“Văn học trẻ - nhìn lại và phát triển”

16:38 02/12/2008

NGỰ VIÊNLTS: Văn học trẻ Huế hiện nay như thế nào? Các tác giả trẻ đang ở đâu? Tại sao đã nhiều năm nay, không có một hội viên mới nào của Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế ở độ tuổi thậm chí U40? Đâu rồi, một sân chơi văn học vốn là niềm tự hào một thời của những cây bút trẻ Huế?... Một thực tế đầy bức xúc đã khiến những người có trách nhiệm không thể tiếp tục ngồi yên. Cuộc tọa đàm “Văn học trẻ Huế- nhìn lại và phát triển” do Tạp chí Sông Hương và Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp tổ chức vào sáng chủ nhật 12/10 vừa qua, nói như nhà văn Tô Nhuận Vỹ, “lẽ ra phải được tổ chức từ lâu”…

Cuộc tọa đàm diễn ra sôi nổi kéo dài trọn buổi sáng, với sự tham dự của hơn năm mươi thính giả bao gồm các nhà văn, tác giả trẻ, giảng viên và sinh viên khoa Ngữ văn các trường Đại học ở Huế, khiến cho hội trường Tạp chí Sông Hương gần như chật kín. Tham luận của các tác giả tập trung vào những vấn đề có thể nói là rất cấp thiết, rất thực tế của hoạt động văn học trẻ hiện nay ở Huế. Nhà thơ Đặng Như Phồn đề cập tiến trình văn học Huế qua tham chiếu từ các CLB văn học trẻ qua các thời kỳ, sự trưởng thành của các tác giả, thậm chí trở thành những tên tuổi lớn… phần lớn khởi hành từ một môi trường văn học được nuôi dưỡng, vun đắp tiếp nối qua nhiều thế hệ, trong đó có sự đóng góp rất lớn của các CLB Sáng tác văn học trẻ. Anh cho rằng “việc phát hiện và bồi dưỡng những người viết trẻ là trách nhiệm trước mắt và lâu dài của những người làm công tác văn học Huế. Để khơi thông những mạch nguồn tươi trẻ cho văn học Huế rất cần sự đồng lòng, đồng sức của toàn xã hội. Trong đó vai trò chủ đạo là Hội Nhà văn và Tạp chí Sông Hương cũng như sự quan tâm hơn nữa của các nhà văn đi trước. Do đó cần có một chương trình hành động cụ thể cho việc phát hiện và bồi dưỡng đội ngũ viết văn kế cận trước mắt và lâu dài”.

Tham luận của nhà văn Nhụy Nguyên bàn về khoảng trống thế hệ văn xuôi của Huế mà như anh nói “19 năm văn xuôi không-một-bóng-người, là lỗ hổng quá lớn đối với tiến trình phát triển nền văn học của một vùng đất thiêng”. Cùng một trăn trở như thế, tham luận của nhà thơ Lê Vĩnh Thái đề cập đến “một khoảng trống quá lớn về đội ngũ sáng tác trẻ ở Huế”. Anh cho rằng, “khoảng trống này cũng có nhiều nguyên nhân cả khách quan lẫn chủ quan, nhưng xét cho cùng thì khi nói về sự phát triển hay chững lại, thiếu hụt đội ngũ sáng tác trẻ của Huế ít nhiều phải nói đến trách nhiệm của Hội Nhà văn, Ban phụ trách sáng tác trẻ của Hội”. Anh cũng đề xuất 7 “đầu việc” rất quan trọng mà chắc chắn trong thời gian sắp tới lãnh đạo Hội Nhà văn và Tạp chí Sông Hương sẽ nỗ lực xem xét và thực hiện.

