Bảo tồn thích ứng và phát triển tiếp nối
Hiện nay, nguy cơ mai một giá trị truyền thống làng xã rất lớn, ở cả chiều rộng và chiều sâu. Việc bảo tồn các giá trị di sản trong quá trình quy hoạch không gian kiến trúc làng không thể chậm trễ và trì hoãn. Trong đó, bảo tồn thích ứng và phát triển tiếp nối là phương thức mà giá trị tinh thần của di sản được kế thừa, hoàn thiện.
Làng cổ Phước Tích (Thừa Thiên - Huế) đang được bảo tồn theo phương pháp tiếp cận thích ứng
Thích ứng trong môi trường mới
Làng xã truyền thống vùng đồng bằng sông Hồng chứa đựng hệ thống di sản văn hóa đồ sộ, cả vật thể và phi vật thể, tiêu biểu là văn hóa xây dựng môi trường sống cộng đồng nông thôn. Trong vùng có khoảng 3.500 làng, hình thành từ khoảng 500 năm hoặc lâu hơn, trải qua nhiều biến động nhưng nhìn chung làng xã nào cũng vẫn còn di sản. Tại hội thảo “Lịch sử quy hoạch Đông Á và bảo tồn văn hóa” ngày 1.10, các nhà khoa học trong nước và quốc tế đều cho rằng các làng xã truyền thống đang phải đối mặt với sự mất mát giá trị truyền thống một cách nhanh chóng trước tác động của đô thị hóa và những biến đổi về đời sống kinh tế - xã hội.
Theo nhiều chuyên gia, công tác bảo tồn di sản làng xã đang triển khai chậm, thiếu tính tổng thể và gặp nhiều vướng mắc. Về bảo tồn tổng thể, cả nước hiện chỉ có 2 khu vực làng xã được công nhận Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia là làng cổ Đường Lâm (Sơn Tây, Hà Nội) và làng cổ Phước Tích (Thừa Thiên - Huế). Phần lớn di tích khác bảo tồn ở dạng quần thể nhỏ hoặc công trình đơn lẻ, cơ bản tập trung vào đình, chùa, đền… Các công trình truyền thống trong làng như nhà cổ, cổng nhà, giếng, cầu đá, lũy tre, ao làng… đã và đang bị phá bỏ hoặc thay thế bởi nó không còn chức năng phù hợp trong môi trường sống mới; phương pháp bảo tồn chủ yếu do người dân tự thực hiện, kết hợp bảo tồn với tôn tạo, cải tạo hoặc xây mới trên nền công trình cũ.
PGS.TS. Phạm Hùng Cường, Trưởng Khoa Kiến trúc và Quy hoạch, Trường ĐH Xây dựng cho biết, từ những hạn chế của cách thức bảo tồn hiện nay, cần bảo tồn giá trị hệ thống hơn là những giá trị đơn lẻ. Bảo tồn cần thực hiện đồng thời theo phương pháp bảo tồn thích ứng, nghĩa là bảo tồn các di sản mà giá trị tinh thần của nó được kế thừa, hoàn thiện trong quá trình phát triển.
Bảo tồn thích ứng chỉ có thể thực hiện được khi có sự tham gia của cộng đồng. Trong đó, tuyên truyền các giá trị di sản của làng xã, cho cộng đồng nhận thức được giá trị của nó trong cuộc sống ngày nay và tự thực hiện các biện pháp bảo tồn thích ứng. Chỉ khi cộng đồng nhận thức rõ giá trị và có ý thức gìn giữ, có hành động bảo vệ trực tiếp thì mới giữ được. GS. Kubota Aya, Khoa Kỹ thuật đô thị, ĐH Tổng hợp Tokyo (Nhật Bản) đồng quan điểm, cùng cộng đồng nên chăng có sự vào cuộc của các nhà chuyên môn trong việc khảo cứu để nhận diện các giá trị di sản đặt trong bối cảnh mới, từ đó có định hướng giải pháp khoa học trong việc tạo nên sự thích ứng của di sản.
Tránh “đóng băng” di sản
Một trong những nguyên nhân dẫn đến quá trình hủy hoại di sản nhanh nhất chính là việc hiểu lầm, nhận diện sai giá trị di sản. Nguyên Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích, KTS. Lê Thành Vinh cho hay, sự tồn tại và phát triển của làng Việt luôn như một dòng chảy không ngừng. Nhu cầu nâng cao chất lượng sống trong làng là đòi hỏi tự nhiên của một cơ thể sống. Song nếu sự biến động tất yếu đó tạo ra nguy cơ làm giảm hay mất đi những giá trị tốt đẹp vốn có của làng, thì cần có sự can thiệp để chống lại xu hướng đó.
