LÝ HỮU NGUYÊN
Nguyễn Trọng Khôi là họa sĩ song hành cả hiện thực và trừu tượng.
Tác phẩm “Nắng chiều”
![]() |
Tác phẩm “Sáu lọ gốm” |
![]() |
Tác phẩm “Đi dạo trên thảo nguyên” |
![]() |
Tác phẩm “Vai diễn” |
![]() |
Tác phẩm "Khúc Sonata" |
Hội họa hiện thực của Nguyễn Trọng Khôi không chỉ là sự phản ánh cuộc sống của ngoại giới mà quan trọng hơn, người ta cảm thấy có những điều gì đấy đang vượt lên trên hiện thực của vật thể, gợi nên một không khí siêu thực, một lớp mây mờ của những ký ức, những huyền thoại, những huyền sử.
Tranh hiện thực của Nguyễn Trọng Khôi là những khoảnh khắc của cuộc sống nhưng đó không phải là cuộc sống chết cứng được mô tả trong cảm quan trần trụi, mà ẩn đằng sau những hình thể đó có thể là những câu chuyện về thân phận con người, những câu chuyện về sự quên lãng của thời gian, những câu chuyện về những kẻ lãng du đi tìm huyền thoại cho người và huyền thoại cho mình. Xem tranh hiện thực của Nguyễn Trọng Khôi, đôi khi như có cảm giác được sống chậm trở lại, được du dương trong những lời ca điệu nhạc nào đấy không thể nói ra.
Trong hội họa, đa số càng về sau người họa sĩ thường đi tìm cho mình những không gian rộng rãi hơn để tranh có thể tự mở rộng biên giới. Một trong những hướng đi đó là tìm tới không gian của nghệ thuật trừu tượng. Nhiều tác phẩm tranh trừu tượng của Nguyễn Trọng Khôi thoạt nhìn đó là sự nhẹ nhàng trong màu sắc, một biên giới vô hình không thể nắm bắt, những hình thể đã được làm mờ nhòe hình dạng, đó là một thế giới đi ra từ sự tính toán tỉ mỉ đến sự không tính toán, tất cả đem tới một sự cân bằng thị giác khó thể giải thích. Đó là thành quả của kinh nghiệm cộng với sự hưng phấn của trực giác dẫn đường, ở đây người họa sĩ đã kinh qua sự hiểu, kinh qua những câu chuyện có thể kể để đi tới cái không thể kể, cái giải truyện, cái vô hình trong đại tượng của mình.
Là người xa quê hương, nên thế giới của Nguyễn Trọng Khôi thường có những nốt lặng, những khoảng trắng... Nhưng đó không phải để diễn tả cái tình yêu quê hương tha thiết thông qua những chi tiết gần gũi của quê nhà như mái tranh, con đò, bến nước... mà có lẽ những khoảng trắng ấy muốn diễn tả những điều mang tính phổ quát hơn. Đó là khoảng trắng của cái cô đơn, cái tủi hờn, cái liêu trai trong thân phận của kẻ ra đi. Những khoảng trắng ấy đôi khi như tiếng thở dài, đôi khi lại là không gian chứa đựng những bí mật nào đấy; đôi khi những khoảng trắng ấy là sự vô ngôn, sự bặt âm trong lồng ngực họa sĩ.
Tốt nghiệp Trường Mỹ thuật Gia Định vào năm 1973, từ đó tới nay tên tuổi Nguyễn Trọng Khôi được giới yêu nghệ thuật cảm phục thông qua nhiều cuộc triển lãm ở Việt Nam. Quê hương ông ở Vĩnh Phú, ông vào miền Nam vào năm 1954, và chuyển sang Hoa Kỳ năm 1988. Những cuộc di dời đó đã phần nào làm nên cái ngôn ngữ riêng biệt của ông trong hội họa. Đó là màu sắc của những vết thương trong nội tâm, những vết thương không được hiển ngôn nhưng luôn bàng bạc một nỗi buồn bao la...
