Người con xứ Huế nổ phát súng lệnh mở đầu kháng chiến toàn quốc 1946

17:23 12/01/2009
NGÔ KHAPháo đài Láng đi vào lịch sử kháng chiến của thủ đô Hà Nội và của dân tộc ta như một sự tích anh hùng. Khai hỏa loạt đạn đầu tiên bắn vào thành Hà Nội, mở màn cuộc kháng chiến toàn quốc chống xâm lược.

Khu di tích Pháo đài Láng

Mấy năm lại đây, những sự việc và con người ở Pháo đài Láng mới xác định đúng với sự kiện lịch sử đã diễn ra cách đây hơn 50 năm. Trên Đài Truyền hình Việt Nam hiện lên một cụ già 80 tuổi nói giọng Huế đang trình bày về Pháo đài Láng nổ súng lệnh kháng chiến, và Đài giới thiệu, bình luận về ông Ưng Gia chỉ huy trưởng Pháo đài Láng đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ngày đầu toàn quốc kháng chiến.
Theo dõi truyền hình, bà con quê hương vinh dự, tự hào về “mệ Gia” thuộc dòng dõi hoàng tộc, người con của Huế đã chỉ huy Pháo đài Láng thực hiện nhiệm vụ lịch sử trọng đại của đất nước.

Ông Nguyễn Ưng Gia, sinh năm 1912 tại Huế là cháu nội của Miên Trinh – Tuy Lý Vương (con thứ 11 của vua Minh Mạng) nhà thơ lớn Việt Nam cuối thế kỷ 19, là con trai của Hường Thiết từng làm quan to thời vua Thành Thái và vua Khải Định. Sau khi học xong Tiểu học và Trung học ở Huế, ông đi lính Khố đỏ thuộc đội pháo thủ. Năm 1940, ông giữ chức Đội Khố đỏ, chỉ huy Pháo đài Láng dưới quyền của quan hai Pháp Đét-xru-mô. Ông lập gia đình với bà Nguyễn Thị Năm và trở thành con rể của làng Láng. Nhật đảo chính Pháp ngày 9-3-1945, chúng đánh vào Pháo đài Láng, ông xé hàng rào chạy về nhà vợ. Sau đó, Nhật mộ lái xe, ông vào làm lái xe đại đội vận tải pháo.

Sau Cách mạng Tháng Tám 1945 ít ngày, ông vào Sài Gòn làm ăn. Ông tìm đến thăm bác sĩ Phạm Ngọc Thạch là một trong những người tham gia lãnh đạo Cách mạng Tháng Tám ở Sài Gòn. Mẹ bác sĩ Phạm Ngọc Thạch – bà Chân Tín là con gái cụ Hường Thiết, chị ruột của ông Ưng Gia. Bác sĩ Thạch bàn với cậu ruột Ưng Gia là nên tham gia vào hàng ngũ cách mạng và đã giới thiệu ông với đồng chí Phạm Văn Đồng ở Hà Nội, yêu cầu bố trí công tác. Ra Hà Nội, ông Ưng Gia được vào làm lái xe và bảo vệ ở Bộ Tài Chính do đồng chí Phạm Văn Đồng làm Bộ trưởng. Bộ Quốc phòng biết ông Gia có thời gian chỉ huy Pháo đài Láng dưới chế độ cũ đã quyết định điều ông vào quân đội cách mạng làm trung đội trưởng Pháo đài Láng.

Pháo đài Láng có 44 đội viên, chia làm 3 Khẩu đội do Nguyễn Ưng Gia làm trung đội trưởng, Nguyễn Văn Khoát làm chính trị viên Trung đội. Bốn khẩu pháo thời kỳ Pháp thuộc đã bị mất nhiều bộ phận nhưng được sửa chữa lắp ráp thành 2 khẩu hoàn chỉnh. Pháo thủ đa số là bộ binh và thanh niên mới nhập ngũ chưa biết đến pháo được Nguyễn Ưng Gia tổ chức huấn luyện nên đã nhanh chóng thực hiện được các thao tác chính xác theo lệnh chỉ huy.
Pháo đài Láng được giao nhiệm vụ nổ súng lệnh mở đầu kháng chiến toàn quốc, Trung đội trưởng Nguyễn Ưng Gia đã chỉ huy Pháo đài Láng dội những loạt đại bác đầu tiên vào dinh lũy thực dân Pháp ở Hà Nội đêm 19-12-1946 lịch sử. Ông Ưng Gia xứng đáng là chiến sĩ thuộc lớp đầu tiên binh chủng pháo binh của Quân đội nhân dân Việt .

