(SHO). Hôm 18.2, Dự án bảo tồn làng cổ Đường Lâm đã chính thức nhận Giải thưởng của UNESCO Khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Đây là câu chuyện mà các di tích làng cổ của Huế và các nơi khác phải học hỏi. Cả nước hiện có 9.000 làng được nhà nước công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.
Làng Đường Lâm. Ảnh Internet
Họ đã nói
Bà Katherine Muller -Marin, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO HN đánh giá:”Hội đồng Giám khảo các Giải thưởng Di sản 2013 đánh giá cao công tác trùng tu được thực hiện trong các ngôi nhà cổ ở Đường Lâm và đặc biệt ấn tượng khi biết rằng công việc trùng tu đã và sẽ tiếp tục có ảnh hưởng ngày càng lớn trong cộng đồng địa phương. Nhìn chung, các dự án được giải thưởng đều đạt đến những tiêu chuẩn kỹ thuật bảo tồn cao nhất, huy động được sự tham gia của cộng đồng, góp phần nâng cao năng lực và thúc đẩy công tác bảo tồn nói chung. Tại Việt Nam, trước sự lớn mạnh của hoạt động bảo tồn cũng như sự quan tâm ngày càng tăng của khối tư nhân đối với di sản văn hóa, UNESCO rất hy vọng rằng câu chuyện thành công của làng Đường Lâm sẽ là nguồn cảm hứng cho các dự án bảo tồn trong tương lai, tại Việt Nam cũng như trong khu vực”
Ông Kazuhiro Nishiyama, Chuyên gia cao cấp Cục Tài sản văn hóa, Bộ Văn hóa Nhật Bản nhận định: “Dự án bảo tồn làng cổ Đường Lâm dựa trên đề xuất hợp tác của Nhật Bản. Kiến trúc nhà cổ bằng gỗ của VN có nhiều điểm tương đồng với Nhật Bản nhưng bảo tồn ở đây không chỉ là bảo tồn các ngôi nhà gỗ mà là bảo tồn đời sống nông thôn của VN với nhiều nét như đời sống văn hóa, sinh hoạt hằng ngày của người dân...”
Ông Akira Shimizu, Phó trưởng đại diện Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản tại VN (JICA) : “Làng cổ Đường Lâm có nhiều cơ sở để phát triển du lịch, để bảo tồn và phát triển thì cần chú ý đến nghệ thuật kiến trúc, đời sống nông nghiệp, sự tăng trưởng dân số và phát triển cộng đồng... Giải thưởng này của UNESCO sẽ mở ra cánh cửa để Đường Lâm cũng như các làng cổ VN chiến thắng với những thách thức đang đối mặt”
Ông Nguyễn Quang Sơn, Bí thư Thị ủy Sơn Tây, TP HN khẳng định: “Làng cổ ở Đường Lâm là ngôi làng đầu tiên trong tổng số 9.000 làng được nhà nước công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia. Trong những năm qua, Đường Lâm tiến hành triển khai công tác bảo tồn, quản lý, giữ gìn và phát huy có hiệu quả các giá trị di sản”.
Đường Lâm đã làm gì?
Trong quá trình bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Làng cổ Đường Lâm, đã có nhiều tổ chức, đơn vị quan tâm đến giá trị văn hóa của làng cổ độc đáo này. Trong đó, làng cổ Đường Lâm luôn nhận được sự quan tâm, đầu tư, hợp tác của Chính phủ Nhật Bản mà đại diện là Cục Tài sản văn hóa Nhật Bản, tổ chức JICA Nhật Bản và Trường Đại học Nữ Chiêu Hòa.
Dự án đã trùng tu 5 ngôi nhà tại làng Đường Lâm trong tình trạng các ngôi nhà này đang xuống cấp nghiêm trọng, thậm chí là đối mặt với nguy cơ bị đổ sập.
Đã có 17 công trình di tích và nhà cổ đã được tu bổ, sửa chữa. Lượng khách du lịch trong và ngoài nước đến thăm tăng nhanh chóng Nếu năm 2008 là 3 vạn thì đến năm 2013 du khách đến với Đường Lâm là 13 vạn lượt khách.
