“Văn học trẻ - nhìn lại và phát triển”

16:38 02/12/2008

NGỰ VIÊNLTS: Văn học trẻ Huế hiện nay như thế nào? Các tác giả trẻ đang ở đâu? Tại sao đã nhiều năm nay, không có một hội viên mới nào của Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế ở độ tuổi thậm chí U40? Đâu rồi, một sân chơi văn học vốn là niềm tự hào một thời của những cây bút trẻ Huế?... Một thực tế đầy bức xúc đã khiến những người có trách nhiệm không thể tiếp tục ngồi yên. Cuộc tọa đàm “Văn học trẻ Huế- nhìn lại và phát triển” do Tạp chí Sông Hương và Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp tổ chức vào sáng chủ nhật 12/10 vừa qua, nói như nhà văn Tô Nhuận Vỹ, “lẽ ra phải được tổ chức từ lâu”…

Cuộc tọa đàm diễn ra sôi nổi kéo dài trọn buổi sáng, với sự tham dự của hơn năm mươi thính giả bao gồm các nhà văn, tác giả trẻ, giảng viên và sinh viên khoa Ngữ văn các trường Đại học ở Huế, khiến cho hội trường Tạp chí Sông Hương gần như chật kín. Tham luận của các tác giả tập trung vào những vấn đề có thể nói là rất cấp thiết, rất thực tế của hoạt động văn học trẻ hiện nay ở Huế. Nhà thơ Đặng Như Phồn đề cập tiến trình văn học Huế qua tham chiếu từ các CLB văn học trẻ qua các thời kỳ, sự trưởng thành của các tác giả, thậm chí trở thành những tên tuổi lớn… phần lớn khởi hành từ một môi trường văn học được nuôi dưỡng, vun đắp tiếp nối qua nhiều thế hệ, trong đó có sự đóng góp rất lớn của các CLB Sáng tác văn học trẻ. Anh cho rằng “việc phát hiện và bồi dưỡng những người viết trẻ là trách nhiệm trước mắt và lâu dài của những người làm công tác văn học Huế. Để khơi thông những mạch nguồn tươi trẻ cho văn học Huế rất cần sự đồng lòng, đồng sức của toàn xã hội. Trong đó vai trò chủ đạo là Hội Nhà văn và Tạp chí Sông Hương cũng như sự quan tâm hơn nữa của các nhà văn đi trước. Do đó cần có một chương trình hành động cụ thể cho việc phát hiện và bồi dưỡng đội ngũ viết văn kế cận trước mắt và lâu dài”.

Tham luận của nhà văn Nhụy Nguyên bàn về khoảng trống thế hệ văn xuôi của Huế mà như anh nói “19 năm văn xuôi không-một-bóng-người, là lỗ hổng quá lớn đối với tiến trình phát triển nền văn học của một vùng đất thiêng”. Cùng một trăn trở như thế, tham luận của nhà thơ Lê Vĩnh Thái đề cập đến “một khoảng trống quá lớn về đội ngũ sáng tác trẻ ở Huế”. Anh cho rằng, “khoảng trống này cũng có nhiều nguyên nhân cả khách quan lẫn chủ quan, nhưng xét cho cùng thì khi nói về sự phát triển hay chững lại, thiếu hụt đội ngũ sáng tác trẻ của Huế ít nhiều phải nói đến trách nhiệm của Hội Nhà văn, Ban phụ trách sáng tác trẻ của Hội”. Anh cũng đề xuất 7 “đầu việc” rất quan trọng mà chắc chắn trong thời gian sắp tới lãnh đạo Hội Nhà văn và Tạp chí Sông Hương sẽ nỗ lực xem xét và thực hiện.

