XUÂN CỬU
Kỷ niệm 45 năm ngày giải phóng Thừa Thiên Huế
Ảnh: internet
23 giờ ngày 25 tháng 3 năm 1975. Không hiểu vì sao tôi không thể ngủ được, đầu óc cứ miên man suy nghĩ đâu đâu. Bất chợt có tiếng gõ cửa dồn dập và kéo theo tiếng gọi liên hồi “Cửu Cửu Cửu… anh Quốc Hương đây mà!” Không nghe tiếng trả lời, anh Hương sợ tôi không nhận ra anh lại gọi tiếp: “Anh ca sĩ Quốc Hương đây em Cửu ơi là em Cửu, ngủ say thế...”.
Tôi bật dậy như một chiếc lò xo vừa chạy vừa trả lời anh Hương: “Em đây, em đây...”. Tôi vội vàng mở cửa. Anh Quốc Hương ùa vào ngay như một cơn gió, anh chỉ tay vào tôi và mắng: “Đồ lười, đồ lười, nhạc sĩ gì mà ngủ sớm thế. Huế giải phóng rồi, viết đi, viết đi chứ!”
- Em xin lỗi anh. Thế Huế giải phóng rồi hở anh?
“Chứ còn gì nữa”. Nhìn anh Hương tôi thầm nghĩ, may quá mình vừa quen được Tuyết Thi, cô gái Huế dễ thương, cô ta vừa kể cho mình nghe về một số địa danh Huế và cả những phong trào học sinh, sinh viên xuống đường; Thi cũng nằm trong phong trào ấy, may quá.
Anh Hương nhìn thẳng vào mặt tôi anh nói: “Nghĩ gì mà mặt thần ra thế?”. Tôi lại nhìn anh cười khì và nói, “em kể cho anh nghe sau, còn bây giờ anh cứ yên tâm - yên tâm vào chú em chí cốt này nhé”. Thế rồi hai chúng tôi vào nhà.
Bố tôi ngủ dưới nhà nghe tiếng anh Quốc Hương cũng lên tiếp chuyện. Anh Hương nhanh nhẹn như một cán bộ điều hành chào bố và anh nói:
- Bây giờ con xin phép bố được phân công như thế này nhé: Em Xuân Cứu đi mua rượu, (tay anh móc túi và nói), đây đây anh có 30 đồng thù lao biểu diễn tối nay tại nhà hát lớn, cả suất Bích Nghĩa vợ nhạc sĩ Lưu Cầu đệm piano nữa, anh nói đến nhà em nhâm nhi, anh muốn có một tác phẩm mới mà lậy, anh nói đùa vậy. Cô ta cũng tin, vừa tẩy trang cười và nói: “Thế thì anh cầm tuốt đi nhâm nhi cùng anh Xuân Cửu hộ em. Nói xong cô ta đi ngay không để cho anh trả lời, chuyện là thế. Và bây giờ em đi ngay không trời sáng mất đấy, còn anh chuẩn bị bếp núc.
Bố tôi đỡ lời nói ngay:
- Không được không được, thế này nhé: Cửu đi mua rượu, anh Hương pha trà còn tôi lôi cổ con gà mới mua lúc chiều nấu cháo ta ăn sáng luôn...
Đi cái xe đạp Liên Xô của anh Quốc Hương cao ơi là cao, xuýt nữa các thứ bờ đê La Thành ăn tất, vội vã quá về đến nhà tôi để xe ở gốc cây xà cừ, tôi vào nhà bỏ các đồ nhậu giữa bàn và nói:
- Mọi thứ đầy đủ còn con bận vì lý do là cô gái Huế đã đến trong tâm tưởng của con rồi. Anh Hương, anh thông cảm vui với bố em, em chỉ chào rượu thôi, vì cái chuyện giải phóng Huế đấy anh Quốc Hương ạ. Anh cho em ngồi vào đàn nhé, Thỉnh thoảng em lại ra hầu rượu hai người...
Tiếng chuông đồng hồ đã điểm 4 giờ 30 sáng ngày 26 tháng 3 năm 1975. Một khoảnh khắc thời gian đáng nhớ in đậm trong trái tim tôi. Tiếng đàn lúc này sao trong sáng thế, kiên quyết thế, những lời ca sao mạnh mẽ thế. Phải chăng có sự truyền cảm của người xứ Huế chăng... Lạ thật chưa đến Huế, chỉ mới gặp người Huế kể chuyện mà mình đã hiếu Huế nhiều đến thế, như là người đã sống ở Huế lâu năm... Lời ca của bài hát đoạn mở đầu dựng lên một bối cảnh huy hoàng của 1 ngày mới.