Du khách đến với Đường Lâm ngày càng nhiều
Bài học
TS Nguyễn Thế Hùng, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, Bộ VHTTDL cho biết: “Trong thời điểm hiện tại, công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa làng cổ VN đang đối diện với nhiều thách thức như quá trình đô thị hóa, tăng trưởng dân số, thay đổi về mô hình sản xuất, phong tục tập quán... Bởi vậy, Giải thưởng mà UNESCO dành cho Dự án bảo tồn nhà cổ truyền thống tại làng cổ Đường Lâm là sự khích lệ quan trọng, thúc đẩy các dự án bảo tồn làng cổ Đường Lâm nói riêng và cũng như với các dự án bảo tồn làng cổ VN nói riêng”.
Được biết, đây là 1 trong 5 Giải thưởng về bảo tồn di sản văn hóa của UNESCO Khu vực châu Á - Thái Bình Dương mà VN đã nhận được những năm qua, trong đó có 4 giải thưởng cho các dự án bảo tồn di sản có sự đóng góp của các chuyên gia Nhật Bản, bao gồm: Dự án hợp tác bảo tồn phố cổ Hội An (2000); Dự án bảo tồn 6 kiến trúc nhà cổ tại các tỉnh Bắc Ninh, Quảng Nam, Thanh Hóa, Nam Định, Tiền Giang, Đồng Nai (2004); Dự án bảo tồn nhà thờ họ Tăng tại Hội An (2009); và Dự án bảo tồn nhà cổ truyền thống tại làng cổ Đường Lâm (2013).
Nam Giao
Tối 24/4, Sở Văn hóa thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai đã tổ chức lễ công bố Quyết định đưa Sử thi Bahnar vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Buổi lễ diễn ra tại Bảo tàng tỉnh (TP Pleiku, Gia Lai).
Ngày 28.1, UBND TP.Hội An (Quảng Nam) cho biết đã giao Trung tâm quản lý bảo tồn di sản văn hóa TP triển khai tu bổ, tôn tạo một số giếng cổ tại các phường: Minh An, Cẩm Phô trong năm 2015.
Từ lâu có một cuốn Lục Vân Tiên mà các nhà nghiên cứu ở miền Nam đánh giá là bản Nôm cổ nhất nhưng bị thất lạc. Gần đây, trong một lần viếng chùa cổ Long An, tình cờ cụ Nguyễn Quảng Tuân đã phát hiện, mang về hiệu chỉnh và công bố. Cũng với tình yêu vốn quý cổ truyền dân tộc, ông đã lặn lội khắp nơi trong và ngoài nước để sưu tầm, nghiên cứu, công bố nhiều tư liệu giá trị, đặc biệt là hàng loạt bản cổ khác nhau về Truyện Kiều.
Sáng 5/1 tại Ninh Bình, UBND tỉnh Ninh Bình chính thức công bố kế hoạch Lễ đón Bằng của UNESCO ghi danh Quần thể danh thắng Tràng An là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới diễn ra ngày 22-24/1 tới.
HỒ VĨNH
Sau một thời gian khảo sát thực tế, sáng 3/12/2014 Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế phối hợp với Sở Giao thông Vận tải Thừa Thiên Huế dựng lại bia đá “Đông Gia Kiều” ở phía đầu cầu Đông Ba theo hướng như bia đá đã dựng trước đây.
Thông tin từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (ngày 17/12) cho hay cơ quan này đã có quyết định xếp hạng di tích cấp quốc gia đối với 12 di tích.
Phố cổ Hội An và Khu đền tháp Mỹ Sơn ở Quảng Nam được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới đến nay đã tròn 15 năm.
Những tư liệu ảnh của Viện Viễn đông bác cổ Pháp (EFEO) lần đầu công bố tại VN cho thấy nhiều cứ liệu lịch sử theo thời gian đã bị tiêu tan.
Ngày 1/12, thành phố Tel Aviv của Israel đã chính thức được Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là thành viên mới nhất trong mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO dành cho hạng mục Nghệ thuật Truyền thông.