Tham luận của tác giả Ngô Công Tấn nói về nhu cầu có thực của hầu hết các cây bút trẻ mong muốn có được một môi trường lý tưởng để tập hợp đội ngũ, một nơi chốn để cùng chia sẻ những tâm tư tình cảm, học hỏi kinh nghiệm sáng tác lẫn nhau và học hỏi từ các bậc đàn anh…, đó chính là các câu lạc bộ sáng tác trẻ. Câu hỏi “Tại sao không?” đồng thời cũng là một câu trả lời rất rõ ràng: “Việc thành lập câu lạc bộ sáng tác trẻ của Hội nhà văn Thừa Thiên Huế là dịp Hội có thêm một khu vườn văn học tươi trẻ và đầy triển vọng, góp phần tạo nguồn hội viên cho Hội trong tương lai”. Tham luận của nhà thơ nữ Đông Hà bàn về chỗ đứng và giá trị của thơ trẻ Huế trong tiến trình văn học hiện nay. “Nhiều cuộc tranh luận đã nổ ra một cách sôi nổi và khá gay gắt về văn học trẻ. Cái nhìn mới, cảm quan mới, quan niệm thẩm mỹ mới… tất cả ào ạt xuất hiện trong tác phẩm văn học trẻ một phong cách khác lạ, một sự thể hiện không còn tuân theo những đặc tính truyền thống khiến những người vốn quen với những giá trị đã được định hình “dị ứng” khó chịu. Vậy giá trị riêng văn học trẻ nói chung và thơ trẻ Huế hôm nay nói riêng là ở đâu?”

Các nhà văn, các tác giả trẻ cũng được nghe những câu chuyện, những kinh nghiệm quý báu của các nhà văn nhà thơ đàn anh trong việc xây dựng và phát triển một câu lạc bộ sáng tác trẻ. Nhà thơ Đông Hà lưu ý tác dụng rất to lớn của Internet trong việc công bố các tác phẩm. Đây cũng là một trong “bảy đề xuất” của nhà thơ Lê Vĩnh Thái, đó là “thêm đất cho các cây viết trẻ như mở một phụ trương, một đặc san hay một website văn học trẻ”. Hội Nhà văn, Tạp chí Sông Hương nên có một ban đặc trách về văn học trẻ. Tiến sĩ ngữ văn Trần Huyền Sâm (giảng viên ĐH Sư phạm Huế) đề xuất hình thành và duy trì một diễn đàn văn học trẻ để trả lời những câu hỏi đặt ra từ thực tế sáng tác văn học, đặc biệt là sáng tác trẻ. Nhà văn Tô Nhuận Vỹ nói đến trách nhiệm và tài năng của nhà văn trong việc phát hiện những vấn đề bức thiết mà cuộc sống đặt ra, về số phận của con người, của dân tộc, của đất nước, trong quá khứ cũng như hiện tại.

Tác giả Phan Tuấn Anh (giảng viên ĐH Khoa học Huế) nhìn nhận sự hụt hẫng của thế hệ trẻ Huế trong nền văn học Việt Nam hiện nay, và cho rằng trong rất nhiều nguyên nhân có một nguyên nhân quan trọng là thiếu sự quan tâm của những nhà tổ chức, nhà quản lý. Nhưng “nói đi thì cũng phải nói lại”, bản thân các tác giả trẻ cũng cần cố gắng nhiều hơn trong việc khẳng định chính bản thân mình. Nhà văn Nguyễn Quang Hà đồng ý việc cấp thiết phải hình thành CLB Sáng tác trẻ và thậm chí phải có sự đỡ đầu đích đáng từ nhiều phía. PGS-TS Hồ Thế Hà (giảng viên ĐH Khoa học Huế) lưu ý rằng các phong trào, trào lưu văn học được dư luận chú ý phải xuất phát từ môi trường sinh hoạt lý tưởng chung như mô hình của một bút nhóm, một CLB.

Nhà thơ Phạm Tấn Hầu (nguyên Chủ nhiệm CLB Văn học trẻ Thành Đoàn Huế thời kỳ 1984-1994) nói về kinh nghiệm tổ chức và phát triển một CLB Văn học trẻ. Điều quan trọng cần lưu ý để duy trì một CLB chính là tính khuynh hướng của CLB cần được cổ xúy và giữ kiên định. Ban tổ chức cuộc tọa đàm cũng nhận được rất nhiều đề xuất, nhiều băn khoăn như làm thế nào để tạo mối dây liên hệ giữa các bút nhóm, kết nối các khuynh hướng sáng tạo riêng biệt, cần có kế hoạch PR (quan hệ công chúng) hiệu quả cho CLB, cho các tác giả trẻ, v.v… Ban tổ chức cũng thật sự giật mình trước những “hờn tủi” của các tác giả trẻ vì tình trạng thiếu vắng “sân chơi văn học” trong suốt một thời gian dài. Một tác giả sinh viên nữ mượn hình ảnh “con nai vàng ngơ ngác/ đạp trên lá vàng khô” của Lưu Trọng Lư để “trút cả nỗi lòng”: “con nai ấy còn có lá vàng khô để đạp trong tiếng thu, riêng chúng em không có một chiếc lá nào…”.

