Trẻ em - Hình tượng vô tận của nghệ thuật

10:19 30/06/2019

TRẦN DIỄM THY

Trong nghệ thuật tạo hình trên thế giới cũng như ở Việt Nam, hình tượng trẻ con luôn được xem như là một nguồn mạch của sáng tạo nghệ thuật.

Tác phẩm “Không gian trong bếp" của Bùi Văn Tuất

Tùy vào không gian văn hóa, kỹ thuật tạo hình, lăng kính thẩm mỹ... mà mỗi người nghệ sĩ có những cách nhìn khác nhau về hình tượng trẻ con. Nhìn chung, khi lấy trẻ con làm hình tượng trung tâm cho mỗi nghệ phẩm, các họa sĩ thường đặt hình tượng của mình vào trong những cách nhìn và trong những chiều kích không gian trong trẻo, ngây thơ, hồn nhiên, yêu đời.
 

Tác phẩm “Đứa trẻ du ca” của Trịnh Cung

Lối tạo hình qua lăng kính theo kiểu tư duy ngây thơ, nguyên thủy của trẻ con, tác phẩm Đứa trẻ du ca đã nói lên được sự trong sáng, tươi vui và mơ mộng của mỗi đứa trẻ. Hình ảnh trong tranh là hình ảnh đến từ sự ước lệ chứ không phải là một sự tả thực; chính vì sự ước lệ, sự sai lệch có chủ ý của tác giả đối với hình thể thật bên ngoài đã kéo cái không gian mơ mộng, cái vẻ bí ẩn và lãng mạn của Đứa trẻ du ca đi xa hơn so với sự tả thực một cách máy móc. Họa sĩ Trịnh Cung đã trả tuổi trẻ về với sự hồn nhiên nguyên thủy vốn có, sự hồn nhiên đó, không tùy thuộc vào lý trí khô khan mà tùy thuộc vào sự bay bổng của trực cảm nghệ thuật.
 

Tác phẩm “Cậu bé và trái cam” của Vincent Van Gogh

Trong một phong nền văn hóa khác, với kỹ thuật thường thấy của riêng Van Gogh đó là những nét cọ mạnh mẽ, màu sắc dứt khoát, cách thể hiện hình thể tưởng như thô vụng nhưng lại cực kỳ tinh tế khi đặt các hình thể trong tổng hòa của một tác phẩm, hình tượng cậu bé hiện lên giữa một không gian đầy hoa trở nên tươi vui, hồn nhiên hơn bao giờ hết. Có lẽ đây cũng là những giây phút vui mừng hiếm hoi trong tâm hồn của một người họa sĩ đã từng khốn khổ nhất trên thế gian.

Tác phẩm “Em Thúy" của Trần Văn Cẩn


Trần Văn Cẩn, một họa sĩ lớn của Việt Nam, nằm trong “bộ tứ” nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn (Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Nguyễn Tường Lân, Trần Văn Cẩn), cũng đã để lại cho đời một bức tranh kinh điển về hình tượng trẻ em. Em Thúy là một trong những tác phẩm về chân dung thành công đầu tiên của hội họa Việt Nam thế kỷ XX. Nhân vật trung tâm hiện lên với sự giản dị, hiền hòa, là hiện thân của tuổi thần tiên nhiều mơ ước bay xa.

Tác phẩm “Không gian trong bếp" của Bùi Văn Tuất

 

Tác phẩm “Chân dung" của Vũ Duy Tâm

Ngày nay, khi nghệ thuật tạo hình đang đứng trước những cơn lốc lôi cuốn của các trào lưu, trường phái mới nhưng hình tượng trẻ em vẫn luôn được những họa sĩ về sau lựa chọn biểu đạt như: Bùi Văn Tuất, Nguyễn Đăng Sơn, Vũ Duy Tâm, Trần Viết Thục, Lê Thế Anh, Nguyễn Ngọc Anh, Nguyễn Đinh Duy Quyền...

Chúng ta nhận thấy, mỗi họa sĩ thường có một cuộc đời và một số phận khác nhau, con đường thành công hay thất bại cũng không giống nhau nhưng tựu chung, khi họ lựa chọn hình ảnh trẻ em trong tác phẩm của mình thì các họa sĩ lại có một điểm chung là đều nhìn trẻ em trong con mắt thánh thiện, ngây thơ, trong sáng và đầy những khoảng trời mơ mộng.