Tham luận của tác giả Ngô Công Tấn nói về nhu cầu có thực của hầu hết các cây bút trẻ mong muốn có được một môi trường lý tưởng để tập hợp đội ngũ, một nơi chốn để cùng chia sẻ những tâm tư tình cảm, học hỏi kinh nghiệm sáng tác lẫn nhau và học hỏi từ các bậc đàn anh…, đó chính là các câu lạc bộ sáng tác trẻ. Câu hỏi “Tại sao không?” đồng thời cũng là một câu trả lời rất rõ ràng: “Việc thành lập câu lạc bộ sáng tác trẻ của Hội nhà văn Thừa Thiên Huế là dịp Hội có thêm một khu vườn văn học tươi trẻ và đầy triển vọng, góp phần tạo nguồn hội viên cho Hội trong tương lai”. Tham luận của nhà thơ nữ Đông Hà bàn về chỗ đứng và giá trị của thơ trẻ Huế trong tiến trình văn học hiện nay. “Nhiều cuộc tranh luận đã nổ ra một cách sôi nổi và khá gay gắt về văn học trẻ. Cái nhìn mới, cảm quan mới, quan niệm thẩm mỹ mới… tất cả ào ạt xuất hiện trong tác phẩm văn học trẻ một phong cách khác lạ, một sự thể hiện không còn tuân theo những đặc tính truyền thống khiến những người vốn quen với những giá trị đã được định hình “dị ứng” khó chịu. Vậy giá trị riêng văn học trẻ nói chung và thơ trẻ Huế hôm nay nói riêng là ở đâu?”

Các nhà văn, các tác giả trẻ cũng được nghe những câu chuyện, những kinh nghiệm quý báu của các nhà văn nhà thơ đàn anh trong việc xây dựng và phát triển một câu lạc bộ sáng tác trẻ. Nhà thơ Đông Hà lưu ý tác dụng rất to lớn của Internet trong việc công bố các tác phẩm. Đây cũng là một trong “bảy đề xuất” của nhà thơ Lê Vĩnh Thái, đó là “thêm đất cho các cây viết trẻ như mở một phụ trương, một đặc san hay một website văn học trẻ”. Hội Nhà văn, Tạp chí Sông Hương nên có một ban đặc trách về văn học trẻ. Tiến sĩ ngữ văn Trần Huyền Sâm (giảng viên ĐH Sư phạm Huế) đề xuất hình thành và duy trì một diễn đàn văn học trẻ để trả lời những câu hỏi đặt ra từ thực tế sáng tác văn học, đặc biệt là sáng tác trẻ. Nhà văn Tô Nhuận Vỹ nói đến trách nhiệm và tài năng của nhà văn trong việc phát hiện những vấn đề bức thiết mà cuộc sống đặt ra, về số phận của con người, của dân tộc, của đất nước, trong quá khứ cũng như hiện tại.

Tác giả Phan Tuấn Anh (giảng viên ĐH Khoa học Huế) nhìn nhận sự hụt hẫng của thế hệ trẻ Huế trong nền văn học Việt Nam hiện nay, và cho rằng trong rất nhiều nguyên nhân có một nguyên nhân quan trọng là thiếu sự quan tâm của những nhà tổ chức, nhà quản lý. Nhưng “nói đi thì cũng phải nói lại”, bản thân các tác giả trẻ cũng cần cố gắng nhiều hơn trong việc khẳng định chính bản thân mình. Nhà văn Nguyễn Quang Hà đồng ý việc cấp thiết phải hình thành CLB Sáng tác trẻ và thậm chí phải có sự đỡ đầu đích đáng từ nhiều phía. PGS-TS Hồ Thế Hà (giảng viên ĐH Khoa học Huế) lưu ý rằng các phong trào, trào lưu văn học được dư luận chú ý phải xuất phát từ môi trường sinh hoạt lý tưởng chung như mô hình của một bút nhóm, một CLB.