Một điều đáng mừng là ngay tại buổi tọa đàm, như không thể muộn hơn, Câu lạc bộ Văn Học Trẻ cũng được xúc tiến thành lập, dưới sự bảo trợ của Tạp chí Sông Hương và Hội Nhà Văn Thừa Thiên Huế mà bước khởi đầu là thành lập bộ khung ban điều hành lâm thời. Trước mắt ban điều hành sẽ làm việc cật lực, kiện toàn bộ máy, tập hợp đội ngũ, hoàn thiện các khâu chuẩn bị để có thể chính thức ra mắt CLB trong thời gian không xa. Hy vọng rằng một khi những bức xúc chân thành đã được giải tỏa, cùng với khát vọng sáng tạo, khát vọng cống hiến và khẳng định bản thân… các tác giả trẻ ở Huế từ đây sẽ có được một “nơi chốn đi về” đáng tin cậy và, kỳ vọng lâu bền…
N.V

(nguồn: TCSH số 237 - 11 - 2008)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

Nhà văn dụng võ (Hoặc là “Vạch túi cho người xem... bia”)

Xem thêm

Nhà thơ nên đi... xe đạp

THANH THẢOLTS: Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã về Huế. Có thể nói đấy là một sự kiện - một sự kiện trang nghiêm lặng lẽ.Là người có căn lành, cuộc trở về của ông dường như mãn vẹn. Ông đã trở về với nơi xuất phát, trở về với “ngôi nhà có ngọn lửa ấm”, trở về với tư cách một công dân thi sĩ.Sông Hương có nhã ý “cập nhật” ông từ đầu nhưng qua dò ướm, biết ông chưa muốn, Sông Hương đành để các báo bạn “post” trước.Mặc dầu “truy cập” sau nhưng Sông Hương với ông, với người Tổng Biên tập đầu tiên - Tổng Biên tập sáng lập hẳn còn nhiều duyên nợ, dài dài...
Lão nhà văn Trang Thế Hy: đêm nghe dừa rụng ngày nhìn chuột rơi

THANH THẢO“gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còngvề sông ăn cá về đồng ăn cua”
Chuyện “họp” và “làm” của các nhà văn ở Huế

NGUYỄN KHẮC PHÊCó lẽ trong các loại tổ chức hội đoàn, tổ chức các Chi hội nhà văn (thuộc Hội Nhà văn Việt Nam) là ít họp hành nhất; trong đó Chi hội ở Thừa Thiên Huế hẳn được xếp “đầu bảng” về “thành tích” này.
Festival Huế 2006 với ông Hoàng Phủ

NGUYỄN ĐÌNH CHÍNHĐêm hè từ 7 giờ tối tới 7 giờ sáng. 12 giờ liên tục nhận những cái rùng mình trong toa máy lạnh ghế mềm chuyến tầu xuyên Việt. 9 giờ sáng xuống Huế. Cơn mưa rớt bão Chanchu đã tạnh. Nắng Huế nhức đầu. Khách sạn Duy Tân. Nằm đọc Tạp chí sông Hương.
Trò chuyện 700 năm thơ Huế với Hải Trung

Gắn liền với 700 năm Thuận Hoá - Phú Xuân, 700 năm thơ Huế là tập thơ do Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật tỉnh, Hội Nhà văn TT-Huế phối hợp thực hiện và sẽ ra mắt bạn đọc trong thời gian đến. Đây sẽ là tập thơ có bề dày và cũng là tập thơ đầu tiên khái quát một chiều dài với một diễn trình lịch sử thơ ca của vùng đất TT-Huế.
Nhà thơ không bao giờ lớn tiếng

ĐÀO ĐỨC TUẤNNhà thơ Lê Văn Ngăn sinh năm 1944 ở làng Niêm Phò, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, Thừa Thiên Huế; hiện sống tại TP Quy Nhơn, Bình Định. Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, nguyên Phó Chủ tịch Hội VHNT Bình Định. Thơ in trong nhiều tuyển tập trong và ngoài nước nhưng chỉ có một tập riêng “Viết dưới bóng quê nhà” (NXB Hội Nhà văn - 2008).
Một thời tôi đã sống

