Bảo tồn thích ứng và phát triển tiếp nối
Hiện nay, nguy cơ mai một giá trị truyền thống làng xã rất lớn, ở cả chiều rộng và chiều sâu. Việc bảo tồn các giá trị di sản trong quá trình quy hoạch không gian kiến trúc làng không thể chậm trễ và trì hoãn. Trong đó, bảo tồn thích ứng và phát triển tiếp nối là phương thức mà giá trị tinh thần của di sản được kế thừa, hoàn thiện.
Làng cổ Phước Tích (Thừa Thiên - Huế) đang được bảo tồn theo phương pháp tiếp cận thích ứng
Thích ứng trong môi trường mới
Làng xã truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng chứa đựng hệ thống di sản văn hóa đồ sộ, cả vật thể và phi vật thể, tiêu biểu là văn hóa xây dựng môi trường sống cộng đồng nông thôn. Trong vùng có khoảng 3.500 làng, hình thành từ khoảng 500 năm hoặc lâu hơn, trải qua nhiều biến động nhưng nhìn chung làng xã nào cũng vẫn còn di sản. Tại hội thảo “Lịch sử quy hoạch Đông Á và bảo tồn văn hóa” ngày 1.10, các nhà khoa học trong nước và quốc tế đều cho rằng các làng xã truyền thống đang phải đối mặt với sự mất mát giá trị truyền thống một cách nhanh chóng trước tác động của đô thị hóa và những biến đổi về đời sống kinh tế - xã hội.
Theo nhiều chuyên gia, công tác bảo tồn di sản làng xã đang triển khai chậm, thiếu tính tổng thể và gặp nhiều vướng mắc. Về bảo tồn tổng thể, cả nước hiện chỉ có 2 khu vực làng xã được công nhận Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia là làng cổ Đường Lâm (Sơn Tây, Hà Nội) và làng cổ Phước Tích (Thừa Thiên - Huế). Phần lớn di tích khác bảo tồn ở dạng quần thể nhỏ hoặc công trình đơn lẻ, cơ bản tập trung vào đình, chùa, đền… Các công trình truyền thống trong làng như nhà cổ, cổng nhà, giếng, cầu đá, lũy tre, ao làng… đã và đang bị phá bỏ hoặc thay thế bởi nó không còn chức năng phù hợp trong môi trường sống mới; phương pháp bảo tồn chủ yếu do người dân tự thực hiện, kết hợp bảo tồn với tôn tạo, cải tạo hoặc xây mới trên nền công trình cũ.
PGS.TS. Phạm Hùng Cường, Trưởng Khoa Kiến trúc và Quy hoạch, Trường ĐH Xây dựng cho biết, từ những hạn chế của cách thức bảo tồn hiện nay, cần bảo tồn giá trị hệ thống hơn là những giá trị đơn lẻ. Bảo tồn cần thực hiện đồng thời theo phương pháp bảo tồn thích ứng, nghĩa là bảo tồn các di sản mà giá trị tinh thần của nó được kế thừa, hoàn thiện trong quá trình phát triển.
Bảo tồn thích ứng chỉ có thể thực hiện được khi có sự tham gia của cộng đồng. Trong đó, tuyên truyền các giá trị di sản của làng xã, cho cộng đồng nhận thức được giá trị của nó trong cuộc sống ngày nay và tự thực hiện các biện pháp bảo tồn thích ứng. Chỉ khi cộng đồng nhận thức rõ giá trị và có ý thức gìn giữ, có hành động bảo vệ trực tiếp thì mới giữ được. GS. Kubota Aya, Khoa Kỹ thuật đô thị, ĐH Tổng hợp Tokyo (Nhật Bản) đồng quan điểm, cùng cộng đồng nên chăng có sự vào cuộc của các nhà chuyên môn trong việc khảo cứu để nhận diện các giá trị di sản đặt trong bối cảnh mới, từ đó có định hướng giải pháp khoa học trong việc tạo nên sự thích ứng của di sản.
Tránh “đóng băng” di sản
Một trong những nguyên nhân dẫn đến quá trình hủy hoại di sản nhanh nhất chính là việc hiểu lầm, nhận diện sai giá trị di sản. Nguyên Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích, KTS. Lê Thành Vinh cho hay, sự tồn tại và phát triển của làng Việt luôn như một dòng chảy không ngừng. Nhu cầu nâng cao chất lượng sống trong làng là đòi hỏi tự nhiên của một cơ thể sống. Song nếu sự biến động tất yếu đó tạo ra nguy cơ làm giảm hay mất đi những giá trị tốt đẹp vốn có của làng, thì cần có sự can thiệp để chống lại xu hướng đó.
