đến nhà tôi để xe ở gốc cây xà cừ, tôi vào nhà bỏ các đồ nhậu giữa bàn và nói:
- Mọi thứ đầy đủ còn con bận vì lý do là cô gái Huế đã đến trong tâm tưởng của con rồi. Anh Hương, anh thông cảm vui với bố em, em chỉ chào rượu thôi, vì cái chuyện giải phóng Huế đấy anh Quốc Hương ạ. Anh cho em ngồi vào đàn nhé, Thỉnh thoảng em lại ra hầu rượu hai người...
Tiếng chuông đồng hồ đã điểm 4 giờ 30 sáng ngày 26 tháng 3 năm 1975. Một khoảnh khắc thời gian đáng nhớ in đậm trong trái tim tôi. Tiếng đàn lúc này sao trong sáng thế, kiên quyết thế, những lời ca sao mạnh mẽ thế. Phải chăng có sự truyền cảm của người xứ Huế chăng... Lạ thật chưa đến Huế, chỉ mới gặp người Huế kể chuyện mà mình đã hiếu Huế nhiều đến thế, như là người đã sống ở Huế lâu năm... Lời ca của bài hát đoạn mở đầu dựng lên một bối cảnh huy hoàng của 1 ngày mới.
Hôm nay ta đi dưới bóng cờ sao rực đỏ
Rợp trời cờ tung bay trên Thành Huế...
Hôm nay đi trong tiếng reo hò như tiếng sấm rền, bão dậy
Dòng người cuộn dâng như thủy triều lên...
Huế ơi ơ ờ... là Huế yêu thương ơi!
Thật thế, khi nói về giọng hò đã bao năm u uất, nay tôi khát khao muốn khai thác mọi sự từ tâm can của mình, khẳng định sự hòa nhập như chính trong tâm can của người dân xứ Huế yêu thương:
Hò ta hò theo bước quân đi...
Hò ta hò cùng toàn dân nổi dậy
Giành lấy chính quyền về ta, giành lấy cuộc đời tự do, giành lấy những giọng hò là hò chiến thắng ơ ơ ơ....
Khi kết bài tôi lại dùng một cụm từ ước mơ tựa như huyền thoại, khát vọng;
Sông Hương ơi... Trôi mau về phương biển gọi
Nay cuộc đời ta hết khổ đau - nay con thuyền ta về bến mới - Nay tiếng hò vang mãi, vang mãi trên Quê Hương; Vang mãi trên Thành Huế yêu thương!
8 giờ 30 phút ngày 26 tháng 3 năm 1975 tại Đài Truyền Hình Việt Nam. Bình minh dâng lên, mặt trời rực đỏ, tôi và anh Quốc Hương leo lên ban Văn nghệ tầng 3 mệt ơi là mệt. Nhìn dọc hành lang thấy nhạc sĩ Cầm Phong, mặt đăm chiêu đi đi lại lại, chắc có điều gì chăng. Tôi sướng quá nhìn anh Hương và nói: “May quá, may quá, nhạc sĩ Cầm Phong kia kìa”. Vừa lúc anh quay lại, nhìn thấy tôi anh Phong gọi và vẫy “Cửu, Cửu”. Tôi nhanh chóng lại sát anh: “Việc gì thế anh”. Anh Cầm Phong buột miệng ngay: “Huế giải phóng rồi Cửu ạ, trong kho chẳng có tác phẩm nào phù hợp để tối phát sóng nguy quá, nguy quá”. Tôi cười và rút trong túi ra: “Đây này, đây này, tác phẩm mới tinh sương. Em và anh Quốc Hương thức suốt cả đêm qua đấy”. Anh Phong sướng quá gật đầu và chào anh Hương “xin lỗi anh bấn quá. Mời anh vào phòng tôi uống nước”.
“Anh Hương bảo để tôi hát ngay cho anh nghe đã. Phải nhanh chóng như quân giải phóng chứ”. Chẳng kịp nói gì thêm, anh Quốc Hương hát ngay và làm cả động tác như đang biểu diễn trên sân khấu ấy. Mọi người qua lại, dừng xem đông ơi là đông. Hát xong sao mà bịn rịn thế, mọi người không chịu về phòng. Nhạc sĩ Cầm Phong hứa tối nay phát sóng mời các bạn xem trên màn bạc.
X.C
(SHSDB36/03-2020)
TRẦN HUYỀN ÂN
Tôi thường hay nghĩ về tết gắn liền với hình ảnh của mạ tôi - người thường kể cho tôi nghe câu chuyện tết bằng câu mở đầu: “Hồi nớ, tết là...”.