BỬU NAM* Để tưởng nhớ Trịnh Công Sơn và Ngô Kha1. Buổi chiều nắng vàng rực trên tàn cây xanh. Hình như có một con chim nhỏ nào đó đang líu lo trong lùm cây trên cao.
Năm gương mặt văn nghệ tuổi Tuất

NGUYỄN THỤY KHA1. BÁC CẢ KHOÁTNhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát sinh năm Canh Tuất 1910 - năm Tuất đầu tiên của thế kỷ XX. Bởi vậy, bác mang bản mệnh Dương Thoa Xuyên Kim (vàng trang sức).
Nhạc sĩ Phạm Duy “Biết ái tình ở dòng sông Hương”

NGUYỄN ĐẮC XUÂN thực hiệnNhạc sĩ Phạm Duy sinh trưởng ở Hà Nội (5.10.1921), một thời gian dài sinh sống ở miền Nam và nước ngoài, tác phẩm của ông gắn bó với nhiều địa phương trong cả nước. Do hoàn cảnh lịch sử, ông đã có những quan hệ đặc biệt với Huế, với vùng núi Ngự sông Hương.
Văn Cầm Hải

NGÔ MINHTrên hành trình văn chương thăm thẳm, mỗi nhà văn đều có một lối khởi hành riêng. Đối với nhà văn trẻ Văn Cầm Hải, con đường đó bắt đầu từ sự lựa chọn đầy nghị lực: Anh không ăn bóng một thời đã đi qua. Câu thơ Hải viết về Apolinaire như một tuyên ngôn của mình! Quen thân Văn Cầm Hải hơn 10 năm nay, tôi thấy chàng trai trẻ này là một mẫu thanh niên hiện đại trong suy nghĩ và sáng tạo nghệ thuật, ham học hỏi, có chí tiến thủ, không bao giờ bỏ phí thời gian vào những say mê vô bổ.
Thương tiếc nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng

LGT: Nhà văn, nhà báo Nguyễn Xuân Hoàng sinh ngày 30-8-1966, đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, nguyên Phó Trưởng phòng chương trình Đài PTTH TT.Huế, ủy viên thường vụ Hội Liên hiệp VHNT TT.Huế, ủy viên thường trực Hội Nhà văn TT.Huế, Trưởng ban Biên tập TCSH, Thư ký Chi hội Nhà báo TCSH đã đột ngột qua đời ngày 16 -12-2006 tại Huế. Thương tiếc anh và thể theo nguyện vọng của bạn hữu, đồng nghiệp, Sông Hương xin dành số trang đáng kể đăng điếu văn của Hội Liên hiệp VHNT cùng các bài viết viếng, tiễn đưa anh về nơi an nghỉ cuối cùng.Nguyễn Khắc Thạch - Lê Văn Phương - Lê Huỳnh Lâm - Trần Tuấn - Nguyễn Trương Khánh Thi - Hồ Thế Hà - Trần Hạ Tháp - Đào Đức Tuấn - Tỷ Em - Ngô Minh - Lãng Hiển Xuân - Phạm Thị Anh Nga - Hồ Đắc Thiếu Anh - Nguyên Quân - Đinh Thu - Nhất Lâm - Ngô Cang - Ngàn Thương - Lê Ngã Lễ
Nhà viết kịch Ngọc Tranh, “gừng càng già càng cay”

NGÔ MINHDịp sát Tết Đinh Hợi, thoáng thấy tôi trên đường Lê Lợi, anh Ngọc Tranh ra hiệu dừng xe rồi nhanh nhẹn mở tờ báo Tuổi Trẻ ra, nheo nheo con mắt cười hồ hởi: “Mình làm Trò chơi mà được Trời cho, ông thấy ngon không?”. Thì ra, báo Tuổi Trẻ ra ngày 13-2-2007, tức ngày 26 Tết, đưa tin Liên hoan hài kịch Xuân 2007 của Thành phố Hồ Chí Minh vừa kết thúc tại sân khấu nhạc nước Đầm Sen, nhóm Hoàng Sơn được giải nhất với vở hài kịch ngắn Trời cho.
Nhạc sĩ Trần Hữu Pháp 75 mùa xuân

MAI VYNhạc sĩ Trần Hữu Pháp sinh ra và lớn lên trong một gia đình nho giáo nghèo tại huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định. Từ năm 1946, Trần Hữu Pháp thoát ly gia đình phục vụ cách mạng. Trong sáu mươi năm, anh đã gắn bó với nhiều vùng đất của Tổ quốc.
“Bác ơi! tim Bác mênh mông thế!”