“Sẽ là phù hợp khi sự can thiệp ấy không đối kháng với nhu cầu phát triển tự nhiên, không chặn đứng sự chuyển hóa tất yếu, mà thiên về điều tiết để giải quyết mâu thuẫn giữa những đòi hỏi về bảo tồn và nhu cầu phát triển tự nhiên. Có thể gọi phương pháp đó là bảo tồn giá trị truyền thống trong sự phát triển tiếp nối, đó là các ứng xử thích hợp để duy trì những giá trị truyền thống mà không ngăn cản sự phát triển”, KTS. Lê Thành Vinh cho hay. Quan điểm cơ bản là không để mất giá trị truyền thống nhưng cũng không bó cứng hay đóng băng chúng mà tạo điều kiện để những giá trị ấy có thể được duy trì trong sự cộng sinh với các nhân tố mới, đáp ứng nhu cầu nâng cao chất lượng cuộc sống đương đại. Từ đó, các giá trị truyền thống sẽ chung sống với các nhân tố được bổ sung và tạo ra những giá trị mới mà các thế hệ tương lai có sứ mệnh bảo tồn.
Đây cũng là cách Nhật Bản áp dụng những thập niên gần đây. GS. Kubota Aya cho biết, trước những năm 1960, ở Nhật không có ý thức gìn giữ các làng cổ truyền thống. Tuy nhiên, quá trình phát triển thần tốc sau đó, người Nhật nhận thức được sự cần thiết phải tuyên truyền, hướng dẫn cộng đồng tìm hiểu và bảo tồn giá trị di sản truyền thống thông qua hoạt động du lịch, biết thích ứng và cân bằng giữa kinh doanh du lịch và làm nông nghiệp, trên cơ sở bảo tồn những giá trị truyền thống làng xã. “Bảo tồn phải có phát triển tiếp nối, miễn sao không làm mất đi giá trị truyền thống. Do vậy, vẫn phải tìm một phương án cân bằng để phát triển trong thời điểm hiện nay và tương lai. Người Nhật hiện có những mô hình thử nghiệm tại các làng mẫu, chúng tôi xác định khu nào cần phát triển, khu nào giữ nguyên để tìm giải pháp bảo tồn thích hợp nhất cho các ngôi làng nhiều năm tuổi”, GS. Kubota Aya nói.
Theo Hồng Hà - ĐBND
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
NGUYỄN CƯƠNG
Chiến tranh đã lùi vào quá khứ mấy chục năm. Nhưng hậu quả của nó để lại thì chưa biết khi nào mới khắc phục xong, trong đó có di chứng chất độc hóa học dioxin, đến nay đã di truyền sang thế hệ thứ 3 và không biết sẽ đến thế hệ thứ bao nhiêu? Vì chất dioxin tồn lưu trong lòng đất có thời gian bán phân hủy lên tới hàng trăm năm!
-
Đây thật sự là một quyết định rất hợp lý, đúng với nguyện vọng của đông đảo nhân dân cả nước.
-
TÂM VĂN
Năm 1980 xã tôi trống dong cờ mở, mổ bò ăn mừng xã được công nhận xóa nạn mù chữ, phổ cập bổ túc văn hóa lớp năm; nhân dịp về quê, được UBND xã mời dự, tôi xắm rắm đi, ông nội tôi nói: “Họ mần quá bậy, dân dốt mất thôi”. -
LƯU THỦY
Thừa Thiên Huế đang tăng tốc trên tiến trình xây dựng thành phố trực thuộc Trung ương. Cuộc làm việc mới đây giữa đoàn khảo sát Trung ương với lãnh đạo tỉnh đã định hình phương án cấu trúc đô thị tương lai. Còn rất nhiều việc phải thực hiện để cuộc chuyển mình đưa Thừa Thiên Huế lên thành phố trực thuộc Trung ương; nhưng có một điều phải luôn lưu ý: phải hết sức giữ gìn để phát huy các giá trị di sản, sinh thái, cảnh quan, môi trường hết sức đặc trưng của nó.
-
Mở đầu chuyến thăm Việt Nam lần thứ 5, Đức Pháp Vương Gyalwang Drukpa - bậc thầy giác ngộ tâm linh quốc tế - vừa có cuộc trò chuyện với các đại diện Hội Nhà văn VN tại Văn Miếu Quốc Tử Giám. Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều chọn và đọc câu hỏi.
-
Năm 2010, Đức Pháp Vương Gyalwang Dpukpa đã viếng thăm Việt Nam. Trong dịp này, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã có một cuộc trò chuyện với Ngài. Vào 8h30 ngày 05/4/2014, Đức Pháp Vương với sự cộng tác của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều sẽ có cuộc đối thoại giữa với các nhà văn Việt Nam tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Hà Nội. VanVN.Net xin đăng tải cuộc trò chuyện giữa Đức Pháp Vương và nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cách đây 4 năm.
