Người con xứ Huế nổ phát súng lệnh mở đầu kháng chiến toàn quốc 1946

17:23 12/01/2009
NGÔ KHAPháo đài Láng đi vào lịch sử kháng chiến của thủ đô Hà Nội và của dân tộc ta như một sự tích anh hùng. Khai hỏa loạt đạn đầu tiên bắn vào thành Hà Nội, mở màn cuộc kháng chiến toàn quốc chống xâm lược.

Khu di tích Pháo đài Láng

Mấy năm lại đây, những sự việc và con người ở Pháo đài Láng mới xác định đúng với sự kiện lịch sử đã diễn ra cách đây hơn 50 năm. Trên Đài Truyền hình Việt Nam hiện lên một cụ già 80 tuổi nói giọng Huế đang trình bày về Pháo đài Láng nổ súng lệnh kháng chiến, và Đài giới thiệu, bình luận về ông Ưng Gia chỉ huy trưởng Pháo đài Láng đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ngày đầu toàn quốc kháng chiến.
Theo dõi truyền hình, bà con quê hương vinh dự, tự hào về “mệ Gia” thuộc dòng dõi hoàng tộc, người con của Huế đã chỉ huy Pháo đài Láng thực hiện nhiệm vụ lịch sử trọng đại của đất nước.

Ông Nguyễn Ưng Gia, sinh năm 1912 tại Huế là cháu nội của Miên Trinh – Tuy Lý Vương (con thứ 11 của vua Minh Mạng) nhà thơ lớn Việt Nam cuối thế kỷ 19, là con trai của Hường Thiết từng làm quan to thời vua Thành Thái và vua Khải Định. Sau khi học xong Tiểu học và Trung học ở Huế, ông đi lính Khố đỏ thuộc đội pháo thủ. Năm 1940, ông giữ chức Đội Khố đỏ, chỉ huy Pháo đài Láng dưới quyền của quan hai Pháp Đét-xru-mô. Ông lập gia đình với bà Nguyễn Thị Năm và trở thành con rể của làng Láng. Nhật đảo chính Pháp ngày 9-3-1945, chúng đánh vào Pháo đài Láng, ông xé hàng rào chạy về nhà vợ. Sau đó, Nhật mộ lái xe, ông vào làm lái xe đại đội vận tải pháo.

Sau Cách mạng Tháng Tám 1945 ít ngày, ông vào Sài Gòn làm ăn. Ông tìm đến thăm bác sĩ Phạm Ngọc Thạch là một trong những người tham gia lãnh đạo Cách mạng Tháng Tám ở Sài Gòn. Mẹ bác sĩ Phạm Ngọc Thạch – bà Chân Tín là con gái cụ Hường Thiết, chị ruột của ông Ưng Gia. Bác sĩ Thạch bàn với cậu ruột Ưng Gia là nên tham gia vào hàng ngũ cách mạng và đã giới thiệu ông với đồng chí Phạm Văn Đồng ở Hà Nội, yêu cầu bố trí công tác. Ra Hà Nội, ông Ưng Gia được vào làm lái xe và bảo vệ ở Bộ Tài Chính do đồng chí Phạm Văn Đồng làm Bộ trưởng. Bộ Quốc phòng biết ông Gia có thời gian chỉ huy Pháo đài Láng dưới chế độ cũ đã quyết định điều ông vào quân đội cách mạng làm trung đội trưởng Pháo đài Láng.

Pháo đài Láng có 44 đội viên, chia làm 3 Khẩu đội do Nguyễn Ưng Gia làm trung đội trưởng, Nguyễn Văn Khoát làm chính trị viên Trung đội. Bốn khẩu pháo thời kỳ Pháp thuộc đã bị mất nhiều bộ phận nhưng được sửa chữa lắp ráp thành 2 khẩu hoàn chỉnh. Pháo thủ đa số là bộ binh và thanh niên mới nhập ngũ chưa biết đến pháo được Nguyễn Ưng Gia tổ chức huấn luyện nên đã nhanh chóng thực hiện được các thao tác chính xác theo lệnh chỉ huy.
Pháo đài Láng được giao nhiệm vụ nổ súng lệnh mở đầu kháng chiến toàn quốc, Trung đội trưởng Nguyễn Ưng Gia đã chỉ huy Pháo đài Láng dội những loạt đại bác đầu tiên vào dinh lũy thực dân Pháp ở Hà Nội đêm 19-12-1946 lịch sử. Ông Ưng Gia xứng đáng là chiến sĩ thuộc lớp đầu tiên binh chủng pháo binh của Quân đội nhân dân Việt .