Tác phẩm “Bầu trời tuổi thơ” của Nguyễn Thị Hải Hòa


Nhìn không gian đầy cánh chim và hình một em bé bay trên những cánh chim trong tác phẩm Bầu trời tuổi thơ của tác giả Nguyễn Thị Hải Hòa hay không gian thấm đẫm màu cổ tích trong tác phẩm Dưới mưa của Nguyễn Đăng Sơn, người xem như được trở về với quá khứ, với những di chỉ còn lại trong tiềm thức mình. Họa sĩ là những người có thể đánh thức tiềm thức của người xem, khơi gợi những chân trời chưa được biết tới và có thể nhắc nhở chúng ta về những chân trời tuổi thơ, những chân trời tưởng như đã bị quên lãng.

Tác phẩm “Dưới mưa" của Nguyễn Đăng Sơn


T.D.T
(TCSH364/06-2019)

---------------------
Hình ảnh trong bài được người viết sưu tầm từ internet.


 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • LÊ HUỲNH LÂM

    "Nghệ thuật không phải là vẽ lại các đồ vật, con người mà họa sĩ thấy. Nghệ thuật phải là sáng tạo nên các đồ vật, con người không thấy được."(Paul Klee)

  • LÊ HUỲNH LÂM

    Tánh nước vốn vô hình và mềm mại. Nhưng nước lại có quyền năng biến hiện và tùy duyên hóa thân thành mọi vật, có khi là đám mây, khi là cơn mưa, có khi làm ngọn sóng cao vút nhấn chìm mọi vật, có lúc là những đợt sóng êm đềm, là dòng sông, con suối, là thác ghềnh, là biển cả bao la,... lại có khi là giọt lệ trên khóe mắt con người. Tuy nước rất mềm mại nhưng sức mạnh của nước có thể xô ngã mọi tượng đài tưởng chừng là thường hằng ở mặt đất này.

  • LÊ HUỲNH LÂM

    Sản phẩm từ cái khuôn mẫu đầu tiên đã đặt định con người trong thế bị động, và từ khởi thủy đầy hư cấu và huyền thoại đó bao nhiêu trí tưởng tượng đã được tạo dựng, việc chế tác một khuôn mẫu mới cho con người đã được đề cập đến nhiều lần.

  • Nhiều điều bí ẩn giấu đằng sau những chi tiết có thể nhìn thấy bằng mắt thường trong bức tranh "Susanna and the Elders" (Susanna và các Trưởng lão) của họa sỹ nổi tiếng thế giới người Hà Lan Rembrandt van Rijn vừa được công bố trên tạp chí Khoa học Vật liệu và Chế tạo số ra mới đây.

  • Các tác phẩm chọn lọc của thế hệ các nghệ sỹ trẻ Đức sẽ được quy tụ và giới thiệu đến công chúng thủ đô Hà Nội trong không gian triển lãm “Hội họa mới từ Đức,” khai mạc vào 17 giờ ngày 14/05 và trưng bày tới hết ngày 31/05, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, 66 Nguyễn Thái Học.

  • LTS: Họa sĩ Lê Bá Đảng sinh ngày 27/6/1921 tại làng Bích La Đông, xã Triệu Đông, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Ông đã ra đi vào ngày 7/3 tại Thủ đô Paris nước Pháp, để lại dự án dang dở đáng tiếc về “một bức tranh rất lớn nằm ngửa trên mặt đất”, ước mong góp phần cho Huế trở nên một Kinh đô Mỹ thuật.
    Sông Hương giới thiệu “lời chia buồn sâu sắc” đọc trong Lễ tưởng niệm họa sĩ Lê Bá Đảng của tỉnh Thừa thiên Huế vào chiều 9/3 tại Trung tâm Nghệ thuật mang tên ông.

  • Đối với họa sĩ, để đi đến trừu tượng hay trạng thái “không gì cả”, anh ta đã phải cần đến rất nhiều thứ.