Nhà thơ Phạm Tấn Hầu (nguyên Chủ nhiệm CLB Văn học trẻ Thành Đoàn Huế thời kỳ 1984-1994) nói về kinh nghiệm tổ chức và phát triển một CLB Văn học trẻ. Điều quan trọng cần lưu ý để duy trì một CLB chính là tính khuynh hướng của CLB cần được cổ xúy và giữ kiên định. Ban tổ chức cuộc tọa đàm cũng nhận được rất nhiều đề xuất, nhiều băn khoăn như làm thế nào để tạo mối dây liên hệ giữa các bút nhóm, kết nối các khuynh hướng sáng tạo riêng biệt, cần có kế hoạch PR (quan hệ công chúng) hiệu quả cho CLB, cho các tác giả trẻ, v.v… Ban tổ chức cũng thật sự giật mình trước những “hờn tủi” của các tác giả trẻ vì tình trạng thiếu vắng “sân chơi văn học” trong suốt một thời gian dài. Một tác giả sinh viên nữ mượn hình ảnh “con nai vàng ngơ ngác/ đạp trên lá vàng khô” của Lưu Trọng Lư để “trút cả nỗi lòng”: “con nai ấy còn có lá vàng khô để đạp trong tiếng thu, riêng chúng em không có một chiếc lá nào…”.

Một điều đáng mừng là ngay tại buổi tọa đàm, như không thể muộn hơn, Câu lạc bộ Văn Học Trẻ cũng được xúc tiến thành lập, dưới sự bảo trợ của Tạp chí Sông Hương và Hội Nhà Văn Thừa Thiên Huế mà bước khởi đầu là thành lập bộ khung ban điều hành lâm thời. Trước mắt ban điều hành sẽ làm việc cật lực, kiện toàn bộ máy, tập hợp đội ngũ, hoàn thiện các khâu chuẩn bị để có thể chính thức ra mắt CLB trong thời gian không xa. Hy vọng rằng một khi những bức xúc chân thành đã được giải tỏa, cùng với khát vọng sáng tạo, khát vọng cống hiến và khẳng định bản thân… các tác giả trẻ ở Huế từ đây sẽ có được một “nơi chốn đi về” đáng tin cậy và, kỳ vọng lâu bền…
N.V

(nguồn: TCSH số 237 - 11 - 2008)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

Nhà văn dụng võ (Hoặc là “Vạch túi cho người xem... bia”)

Xem thêm

Nhân giỗ đầu nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng

Vậy là tròn một năm kể từ sớm đông ấy Nguyễn Xuân Hoàng giã biệt cõi trần khi Huế còn chìm trong sương giá. Chỉ vỏn vẹn 99 ngày gắn bó, nhưng anh là nỗi ray rứt giữa lúc Sông Hương đang ẩn hình những ngọn sóng... Lật giở hơn ngàn trang bản thảo của anh, mấy ai không giật mình trước sự cay cực đến xót xa để có được một đời văn bình dị?Giỗ đầu, bạn bè và đồng nghiệp Xuân Hoàng đã cùng với Sông Hương thắp lên nén nhang tri ngộ...(Nguyễn Khắc Thạch - Lê Văn Chương - Hoàng Diệp Lạc - T. E - Nguyễn Trương Khánh Thi - Đinh Thu - Ngàn Thương - Trần Hạ Tháp - Nhất Lâm)
Bất ngờ mối tình đầu Phùng Quán

NGÔ MINHTrong những bài viết trước, chúng tôi đã hé lộ đôi chút về những mối tình sau này của Phùng Quán. Lần này lại một mối tình nữa, mà hình như là mối tình đầu ly kỳ hơn đã được Phùng Quán tự kể và chị Bội Trâm phát hiện ra.
Mai Văn Hoan - người đi tìm ảo ảnh

HOÀNG VŨ THUẬT Chưa ai để ý đến đâu Cây đứng khép mình lặng lẽ... (Cây lặng im)
Mơ về Bến Xuân

NGUYỄN KHẮC PHÊMột chiều Xuân bên sông Hương. Mặt trời suốt ngày ẩn sau lớp mây xám nhạt nay đã khuất hẳn dưới dãy Kim Phụng xanh thẫm nhấp nhô đằng xa ở bên kia bờ. Một chiếc thuyền từ phía Ngã Ba Tuần hối hả xuôi dòng, tiếng máy nổ khuấy động giây lát mặt sông phẳng lặng trong màn sương chiều mờ ảo bắt đầu buông xuống.
Ẩm thực Phùng Quán