Kinh tặng, hương hồn nghệ sĩ Châu Thành
“Những con hổ xám đường 14” là biệt danh mà nguyên Thành đội trưởng Huế Thân Trọng Một dùng để tôn vinh một Trung đội bộ đội địa phương Quận 4 miền Tây Thừa Thiên do A Lơn chỉ huy.
Sau cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 9 năm, kết thúc bằng Điện Biên Phủ lẫy lừng, chờ tổng tuyển cử sau Hiệp định Genève hai năm mòn mỏi, quân dân ta còn phải trường kỳ kháng Mỹ dài mấy mươi năm.
LÊ XUÂN VIỆT
Sau ngày miền Nam giải phóng (Xuân 1975) tôi chuyển công tác từ Đại học tổng hợp Hà Nội vào Huế. Ở thành phố đẹp và thơ, đầy mơ mộng này rất hợp ngành văn mà tôi say mê và theo đuổi từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường phổ thông.
PHẠM HỮU THU Nếu không nghe những nhận xét, dù kiệm lời của những vị cựu lãnh đạo địa phương và không trực tiếp kiểm chứng, thú thật là tôi không thể viết về con người này, một con người không chỉ dũng cảm trong chiến đấu mà còn giàu lòng nhân ái đối với đối phương và tận tâm vì nghĩa tình đồng đội. Người đó là ông Lê Hữu Tòng, nguyên Huyện đội trưởng Huyện đội Hương Thủy!
Hồng Thế vừa làm thơ vừa cày ruộng ở quê. Cách đây mấy năm, anh có con bò già không cày được nữa, phải bán đi để mua bò mới.
TẤN HOÀI
bút ký
Nhà văn Graham Grin có một quyển tiểu thuyết "MỘT NGƯỜI MỸ TRẦM LẶNG".
NHẤT LÂM
Bút ký
NGUYỄN PHÚC ƯNG ÂN
Hồi ký
Tôi tỉnh giấc. Ngoảnh sang bên cạnh thấy các bạn đã ngồi dậy. Nằm yên trong bóng đêm, tôi thử tính xem mình đang còn cách Huế mấy cây số.
HỮU THU - CHIẾN HỮU
Ghi chép
Cuối năm ngoái, huyện Hương Trà tổ chức khánh thành hồ chứa nước Khe Rưng.
THANH THANH
Thật bất ngờ đọc lại một năm thơ Sông Hương dưới trăng rằm mười bốn chạp rồi ngơ ngẩn bấm đốt tay.
HÀ KHÁNH LINH - NGUYỄN KHẮC PHÊ
Chuẩn bị ra số kỷ niệm 10 năm giải phóng, Tòa soạn Tạp chí Sông Hương đã có kế hoạch phỏng vấn đồng chí Vũ Thắng, ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Trị Thiên, nhưng chương trình làm việc trong tuần của đồng chí văn phòng đã xếp quá chật.
PHẠM HUY LIỆU
Hồi ký
Đầu tháng 9/1968 tôi điều trị ở Bệnh viện Binh trạm 34, tỉnh Saravane, Nam Lào. Viện nằm trong thung lũng. Xung quanh nhiều núi cao rừng già nên cũng ít bị máy bay Mỹ quấy nhiễu.
DƯƠNG PHƯỚC THU
Bắt sáu tên giặc Pháp nhảy dù xuống huyện Phong Điền.
Ngày 23 tháng 8 năm 1945, Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở Huế thắng lợi, chiều cùng ngày, tại Sân vận động Bảo Long (về sau đổi gọi là Sân vận động Tự Do), trước hàng vạn đồng bào dự mít tinh, Ủy ban Cách mạng lâm thời tỉnh Thừa Thiên được thành lập và ra mắt, do nhà giáo Tôn Quang Phiệt làm Chủ tịch.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Tôi tỉnh giấc khi trời còn tối, nhưng không sao ngủ được nữa. Không phải vì tiếng động của những guồng máy quay, tiếng những vành thép nghiền vỡ vụn đá và cờ-lanh-ke.
TRẦN SỬ kể
HOÀNG NHÂN ghi
Chiến tranh du kích ở huyện Hương Thủy trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp đã diễn ra với nhiều hình thức chiến đấu đầy tính chất sáng tạo của toàn dân.
NGÔ MINH
Đối với anh em làm thơ, viết văn ở ba tỉnh Bình - Trị - Thiên trong nhiều chục năm qua, nhà thơ Hải Bằng là người không thể quên!
HỒNG NHU
Tôi biết anh, đọc anh từ trong kháng chiến chống Pháp, nhưng mỗi người một đơn vị công tác, mãi đến năm 1972 mới gặp nhau. Đó là một ngày mùa hè, bấy giờ Đông Hà vừa mới được giải phóng.