  • LÊ MINH PHONG

    (Nhân đọc Van Gogh của David Haziot, Phan Hồng Hạnh chuyển ngữ, Nxb. Đà Nẵng, 2014)

  • ...Nghệ thuật của chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa ảo giác (illusionist) đều xem nhẹ phương tiện, chúng dùng nghệ thuật để che giấu nghệ thuật. Chủ nghĩa hiện đại lại dùng nghệ thuật để thu hút sự chú ý vào nghệ thuật.

  • “Từ mô phỏng đến phá hủy tự nhiên”: đây hoàn toàn có thể là nhan đề của một lịch sử nghệ thuật phương Tây. Một trong những nghệ sĩ hiện đại quan trọng nhất, và cũng có lẽ hiền minh nhất, Picasso, có nói: nếu chúng ta không thể thoát khỏi tự nhiên, như một số nghệ sĩ tiền bối và đương thời với ông đang cố gắng một cách vô ích, thì ít nhất chúng ta có thể làm biến dạng nó, phá hủy nó. Về cơ bản, đó chính là một hình thức mới của lòng sùng kính tự nhiên...

  • Năm mới là thời điểm của những tiệc tùng liên miên. Hội họa từ lâu đã rất quan tâm tới chủ đề này. Hãy cùng nhìn lại những bữa tiệc linh đình, nổi tiếng nhất trong lịch sử hội họa.

  • Trong tiếng Hy Lạp cổ, từ chỉ “nghệ thuật” là techne, chính là nguồn gốc của các từ technique (kĩ thuật) và technology (công nghệ) - những thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trong cả ngành khoa học và nghệ thuật. Nhìn vào hội họa thế kỷ 19, ta nhận thấy các họa sĩ thực sự là những kỹ sư ánh sáng và màu sắc tài tình.

  • Một ngày nọ, khi vẽ một thiếu nữ, tôi chợt nhận ra điểm duy nhất sống động ấy là ánh nhìn như bất động của nàng. Những thứ còn lại có ý nghĩa không hơn gì cái sọ người. Người ta luôn muốn tạc nên một con người sống, nhưng điều khiến pho tượng ấy có sự sống chỉ có thể là ánh nhìn của người đó.

  • Các nghệ sĩ nữ thường là bộ phận ngoại vi trong những mô tả về tiến trình lịch sử, không chỉ của hội họa mà còn của nhiều loại hình nghệ thuật khác. Nhưng thực sự chính từ những nghệ sĩ nữ, những ý tưởng nghệ thuật táo báo, đột phá nhất, gây ảnh hưởng lớn thường được khai sinh. Ba nghệ sĩ nữ được giới thiệu trong chùm bài viết này đã cho thấy sự trực cảm, tinh nhạy và quyết liệt ở họ đã mở ra những cách tiếp cận nghệ thuật bất ngờ và giàu sức sống cho đến tận bây giờ.

  • Sau nhiều thập niên tồn tại vô danh, La Bella Principessa đang trải nhiều công đoạn đánh giá phức tạp nhằm xác định liệu nó là tác phẩm mất tích của Leonardo da Vinci hay chỉ là kẻ mạo danh.

  • Vào những năm 1970, bức tranh sơn dầu (về sau được gọi tên là Bình văn) được tìm thấy trong ngôi nhà của một người dân ở phố Khâm Thiên, Hà Nội. Bức tranh được cho là do Lê Văn Miến (Lê Huy Miến), họa sĩ Tây học đầu tiên người VN, vẽ nên nhưng một số phát hiện vừa qua lại dấy lên giả thiết mới.

  • Tôi quen với họa sĩ trẻ Nguyễn Văn Hè từ những năm anh còn là sinh viên trường Đại học Nghệ thuật Huế. Cà phê vỉa hè ở đường Phạm Hồng Thái là nơi chúng tôi thường gặp gỡ chuyện trò vào những chiều cuối tuần. Hè có một đời sống nội tâm hết sức mạnh mẽ nhưng ứng xử vô cùng nhẹ nhàng và kín đáo. 

  • Tuần này, Phòng trưng bày Quốc gia London (Anh) sẽ triển lãm một bức chân dung mới được phục chế của danh họa Hà Lan Rembrandt. Điều thú vị là dưới các lớp sơn của tranh, người ta còn tìm thấy một bức chân dung khác, đã bị Rembrandt loại bỏ.