Nhiều thách thức trong đào tạo viết văn
Khoa Viết văn - Báo chí (tiền thân là Trường Viết văn Nguyễn Du) Trường Đại học Văn hóa Hà Nội vừa tổ chức kỷ niệm 40 năm thành lập.
Các thế hệ học viên của Trường Viết văn Nguyễn Du tề tựu nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày thành lập trường. Ảnh: GIA HÀ
Từng có một quá khứ vàng son với những tên tuổi lừng danh góp mặt vào văn đàn Việt, nhưng hiện nay mô hình đào tạo viết văn này cũng đang đặt ra nhiều thách thức cho cả người học lẫn người dạy.
Thế hệ tiếp nối
Trải qua 40 năm, chỉ tính riêng lĩnh vực viết văn của Trường Viết văn Nguyễn Du trước đây, khoa Viết văn - Báo chí hiện nay đã và đang đào tạo 16 khóa cử nhân Viết văn (ngành Sáng tác văn học) với tổng số gần 400 học viên theo học.
Tham gia học tại khoa, học viên được tiếp xúc, gặp gỡ và học tập với các nhà nghiên cứu, phê bình tên tuổi như Hoàng Ngọc Hiến, Phạm Vĩnh Cư, Nguyễn Đăng Mạnh, Phùng Văn Tửu, Nguyễn Đăng Na, Trần Đình Sử, La Khắc Hòa, Trần Ngọc Vương, Đỗ Lai Thúy, Trương Đăng Dung, Chu Văn Sơn…; đặc biệt có nhiều nhà văn, nhà thơ có uy tín đến giảng dạy và chia sẻ kinh nghiệm sáng tác như Ma Văn Kháng, Nguyễn Khắc Trường, Vũ Quần Phương, Nguyễn Trọng Tạo, Lê Minh Khuê, Sương Nguyệt Minh, Nguyễn Hữu Quý…; hay các họa sĩ Lê Thiết Cương, Phan Cẩm Thượng.
Chính từ nơi đây, nhiều thế hệ học viên của khoa đã trưởng thành, ghi dấu ấn quan trọng trong đời sống văn chương, báo chí của đất nước, trở thành thế hệ kế cận sau những tên tuổi lừng lẫy bước ra từ khoa. Chỉ tính riêng từ khóa 7 trở về sau này, có nhiều gương mặt đã trở thành những tên tuổi nổi bật trên văn đàn hiện nay như Đỗ Tiến Thụy, Nguyễn Thế Hùng (K7); Đoàn Văn Mật, Hữu Vi (K8); Vũ Thị Huyền Trang (K9); Du Nguyên, Khúc Hồng Thiện, Lữ Mai (K10); Đinh Phương (K11), Phạm Thanh Thúy (K12); Phạm Thu Hà (K15)…
Cùng với đó, nhiều học viên cũng đã ghi tên mình trong những bảng vàng văn chương danh giá. Có thể kể đến: Hương Thị (K7) với giải tư Văn học tuổi 20 lần 4; Phạm Thu Hà (K15) với giải ba Văn học tuổi 20 lần 6; Đinh Phương (K11) với giải nhì Cuộc thi truyện ngắn của Tạp chí Văn nghệ Quân đội, giải khuyến khích Văn học tuổi 20 lần 6; Trung Long (K10) với giải ba Cuộc thi truyện ngắn của Báo Văn nghệ 2016-2018.
Nhớ lại những năm tháng theo học ở trường, nhà văn - Đại tá Nguyễn Bình Phương (học viên khóa 4, hiện đang là Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội), xúc động cho biết, được học ở Trường Viết văn Nguyễn Du là một may mắn: “Khi khóa 4 của chúng tôi nhập học, tôi và một số học viên thực sự lãnh trọn một cú sét. Cú sét ấy là tâm huyết, vốn kiến thức đồ sộ, là danh tiếng, đạo đức của những người trong trường và những giảng viên giảng dạy. Các thầy cô đã soi rọi cho chúng tôi thấy được rất nhiều, thấy thế mạnh của mình, sở trường của mình nhưng cũng thấy cả những nhược điểm, những khiếm khuyết, thậm chí cả những sai lầm ngớ ngẩn trong sáng tạo trước đó”.
Thay đổi để tồn tại
Cũng có nhiều ý kiến cho rằng, viết văn thuộc về năng khiếu trời cho, không ai dạy dỗ hay đào tạo được. Tác giả trẻ Phạm Thu Hà bày tỏ: “Tôi nghĩ ý kiến này là đúng. Chính bản thân thầy Văn Giá cũng từng nói: Nhiệm vụ của khoa là giải ảo cho người học. Tức là trước khi học, nhiều người còn mơ mộng sẽ trở thành thi - văn sĩ, nhưng sau khi học, liền tỉnh táo chuyển ngành.