“Sẽ là phù hợp khi sự can thiệp ấy không đối kháng với nhu cầu phát triển tự nhiên, không chặn đứng sự chuyển hóa tất yếu, mà thiên về điều tiết để giải quyết mâu thuẫn giữa những đòi hỏi về bảo tồn và nhu cầu phát triển tự nhiên. Có thể gọi phương pháp đó là bảo tồn giá trị truyền thống trong sự phát triển tiếp nối, đó là các ứng xử thích hợp để duy trì những giá trị truyền thống mà không ngăn cản sự phát triển”, KTS. Lê Thành Vinh cho hay. Quan điểm cơ bản là không để mất giá trị truyền thống nhưng cũng không bó cứng hay đóng băng chúng mà tạo điều kiện để những giá trị ấy có thể được duy trì trong sự cộng sinh với các nhân tố mới, đáp ứng nhu cầu nâng cao chất lượng cuộc sống đương đại. Từ đó, các giá trị truyền thống sẽ chung sống với các nhân tố được bổ sung và tạo ra những giá trị mới mà các thế hệ tương lai có sứ mệnh bảo tồn.
Đây cũng là cách Nhật Bản áp dụng những thập niên gần đây. GS. Kubota Aya cho biết, trước những năm 1960, ở Nhật không có ý thức gìn giữ các làng cổ truyền thống. Tuy nhiên, quá trình phát triển thần tốc sau đó, người Nhật nhận thức được sự cần thiết phải tuyên truyền, hướng dẫn cộng đồng tìm hiểu và bảo tồn giá trị di sản truyền thống thông qua hoạt động du lịch, biết thích ứng và cân bằng giữa kinh doanh du lịch và làm nông nghiệp, trên cơ sở bảo tồn những giá trị truyền thống làng xã. “Bảo tồn phải có phát triển tiếp nối, miễn sao không làm mất đi giá trị truyền thống. Do vậy, vẫn phải tìm một phương án cân bằng để phát triển trong thời điểm hiện nay và tương lai. Người Nhật hiện có những mô hình thử nghiệm tại các làng mẫu, chúng tôi xác định khu nào cần phát triển, khu nào giữ nguyên để tìm giải pháp bảo tồn thích hợp nhất cho các ngôi làng nhiều năm tuổi”, GS. Kubota Aya nói.
Theo Hồng Hà - ĐBND
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Cùng với các loại nhu yếu phẩm, thời gian qua, nhiều tổ chức và đơn vị xuất bản đã chung tay đưa sách vào các khu cách ly và phong tỏa do dịch bệnh trên địa bàn TPHCM. Trong những ngày phải thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động đưa sách đến tay bạn đọc thật có ý nghĩa.
-
Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, các phần mềm dịch thuật miễn phí và có phí ra đời ngày càng nhiều, hỗ trợ tích cực cho quá trình chuyển ngữ. Tuy nhiên, vai trò của dịch giả vẫn không thể thay thế, đặc biệt trong lĩnh vực xuất bản.
-
Thời gian qua trên các trang mạng xã hội dấy lên những cuộc chiến livestream, có kênh thu hút hàng trăm ngàn người xem, cả trong và ngoài nước.
-
Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 đã đề cập mức hỗ trợ dành cho diễn viên, nghệ sĩ hưởng lương hạng bốn trong các đơn vị nghệ thuật công lập. Đây được xem là bước đi thiết thực, ý nghĩa, góp phần kịp thời chia sẻ khó khăn cho đội ngũ nhân lực trẻ ở các loại hình nghệ thuật biểu diễn.
-
Những hình ảnh trống vắng, im ắng của một thành phố vốn sôi động, náo nhiệt trước đây được nhiều nhiếp ảnh gia, những người chụp ảnh chuyên và không chuyên ghi lại. Rất nhiều bức ảnh đẹp về con người thành phố nghĩa tình, sẵn sàng nhường cơm sẻ áo khi dịch bệnh bùng phát gợi cho người xem nhiều xúc cảm…
-
Bằng những cách khác nhau, các nhà văn của thành phố đã và đang chung tay tham gia phòng chống dịch Covid-19. Từ trực tiếp tham gia công tác thiện nguyện cho đến tìm kiếm chất liệu để có những tác phẩm gắn liền với đời sống người dân trong những ngày này.
-
Trong thời điểm giãn cách xã hội do dịch bệnh, các buổi trò chuyện, giao lưu, giới thiệu sách trực tiếp đều tạm hoãn, tuy nhiên, nhiều hoạt động vẫn được tổ chức theo các hình thức khác nhau nhằm kết nối với độc giả qua những trang sách, góp thêm niềm vui đọc.