NGÔ MINHMỗi nhà văn có một “gu” ẩm thực riêng, không lẫn. Vũ Bằng, Nguyễn Tuân sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, nên rất sành ăn và viết rất hay về các món ăn tinh tế và đài các của Thủ Đô. Nhà văn Phùng Quán cũng có một cá tính ẩm thực rất đặc biệt.
Lê Huy Quang - từ A đến Z

TRỊNH THANH SƠN A. Anh là hoạ sĩ, Nghệ sĩ ưu tú của ngành sân khấu, lại còn là một nhà thơ, nhà viết kịch, nhà báo xông xáo... Ngần ấy công việc anh sắp xếp bố trí theo thời gian như thế nào và anh dành quyết tâm cho việc nào hơn cả?
Nhà thơ hậu sinh làng Nghi Tàm

XUÂN ĐÀI(Trích ký sự)Trong gần mấy trăm vòng hoa viếng Phùng Quán, có một vòng hoa rất đặc biệt. Đó là vòng hoa của "những người câu cá trộm" cư ngụ ở những làng dọc đê Yên Phụ, chủ yếu là làng Nghi Tàm, xã Quảng An, Hà Nội. Kèm theo vòng hoa là một phong bì phúng điếu mà số tiền gấp đôi tiền phúng điếu của cơ quan Hội Nhà văn Việt .
“...Như một ảo ảnh!”

NGUYỄN TRỌNG HUẤN(Mười năm Kỷ niệm... Một cuộc rong chơi)Trong quan hệ bè bạn lâu năm, có lẽ chưa lần nào chúng tôi có với nhau một cuộc rong chơi đã đời và thú vị như lần ấy. Mà hình như đấy là cuộc đi cuối cùng của Quán trong cõi đời này. Còn những cuộc du hí tiếp theo ở thế giới bên kia với những ai thì cho đến bây giờ tôi cũng không được rõ lắm.
Lương An không chỉ có "Cô lái đò"

NGUYỄN KHẮC PHÊTrong câu chuyện vui của giới văn nghệ sĩ trước những công việc có tính chất tổng kết, phân loại đội ngũ, một số người được anh em phong tặng danh hiệu “nhà-thơ-một-bài”, “nhạc-sĩ-một-bài”...
Tâm sự của các nhà giáo "kép"

LTS: Do đặc trưng nghề nghiệp nên mỗi nhà văn đều có thiên chức một nhà giáo. Bởi vậy, những người vừa là nhà giáo vừa là nhà văn thì đều có thể gọi họ là những nhà giáo kép.Nhân ngày nhà giáo Việt Nam, Sông Hương trân trọng giới thiệu một số ý kiến của các nhà giáo "kép" ở Huế nói về cái nghiệp dĩ riêng mang tính xã hội cao của họ.
Cảm nhận từ một trại sáng tác văn học nghệ thuật

HỒ THẾ HÀTrại sáng tác Văn học nghệ thuật năm 2002 do Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế và Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế tổ chức từ ngày 27 - 8 - 2002 đến ngày 6 - 9 - 2002 đã thành công và để lại những trang viết giàu ấn tượng về cuộc sống và con người, đặc biệt là cuộc sống và con người Phú Thuận, Phú Vang - vùng quê có nhiều truyền thống và tiềm năng văn hoá vật chất và phi vật chất vừa trải qua một nỗi đau lớn do thiên tai gây ra.
Hoàng Phủ Ngọc Tường - một tâm hồn Huế

ĐẶNG NHẬT MINHNhững ngày đầu tiên khi bước chân vào con đường sáng tác điện ảnh tôi đã may mắn có nhà văn Hoàng phủ Ngọc Tường ở bên cạnh.
Sáng tác ở phố biển Vũng Tàu

