Khoa Viết văn - Báo chí (tiền thân là Trường Viết văn Nguyễn Du) Trường Đại học Văn hóa Hà Nội vừa tổ chức kỷ niệm 40 năm thành lập.
Các thế hệ học viên của Trường Viết văn Nguyễn Du tề tựu nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày thành lập trường. Ảnh: GIA HÀ
Từng có một quá khứ vàng son với những tên tuổi lừng danh góp mặt vào văn đàn Việt, nhưng hiện nay mô hình đào tạo viết văn này cũng đang đặt ra nhiều thách thức cho cả người học lẫn người dạy.
Thế hệ tiếp nối
Trải qua 40 năm, chỉ tính riêng lĩnh vực viết văn của Trường Viết văn Nguyễn Du trước đây, khoa Viết văn - Báo chí hiện nay đã và đang đào tạo 16 khóa cử nhân Viết văn (ngành Sáng tác văn học) với tổng số gần 400 học viên theo học.
Tham gia học tại khoa, học viên được tiếp xúc, gặp gỡ và học tập với các nhà nghiên cứu, phê bình tên tuổi như Hoàng Ngọc Hiến, Phạm Vĩnh Cư, Nguyễn Đăng Mạnh, Phùng Văn Tửu, Nguyễn Đăng Na, Trần Đình Sử, La Khắc Hòa, Trần Ngọc Vương, Đỗ Lai Thúy, Trương Đăng Dung, Chu Văn Sơn…; đặc biệt có nhiều nhà văn, nhà thơ có uy tín đến giảng dạy và chia sẻ kinh nghiệm sáng tác như Ma Văn Kháng, Nguyễn Khắc Trường, Vũ Quần Phương, Nguyễn Trọng Tạo, Lê Minh Khuê, Sương Nguyệt Minh, Nguyễn Hữu Quý…; hay các họa sĩ Lê Thiết Cương, Phan Cẩm Thượng.
Chính từ nơi đây, nhiều thế hệ học viên của khoa đã trưởng thành, ghi dấu ấn quan trọng trong đời sống văn chương, báo chí của đất nước, trở thành thế hệ kế cận sau những tên tuổi lừng lẫy bước ra từ khoa. Chỉ tính riêng từ khóa 7 trở về sau này, có nhiều gương mặt đã trở thành những tên tuổi nổi bật trên văn đàn hiện nay như Đỗ Tiến Thụy, Nguyễn Thế Hùng (K7); Đoàn Văn Mật, Hữu Vi (K8); Vũ Thị Huyền Trang (K9); Du Nguyên, Khúc Hồng Thiện, Lữ Mai (K10); Đinh Phương (K11), Phạm Thanh Thúy (K12); Phạm Thu Hà (K15)…
Cùng với đó, nhiều học viên cũng đã ghi tên mình trong những bảng vàng văn chương danh giá. Có thể kể đến: Hương Thị (K7) với giải tư Văn học tuổi 20 lần 4; Phạm Thu Hà (K15) với giải ba Văn học tuổi 20 lần 6; Đinh Phương (K11) với giải nhì Cuộc thi truyện ngắn của Tạp chí Văn nghệ Quân đội, giải khuyến khích Văn học tuổi 20 lần 6; Trung Long (K10) với giải ba Cuộc thi truyện ngắn của Báo Văn nghệ 2016-2018.
Nhớ lại những năm tháng theo học ở trường, nhà văn - Đại tá Nguyễn Bình Phương (học viên khóa 4, hiện đang là Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội), xúc động cho biết, được học ở Trường Viết văn Nguyễn Du là một may mắn: “Khi khóa 4 của chúng tôi nhập học, tôi và một số học viên thực sự lãnh trọn một cú sét. Cú sét ấy là tâm huyết, vốn kiến thức đồ sộ, là danh tiếng, đạo đức của những người trong trường và những giảng viên giảng dạy. Các thầy cô đã soi rọi cho chúng tôi thấy được rất nhiều, thấy thế mạnh của mình, sở trường của mình nhưng cũng thấy cả những nhược điểm, những khiếm khuyết, thậm chí cả những sai lầm ngớ ngẩn trong sáng tạo trước đó”.
Thay đổi để tồn tại
Cũng có nhiều ý kiến cho rằng, viết văn thuộc về năng khiếu trời cho, không ai dạy dỗ hay đào tạo được. Tác giả trẻ Phạm Thu Hà bày tỏ: “Tôi nghĩ ý kiến này là đúng. Chính bản thân thầy Văn Giá cũng từng nói: Nhiệm vụ của khoa là giải ảo cho người học. Tức là trước khi học, nhiều người còn mơ mộng sẽ trở thành thi - văn sĩ, nhưng sau khi học, liền tỉnh táo chuyển ngành.