-
Khi khán giả chưa thể đến rạp, sân khấu chưa thể sáng đèn, việc xây dựng và triển khai mô hình “nhà hát truyền hình” được xem là hướng đi phù hợp để không làm đứt đoạn dòng chảy biểu diễn nghệ thuật trong đại dịch. Ðồng thời, giữ lửa đam mê nơi nghệ sĩ và mang đến nhiều cơ hội giúp công chúng được thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật chất lượng cao.
-
Sau 2 năm lao đao vì dịch Covid-19, nhiều đơn vị sân khấu truyền thống đang đối mặt với nguy cơ phải đóng cửa, ngừng hoạt động, hoặc tình trạng nguồn nhân lực bị suy giảm trầm trọng. Trong khi đó, số lượng nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực sân khấu truyền thống đang dần mai một, việc đào tạo nghệ sĩ trẻ gặp không ít khó khăn. Đây là vấn đề cấp bách, rất cần được ngành văn hóa và các cơ quan chức năng quan tâm kịp thời.
-
0 giờ ngày 9-7, khi TP.HCM bắt đầu thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, cũng là lúc nỗi lo lắng phủ trùm lên hàng vạn mảnh đời sống khó khăn, vô gia cư, chạy cơm từng bữa.
-
“Hỡi cô thắt dải lưng xanh/ Có về Nam Định với anh thì về/ Nam Định có bến đò Chè/ Có tàu Ngô Khách, có nghề ươm tơ”.
-
Phá bỏ và xây mới tiêu hao rất nhiều năng lượng, lãng phí nguyên nhiên liệu và gây ô nhiễm môi trường. Việc chuyển đổi công năng công trình cũ nên được ưu tiên. Vấn đề là công trình ấy sẽ được biến đổi công năng như thế nào trong tương lai để mang lại giá trị cho xã hội.
-
TP.HCM đã qua gần 5 tuần thực hiện giãn cách xã hội và Chỉ thị 10, chị tôi và những người thân của chị, hay chú Bảy, chú Út chạy xe ôm trước cơ quan tôi cũng như nhiều người khác, đã thấm mệt mỏi với sự sợ hãi, lo âu...
-
Gia đình có vai trò quan trọng trong việc chọn lọc, lưu truyền và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. Phát triển gia đình là nhiệm vụ có tính chiến lược của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam. Trước tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội, gia đình Việt đã trải qua những biến chuyển lớn, kéo theo sự thay đổi các giá trị gia đình truyền thống. Vì vậy, xác định hệ giá trị chuẩn mực mới cho gia đình Việt Nam là công việc cần thiết hiện nay.
-
Vào cuối tháng 4-2021, các diễn viên trong Đoàn múa rối Rồng Phương Nam (Nhà hát nghệ thuật Phương Nam) tất bật tập vở mới Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực để kịp công diễn dịp hè. Khi mọi thứ được chuẩn bị sẵn sàng thì đợt dịch Covid-19 ập đến, những diễn viên múa rối nước của đoàn tứ tán khắp nơi. Kẻ về quê, người ở nhà trông con…, mong chờ ngày được hội ngộ khán giả.
-
Trong Offline: Giải phóng tâm trí khỏi căng thẳng trên điện thoại thông minh và mạng xã hội (Tân Việt Books và NXB Dân Trí), hai tác giả Imran Rashid và Soren Kenner sẽ cung cấp cho độc giả những thông tin gây sốc về cách các gã khổng lồ công nghệ như Facebook, Apple, Google và Instagram… sử dụng cách “hack tâm trí” để khiến bạn và con bạn bị cuốn hút vào các sản phẩm của họ.
-
Với người Phật tử, dù không có một quy định nào, nhưng có lẽ Đại lễ Phật đản là một sự kiện vui tươi và thành kính nhất, có sức cộng hưởng trên toàn thế giới.
-
Đại dịch Covid-19 đã khiến cả xã hội đảo lộn, nhiều ngành nghề gặp khó khăn. Sân khấu – ngành nghệ thuật biểu diễn trực tiếp cũng rơi vào tình trạng vô cùng vất vả.
-
Mạng xã hội đang thể hiện vai trò rất hiệu quả trong việc quảng bá văn hoá Việt Nam tới bạn bè quốc tế, song thực tế cũng không ít người "mượn danh" việc quảng bá này để đăng tải các video, clip "bẩn", độc hại, nhằm câu view, câu like.
-
Câu hỏi thật lớn, nhưng cũng thật thiết thực, khi mỗi ngày Phật giáo đã và đang đóng góp nhiều điều cho cuộc sống. Ở đâu đó, các vị xuất gia và cư sĩ tại gia đã dấn thân hoặc nỗ lực tu tập, lắng nghe tiếng khổ, tiếng vui của tha nhân để cùng kiến tạo bình an…
.png)
.png)
