GS. VŨ KHIÊU
Lần này Vạn Lộc cho in trên 72 bài thơ Đường luật. Đối với Vạn Lộc, đây là một sự táo bạo và cũng là một thử thách với chính tài năng của mình.
Vạn Lộc làm thơ khi còn ngồi ghế nhà trường, cho đến nay đã xuất bản và tái bản nhiều tập thơ như Chút riêng tư (năm 1997 và tái bản năm 2000), Vòng tay mẹ (năm 2000), Nắng chiều (năm 2002), Hạt bụi (năm 2004), Gió thổi từ Đông Yên (xuất bản năm 2011 và tái bản năm 2011). Tất cả những bài thơ trong đó đều viết theo thể mới hoặc theo thể lục bát. Thành công nhất của Vạn Lộc là tập thơ Hạt bụi xuất bản năm 2004, Gió thổi từ Đông Yên xuất bản năm 2011. Lời thơ trong sáng và rất giản dị đã chứa đựng những cảm xúc sâu sắc, những suy tư thầm kín. Lần này cảm xúc và suy tư của Vạn Lộc lại được thể hiện trong một thể thơ, gò bó trong một khung 8 câu 7 chữ như trong một “nhà tù”.
Những quy tắc về đối, về vần, về niêm luật lại như giam cầm và trói buộc nhà thơ.
Vạn Lộc đã từng nghĩ rằng qua 1000 năm văn hiến bắt đầu từ Chiếu dời đô của Lý Thái Tổ, hàng ngàn bài thơ của ông cha ta đã vượt qua khung cảnh “ngục tù” của thơ Đường luật ấy và hồn thơ đã bay bổng lên mây xanh và kết tinh lại ở những câu chữ đẹp như những viên ngọc sáng. Truyền thống thơ ca này cũng kết tinh lại trong thơ Đường luật của Vạn Lộc.
Trong những thập kỷ gần đây, thể thơ Đường luật như lại hồi sinh. Trên khắp mọi miền đất nước rất nhiều người sáng tác thơ theo thể Đường luật. Tiếc rằng những bài hay còn rất ít so với những bài chưa hay, nghĩa là những bài cầu kỳ, sáo rỗng, lặp đi lặp lại nhiều lời cũ, ý cũ...
Thơ Vạn Lộc thì có khác. Đọc thơ, người ta thấy ngòi bút của tác giả vừa phóng khoáng về tư tưởng và cảm xúc, vừa không vi phạm một chút nào đối với những yêu cầu quá khe khắt về hình thức của thơ Đường luật.
Tôi không trích ra đây những bài thơ hay và những câu chữ tài tình, bởi bạn đọc sẽ tự mình làm việc này, tự mình nhặt ra những câu hay và cả những câu chữ chưa được hay. Tôi không dám ngạo mạn là một người dẫn đường cho độc giả mà nêu lên những điều mà chính độc giả sẽ thấy. Tôi chỉ biết đánh giá cao tập thơ này của Vạn Lộc. Tôi lại tin rằng sau sự táo bạo và thử thách này, Vạn Lộc sẽ trở lại phong cách thơ quen thuộc của mình. Đó là thể hiện đại với phong cách hiện đại. Cuối cùng, để ghi nhận những cảm xúc sau khi đọc thơ Đường Luật của Vạn Lộc và cũng là sự đánh giá của tôi đối với tập thơ này, tôi xin tặng Vạn Lộc mấy vần cảm khái chép sau đây:
Vì sao
Tu mi không lẽ phụ quần thoa
Mây thuận vì chưng gió chẳng hòa?
Trăm nhớ ngàn thương đành nén lại
Năm chìm bảy nổi đã trôi qua
Câu thơ cổ nguyệt môi còn đắng
Giọt lệ tân thanh mắt vẫn nhòa
Đêm lạnh trăng khuya thầm hỏi lá
Vì sao thương nhớ nở thành hoa?
GS. V.K
(SH286/12-12)
Chúng ta đ ề u đã bi ết Hàn Mặc Tử n ằ m ở nhà thương Qu y Hoà từ 21- 9 -1940 đ ế n 11 - 11 -1940 thì từ tr ầ n. Nhưng có một đi ề u dám chắc ai cũng băn khoăn là su ố t trong 51 ngày đ êm đó, thi sĩ có làm bài thơ nào không?
Công chúng yêu sân khấu cả nước ngưỡng mộ Nghệ sĩ Nhân dân Ngọc Bình với tư cách là một diễn viên tài năng, một đạo diễn gạo cội, một lãnh đạo ngành sân khấu năng nổ, nhưng ít ai biết anh còn là một tác giả sáng tác kịch bản văn học cho nhiều thể loại sân khấu, mà chủ yếu là kịch nói và ca kịch...