LTS: Ông Pie Pisa (Pierre Pichard) là kiến trúc sư, chuyên gia nghiên cứu trùng tu di tích cổ của Unesco. Ông dã đến Huế 2 lần (lần thứ nhất vào năm 1978, ở lại 3 tuần làm bản tường trình dài về hiện trạng di tích Huế cho Unesco; lần thứ hai vào năm 1985). Bài dưới dây do kiến trúc sư Nguyễn Trọng Huấn lược ghi ý kiến của ông phát biểu trong dịp đến Huế năm 1978. Đầu đề do chúng tôi đặt.
S.H
Kỳ họp thứ 9 của Ủy ban Liên chính phủ Công ước UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể (gọi tắt là Công ước 2003) đã khai mạc ngày 24/11 tại trụ sở Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) tại Paris, Pháp.
Viện Hàn lâm khoa học xã hội VN vừa có Văn bản số 2116/KHXH gửi Thủ tướng Chính phủ về việc báo cáo niên đại, tên gọi, giá trị và đề xuất phương án bảo tồn di tích tâm linh đặc biệt thời Lý ở lô E.
VÕ VINH QUANG
Trong nỗ lực phục dựng các di tích đặc biệt trong quần thể di tích Cố đô Huế, vừa qua, Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô đã đầu tư 24,8 tỷ đồng trùng tu di tích lầu Tàng Thư. Đây là một tín hiệu Cực kỳ đáng quý, có tác dụng không nhỏ đối với việc xiển dương vị thế của vùng đất Cố đô cũng như góp phần giáo dục truyền thống văn hóa quý báu của dân tộc.
Cho tới giờ, sau 4 lần UNESCO đề nghị phía VN giải trình về quản lý, bảo tồn, vịnh Hạ Long vẫn nằm trong danh sách bị khuyến cáo. Huế đã thoát án sau nhiều năm cố gắng. Làm sao để không rơi vào, hoặc thoát khỏi danh sách đen?
Tồn tại 143 năm (1802-1945), triều Nguyễn đã để lại nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể vô giá; trong đó, hệ thống di tích Cố đô Huế, Nhã nhạc cung đình Huế… đã được công nhận là di sản thế giới. Gần đây nhất, Châu bản triều Nguyễn cũng được ghi danh vào chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO.
Ngày 13.9, quần thể khu di tích nhà Trần ở Đông Triều, Quảng Ninh sẽ nhận quyết định công nhận di tích quốc gia đặc biệt. Quần thể này bao gồm 14 cụm di tích: đền An Sinh, lăng Tư Phúc, đền Thái, Thái Lăng, Mục Lăng, Ngải Sơn Lăng, Phụ Sơn Lăng, Nguyên Lăng, Đồng Hỷ Lăng, chùa Ngọc Thanh, chùa Ngọa Vân, chùa Tuyết, chùa Quỳnh Lâm và chùa Hồ Thiên.
Hội đồng Di sản quốc gia vừa công nhận 4 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia tại Quảng Nam gồm: nghề dệt thổ cẩm và vũ điệu tâng tung da dá của đồng bào Cơ Tu; nghệ thuật trang trí trên cây nêu (ngoài sân); bộ gu (trong nhà) của đồng bào Co và lễ hội rước cộ Bà Chợ Được ở xã Bình Triều, H.Thăng Bình.
Các địa phương cần thống nhất đầu mối đơn vị quản lý nhà nước về di tích về các phòng di sản văn hóa thuộc các sở văn hóa, thể thao và du lịch. Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương chủ trì việc quản lý và phát huy giá trị di tích, phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về tôn giáo ở địa phương.
Làng đá mỹ nghệ Non Nước nằm trong quần thể danh thắng Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng vừa được Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch chính thức công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Theo nhạc sỹ-nhà nghiên cứu âm nhạc Đặng Hoành Loan, sau 5 năm được Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh vào “Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của nhân loại,” từ việc thiếu vắng đội ngũ kế thừa, ca trù đã hình thành được một đội ngũ nghệ sỹ kế cận khá đông đảo. Đây là một trong cơ sở quan trọng để loại hình nghệ thuật này trở thành “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.”