-
Một sử gia người Na Uy trong nhiều năm ròng đã nghiên cứu về lịch sử Việt Nam với nhiều tình cảm đặc biệt. Mới đây, ông đã cho đăng tải bộ sưu tập gồm 122 số báo Việt Nam Độc Lập do Mặt trận Việt Minh xuất bản từ năm 1941-1945.
-
Sau này tôi cũng đã điều chỉnh suy nghĩ. Tôi cho rằng những lầm lẫn trong xã hội, nếu có, có lẽ trách nhiệm ở chính người dân chúng ta, chiếm 51%.
-
39 năm trước, Chiến dịch Huế- Đà Nẵng với mốc son đáng nhớ là ngày 26-3 toàn tỉnh Thừa Thiên- Huế được giải phóng hoàn toàn.
-
Bức thư của một bạn trẻ tự xưng là du học sinh Nhật Bản tại Việt Nam đang gây xôn xao cộng đồng mạng những ngày qua.
-
Hạnh phúc là điều ai cũng hướng tới, tìm kiếm, mỏi mong có được. Và, hạnh phúc, đối với mỗi người hoàn toàn không giống nhau, cách gọi tên hạnh phúc khác nhau do hoàn cảnh sống sai biệt và do cách nhìn về cuộc sống không như nhau.
-
Sự thật là một điều không dễ dàng tìm cho ra, cho nên con người phải phát triển khoa học, phát triển công nghệ trên mọi lĩnh vực.
-
Đó là ý kiến của Bộ trưởng Bộ GDĐT Phạm Vũ Luận tại phiên họp ngày 25.2 của Hội đồng Quốc gia về giáo dục và phát triển nhân lực giai đoạn 2011-2015, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
-
Hình như khi Thượng đế sinh ra một thiên tài, người đều đặt vào họ những thói tật kỳ dị, khác người? Sự vĩ đại của họ đôi khi được làm nên từ những “mặt trái” - dị thường này? GS.BS. Tôn Thất Tùng là một thiên tài như vậy.
-
TRÊN TIẾN TRÌNH XÂY DỰNG THỪA THIÊN HUẾ TRỞ THÀNH THÀNH PHỐ TRỰC THUỘC TRUNG ƯƠNG
LÊ VĂN LÂN -
5 giờ sáng ngày 17 tháng 2 năm 1979, hơn 120.000 lính Trung Quốc tràn vào Việt Nam, mở đầu cho cuộc chiến nhà cầm quyền Bắc Kinh huy động tới hơn 600.000 quân tấn công toàn tuyến biên giới phía Bắc của Tổ quốc ta.
-
HỒ TƯ
Huế có Hoàng thành, quần thể lăng tẩm, đền đài của người xưa để lại, nay đã trở thành di sản văn hóa thế giới, hiện đang được trùng tu, tôn tạo và khai thác du lịch, có nhã nhạc cung đình cũng là một di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. -
"Nói đến cuộc sống là vô biên không thể kể xiết nào là vui buồn, khổ đau, hạnh phúc, mệt nhọc, sung sướng… nhưng điều tất yếu là ta phải biết nhận diện nó, để rồi chuyển hoá nó thì tự nhiên cuộc sống trở nên có ý nghĩa hơn, thong dong hơn, đừng nói gì đến “Mỗi lần nêu ra một lần mới”. Ví như ban nãy tôi đang đứng giữa trời đất đưa tay chỉ bầy chim én bay lượn trên cao, tay vừa đưa lên thì chúng đã bay xa. Cho nên mỗi chúng ta đừng vội vàng đi tìm cầu mà hãy trân quý cuộc sống trong hiện tại cho thật thi vị nhiệm mầu". (Trích Tâm quán tình người, Thích Pháp Bảo)
-
Mặc dù được “mệnh danh” là vùng đất có nền văn hóa, nghệ thuật truyền thống lâu đời nhưng thiết chế văn hóa của Thừa Thiên- Huế đang còn nhiều bất cập. Nhiều địa điểm biểu diễn nghệ thuật chưa xứng tầm với các sự kiện quốc gia, quốc tế; hệ thống nhà văn hóa (NVH) ở các cấp được đầu tư xây dựng nhưng hoạt động chưa hiệu quả.
-
NGUYỄN KHẮC THẠCH
Đâu phải cái gì cũng qua rồi là xong, là hết. Ra đi và sống mãi là chương trình truyền hình trực tiếp mà VTV đã thực hiện khi vị đại tướng của nhân dân đã ngủ yên trong lòng đất mẹ.
.png)
.png)