Hôm nay ta đi dưới bóng cờ sao rực đỏ
Rợp trời cờ tung bay trên Thành Huế...
Hôm nay đi trong tiếng reo hò như tiếng sấm rền, bão dậy
Dòng người cuộn dâng như thủy triều lên...
Huế ơi ơ ờ... là Huế yêu thương ơi!
Thật thế, khi nói về giọng hò đã bao năm u uất, nay tôi khát khao muốn khai thác mọi sự từ tâm can của mình, khẳng định sự hòa nhập như chính trong tâm can của người dân xứ Huế yêu thương:
Hò ta hò theo bước quân đi...
Hò ta hò cùng toàn dân nổi dậy
Giành lấy chính quyền về ta, giành lấy cuộc đời tự do, giành lấy những giọng hò là hò chiến thắng ơ ơ ơ....
Khi kết bài tôi lại dùng một cụm từ ước mơ tựa như huyền thoại, khát vọng;
Sông Hương ơi... Trôi mau về phương biển gọi
Nay cuộc đời ta hết khổ đau - nay con thuyền ta về bến mới - Nay tiếng hò vang mãi, vang mãi trên Quê Hương; Vang mãi trên Thành Huế yêu thương!
8 giờ 30 phút ngày 26 tháng 3 năm 1975 tại Đài Truyền Hình Việt Nam. Bình minh dâng lên, mặt trời rực đỏ, tôi và anh Quốc Hương leo lên ban Văn nghệ tầng 3 mệt ơi là mệt. Nhìn dọc hành lang thấy nhạc sĩ Cầm Phong, mặt đăm chiêu đi đi lại lại, chắc có điều gì chăng. Tôi sướng quá nhìn anh Hương và nói: “May quá, may quá, nhạc sĩ Cầm Phong kia kìa”. Vừa lúc anh quay lại, nhìn thấy tôi anh Phong gọi và vẫy “Cửu, Cửu”. Tôi nhanh chóng lại sát anh: “Việc gì thế anh”. Anh Cầm Phong buột miệng ngay: “Huế giải phóng rồi Cửu ạ, trong kho chẳng có tác phẩm nào phù hợp để tối phát sóng nguy quá, nguy quá”. Tôi cười và rút trong túi ra: “Đây này, đây này, tác phẩm mới tinh sương. Em và anh Quốc Hương thức suốt cả đêm qua đấy”. Anh Phong sướng quá gật đầu và chào anh Hương “xin lỗi anh bấn quá. Mời anh vào phòng tôi uống nước”.
“Anh Hương bảo để tôi hát ngay cho anh nghe đã. Phải nhanh chóng như quân giải phóng chứ”. Chẳng kịp nói gì thêm, anh Quốc Hương hát ngay và làm cả động tác như đang biểu diễn trên sân khấu ấy. Mọi người qua lại, dừng xem đông ơi là đông. Hát xong sao mà bịn rịn thế, mọi người không chịu về phòng. Nhạc sĩ Cầm Phong hứa tối nay phát sóng mời các bạn xem trên màn bạc.
X.C
(SHSDB36/03-2020)
THANH TÙNG
Nhạc sĩ Phạm Duy không phải người Huế, nhưng qua những lần dừng lại ở Huế ông đã cho ra đời nhiều giai điệu trữ tình và nhiều hình ảnh đẹp, sâu lắng, trong đó thấp thoáng nhiều bóng hồng xứ Huế.
NGUYỄN QUANG HÀ
Để giữ gìn thành phố Huế, chính quyền miền Nam tổ chức nhiều đồn bốt để bảo vệ. Ở phía Nam Huế có đồn An Cựu gần núi Ngự Bình.
HUY CẬN - XUÂN DIỆU
(Trích)
DƯƠNG PHƯỚC THU
Ngày 22/7/2021, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế tổ chức buổi tọa đàm khoa học lấy ý kiến cho Đề án xây dựng Phòng Truyền thống Văn học Nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế, kể từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến nay.
DƯƠNG HOÀNG
Trải qua những năm tháng đấu tranh giải phóng dân tộc tập hợp dưới ngọn cờ của Mặt trận Dân tộc Thống nhất, nhân dân Thừa Thiên Huế đã từng bước được rèn luyện, thử thách trong gian khó và cùng lớn lên với những tên gọi, những hoạt động, nhiệm vụ cũng thay đổi qua từng giai đoạn để phù hợp hơn với hoàn cảnh thực tại của phong trào cách mạng.
