(SHO). Hôm 18.2, Dự án bảo tồn làng cổ Đường Lâm đã chính thức nhận Giải thưởng của UNESCO Khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Đây là câu chuyện mà các di tích làng cổ của Huế và các nơi khác phải học hỏi. Cả nước hiện có 9.000 làng được nhà nước công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.
Làng Đường Lâm. Ảnh Internet
Họ đã nói
Bà Katherine Muller -Marin, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO HN đánh giá:”Hội đồng Giám khảo các Giải thưởng Di sản 2013 đánh giá cao công tác trùng tu được thực hiện trong các ngôi nhà cổ ở Đường Lâm và đặc biệt ấn tượng khi biết rằng công việc trùng tu đã và sẽ tiếp tục có ảnh hưởng ngày càng lớn trong cộng đồng địa phương. Nhìn chung, các dự án được giải thưởng đều đạt đến những tiêu chuẩn kỹ thuật bảo tồn cao nhất, huy động được sự tham gia của cộng đồng, góp phần nâng cao năng lực và thúc đẩy công tác bảo tồn nói chung. Tại Việt Nam, trước sự lớn mạnh của hoạt động bảo tồn cũng như sự quan tâm ngày càng tăng của khối tư nhân đối với di sản văn hóa, UNESCO rất hy vọng rằng câu chuyện thành công của làng Đường Lâm sẽ là nguồn cảm hứng cho các dự án bảo tồn trong tương lai, tại Việt Nam cũng như trong khu vực”
Ông Kazuhiro Nishiyama, Chuyên gia cao cấp Cục Tài sản văn hóa, Bộ Văn hóa Nhật Bản nhận định: “Dự án bảo tồn làng cổ Đường Lâm dựa trên đề xuất hợp tác của Nhật Bản. Kiến trúc nhà cổ bằng gỗ của VN có nhiều điểm tương đồng với Nhật Bản nhưng bảo tồn ở đây không chỉ là bảo tồn các ngôi nhà gỗ mà là bảo tồn đời sống nông thôn của VN với nhiều nét như đời sống văn hóa, sinh hoạt hằng ngày của người dân...”
Ông Akira Shimizu, Phó trưởng đại diện Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản tại VN (JICA) : “Làng cổ Đường Lâm có nhiều cơ sở để phát triển du lịch, để bảo tồn và phát triển thì cần chú ý đến nghệ thuật kiến trúc, đời sống nông nghiệp, sự tăng trưởng dân số và phát triển cộng đồng... Giải thưởng này của UNESCO sẽ mở ra cánh cửa để Đường Lâm cũng như các làng cổ VN chiến thắng với những thách thức đang đối mặt”
Ông Nguyễn Quang Sơn, Bí thư Thị ủy Sơn Tây, TP HN khẳng định: “Làng cổ ở Đường Lâm là ngôi làng đầu tiên trong tổng số 9.000 làng được nhà nước công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia. Trong những năm qua, Đường Lâm tiến hành triển khai công tác bảo tồn, quản lý, giữ gìn và phát huy có hiệu quả các giá trị di sản”.
Đường Lâm đã làm gì?
Trong quá trình bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Làng cổ Đường Lâm, đã có nhiều tổ chức, đơn vị quan tâm đến giá trị văn hóa của làng cổ độc đáo này. Trong đó, làng cổ Đường Lâm luôn nhận được sự quan tâm, đầu tư, hợp tác của Chính phủ Nhật Bản mà đại diện là Cục Tài sản văn hóa Nhật Bản, tổ chức JICA Nhật Bản và Trường Đại học Nữ Chiêu Hòa.
Dự án đã trùng tu 5 ngôi nhà tại làng Đường Lâm trong tình trạng các ngôi nhà này đang xuống cấp nghiêm trọng, thậm chí là đối mặt với nguy cơ bị đổ sập.
Đã có 17 công trình di tích và nhà cổ đã được tu bổ, sửa chữa. Lượng khách du lịch trong và ngoài nước đến thăm tăng nhanh chóng Nếu năm 2008 là 3 vạn thì đến năm 2013 du khách đến với Đường Lâm là 13 vạn lượt khách.
Du khách đến với Đường Lâm ngày càng nhiều
Bài học
TS Nguyễn Thế Hùng, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, Bộ VHTTDL cho biết: “Trong thời điểm hiện tại, công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa làng cổ VN đang đối diện với nhiều thách thức như quá trình đô thị hóa, tăng trưởng dân số, thay đổi về mô hình sản xuất, phong tục tập quán... Bởi vậy, Giải thưởng mà UNESCO dành cho Dự án bảo tồn nhà cổ truyền thống tại làng cổ Đường Lâm là sự khích lệ quan trọng, thúc đẩy các dự án bảo tồn làng cổ Đường Lâm nói riêng và cũng như với các dự án bảo tồn làng cổ VN nói riêng”.