Cụ Ưng Gia sinh trưởng trong một gia đình hoàng tộc, quan lại nhưng sau Cách mạng tháng Tám cùng với anh em trong gia đình đã đi theo tiếng gọi của Tổ Quốc và Hồ Chủ tịch. Cụ Ưng Uý, Thượng thư Bộ Lễ thời Bảo Đại đã tham gia kháng chiến năm 1948 theo bức thư ngắn của Bác Hồ:
“Kính gửi cụ Ưng Uý tại Huế
Trước hết tôi xin gửi lời thăm sức khoẻ của Cụ và quý quyến, xin chúc cụ được nhiều sức khoẻ.
Sau đây mời Cụ tham gia kháng chiến để chúng ta tiếp tục sự nghiệp bỏ dở của các vị tiền bối Hàm Nghi, Thành Thái, Duy Tân, là để đánh đuổi thực dân Pháp để giành độc lập cho dân tộc, cho Tổ quốc.
Việt Bắc ngày 25-1-1948
HỒ CHÍ MINH" *

Cụ Ưng Bình Thúc Giạ, anh ruột cụ Gia là Thượng thư về hưu, là nhà thơ yêu nước giữa thành phố tạm chiếm.
Cụ Ưng Trí, em ruột cụ Gia, nguyên Chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chính thành phố Huế những ngày đầu chống Pháp, là thương binh cụt một tay. Thời chống Mỹ, năm 1964 đã gần 50 tuổi, Cụ vào chiến trường khó khăn, gian khổ, làm Phó trưởng ban Tuyên huấn Thành uỷ Huế.
Cụ Ưng Tôn, anh ruột cụ Ưng Gia có 6 người con (4 trai, 2 gái) đều tham gia cách mạng từ những ngày đầu kháng chiến cho đến tuổi về hưu, trong có sĩ quan quân đội, đảng viên Cộng sản.

Nguyễn Ưng Gia – người con của Huế, đóng góp cho Tổ quốc giờ phút trọng đại, làm vẻ vang cho quê hương. Đóng góp của anh em trong gia đình là rất đáng trân trọng, góp phần tiếp nối sự nghiệp các vị vua yêu nước như Bác Hồ mong muốn, đồng thời và truyền lại cho con cháu những giá trị truyền thống yêu nước, văn hoá của dòng tộc.
       N.K

(nguồn: TCSH số 238 - 12 - 2008)

 



-----------
* Bác Hồ trong lòng dân Huế - Thành uỷ Huế 1990 tr.129

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • THANH TÙNG Trong các bậc mẫu nghi thiên hạ ít ai được như Thái hoàng Thái hậu Từ Dũ. Bà là người mẫu mực về đức hạnh, yêu thương dân, nuôi dạy con giỏi và biết đối nhân xử thế; khi cần biết tham gia việc triều chính đúng mức, hiệu quả.

  • PHAN VĂN DẬT Tiếp theo kỳ trước (Sông Hương số 16-85)

  • LTS: Đoạn trích dưới đây nằm trong cuốn sách “Sauvenirs de Hue” (Hồi ký về Huế) do tác giả người Pháp Michel Đức Chaigneau viết vào năm 1867. Ông sinh ở Huế năm 1803 và mất ở Pháp năm 1894, trừ một thời gian trở về nước Pháp, ông đã sống ở Huế 21 năm.

  • HOÀNG TRUNG THÔNGAnh Hải Triều Nguyễn Khoa Văn sống một cuộc đời đấu tranh cho cách mạng, cho Đảng, cho nhân dân. Tôi được đọc anh từ những bài viết chống nghệ thuật vị nghệ thuật, chống duy tâm và cả lý thuyết cho rằng nước ta không có chế độ phong kiến.

  • LTS: Kỷ niệm 130 năm Ngày sinh của Đạm Phương nữ sử (1881- 2011), 85 năm ra đời Nữ Công Học hội Huế (15.6.1926 - 15.6.2011) do bà Đạm Phương sáng lập, ngày 18.6 tới đây, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Thừa Thiên - Huế và Viện Văn học Việt Nam sẽ tổ chức Hội thảo khoa học về Đạm Phương nữ sử. Đây là cuộc hội thảo về Đạm Phương nữ sử lần đầu tiên, và được tổ chức ngay tại Huế, quê hương của Bà.

  • PHAN VĂN DẬT Một ngày dựa mạn thuyền rồng Cũng bằng muôn kiếp ở trong thuyền chài.

  • NGUYỄN CƯƠNG Trong giới tu hành và phật tử ở miền Nam từ trước đến nay không mấy ai không biết đến thiện danh và công lao đóng góp cho đạo, cho đời của Sư Bà Thích Nữ Diệu Không.

  • NGUYỄN PHƯỚC BẢO QUYẾNXưa nay, trong văn học nghệ thuật nói chung và thơ ca nói riêng, Huế được nói đến rất nhiều, nhất là với những người con của Huế trong đó có những hoàng tử của triều Nguyễn đặc biệt là các hoàng tử của triều vua Minh Mạng.

  • L.T.S: Ông Nguyễn Hải Âu quê ở Hà Nam Ninh. Năm 1941 ông đi lính bị đưa sang Pháp rồi sang Alger. Ở Pháp và Alger ông tham gia lãnh đạo phong trào phản chiến nên bị đưa sang Calcutta, không cho hồi hương.