HÀ KHÁNH LINH
Còn sống sót sau 30/4/1975 chúng tôi thường tìm đến nhau dẫu có người thân thể không còn nguyên vẹn, hoặc mắc một số bệnh nào đó do di chứng của chất độc hóa học màu da cam Diocine của Mỹ, hoặc bị sốt rét ác tính, hoặc bị tra tấn khi rơi vào tay giặc…
NGUYỄN QUANG HÀ
Chừng 9 giờ tối anh em du kích ra đón chúng tôi ở nghĩa trang làng.
PHƯỚC HOÀNG
Ngày 23 tháng 8 năm 1945, tại sân vận động Huế, trước sự chứng kiến của hơn một vạn người, nhà thơ Tố Hữu, Chủ tịch Ủy ban khởi nghĩa Thừa Thiên tuyên bố, chính quyền đã về tay nhân dân, đồng thời ra mắt Ủy ban Nhân dân Cách mạng lâm thời Thừa Thiên.
MẶC HY
(Nhớ về nhạc sĩ Nguyễn Hồng và các bạn văn nghệ hy sinh 40 năm trước)
MINH ĐẠO
Khi tôi viết nhưng dòng này, tôi không còn nhìn thấy gì nữa. Bóng tối bao phủ lấy tôi đã 10 năm qua rồi.
DƯƠNG PHƯỚC THU
Nhà báo - Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tên khai sinh Võ Giáp, sinh ngày 25 tháng 8 năm 1911, tại làng An Xá, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình trong một gia đình nhà nho yêu nước, mà thân phụ là một “thầy đồ” trường huyện.
XUÂN HOÀNG
Hồi ký
(Trích Chương V, tập II - "Trường tư thục Thuận Hóa")
PHẠM PHÚ PHONG
Người già thường hay nghĩ ngợi về quá khứ. Không biết có phải vì thế hay không mà khi đọc lại Biên niên Sông Hương[1], tôi bỗng nhớ đến một cuộc hội thảo về Tạp chí Sông Hương diễn ra cách đây gần tròn 37 năm.
VŨ THỊ THANH LOAN
1. Lemur Nguyễn Cát Tường là một họa sĩ trẻ tài năng của khóa IV trường Mỹ thuật Đông Dương (1928 - 1933). Sau khi tốt nghiệp, ông thường xuyên cộng tác với báo Phong Hóa, Ngày Nay của Tự Lực Văn Đoàn.
HOÀNG THỊ NHƯ HUY
Chiếc áo dài đầu tiên đời tôi được mẹ may vào năm tôi lên Đệ Thất (lớp 6 bây giờ). Biết nói sao niềm vui sướng của tôi khi lần đầu mặc chiếc áo dài ấy!
TRẦN TRUNG SÁNG
Khoảng mùa đông 1970 - 1971, khi đang còn đang học lớp 10, trong một chuyến phiêu lưu lãng mạn và rồ dại nhất của tuổi thiếu niên, tôi có lần lạc bước đến một xóm nhỏ gần bên cầu Gia Hội, và đã gặp ông: họa sĩ Lê Vinh, người họa sĩ vẽ tranh xi-nê lừng danh nhất xứ Huế thời bấy giờ. Lúc này, ông chừng độ tuổi 30, người dong dỏng, tóc vuốt ngược, sơmi màu, quần jean, giày cổ cao, dáng dấp phong trần, như bước ra từ màn bạc!
HOÀNG PHƯỚC
Ngày 6 tháng 1 năm 1946, cuộc bầu cử Quốc hội khóa đầu tiên sau Cách mạng Tháng Tám đã thành công rực rỡ, tiếp đó, ngày 24 tháng 2 năm 1946, cử tri toàn tỉnh Thừa Thiên phấn khởi nô nức đi bầu Hội đồng Nhân dân tỉnh và Hội đồng Nhân dân thành phố Huế. Đây là ngày hội lớn chưa từng có trong lịch sử của toàn thể Nhân dân Việt Nam sau ngày đất nước được độc lập.
TRẦN NGUYÊN HÀO
Năm 1946, lần đầu tiên toàn thể người dân Việt Nam được hưởng và thực thi quyền làm chủ, tự do lựa chọn bầu ra những người đại diện xứng đáng gánh vác công việc chung của đất nước; cùng với đó là những tư tưởng về dân chủ, pháp quyền của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại bài học giá trị cho mai sau.