Ở phía Bắc, trường quay Cổ Loa được đầu tư hơn 100 tỷ đồng. Trước đây, khi xây dựng phim trường Cổ Loa, các cơ quan quản lý cũng tưởng rằng ngoài việc phục vụ cho các đoàn làm phim, phim trường sẽ trở thành một địa chỉ tham quan du lịch kết hợp nhiều dịch vụ khác.
“Đền, đài, lầu, gác” ở các trường quay tan hoang sau vài lần sử dụng. Ảnh: Lưu Quang
Thế nhưng bây giờ, chỉ sau một vài bộ phim, nơi đây đang rêu phong cỏ rác…
Tê tái buồn với…Cổ Loa
Theo Cục Điện ảnh (Bộ VH,TT&DL), trong Đề án “Chiến lược và Quy hoạch phát triển điện ảnh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”, mới đưa ra để nhận ý kiến góp ý triển khai; đề án muốn xác định một lộ trình cụ thể đưa nền điện ảnh Việt tiến thêm những bước dài, có năng lực sản xuất 40-45 phim truyện/năm, có ít nhất 35% số buổi chiếu phim truyện Việt Nam trên tổng số buổi chiếu phim tại rạp; năm 2030, Điện ảnh Việt Nam trở thành nền điện ảnh có uy tín ở châu Á, sản xuất 55 đến 60 phim truyện/năm, đạt ít nhất 45% số buổi chiếu phim truyện Việt Nam trên tổng số buổi chiếu phim tại rạp… Giai đoạn từ năm 2014 đến 2016 sẽ ưu tiên xây dựng các rạp mới tại các tỉnh, thành chưa có rạp. Giai đoạn hai từ 2016 đến 2020 sẽ xây dựng rạp tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trên cả nước. Các rạp chiếu phim sẽ đáp ứng tiêu chuẩn số. Ngoài ra sẽ đầu tư xây mới trường quay tại TPHCM, Đà Nẵng; xây dựng tại Hà Nội và TPHCM mỗi thành phố một trung tâm chiếu phim hiện đại…
Ở phía Bắc, trường quay Cổ Loa, khi xây dựng đã được đầu tư tới hơn 100 tỷ đồng. Trường quay này đã phục vụ cho một số bộ phim như Thái sư Trần Thủ Độ, Huyền sử thiên đô v.v… song những bối cảnh dựng lên phần nhiều là được sản xuất tạm bợ bằng xốp, nên chỉ một thời gian sau, vì nắng mưa, thiếu kinh phí bảo trì, nên đã nhanh chóng xuống cấp thảm hại, chỗ nào cũng là những đền đài, lầu gác… nhếch nhác, hoang tàn. Và, cái gọi là trường quay, chỉ sau một giai đoạn sử dụng rất ngắn và chưa thực sự đem lại hiệu quả nào đáng kể trên phim ảnh, đã rơi vào tình trạng cỏ mọc rêu phong.
Đúng là Việt Nam đang vô cùng thiếu phim trường đạt chuẩn. Mới chỉ có một số ít phim trường, thực chất chỉ là một số bối cảnh có quy mô nhỏ và rất hạn chế khi sử dụng. Đa số các phim vẫn phải sử dụng bối cảnh tự nhiên hoặc bối cảnh đi mượn, đi thuê nhà dân là chính. Những phim muốn dựng lại các bối cảnh khó, đặc biệt là thời kỳ cổ đại, niên đại càng xa càng khó phục dựng thì buộc phải… mang ra nước ngoài. Thực trạng ấy vừa dễ dẫn tới kết quả phim dựng xong sẽ thiếu bản sắc văn hóa Việt, vừa làm phát sinh kinh phí lớn.
Phim trường tư nhân có khả thi?
Đạo diễn Đỗ Minh Tuấn nghe nói đến việc xây dựng các trường quay lớn thì rất vui. Nhưng ông cũng băn khoăn cho rằng, đây thực sự là một chủ trương lớn nên rât cần phải nghiên cứu kỹ dự án mới có thể khả thi.
Đạo diễn Cường Ngô cho biết các phim anh đã quay từ Bắc chí Nam đoàn làm phim đều rất cực khổ khi chạy bối cảnh nên nếu như có trường quay thì quá vui. Hiện tại ở phía Nam toàn phải quay cảnh thật; một số cảnh ngoài đường thì phải chặn xe cộ lại rất cực, số ít studio thì chẳng khác gì nhà kho. Nếu như có thể dựng được các cảnh biển, núi, sông, đường phố… như các phim trường của Canada, Mỹ… thì quá tốt.