Nói vui là vậy, tôi nghĩ, không chỉ văn chương nói riêng mà toàn ngành nghệ thuật nói chung cũng như những hoạt động đề cao tính sáng tạo và tài năng thì việc dạy dỗ không thể bù đắp thiếu sót bẩm sinh”. Tuy nhiên, theo tác giả trẻ này: “Thay vì coi Trường Viết văn Nguyễn Du là nơi đào tạo nhà văn, nhà thơ thì nên coi đó chỉ đơn giản là một môi trường hoàn hảo cho chính bản thân người viết rèn luyện và phát triển”.
PGS-TS Trần Đức Ngôn, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, người từng có thời gian phụ trách cả Trường Đại học Văn hóa Hà Nội lẫn Trường Viết văn Nguyễn Du, cho rằng, văn hóa đọc có thể bị thu hẹp bởi sự cạnh tranh của các ngành nghệ thuật khác, tuy nhiên nó không mất đi vì những giá trị riêng mà các ngành nghệ thuật nghe, nhìn không thể thay thế được.
Theo ông Trần Đức Ngôn, để việc đào tạo viết văn thích hợp hơn với xã hội hiện đại cần phải có sự thay đổi theo 2 hướng. Hướng đầu tiên là giữ nguyên sự kết hợp giữa viết văn và báo chí như đã làm từ nhiều năm nay. Sinh viên ra trường sẽ làm báo và lấy báo để nuôi văn. Hướng thứ hai chính là phát triển đào tạo sáng tác kịch bản cho các hình thức nghệ thuật nghe nhìn. Các hình thức nghệ thuật này càng phát triển, càng cần nhiều kịch bản. “Tuy nhiên, hướng đào tạo này không đơn giản, phải có sự chuyên sâu trong lĩnh vực nghệ thuật nghe nhìn thì mới sáng tác kịch bản được”, GS-TS Trần Đức Ngôn lưu ý.
Trong vòng 40 năm, Trường Viết văn Nguyễn Du trải qua nhiều tên gọi khác nhau, đến tháng 4-2012 chính thức được đổi tên thành khoa Viết văn - Báo chí Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Không thể phủ nhận danh tiếng, cũng như đóng góp của Trường Viết văn Nguyễn Du vào đời sống văn chương nước nhà, nhưng việc giữ mãi mô hình như cách đây 40 năm liệu có còn phù hợp khi mà đời sống thay đổi, việc tiếp nhận văn chương ngày nay cũng đã khác nhiều so với trước. |
Theo Hồ Sơn - SGGP
Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh qua đời ở tuổi 89, một lần nữa dư âm “Chuyện ngõ nghèo” của ông được công chúng nhắc tới bằng sự ngưỡng mộ đầy trân trọng.
Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, tác giả của những bộ tiểu thuyết được đông đảo bạn đọc yêu thích như “Hồ Quý Ly”, “Đội gạo lên chùa”, “Mẫu Thượng Ngàn” đã qua đời ở tuổi 89 tại nhà riêng.
Đoạn văn nằm trong đề thi thử THPT Quốc gia 2021 là một trong những lời khuyên được tác giả đưa ra trong "Muôn kiếp nhân sinh 2" giúp con người chuyển đổi tâm thức để có thể vượt qua được những biến động kinh hoàng đang diễn ra.
Lữ Mai là một trong những gương mặt thơ nữ thế hệ 8X được nhiều người biết.
Mới đây chị đã thử sức ở thể loại trường ca và ra mắt tập “Ngang qua bình minh”. Tác phẩm đã đạt hạng Ba giải thưởng Sáng tác về biên giới, biển đảo giai đoạn từ 1975 đến nay của Hội Nhà văn Việt Nam.
Không ồn ào, lại diễn ra trong giai đoạn xã hội bị ảnh hưởng dai dẳng của đại dịch Covid-19, cuộc thi vẫn chứng minh được sức hấp dẫn riêng với hàng nghìn tác phẩm tham dự.
Đã có nhiều văn nghệ sĩ hưởng ứng công tác phòng, chống dịch Covid-19 bằng các tác phẩm nhạc, họa, thơ, văn. Trong năm 2020, một số hội nghề nghiệp, đơn vị xuất bản đã có các tập “nhạc, thơ chống dịch”. Các tác phẩm được đăng tải, phát sóng, góp phần cổ vũ các lực lượng và người dân trên các mặt trận tiến công Covid-19. Nhưng một hội văn học nghệ thuật (VHNT) thực hiện một tập sách riêng về chủ đề vượt qua dịch bệnh thì có lẽ ở Tiền Giang là trường hợp đầu tiên.