Nói vui là vậy, tôi nghĩ, không chỉ văn chương nói riêng mà toàn ngành nghệ thuật nói chung cũng như những hoạt động đề cao tính sáng tạo và tài năng thì việc dạy dỗ không thể bù đắp thiếu sót bẩm sinh”. Tuy nhiên, theo tác giả trẻ này: “Thay vì coi Trường Viết văn Nguyễn Du là nơi đào tạo nhà văn, nhà thơ thì nên coi đó chỉ đơn giản là một môi trường hoàn hảo cho chính bản thân người viết rèn luyện và phát triển”.
PGS-TS Trần Đức Ngôn, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, người từng có thời gian phụ trách cả Trường Đại học Văn hóa Hà Nội lẫn Trường Viết văn Nguyễn Du, cho rằng, văn hóa đọc có thể bị thu hẹp bởi sự cạnh tranh của các ngành nghệ thuật khác, tuy nhiên nó không mất đi vì những giá trị riêng mà các ngành nghệ thuật nghe, nhìn không thể thay thế được.
Theo ông Trần Đức Ngôn, để việc đào tạo viết văn thích hợp hơn với xã hội hiện đại cần phải có sự thay đổi theo 2 hướng. Hướng đầu tiên là giữ nguyên sự kết hợp giữa viết văn và báo chí như đã làm từ nhiều năm nay. Sinh viên ra trường sẽ làm báo và lấy báo để nuôi văn. Hướng thứ hai chính là phát triển đào tạo sáng tác kịch bản cho các hình thức nghệ thuật nghe nhìn. Các hình thức nghệ thuật này càng phát triển, càng cần nhiều kịch bản. “Tuy nhiên, hướng đào tạo này không đơn giản, phải có sự chuyên sâu trong lĩnh vực nghệ thuật nghe nhìn thì mới sáng tác kịch bản được”, GS-TS Trần Đức Ngôn lưu ý.
| Trong vòng 40 năm, Trường Viết văn Nguyễn Du trải qua nhiều tên gọi khác nhau, đến tháng 4-2012 chính thức được đổi tên thành khoa Viết văn - Báo chí Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Không thể phủ nhận danh tiếng, cũng như đóng góp của Trường Viết văn Nguyễn Du vào đời sống văn chương nước nhà, nhưng việc giữ mãi mô hình như cách đây 40 năm liệu có còn phù hợp khi mà đời sống thay đổi, việc tiếp nhận văn chương ngày nay cũng đã khác nhiều so với trước. |
Theo Hồ Sơn - SGGP
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Thông tin từ Nhà xuất bản (NXB) Phụ nữ Việt Nam cho biết, kỷ niệm 100 ngày mất nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, NXB phát hành hai cuốn sách mới, trong đó có một cuốn được coi như tiểu hồi ký của nhà văn và một cuốn do các nhà văn bạn bè viết về ông.
-
“Bay qua những khoảng trời ước mơ” (NXB Lao động) của Quyên Gavoye, tập sách gần 30 tản văn, đầy đặn cảm xúc, dày dặn trải nghiệm và nhiều lắm những tiếng lòng của một người con bôn ba xa xứ.
-
Truyện ngắn "Người bán than ở Chí Linh" giúp người đọc hiểu hơn về một gia đoạn lịch sử hào hùng của đất nước, hiểu hơn về một vị danh tướng lẫy lừng thời nhà Trần – Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư.
-
Hung tin Đại tá nhà văn Nguyễn Quốc Trung từ trần do Covid 19 làm tôi bàng hoàng. Mới đây, Nguyễn Quốc Trung còn nhắn tin hỏi thăm tôi. “Bác ở đâu? Giữ gìn sức khỏe nhé, con Covid ghê gớm quá”. Trung không quên dặn tôi: “Ráng tập trung hoàn thành trường ca về Mẹ nhé".
-
Cuốn sách “Sân khấu - Nghệ sĩ và một góc nhìn cuộc sống” (NXB Sân khấu, 2021) của NSND, họa sĩ, nhà thơ Lê Huy Quang chứa nhiều cảm nhận, cảm xúc qua nhiều năm tháng làm nghệ thuật của tác giả. Qua ba phần - Sân khấu, Nghệ sĩ và Góc nhìn cuộc sống, thêm phần Phụ lục, tác giả, người đọc nhận ra cách mà nhiều nghệ sĩ đã cống hiến cho nghệ thuật nước nhà.
-
Nhà văn, nhà thơ Trần Hữu Lục, tác giả “Tượng đài Sông Hương”, “Đưa đò’, “Vạn Xuân”, “Sông Hương ngoài biên giới”…đã qua đời tại TP.HCM do nhiễm COVID-19.
-
Những tác phẩm văn học có giá trị lịch sử, nhân văn sâu sắc đã khắc hoạ rõ nét cuộc đời, sự nghiệp của vị tướng huyền thoại của dân tộc Việt Nam - Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
-
“Hai phía chân dung” (NXB Nghệ An, 2021) là một tập “ngẫu văn”. Bằng giọng thủ thỉ tâm tình, tác giả đưa ta đến với nhiều địa danh.