Đạo diễn Ngô Quang Hải khẳng định: “Đầu tư cho cơ sở vật chất điện ảnh là đúng hướng, bởi điện ảnh là phương tiện giao lưu văn hóa với thế giới cực kỳ hữu hiệu; mà bất kỳ một nền văn hóa nào, muốn giao lưu được với thế giới, thì rất cần phải đầu tư tử tế cho phương tiện giao lưu. Tôi rất quan tâm tới khía cạnh có thể xã hội hóa để cả tư nhân và nhà nước cùng tham gia chung tay xây dựng các dự án này. Nhưng dù sao đây cũng sẽ là những món đầu tư rất lớn nên cần phải chi tiết hóa từng phần của dự án, cả nội dung xây dựng lẫn dự toán chi tiêu và kinh doanh trường quay. Chừng nào những người viết đề án có thể đặt ra được hết các tình huống và trả lời được hết các câu hỏi phản biện, chừng đó mới hấp dẫn các nhà đầu tư tương lai và dự án mới khả thi”.
Đạo diễn Đinh Đức Liêm cho rằng: “Có xây dựng thêm thì quá tốt nhưng nói thật là chúng tôi chỉ sợ bày ra việc gì cũng đầu voi đuôi chuột, không biết đầu tư, không biết quản lý. Phim trường ở các nước được đầu tư với chất liệu bền vững và thiết kế tốt, thích hợp cho nhiều bối cảnh xã hội, khi hoàn thiện được đưa vào sản xuất khai thác tốt cả trong phim lẫn phục vụ du lịch nên rất hiệu quả. Còn ở Việt Nam, sản xuất phim truyền hình thì người tiêu thụ là nhà đài, đã được chốt giá từ trước và giá khá thấp, sản xuất phim chiếu rạp thì đạo diễn phải đặt nhà đặt cửa vào ngân hàng vay tiền làm phim, không có người xem là đạo diễn mất nhà. Thế nên việc sử dụng trường quay, nếu giá thuê không hợp lý thì thà thuê ngoài nhà dân hoặc tận dụng bối cảnh tự nhiên còn hơn. Tôi không tin rằng các cá nhân hào hứng tham gia đầu tư cho dự án xây dựng phim trường. Đầu tư một món hàng có giá trị cao như thế, ai là cá nhân đủ lực để tham gia? Và xây dựng xong, ai sẽ là người tiêu thụ?”.
Văn hóa dân gian đã có nhiều biến đổi, nhưng các thành tố của nó vẫn tồn tại và tái cấu trúc, tạo nên bộ mặt văn hóa của xã hội đương đại. Văn hóa ấy là tấm căn cước cho mỗi người Việt khi hội nhập thế giới, đồng thời mang lại giá trị tinh thần và cả cơ hội khởi nghiệp cho giới trẻ.
Sau hơn 20 năm xuất hiện tại Việt Nam, internet ngày càng đi sâu vào cuộc sống, tạo ra những thay đổi to lớn từ thói quen hàng ngày, tới cách làm việc, giao tiếp, tương tác xã hội, quan niệm về không gian, thời gian... Những thay đổi ấy đòi hỏi xây dựng các giá trị văn hóa mới - văn hóa mạng.
LÊ HOÀNG TÙNG
Vai trò của thể dục, thể thao đã được xã hội thừa nhận, đánh giá là một trong những nhân tố quan trọng tác động đến sự phát triển của mỗi cá nhân và đất nước.
Tác phẩm sơn mài “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của danh họa Nguyễn Gia Trí - một bảo vật quốc gia đã bị hư hại nặng nề sau quá trình làm vệ sinh của Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về công tác bảo quản, tu bổ, phục chế.
Di tích xuống cấp là một trong những vấn đề tồn tại song hành với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản ở Hà Nội. Bên cạnh những khó khăn về nguồn kinh phí, tình trạng tùy tiện trong tu bổ, tôn tạo cũng đang là bài toán đòi hỏi có giải pháp khắc phục hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững giá trị di sản.
Tính đến đầu năm 2019, qua 7 đợt công nhận theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam đang sở hữu 164 hiện vật, nhóm hiện vật được tôn vinh là bảo vật quốc gia. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, vấn đề ứng xử với các bảo vật quốc gia đang tồn tại nhiều số bất cập, nhất là tình trạng can thiệp thô bạo với không ít hiện vật khiến dư luận bất bình.