Vừa qua, họa sĩ Nguyễn Trọng Khôi đã giới thiệu đến người yêu hội họa ở Huế 29 tác phẩm mới nhất của mình thông qua cuộc triển lãm “Ký ức quê nhà” tại Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị. Triển lãm khai mạc chiều 1/8 đến ngày 6/8/2019. Thông qua cuộc triển lãm lần này, một lần nữa minh chứng cho sức làm việc bền bỉ và khả năng tìm kiếm không ngừng của ông.
L.H.N
(TCSH367/09-2019)
TUỆ NGỌC
TUỆ NGỌC
LÊ HUỲNH LÂM
"Nghệ thuật không phải là vẽ lại các đồ vật, con người mà họa sĩ thấy. Nghệ thuật phải là sáng tạo nên các đồ vật, con người không thấy được."(Paul Klee)
LÊ HUỲNH LÂM
Tánh nước vốn vô hình và mềm mại. Nhưng nước lại có quyền năng biến hiện và tùy duyên hóa thân thành mọi vật, có khi là đám mây, khi là cơn mưa, có khi làm ngọn sóng cao vút nhấn chìm mọi vật, có lúc là những đợt sóng êm đềm, là dòng sông, con suối, là thác ghềnh, là biển cả bao la,... lại có khi là giọt lệ trên khóe mắt con người. Tuy nước rất mềm mại nhưng sức mạnh của nước có thể xô ngã mọi tượng đài tưởng chừng là thường hằng ở mặt đất này.
LÊ HUỲNH LÂM
Sản phẩm từ cái khuôn mẫu đầu tiên đã đặt định con người trong thế bị động, và từ khởi thủy đầy hư cấu và huyền thoại đó bao nhiêu trí tưởng tượng đã được tạo dựng, việc chế tác một khuôn mẫu mới cho con người đã được đề cập đến nhiều lần.
Nhiều điều bí ẩn giấu đằng sau những chi tiết có thể nhìn thấy bằng mắt thường trong bức tranh "Susanna and the Elders" (Susanna và các Trưởng lão) của họa sỹ nổi tiếng thế giới người Hà Lan Rembrandt van Rijn vừa được công bố trên tạp chí Khoa học Vật liệu và Chế tạo số ra mới đây.
Các tác phẩm chọn lọc của thế hệ các nghệ sỹ trẻ Đức sẽ được quy tụ và giới thiệu đến công chúng thủ đô Hà Nội trong không gian triển lãm “Hội họa mới từ Đức,” khai mạc vào 17 giờ ngày 14/05 và trưng bày tới hết ngày 31/05, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, 66 Nguyễn Thái Học.
LTS: Họa sĩ Lê Bá Đảng sinh ngày 27/6/1921 tại làng Bích La Đông, xã Triệu Đông, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Ông đã ra đi vào ngày 7/3 tại Thủ đô Paris nước Pháp, để lại dự án dang dở đáng tiếc về “một bức tranh rất lớn nằm ngửa trên mặt đất”, ước mong góp phần cho Huế trở nên một Kinh đô Mỹ thuật.
Sông Hương giới thiệu “lời chia buồn sâu sắc” đọc trong Lễ tưởng niệm họa sĩ Lê Bá Đảng của tỉnh Thừa thiên Huế vào chiều 9/3 tại Trung tâm Nghệ thuật mang tên ông.
Đối với họa sĩ, để đi đến trừu tượng hay trạng thái “không gì cả”, anh ta đã phải cần đến rất nhiều thứ.
LÊ MINH PHONG
(Nhân đọc Van Gogh của David Haziot, Phan Hồng Hạnh chuyển ngữ, Nxb. Đà Nẵng, 2014)
...Nghệ thuật của chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa ảo giác (illusionist) đều xem nhẹ phương tiện, chúng dùng nghệ thuật để che giấu nghệ thuật. Chủ nghĩa hiện đại lại dùng nghệ thuật để thu hút sự chú ý vào nghệ thuật.