Cụ Ưng Gia sinh trưởng trong một gia đình hoàng tộc, quan lại nhưng sau Cách mạng tháng Tám cùng với anh em trong gia đình đã đi theo tiếng gọi của Tổ Quốc và Hồ Chủ tịch. Cụ Ưng Uý, Thượng thư Bộ Lễ thời Bảo Đại đã tham gia kháng chiến năm 1948 theo bức thư ngắn của Bác Hồ:
“Kính gửi cụ Ưng Uý tại Huế
Trước hết tôi xin gửi lời thăm sức khoẻ của Cụ và quý quyến, xin chúc cụ được nhiều sức khoẻ.
Sau đây mời Cụ tham gia kháng chiến để chúng ta tiếp tục sự nghiệp bỏ dở của các vị tiền bối Hàm Nghi, Thành Thái, Duy Tân, là để đánh đuổi thực dân Pháp để giành độc lập cho dân tộc, cho Tổ quốc.
Việt Bắc ngày 25-1-1948
HỒ CHÍ MINH" *

Cụ Ưng Bình Thúc Giạ, anh ruột cụ Gia là Thượng thư về hưu, là nhà thơ yêu nước giữa thành phố tạm chiếm.
Cụ Ưng Trí, em ruột cụ Gia, nguyên Chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chính thành phố Huế những ngày đầu chống Pháp, là thương binh cụt một tay. Thời chống Mỹ, năm 1964 đã gần 50 tuổi, Cụ vào chiến trường khó khăn, gian khổ, làm Phó trưởng ban Tuyên huấn Thành uỷ Huế.
Cụ Ưng Tôn, anh ruột cụ Ưng Gia có 6 người con (4 trai, 2 gái) đều tham gia cách mạng từ những ngày đầu kháng chiến cho đến tuổi về hưu, trong có sĩ quan quân đội, đảng viên Cộng sản.

Nguyễn Ưng Gia – người con của Huế, đóng góp cho Tổ quốc giờ phút trọng đại, làm vẻ vang cho quê hương. Đóng góp của anh em trong gia đình là rất đáng trân trọng, góp phần tiếp nối sự nghiệp các vị vua yêu nước như Bác Hồ mong muốn, đồng thời và truyền lại cho con cháu những giá trị truyền thống yêu nước, văn hoá của dòng tộc.
       N.K

(nguồn: TCSH số 238 - 12 - 2008)

 



-----------
* Bác Hồ trong lòng dân Huế - Thành uỷ Huế 1990 tr.129

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • PHẠM THỊ ANH NGA

    Giới văn học nghệ thuật trong Nam ngoài Bắc cũng như những người từng là học trò của ông thường nói với nhau, tưởng như đùa nhưng lại rất thật, rằng đến Huế mà chưa ghé thăm ông thì coi như là chưa đến Huế, gì thì gì vẫn cứ... thiếu.

  • LÊ HUỲNH LÂM

    Văn chương như một món ăn tinh thần cho mọi người. Đối với những người đam mê, các tác phẩm văn chương như hơi thở, như máu thịt. Ngoài việc là món ăn tinh thần, văn chương như những con đường vươn ra dẫn dắt để nối kết, giao thoa giữa quốc gia này với quốc gia khác, giữa vùng miền văn hóa này với vùng miền văn hóa khác.

  • LÊ VĂN LÂN

    Trong phong trào đô thị Huế, từ phong trào hòa bình 1954 - 1955, phong trào Phật giáo ở Huế những năm 1963 - 1964 đến phong trào li khai ở Huế 1966, có một nhân vật khi nhắc đến hầu như ai cũng biết - đó là bác sĩ Lê Khắc Quyến, nguyên Giám đốc Bệnh viện Trung ương Huế, nguyên Khoa trưởng Đại học Y khoa Huế.

  • ĐỖ MINH ĐIỀN

    Ngày 01/10/2012, một tin vui không chỉ dành riêng cho Huế khi bộ Cửu vị thần công là 1 trong 30 hiện vật/nhóm hiện vật đã được công nhận là Bảo vật Quốc gia Việt Nam.

  • NGUYỄN MINH VỸ
                    Hồi ký

    Thú thật với các bạn Tạp chí Sông Hương và những ai cùng quê là trước Cách mạng Tháng 8-1945 tôi có phần nào "mặc cảm" vì cái gốc Thừa Thiên của mình.

  • LƯƠNG AN

    Vào đầu nửa sau thế kỷ 19, tại Phú Xuân (tức Huế bây giờ), giữa lúc tiếng tăm hai anh em Miên Thẩm và Miên Trinh đang lừng lẫy, một sự kiện bỗng thu hút sự chú ý của giới thơ kinh thành: sự xuất hiện gần như đồng thời của Tam Khanh(1), ba nhà thơ nữ người hoàng tộc, trong đó, Thúc Khanh được ca ngợi nhiều hơn cả.

  • (SHO) Tiến sĩ Lê văn Hảo quê ở Huế, con trai ông Lê Văn Tập - một đại phú gia ở miền Trung, du học Pháp (1953), đỗ Tiến sĩ Đệ Tam cấp ngành Dân tộc học (1961) tại Đại học Sorbonne, làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (Centre national de la recherche scientifique) một thời gian rồi về nước (1965) giảng dạy Dân tộc học và Văn minh Việt Nam tại các Đại học Văn khòa Huế, Đại học Văn khoa Sài Gòn.