  • TRẦN THỊ NHƯ MÂNTrong số những phụ nữ ở Huế mà tôi được gặp lúc thiếu thời, có một khuôn mặt tôi nhớ mãi, không những vì có nhiều quan hệ gần gũi với tôi, mà một lúc nào đó đã có ảnh hưởng lớn đến cuộc đời tôi. Đó là bà Đạm Phương.

  • LÊ VĂN HIẾN(Trích hồi ký)

  • LND: Bửu Đình là một nhà văn có tinh thần yêu nước được các tầng lớp thanh niên thời kỳ trước ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam yêu mến. Vừa rồi, nhân đọc cuốn “Những bí mật trên Côn Đảo” của nhà văn Demario Giang Colotdo viết từ những năm 1935-1936 (xuất bản tại Paris năm 1956) - một cuốn sách ca ngợi khí tiết của những người tù cộng sản trên Côn Đảo, thấy có một chương (1) viết về Bửu Đình, tôi xin dịch để giới thiệu với bạn đọc Sông Hương. Đây là tư liệu đầu tiên giới thiệu Bửu Đình, rất mong bạn đọc và gia đình của nhà văn Bửu Đình cung cấp thêm tư liệu để chúng tôi có thể giới thiệu một cách đầy đủ về nhà văn của núi Ngự sông Hương này.

  • Vắng mặt Sông Hương suốt mấy trăng,Đuổi xong ma bệnh rước tin mừng…

  • NGUYỄN ĐẮC XUÂNDo Huế là Kinh đô của triều đại quân chủ ở Việt Nam, cho nên người phụ nữ Huế ngoài dân trăm họ thông thường như các địa phương khác còn có phụ nữ thuộc tầng lớp vương giả sống trong chốn Nội cung nhà Nguyễn như các bà mẹ vua, vợ vua, con gái vua, cháu vua và cung nhân.

  • TRẦN MINH TÍCHBên bờ phá Tam Giang mênh mông sóng nước, cách thành phố Huế khoảng chừng hai mươi cây số về phía đông nam có vùng đất bạt ngàn cát trắng, nơi đây trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ xâm lược là cái nôi của cách mạng, hàng bao nhiêu hạt giống đỏ được ươm mầm để nhân rộng ra các vùng đất khác, tên gọi của xã vùng cát anh hùng đó là Phú Thạnh bây giờ là Phú Đa.

  • NGUYỄN ĐẮC XUÂNThừa Thiên Huế tự hào có Phú Xuân là Kinh đô của nước Việt dưới thời Nguyễn Huệ Quang Trung (1788-1792). Và cũng chính nơi đây đã diễn ra cuộc trả thù nghiệt ngã của dòng họ Nguyễn Phúc dành cho họ Nguyễn Tây Sơn. Do đó những thông tin lịch sử về thời đại Quang Trung và Phong trào Tây Sơn ở Huế đã bị thủ tiêu và làm sai lệch đi khá nhiều.

  • LIỄU THƯỢNG VĂNQuả thực đã nổi lên sự phong phú đặc biệt khi đứng ở góc nhìn tập trung, tế nhị, để điểm lại một số ảnh hưởng lớn, khó phai nhòa của họ, những khuôn mặt Nữ lừng danh của vùng đất Thuận Hóa.

  • TRẦN XUÂN THẢOKỷ niệm năm sinh thứ 160 của Tôn Thất Thuyết (1839 - 1999)

  • BỬU ÝKhi nghe dóng lên câu hỏi: “Người Huế, anh là ai?” có lẽ cùng chẳng ai buồn giật mình hay ngạc nhiên làm gì. Bởi lẽ cái chân dung sẽ được phác hoạ ra chắc chẳng có gì độc đáo. Ai nấy đều đã biết rồi, đã gặp rồi, đã gặp khắp nơi là đằng khác. Dù sao, đây cũng thuộc loại hình ảnh cũ kỹ trong cuốn album gia đình mà anh chị em thường táy máy giở đi giở lại vậy.

  • N. I. NIKULIN*Khi có dịp đến thăm Huế, tôi đã lang thang rất lâu khắp Kinh đô, khắp các cung điện, đền miếu, lăng tẩm kỳ bí. Ở đây tôi được thưởng ngoạn một nền kiến trúc phức tạp, tinh tế, đẹp mê hồn, ngắm nhìn phong cảnh Huế tuyệt vời từ cửa Ngọ Môn. Tôi hít thở thật sâu bầu không khí kỳ lạ của cố đô được hòa quyện bởi hơi mát của biển và dòng sông Hương huyền diệu. Và lòng đầy xúc động tôi đứng trước ngai vàng triều Nguyễn, ngẫm xem những ai đã từng ngồi trên chiếc ngai vàng này, và đặc biệt tôi nghĩ về một người trong số họ, một con người rất đỗi tài năng và có một số phận không bình thường.