Được biết, đây là 1 trong 5 Giải thưởng về bảo tồn di sản văn hóa của UNESCO Khu vực châu Á - Thái Bình Dương mà VN đã nhận được những năm qua, trong đó có 4 giải thưởng cho các dự án bảo tồn di sản có sự đóng góp của các chuyên gia Nhật Bản, bao gồm: Dự án hợp tác bảo tồn phố cổ Hội An (2000); Dự án bảo tồn 6 kiến trúc nhà cổ tại các tỉnh Bắc Ninh, Quảng Nam, Thanh Hóa, Nam Định, Tiền Giang, Đồng Nai (2004); Dự án bảo tồn nhà thờ họ Tăng tại Hội An (2009); và Dự án bảo tồn nhà cổ truyền thống tại làng cổ Đường Lâm (2013).
Nam Giao
PHÙNG TẤN ĐÔNG
1. Bộ bài chòi - một sản phẩm của giao lưu văn hóa
PHẠM TRƯỜNG AN
Ngày 1/12/2016, “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” chính thức được UNESCO công nhận là “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại”.
TRẦN VĂN DŨNG
Vào ngày 7/12/2017, tại Phiên họp Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 12 của UNESCO diễn ra tại Jeju, Hàn Quốc, di sản Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam đã chính thức được UNESCO ghi danh tại Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Đây là điều ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô (BTDTCĐ) Huế khẳng định sau khi Hải Vân Quan chính thức trở thành Di tích cấp quốc gia, do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam vừa có ý kiến chỉ đạo về việc gửi Báo cáo tóm tắt Hồ sơ "Khu Di sản thiên nhiên Ba Bể-Na Hang" tới Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đề nghị đưa vào Danh mục dự kiến xây dựng Hồ sơ di sản thế giới.
Tại buổi lễ đón Bằng UNESCO ghi danh “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại”, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Ngọc Thiện đã chính thức công bố Chương trình Hành động Quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” giai đoạn 2017- 2022.
Sở VHTT Hà Nội vừa đã có văn bản số 921/SVH&TT gửi UBND huyện Gia Lâm xung quanh việc các mảng chạm ở bậu cửa sổ di tích đền Phù Đổng, xã Phù Đổng bỗng dưng bị sơn đỏ chót, sai lệch nghiêm trọng so với nguyên gốc và kỹ thuật bảo tồn.
Tối 31/3, Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận long trọng tổ chức lễ đón nhận bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt tháp Chăm Hòa Lai và Pô Klong Garai là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt.
Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông là người vạch ra phương hướng và đặt viên đá đầu tiên, nhưng người đứng ra hoàn thành xuất sắc hoài bão ấy chính là Tổ sư Pháp Loa.
Thủ tướng Chính phủ đồng ý Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thay mặt Chính phủ ký hồ sơ “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” trình Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) xem xét đưa vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Dành 20 năm nghiên cứu, hướng dẫn trùng tu một số di sản văn hóa tại Việt Nam như khu phố cổ Hội An, nhà cổ ở Bắc Ninh hay làng cổ Đường Lâm (Hà Nội)…, GS.KTS EJIMA AKIYOSHI (Nhật Bản) cho rằng, việc bảo tồn cần dựa trên nguyện vọng của người dân - chủ thể di sản, và hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan.
Tối 21/3, tại đền Mẫu Âu Cơ, huyện Hạ Hòa (Phú Thọ) đã diễn ra Lễ đón nhận và vinh danh “Tín ngưỡng thờ mẫu Âu Cơ” là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Nhân dịp kỷ niệm 20 năm tái lập tỉnh Quảng Nam (1997-2017), ngày 21/3, thành phố Hội An phối hợp với các ngành chức năng đã khánh thành và đưa vào sử dụng công trình kè bảo vệ Phố cổ Hội An, Di sản Văn hóa Thế giới.
Trong các vũ khúc cung đình còn lại đời Nguyễn, điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ” thuộc thể loại múa chúc tụng, thường được múa vào những ngày lễ vạn thọ, thánh thọ, tiên thọ.
Di sản Thành nhà Hồ và Khu di tích Phủ Trịnh - Nghè Vẹt tại Vĩnh Lộc, Thanh Hóa vốn có sẵn tiềm năng, nếu được đánh thức, đầu tư bài bản, sẽ trở thành điểm sáng trong phát triển du lịch không chỉ trong tỉnh mà còn ở phạm vi quốc gia, quốc tế.
Bộ VHTT&DL vừa quyết định xếp hạng di tích quốc gia đối với 15 di tích thuộc địa bàn các tỉnh, thành phố: Hà Nội, TPHCM, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Nam Định, Bắc Giang, Hải Phòng, Thái Bình và Đắk Lắk. Trong 15 di tích này có 10 di tích lịch sử và 5 di tích kiến trúc nghệ thuật.
Ông Trần Minh Hà, Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Bắc Giang khẳng định như trên tại cuộc họp báo về Lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt chùa Bổ Đà chiều ngày 6-3 tại Bắc Giang.
Sáng 28/2, tại đền Cửa Ông (thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh) đã diễn ra lễ đón bằng công nhận Lễ hội đền Cửa Ông là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Ngày 23/2, huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn, tổ chức công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận các xã An toàn khu, Vùng An toàn khu ở tỉnh Lạng Sơn; đón Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt - Di tích lịch sử Khởi nghĩa Bắc Sơn.
Ít ai biết Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) từng bị sử dụng làm nơi đóng quân, có thời gian lại dùng làm điểm “cách ly dã chiến” cho việc đối phó với dịch tả ở Hà Nội.