TRẦN HUY THANHTừ ngày 1 đến 15/7/2002, được sự giúp đỡ của Bộ Văn hoá Thông tin, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế đã cử đoàn văn nghệ sĩ đi dự trại sáng tác văn học nghệ thuật tại Nhà sáng tác Vũng Tàu.
Trò chuyện với nhà văn Nguyễn Mộng Giác

NGUYỄN KHẮC PHÊBạn đọc cả nước - nhất là những ai quan tâm đến lịch sử và tiểu thuyết lịch sử - hẳn đã biết Nguyễn Mộng Giác là tác giả bộ tiểu thuyết trường thiên “Sông Côn mùa lũ” (SCML) 4 tập, 2000 trang viết về thời Tây Sơn-Nguyễn Huệ (NXB Văn học-Trung tâm Nghiên cứu Quốc học xuất bản năm 1998).
Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo trả lời phỏng vấn

"Những bức tranh sơn thủy đầu tiên đã chiêu đãi chúng tôi quýt cam và bánh mỳTrưa no nê nhìn phố xá trăm màu.Tối tìm chỗ ngủ lang thang nhớ mẹ".
Công chúa Như Lý trả lời phỏng vấn về chuyện gia đình cựu hoàng Hàm Nghi

Sau ngày thất thủ Kinh đô (Huế), vua Hàm Nghi xuất bôn hạ chiếu Cần Vương kêu gọi toàn dân đứng lên chống Pháp. Sau ba năm chiến đấu ở rừng sâu, vua Hàm Nghi bị Trương Quang Ngọc làm phản bắt vua nộp cho Pháp. Để cách ly ngọn cờ yêu nước với quốc dân Việt Nam, cuối năm 1888, thực dân Pháp đã lưu đày vua Hàm Nghi qua Algérie thuộc Pháp. Không hy vọng có ngày được trở lại Việt Nam, nên vua Hàm Nghi đã lập gia đình tại Algérie rồi 40 năm sau ông mất ở đó.
Bây giờ còn ai chở... gió?

NGUYỄN XUÂN HOÀNGPhương mất đột ngột ở Quảng Trị. Nghe tin anh ra đi, bạn bè văn nghệ Huế không bàng hoàng, cũng không cảm thấy sửng sốt. Chỉ thấy lòng bùi ngùi, như khi ta nhìn thấy một ngôi sao chưa bao giờ sáng bỗng một ngày tắt lịm trong lặng lẽ.
Thư viết từ khám tử hình - Phan Đăng Lưu với mặt trận dân chủ ở Huế (1936 – 1939)

LTS: Phan Đăng Lưu là một nhà cách mạng tiền bối, tiêu biểu của Đảng từng hoạt động ở Huế và có ảnh hưởng lớn đến trí thức văn nghệ sĩ yêu nước thời bấy giờ. Chính nhà thơ Tố Hữu cũng đã thổ lộ điều đó trong bài thơ Quê me (Anh Lưu anh Diểu dạy con đi).Nhân 100 năm ngày sinh Phan Đăng Lưu (5.5.1902 – 5.5.2002), Sông Hương xin trân trọng giới thiệu một số tư liệu về đồng chí, đặc biệt là bức Thư viết từ khám tử hình – bức thư mang đặc trưng "đa nghĩa" của một tác phẩm văn học nên nó đã vượt qua được sự kiểm duyệt khắt khe của kẻ thù.
Nhà tiên tri tầm cỡ đại đội

PHÙNG QUÁN... Vì vậy mà có sự rung động bí mật của ý nghĩ, khiến nhà bác học trở thành người thần bí, và thi sĩ thành đấng tiên tri. (Victor Hugo - Lao động biển cả).
Gặp lại người lính năm xưa trên chiến trường Trị Thiên

NGUYỄN QUANG HÀRa Hà Nội mùa thu này tôi muốn đến thăm anh Lê Khả Phiêu. Những ngày anh đương chức, đến, người ta nghĩ mình cơ hội. Nhưng nay anh đã nghỉ, đến thăm là nghĩa tình đời. Lòng mong muốn ấy của tôi, được anh chấp nhận và hẹn giờ gặp.