TRẦN ĐƯƠNGCuối năm 1973, đầu năm 1974, khi bắt đầu tiến hành tuyển chọn và dịch thơ của Tố Hữu ra tiếng Đức, tôi có gửi tới nhà thơ danh mục những bài cần dịch và xin ông cho ý kiến.
Gặp gỡ nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường những ngày đầu năm tại Huế: “văn chương đòi hỏi cái gì... hơn cả máu!”

Sức sống của Hoàng Phủ Ngọc Tường sau cơn bạo bệnh là một niềm vui cho làng văn học Việt . Trong những ngày tháng điều trị, những trang viết của ông không vì thế “đóng cửa” mà nhiều khi lại thăng hoa vì đây là khoảng thời gian đúc kết của một chuỗi dài “ham chơi”, một thời đã từng lên rừng xuống bể, vào Nam ra Bắc với biết bao “Miền gái đẹp”... Không bao giờ dừng bước - Đó cũng là cốt cách của nhà văn gốc Bích Khê, Quảng Trị này.
Những mối tình nước mắt của tử tù Lê Quang Vịnh

NGÔ MINHLTS: Giáo sư Lê Quang Vịnh, người trí thức Sài Gòn yêu nước bị toà án binh đặc biệt của Chính quyền Sài Gòn kết án tử hình năm 1962 và đày ra Côn Đảo biệt giam trong chuồng cọp, hầm đá, bị khổ sai suốt 14 năm ròng, từ năm 1962 - 1975. Cuộc đời và nhân cách, ý chí kiên cường của người tử tù nổi tiếng này là một pho truyện lạ lùng và hấp dẫn. Nhà thơ Ngô Minh vừa hoàn thành bản thảo tập ký sự “Chuyện tử tù Lê Quang Vịnh”. Chúng tôi xin giới thiệu với bạn đọc chương nói về những mối tình nước mắt của Lê Quang Vịnh trong thời gian hoạt động cách mạng ở Sài Gòn, trước khi bị án tử hình.
Phùng Quán và tôi

HOÀNG VŨ THUẬT
Nhà thơ Thu Nguyệt: “Ta ngồi đo đếm mênh mông”

Sinh ngày 02 tháng 8 năm 1962 tại Cao Lãnh, Đồng ThápTốt nghiệp Trường Viết văn Nguyễn Du (khoá III).Hiện công tác ở Báo Tuổi Trẻ, thành phố Hồ Chí MinhHội viên Hội Nhà văn Việt NamBài “copy” sau đây là cuộc trò chuyện giữa nhà thơ Thu Nguyệt và nhà báo Diễm Chi, đăng trên báo Phụ nữ chủ nhật thành phố Hồ Chí Minh.http://thunguyetvn.com
Nhà văn Sơn Nam nghèo mà sang

NGUYỄN QUANG SÁNG“Cách đây ba năm tôi có viết về nhà văn Sơn , chớ không phải khi nghe tin anh đi xa rồi, tôi mới nghĩ đến anh. Tôi viết về anh lúc anh còn khoẻ mạnh và minh mẫn. Anh đã đọc, gật đầu, cười…”.
Đọc Nhã Ca hồi ký - Bình luận của một người trong cuộc

NGUYỄN ĐẮC XUÂNLTS: Cuộc tấn công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 là một cuộc tập kích chiến lược. Thắng lợi của cuộc tập kích ấy buộc Đế quốc Mỹ giữa lúc có đông quân nhất ở Việt Nam, hy vọng sẽ chiến thắng bằng quân sự phải xuống thang chiến tranh, ngồi vào bàn hoà đàm mở đầu cho thời kỳ thất bại của Mỹ dẫn đến chỗ Mỹ phải rút chạy khỏi miền Nam Việt Nam.