“Miền thánh đợi”, là tuyển chọn 40 truyện ngắn của Nguyễn Văn Học, vừa được NXB Văn học cho ra mắt.
Muôn kiếp nhân sinh 2 tiếp tục cuộc du hành thời gian vô tiền khoáng hậu với những câu chuyện tiền kiếp, nhân quả luân hồi đầy hấp dẫn kỳ lạ từng làm say mê hàng trăm nghìn bạn đọc Việt Nam của doanh nhân New York giàu có, thông tuệ Thomas, cùng với những khám phá các tầng cõi linh hồn và những kiến giải, hướng đi mới giữa chu kỳ hoại diệt của nhân loại và hành tinh này.
“Nghiệp rừng” (NXB Văn học, 2021) là tập truyện ngắn gồm 16 tác phẩm của tác giả người dân tộc Dao Triệu Hoàng Giang.
Ngày 6-5, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam phát động cuộc thi Tác giả Trẻ nhằm tìm kiếm những cây bút trẻ - lực lượng sẽ kế tục sự nghiệp và tạo ra chân dung văn học Việt Nam mới.
Đã có nhiều những ý kiến trên các diễn đàn văn nghệ về các chính sách, cơ chế đối với văn học, tập trung vào đối tượng những người sáng tác; các nhà tổ chức xuất bản, phát hành sách; các cơ quan quản lý nhà nước về văn học nghệ thuật và các hội nghề nghiệp...
PGS, TS Nguyễn Văn Dân từng có nhiều công trình nghiên cứu đạt giải thưởng cao của Hội Nhà văn Việt Nam, giải sách hay, giải thưởng Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật (VHNT) Việt Nam…
Nhiều hiện tượng văn học miền Nam trước 1975 thực ra đã đến với độc giả miền Bắc từ rất sớm, bằng những cách thức và con đường khác nhau...
Nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã là người bạn đồng môn, người đồng nghiệp gắn bó với nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm nhiều năm nay. Nghe tin ông ra đi một ngày cuối tháng Tư, bà xúc động khi nhớ lại những kỷ niệm cũ...
Hội Nhà văn TPHCM vừa kết hợp với Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Tây Ninh tổ chức tọa đàm “Nhà văn sống và viết về chiến tranh cách mạng”, mang đến những trăn trở, suy tư cũng như hy vọng của những người cầm bút qua một đề tài không bao giờ cũ.
Hai mươi năm sống và làm việc tại Hà Nội, với tư cách là một nhà văn, Đỗ Bích Thúy đã xuất bản 21 cuốn sách gồm các thể loại tiểu thuyết, truyện ngắn, tản văn, truyện thiếu nhi. Qua đây bạn đọc có thể hình dung được những lao động nghệ thuật đầy say mê, nghiêm túc và chuyên nghiệp của chị.
Đà Lạt là một miền viết dường như không vơi cạn với Nguyễn Vĩnh Nguyên. Điều đó thể hiện rõ rệt qua hàng loạt cuốn tản văn, du khảo, biên khảo Đà Lạt khá đặc sắc mà nhà văn này đã viết trong suốt gần chục năm qua: “Với Đà Lạt, ai cũng là lữ khách”, “Đà Lạt, một thời hương xa”, “Đà Lạt, bên dưới sương mù”, “Đà Lạt, những cuộc gặp gỡ”...
Mặc dù đã ra mắt bạn đọc từ 10 năm trước, nhưng trong buổi ký tặng sách Đảo mộng mơ được tổ chức vào sáng 8-4 tại Nhà sách Cá Chép (223 Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1), vẫn có rất đông độc giả đủ mọi thành phần lứa tuổi cùng tham gia giao lưu và xin chữ ký từ nhà văn Nguyễn Nhật Ánh.
Ngày 8-4, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh sẽ có buổi giao lưu cùng bạn đọc nhân kỷ niệm 10 năm xuất bản lần đầu tác phẩm “Đảo mộng mơ”.
Tính ra tôi quen biết, chơi với nhà văn Nguyễn Huy Thiệp đã gần 40 năm. Bốn chục năm bao nhiêu kỷ niệm, buồn vui đủ cả. Ngày anh trọng bệnh lần đầu, tôi cũng nằm viện vì tai nạn xe máy. Tới khi anh đột quỵ lần 2, tôi cũng vừa qua hạn nối được 3 ngón tay đứt lìa. Gọi cho nhau qua máy điện thoại, nghe giọng anh vừa lắp vừa chậm, thở than: Tôi là đồ tàn phế, bỏ đi rồi.