Tối giản trong nghệ thuật

15:12 07/05/2019

ĐẶNG TRIỆU VĂN

Như tên gọi của nó, trào lưu tối giản trong nghệ thuật hướng tới tiết chế mọi yếu tố cấu nên tác phẩm nghệ thuật.

Tác phẩm của Donald Judd

Bắt nguồn từ Mỹ, vào khoảng những thập niên 60 và 70, nó ra đời như một phản bác lại tư tưởng của trường phái biểu hiện trừu tượng và đối kháng lại những quan niệm hàn lâm, cổ điển trong nghệ thuật và hưởng ứng tinh thần hậu hiện đại.
 

Tác phẩm hội họa của Mark Rothko

Trường phái tối giản ưa thích những phế phẩm, những vật liệu lấy từ công nghiệp để làm chất liệu sáng tạo, điều này làm người xem liên tưởng tới nghệ thuật Dada hay sắp đặt đương đại. Thông thường, nghệ thuật thường hướng tới những ý niệm, ám dụ, ẩn dụ hay hoán dụ... để bày tỏ thái độ của nghệ sĩ trước đời sống hay phô diễn tâm trạng của nghệ sĩ. Ngược lại, nghệ thuật tối giản hướng tới tẩy trắng dấu ấn của cá nhân, khước từ ẩn dụ, giải truyện và nghệ thuật tự sự... Nó gần như đem nghệ thuật về với bản thân của chính nghệ thuật mà thôi, ở đây nghệ thuật không đơn thuần là phương tiện để diễn đạt cho một ý đồ hay ý tưởng nào của nghệ sĩ.

Không phải khởi đi từ hội họa mà trường phái tối giản bắt đầu đến từ các nhà điêu khắc người Mỹ, khi họ tiến hành thử nghiệm những không gian mang tính giảm trừ các chi tiết thừa, giảm trừ các kết cấu phức tạp, ưu tiên những không gian để trống và hạn chế màu sắc đến tối đa.

Một hình ảnh thường thấy trong kiến trúc tối giản


Những tên tuổi trong nghệ thuật tối giản phải kể đến như: John McCracken, Agnes Martin, Dan Flavin, Carl Andre, Donald Judd, Anne Truitt, Robert Morris... Những thực hành nghệ thuật tối giản của họ đã ảnh hưởng tới một không gian rộng lớn của các nghệ sĩ trên thế giới cho tới ngày nay. Những khám phá của nghệ thuật tối giản bắt đầu từ kiến trúc sau đó lan rộng ra nghệ thuật nhiếp ảnh, hội họa, điêu khắc, nghệ thuật sắp đặt, đồ họa... thập chí là đến cả lối sống, cách hành xử của con người hiện đại.

Tranh của Lê Thiết Cương


Ngày nay, nghệ thuật tối giản dễ nhận thấy trong kiến trúc hiện đại, đặc biệt là trong thiết kế nội thất. Minimalist Interior mang đến sự phóng khoáng, nổi trội của đường nét và mảng khối; đem tới một không gian thanh khiết và trang trọng cũng như minh chứng cho sự tinh tế và giác ngộ của con người.

Tranh của Trương Tiến Trà


Ở Việt Nam, dấu ấn của nghệ thuật tối giản thường được thấy trong hội họa của Lê Thiết Cương, Tào Linh, Thành Chương, Trương Tiến Trà... Dĩ nhiên, để thấy được vẻ đẹp trong nghệ thuật tối giản thì hoàn toàn không phải đơn giản, bởi con người luôn bị quyến rũ từ đời sống vật chất chứa chất nhiều câu chuyện đan chéo vào nhau như rừng nhiệt đới, sự phì độn của không gian theo từng năm tháng sản sinh của văn minh con người. Chỉ khi nào đạt đến một tâm thế vững vàng, một tâm thức khoáng đạt thì khi đó cái đẹp của nghệ thuật tối giản mới hiện hữu.

Đ.T.V
(TCSH362/04-2019)


-----------------
(Các hình ảnh trong bài được người viết sưu tầm từ internet)






 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • BẠCH DIỆP

    "Có lẽ đau khổ lại tốt cho con người. Nhà nghệ sĩ có thể làm gì nếu anh ta hạnh phúc? Anh ta liệu có muốn làm bất cứ điều gì không? Nghệ thuật, rốt cuộc chính là chống lại sự khắc nghiệt của cuộc đời".

  • ĐINH CƯỜNG

    Kỷ niệm 100 năm ngày sinh của họa sĩ Nguyễn Phan Chánh

     

  • PHAN THANH BÌNH

    Trong lịch sử mỹ thuật thế giới, từ Âu châu đến Á châu đã ghi nhận nhiều hoàng đế từng cầm bút vẽ, nặn tượng và không ít bảo tàng mỹ thuật ở các quốc gia có lưu giữ những tác phẩm mỹ thuật mà tác giả là những vị vua danh tiếng.

  • KHẢ HÂN

    Là một trong những họa sĩ chủ soái của trường phái Ấn tượng nổi tiếng với phong cách làm việc ngoài trời một cách nhất quán, Monet đã để lại rất nhiều bức vẽ đầy ấn tượng về băng, tuyết và sương giá.