-
Giữa lúc tình hình dịch Covid-19 tại TP Hồ Chí Minh căng thẳng, nhà văn Vũ Hạnh (trong ảnh) bị tai biến, phải nhập viện. 6 giờ sáng 15/8 ông qua đời, hưởng thọ 96 tuổi (1926 - 2021). Biết ông từ lâu, và mươi năm gần đây được gần gũi ông, hiểu ông, càng thêm yêu quý ông về tài năng và nhân cách. Thương tiếc vĩnh biệt một nhà văn lớn, đa tài, đầy nhiệt huyết với lý tưởng sống và lý tưởng nghệ thuật của mình!
-
Nhà xuất bản Kim Đồng vừa cho ra mắt bộ sách Bạn Văn Bạn Mình, tập hợp những cuốn sách chân dung văn học đặc sắc nhất của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng viết về những người bạn, cũng là những văn nghệ sĩ tài ba, qua đó, giúp độc giả cảm nhận gần gũi hơn về tác phẩm, tác giả và cung cấp những tư liệu dồi dào, chân thực về lịch sử văn chương...
-
Lẽ ra, nếu không có sự bủa vây của đại dịch Covid-19, nhiều hoạt động để tưởng nhớ 100 năm Ngày sinh nhà thơ Tế Hanh (20/6/1921 – 20/6/2021) đã được tổ chức trong tháng 6 vừa qua.
-
Được sự đồng ý cho phép của gia đình nhà văn Hữu Mai, Nhà xuất bản Tổng hợp TP Hồ Chí Minh vừa tái bản cuốc sách “Người lữ hành lặng lẽ” của nhà văn Hữu Mai. Đây là một là một trong số ít tiểu thuyết ký sự thành công lớn và được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cũng như nhận được nhiều tình cảm của người đọc.
-
Tin nhà văn Sơn Tùng từ trần đến với tôi trong một đêm tháng 7. Trời mưa rả rích, mùi hương trầm tri ân các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc như đang dâng tràn trong không gian man mác. Hình ảnh ông ngồi trước trang viết với bàn tay bị thương co quắp cầm chặt chiếc bút, hiện rõ trước mặt tôi. Dáng đi của ông với một bên chân chới với, một bên chân đã từng bị liệt đang cố nhích từng bước xa dần vào hư ảo…
-
Những cuốn sách chân dung văn học đặc sắc nhất của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng viết về những người bạn, cũng là những văn nghệ sĩ tài ba, qua đó, giúp độc giả cảm nhận gần gũi hơn về tác phẩm, tác giả và cung cấp tư liệu dồi dào, chân thực về lịch sử văn chương...
-
Là một trong bốn tác phẩm của Đỗ Bích Thúy vừa ra mắt trong bộ sách có tên chung Vị, tiểu thuyết Người yêu ơi đã đem đến cho người đọc nhiều cảm xúc thật đẹp.
-
Trong thời gian gần 60 năm nghiên cứu, bằng “đôi mắt xanh” của mình, GS Phong Lê đã dày công khắc họa 90 chân dung văn hóa - văn chương Việt Nam.
-
Ngày 4.7, Công ty CP Văn hóa và Truyền thông Liên Việt phối hợp với NXB Dân trí và Gallery 39 tổ chức lễ ra mắt cuốn sách trực tuyến “Về Nguyễn Huy Thiệp”.
-
Thời xa vắng và Sóng ở đáy sông đều là những tác phẩm nổi bật trên văn đàn, được cho là đã mạnh dạn đi trước thời đại, mạnh dạn nhìn vào những ấu trĩ, bê bối, giáo điều của thời xã hội chuyển giao với những tàn dư dai dẳng trong tư tưởng và tâm hồn con người trong xã hội Việt Nam ở cả nông thôn và thành thị. Hai tiểu thuyết gắn với tên tuổi của nhà văn Lê Lựu vừa được "gặp mặt" bạn đọc thế hệ hôm nay với một diện mạo mới.
-
Cùng với Thời xa vắng, Sóng ở đáy sông là tiểu thuyết làm nên tên tuổi của nhà văn Lê Lựu. Nếu như Thời xa vắng ngay khi mới xuất bản đã gây tiếng vang, thu hút sự chú ý của bạn đọc trong nước, thì Sóng ở đáy sông chỉ được dư luận chú ý đến sau thành công vang dội của phim truyền hình cùng tên.
-
Trong số những nhà văn nữ trưởng thành trong bão táp của cách mạng và hai cuộc kháng chiến, nhà văn Lê Minh là người mở đầu, và là con chim đầu đàn viết về đề tài công nhân, công nghiệp và chân dung của các chiến sĩ cách mạng từ Bác Tôn, chị Minh Khai, chị Tư Già đến Kim Ðồng…
.png)
.png)