Kể từ khi ca khúc “Có một dòng sông” được công bố lần đầu tiên qua loa truyền thanh xã Hương Chữ, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế do chính tác giả cầm guitar thùng trình bày khi vừa viết xong, đến nay vừa tròn 40 năm, nhưng sức lay động của bài ca vẫn còn ngân vang mãi trong nhiều thế hệ người nghe được sinh ra và lớn lên bên dòng sông ấy, bất chấp dòng chảy thời gian.
Mẹ trong mỗi chúng ta là hình ảnh đầy thiêng liêng và diệu kỳ. Mẹ! Có nghĩa là duy nhất/ Một bầu trời/ Một mặt đất/ Một vầng trăng/ Mẹ không sống đủ trăm năm/ Nhưng đã cho con dư dả nụ cười tiếng hát (Ngày xưa có mẹ - Thanh Nguyên).
(Đọc “Chuyện kể về món hàng quý giá nhất đời” của Jean-Claude Grumberg, Nxb. Văn học 2023 - Dịch giả: Hoàng Anh).
Nhìn thấu mà không nói thấu là đỉnh cao cảnh giới xử thế trí tuệ. Nói theo thuật ngữ Phật học, cái trí nói chung có ba phần hợp thành là trí thức, trí tuệ và trí huệ.
Lê Minh Phong (sinh 1985) vốn cùng quê với Huy Cận, nhưng xa hơn về phía núi. Cả hai đều có một tâm hồn cổ sơ. Nét hoang dã của vùng đất ấy đã tạo ra ngọn Lửa thiêng trong thơ Huy Cận, tạo nên những huyền thoại, cổ tích trong văn xuôi Lê Minh Phong.
(Đọc tập tiểu luận “Ngắn dần đều” của Hoàng Đăng Khoa, Nxb. Đà Nẵng và Book Hunter, 2024)
YẾN THANH
Tôi luôn quan niệm rằng, tiểu thuyết là một bản tự thuật chân thật về tâm hồn người nghệ sĩ. Thơ ca có thể là tiếng nói trực tiếp, chân thành của cảm xúc, song những giới hạn của thể loại về nhạc tính, vần điệu, câu từ, khổ thơ, số chữ trong từng câu… luôn ngăn trở tác giả vẽ nên bức chân dung đầy đủ, hoàn thiện về tâm hồn của mình.
Tôi luôn quan niệm rằng, tiểu thuyết là một bản tự thuật chân thật về tâm hồn người nghệ sĩ. Thơ ca có thể là tiếng nói trực tiếp, chân thành của cảm xúc, song những giới hạn của thể loại về nhạc tính, vần điệu, câu từ, khổ thơ, số chữ trong từng câu… luôn ngăn trở tác giả vẽ nên bức chân dung đầy đủ, hoàn thiện về tâm hồn của mình.
VÕ QUỐC VIỆT (Đọc “Đất Việt trời Nam liệt truyện” của Trần Bảo Định)
Tập thơ Vực trắng, Nxb. Hội Nhà văn quý 2/2024 của nhà thơ, nhà báo Lữ Mai gồm 55 bài thơ, được sắp xếp thành 6 phần: “Từ núi”, “Đi lạc”, “Nói bằng gai sắc”, “Trở về chạng vạng”, “Gửi Huế”, “Cánh tàn bừng giấc”.
HỒ THẾ HÀ
Lê Quang Sinh sáng tác thơ và trở thành nhà thơ được độc giả cả nước yêu quý và đón nhận nồng nhiệt. Nhưng ít ai biết Lê Quang Sinh là nhà phê bình thơ có uy tín với mỹ cảm tiếp nhận bất ngờ qua từng trang viết đồng sáng tạo tài hoa của anh.
PHONG LÊ
Hải Triều, đó là một tên tuổi quan trọng trong sinh hoạt văn chương - học thuật thời kỳ 1930 - 1945. Ông vừa giống vừa khác với thế hệ những đồng nghiệp cùng thời, nếu xét trên phạm vi các mối quan tâm về học thuật.
TRẦN HOÀNG
HỒ THẾ HÀ
Võ Mạnh Lập là nhà văn chuyên viết ký (essai/ essey) với thế mạnh sở trường nghiêng về ký sự, truyện ký, bút ký, hồi ký, phóng sự, ghi chép…
NHẬT CHIÊU
(Chiyo-ni: The relief offered by haiku)
Có một nghệ thuật cứu chữa, cứu thoát chúng ta trong cuộc sống bản thân trong tình trạng thương tổn, trong tâm lý và tâm linh, đó là thực tập viết thơ và đọc thơ.
HỒ THẾ HÀ
Nguyễn Khoa Điềm là nhà thơ tài danh của nền thơ Việt Nam hiện đại.
TRẦN BẢO ĐỊNH
1. Là người con xứ Nghệ - vùng đất dày truyền thống học tập, tranh đấu, Võ Thu Hương nuôi chí thực hiện đam mê theo nghiệp văn và nhà văn nữ ấy, đã trưởng thành cùng gắn bó với văn chương Thành phố Hồ Chí Minh.