  • LINH PHƯƠNG

    Một lần nữa có thể thấy rằng, mỹ thuật Huế trong dòng chảy của mình, không ồn ào mà lại âm thầm trong việc theo đuổi những tiếng gọi nghệ thuật thuộc nhiều kiểu dạng ngôn ngữ nghệ thuật khác nhau để có được hiệu quả thẩm mỹ tốt nhất.

  • PHƯỢNG LÂM

    Họa sĩ Léopold Franckowiak, đến nay ông đã có bảy năm sống ở Việt Nam. Có thể nói, Việt Nam là nơi gợi cảm hứng sáng tác mạnh mẽ nhất với ông trong thời điểm này.

  • TRẦN DUY MINH

    Trong hội họa, mùa thu là mùa quyến rũ với các họa sĩ, bởi mùa thu là mùa của thi tính, của cái đẹp và cũng là mùa của nỗi buồn. Mùa thu là mùa của sự úa tàn, của những phôi pha, của những gì kết thúc nhưng đó cũng là thời điểm để khởi đầu cho một hành trình mới của sự vật.

  • LÝ HỮU NGUYÊN

    Nguyễn Trọng Khôi là họa sĩ song hành cả hiện thực và trừu tượng.

  • VŨ LINH

    Từ khởi thủy của nghệ thuật tạo hình, động vật đã là một đề tài được lựa chọn. Những hình vẽ sơ khai nhất được tìm thấy trong các hang động, những hình thù khắc trên đá, trên xương động vật, trên các dụng cụ bằng đồng...

  • TRẦN DIỄM THY

    Trong nghệ thuật tạo hình trên thế giới cũng như ở Việt Nam, hình tượng trẻ con luôn được xem như là một nguồn mạch của sáng tạo nghệ thuật.

  • LÊ TRIỀU HẢI

    Nếu như nghệ thuật hiện đại có những cách thức đi ngược chiều với quan niệm nghệ thuật là sự mô phỏng của Plato và Aristotle, thì ngày nay, trào lưu nghệ thuật cực thực lại hướng tới mô phỏng ngoại giới một cách tinh vi, nếu không muốn nói là đẩy tới cực đoan nhất có thể trong việc mô phỏng vật thể.

  • NGUYỄN THỊ HÒA

    Huế những năm đầu thế kỷ XX, Nhà nước phong kiến triều Nguyễn đã ban hành nhiều chính sách, trong đó có chính sách văn hóa hướng tới nhiều khía cạnh của đời sống xã hội như văn chương nghệ thuật, giáo dục, giao lưu, tiếp xúc văn hóa, bảo tồn di sản… nhằm đáp ứng nhu cầu văn hóa nghệ thuật của cộng đồng, với sự xuất hiện trào lưu học thuật tân tiến của châu Âu, mỹ thuật được giao lưu biểu hiện qua các hoạt động và sáng tác nghệ thuật.

  • NGUYỄN HOÀNG VY

    Từ khi Phân tâm học của Freud ra đời, người ta mới có thể lý giải được phần nào nguyên do xui khiến người nghệ sĩ lao vào sáng tạo nghệ thuật, có một sức mạnh to lớn từ vô thức khiến người nghệ sĩ mộng mơ, đó là sức mạnh bất khả từ chối.

  • VŨ LINH

    Với hội họa Việt Nam, sơn mài là chất liệu không xa lạ. Những tên tuổi lớn từng thành công trên chất liệu sơn mài phải kể đến như: Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Sáng, Nguyễn Đỗ Cung, Phan Kế An, Nguyễn Tư Nghiêm...

  • TRÚC LÂM

    Trong văn hóa nhân loại, lợn như là một biểu tượng phổ quát. Lợn được xem là tổ phụ sáng lập một trong bốn đẳng cấp trong xã hội Meslanesie. Nữ thần trời và mẹ vĩnh cửu của các tinh tú ở Ai Cập cổ đại lại thường được tạo hình trên các bùa đeo với những họa tiết của lợn nái đang cho đàn con bú.

  • VŨ PHƯƠNG

    Trong dòng nghệ thuật biểu ý, dựa trên ngôn ngữ biểu hiện ở Huế, thì Trương Thế Linh nổi lên như một hiện tượng tiêu biểu.

  • KHẢ HÂN

    Francesco Clemente sinh năm 1952, ở Naples, Italy. Ông xuất hiện vào thời điểm khi mà Thế chiến II vẫn còn là một ký ức dai dẳng khắc sâu thành những vết nứt trong tâm thức sáng tạo của cộng đồng nghệ sĩ ở dải đất ven vùng biển Địa Trung Hải này.

  • TRẦN PHƯƠNG ĐÔNG

    Lê Kinh Tài là một trong những nghệ sĩ đương đại rất thành công ở Việt Nam hiện nay. Sự thành công được minh chứng không chỉ ở số lượng tác phẩm lớn, những tìm tòi nghệ thuật không mệt mỏi mà cả ở giá tranh của ông trên thị trường quốc tế.

  • TRẦN PHƯỢNG TRÚC LINH

    Nếu như nói bi kịch là một trong những suối nguồn không bao giờ vơi cạn, thì trường hợp Francis Bacon là một minh chứng thuyết phục. Hội họa của Francis Bacon đã khai thác tận cùng nỗi đau của con người.