  • Có một người phụ nữ xứ Huế sinh sống và giảng dạy tại CHLB Đức nhưng luôn dành tình trang trọng chiếc áo dài Việt Nam. Bà là TS triết học Thái Kim Lan, với bà, áo dài làm nên một phần bản sắc vẻ đẹp phụ nữ Việt Nam.

  • NGUYỄN HỒNG TRÂN

    Như chúng ta đã biết qua sách sử, cựu Hoàng đế Bảo Đại có 2 người vợ được hôn thú chính thức. Đó là bà Nguyễn Hữu Thị Lan (tức Nam Phương Hoàng hậu) và bà người Pháp là Monique Marie Eugene Baudot.

  • LÊ VĂN LÂN

    Những thập niên cuối thế kỷ XX, có một nhân vật lúc ẩn lúc hiện như rồng trong mây, như kình ngư giữa đại dương, có mặt ở các thời điểm lịch sử, có tác động đến phong trào giải phóng dân tộc ở Thừa Thiên Huế nói chung và phong trào đô thị Huế nói riêng.

  • PHAN THUẬN AN

    "Hôm nay, Ngài trở về trong lòng đất mẹ thân yêu, trở về giữa tất cả đồng bào con Hồng cháu Lạc, trở về bên núi Ngự, sông Hương...
    "Chúng ta thành kính cầu cho nhà vua đời đời yên nghỉ.
    "Lòng yêu nước của nhà vua còn sáng mãi với sử xanh".

  • NGUYỄN ĐẮC XUÂN

    LTS: Thời Pháp thuộc cũng như thời tạm chiếm, những “thượng khách” đến du lịch Huế thường được bà công chúa Lương Linh (con gái thứ 19 của vua Thành Thái và là em út của vua Duy Tân) hướng dẫn.

  • LÊ TIẾN DŨNG 

    Một ngày cuối thu tháng Mười năm 1965 tôi nghe qua Đài Tiếng nói Việt Nam một tin quan trọng: Hội Văn nghệ Giải phóng công bố Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu.

  • ĐOÀN XANH 

    Nhà thơ, nhà báo Thúc Tề bị Pháp thủ tiêu khi mới 30 tuổi. Gần 50 năm sau, bí mật được phát lộ, Nhà nước đã truy tặng ông danh hiệu Liệt sĩ với bằng Tổ quốc ghi công.

  • Ở tuổi 75, nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân vẫn miệt mài bên chiếc máy tính để làm việc mỗi ngày. Ông luôn mang theo bên người một chiếc máy ghi âm, loại dùng bằng băng cassette, ông có thói quen ghi lại bất cứ buổi làm việc nào với các phóng viên báo, đài... Đón tôi trong con hẻm nhỏ dẫn vào ngôi nhà ở một quận gần trung tâm Sài Gòn, ông đội chiếc mũ kiểu Huế và những tiếng “răng, ni, nớ” rất Huế của ông mang lại cho tôi sự gần gũi để bắt đầu buổi trò chuyện.
                        Nhà văn ÁNH HƯỜNG (thực hiện)

  • Ngày 9/6/2014, nhà báo Nguyễn Khoa Bội Lan đã vĩnh biệt chúng ta, hưởng thượng thượng thọ 105 tuổi

  • Tôi lặng lẽ đi tìm về nhà "O Thương trống” mà trong lòng có cảm giác như một  đứa con đi xa lâu ngày trở về với mẹ để được nghe mẹ kể chuyện đời, chuyện nghề.

  • Có lẽ cho đến nay, ông Lê Văn Kinh là nghệ nhân làng nghề truyền thống lập nhiều kỷ lục nhất VN. Ông đã lập kỷ lục về bộ tranh thêu bài thơ "Cáo tật thị chúng” của Mãn Giác Thiền sư bằng 14 thứ tiếng. Tiếp đó là bộ Tâm kinh Bát Nhã Ba La Mật. Đầu tháng 5-2014 vừa qua, ông tiếp tục xác lập kỷ lục thứ ba, đó là thêu tay hai bài thơ "Tẩu lộ” và "Hoàng hôn”  -  hai bài thơ trong tập "Nhật ký trong tù” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

  • VÕ SƠN TRUNG

    Con người đó, là nhà văn, nhà văn hóa, nhà từ điển học Đào Đăng Vỹ cực kỳ nổi tiếng ở Huế từ những năm 1940. Ông sinh ngày 1 tháng 2 năm 1908 tại Huế, có tài liệu nói ông mất ngày 7/4/1987 tại California - Mỹ(1).

  • Cật tre được lựa từ rừng già, xung quanh lồng được chạm trổ tuồng tích như một bức tranh hoàn hảo… Những chiếc lồng chim như một tác phẩm nghệ thuật ấy có giá cả chục triệu đồng.