“Từ mô phỏng đến phá hủy tự nhiên”: đây hoàn toàn có thể là nhan đề của một lịch sử nghệ thuật phương Tây. Một trong những nghệ sĩ hiện đại quan trọng nhất, và cũng có lẽ hiền minh nhất, Picasso, có nói: nếu chúng ta không thể thoát khỏi tự nhiên, như một số nghệ sĩ tiền bối và đương thời với ông đang cố gắng một cách vô ích, thì ít nhất chúng ta có thể làm biến dạng nó, phá hủy nó. Về cơ bản, đó chính là một hình thức mới của lòng sùng kính tự nhiên...
Năm mới là thời điểm của những tiệc tùng liên miên. Hội họa từ lâu đã rất quan tâm tới chủ đề này. Hãy cùng nhìn lại những bữa tiệc linh đình, nổi tiếng nhất trong lịch sử hội họa.
Trong tiếng Hy Lạp cổ, từ chỉ “nghệ thuật” là techne, chính là nguồn gốc của các từ technique (kĩ thuật) và technology (công nghệ) - những thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trong cả ngành khoa học và nghệ thuật. Nhìn vào hội họa thế kỷ 19, ta nhận thấy các họa sĩ thực sự là những kỹ sư ánh sáng và màu sắc tài tình.
Một ngày nọ, khi vẽ một thiếu nữ, tôi chợt nhận ra điểm duy nhất sống động ấy là ánh nhìn như bất động của nàng. Những thứ còn lại có ý nghĩa không hơn gì cái sọ người. Người ta luôn muốn tạc nên một con người sống, nhưng điều khiến pho tượng ấy có sự sống chỉ có thể là ánh nhìn của người đó.
Các nghệ sĩ nữ thường là bộ phận ngoại vi trong những mô tả về tiến trình lịch sử, không chỉ của hội họa mà còn của nhiều loại hình nghệ thuật khác. Nhưng thực sự chính từ những nghệ sĩ nữ, những ý tưởng nghệ thuật táo báo, đột phá nhất, gây ảnh hưởng lớn thường được khai sinh. Ba nghệ sĩ nữ được giới thiệu trong chùm bài viết này đã cho thấy sự trực cảm, tinh nhạy và quyết liệt ở họ đã mở ra những cách tiếp cận nghệ thuật bất ngờ và giàu sức sống cho đến tận bây giờ.
Sau nhiều thập niên tồn tại vô danh, La Bella Principessa đang trải nhiều công đoạn đánh giá phức tạp nhằm xác định liệu nó là tác phẩm mất tích của Leonardo da Vinci hay chỉ là kẻ mạo danh.
Vào những năm 1970, bức tranh sơn dầu (về sau được gọi tên là Bình văn) được tìm thấy trong ngôi nhà của một người dân ở phố Khâm Thiên, Hà Nội. Bức tranh được cho là do Lê Văn Miến (Lê Huy Miến), họa sĩ Tây học đầu tiên người VN, vẽ nên nhưng một số phát hiện vừa qua lại dấy lên giả thiết mới.
Tôi quen với họa sĩ trẻ Nguyễn Văn Hè từ những năm anh còn là sinh viên trường Đại học Nghệ thuật Huế. Cà phê vỉa hè ở đường Phạm Hồng Thái là nơi chúng tôi thường gặp gỡ chuyện trò vào những chiều cuối tuần. Hè có một đời sống nội tâm hết sức mạnh mẽ nhưng ứng xử vô cùng nhẹ nhàng và kín đáo.
Tuần này, Phòng trưng bày Quốc gia London (Anh) sẽ triển lãm một bức chân dung mới được phục chế của danh họa Hà Lan Rembrandt. Điều thú vị là dưới các lớp sơn của tranh, người ta còn tìm thấy một bức chân dung khác, đã bị Rembrandt loại bỏ.