Dự án “Tương lai của truyền thống” vừa tổ chức buổi trò chuyện “Cảm hứng nghệ thuật Tuồng”. Với sự tham gia của NSND Mẫn Thị Thu, NSƯT Phạm Quốc Chí, NSƯT Nguyễn Ngọc Khánh, Nghệ sĩ Nguyễn Thành Nam một lần nữa những bất cập trong công tác bảo tồn và phát triển nghệ thuật Tuồng đã được chính người trong cuộc chia sẻ.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Gọi là “Chuyện bên lề” vì chủ trương xây Khu Lưu niệm nhà thơ Tố Hữu (KLNTH) là của UBND Tỉnh Thừa Thiên Huế, tôi “bỗng dưng” bị lôi vào cuộc do đã viết bài “Ngày Xuân thăm quê nhà thơ Tố Hữu” đăng trên báo Văn nghệ số Tết Mậu Tuất - 2018.
Phát biểu tại hội nghị kiểm tra, đánh giá việc triển khai, thực hiện Nghị quyết 33 về xây dựng và phát triển văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước tại địa bàn TP.HCM ngày 20/4/2019, ông Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhận định: “Văn hóa TPHCM đã phát triển nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng”.
Để hạn chế bạo lực học đường, có ý kiến cho rằng, bên cạnh kiểm soát, ngăn chặn những clip độc hại, bạo lực trên mạng xã hội, cần đưa giá trị sống và kỹ năng sống đến học sinh và giáo viên, qua đó tạo môi trường giáo dục thân thiện hơn, khiến học sinh hạnh phúc hơn.
5 năm kể từ khi Ngày Sách Việt Nam ra đời, khắp các địa phương trên cả nước, hoạt động cổ vũ cho văn hóa đọc được tổ chức rộng rãi. Tại các hệ thống giáo dục đào tạo, phong trào đọc sách cũng lan tỏa mạnh mẽ.
Thần tượng là một nhu cầu thiết yếu của thế hệ trẻ, nó cần thiết như cơm ăn nước uống hàng ngày. Có phải chăng xã hội chúng ta đang thiếu vắng những anh hùng, những con người bình thường, những sự việc bình thường đã trở nên quý hiếm, được nêu gương khiến thế hệ trẻ tìm đến những kẻ giang hồ cộm cán, những kẻ tìm mọi cách để gây sốc trong đời sống và trên mạng xã hội?
Tại Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề: Xây dựng trường mầm non hạnh phúc và nói không với bạo lực học đường, diễn ra sáng 9.4, chuyên gia giáo dục Đan Mạch, PGS. Jette Eriksen khẳng định, để đẩy lùi bạo lực học đường, chúng ta phải xây dựng một nền giáo dục với những phương pháp sư phạm đầy nhân văn và thân thiện với trẻ, kết hợp quan điểm của trẻ em trong tất cả những gì chúng ta làm.
Thông qua cuộc thi “Đại sứ văn hóa đọc”, các em đã có những cảm nhận hết sức tuyệt vời về vai trò của đọc sách, của văn hóa đọc.
NGUYỄN THANH TÙNG
Trong số ra ngày 25 tháng 11 năm 1990, một tờ báo chủ nhật xuất bản ở Hà Nội đăng bài "Giáo dục gia đình - S.O.S" của bạn đọc Lê Hòe.
Chúng ta đã nói quá nhiều về sự xuống cấp đạo đức cá nhân và xã hội mà chưa chỉ ra được căn nguyên sâu xa của nó là gì, nằm ở đâu và phải làm gì, tháo gỡ như thế nào… Sức mạnh đến từ nhiều thiết chế xã hội, trong đó có báo chí với vị thế và tầm ảnh hưởng rộng lớn.
Chủ trương xã hội hóa các hoạt động văn học - nghệ thuật trong đó có nghệ thuật sân khấu đã được triển khai thực hiện hơn 20 năm nay… Tuy nhiên, theo họa sĩ - NSND Lê Huy Quang, quá trình này với sân khấu vẫn đang như một vòng tròn quẩn quanh chưa xác định được hướng đi cụ thể.
Đi dạo trên nhiều tuyến phố của Hà Nội bắt gặp nhiều biển hiệu đề bằng tiếng nước ngoài. Ngay cả khi chúng ta đón lượng khách du lịch kỷ lục là 15 triệu lượt/người trong năm 2018 thì điều này không chỉ chứng tỏ chủ các cửa hàng, công ty thiếu tự tôn văn hóa dân tộc mà còn vi phạm quy định pháp luật.
Xã hội phát triển, các khu đô thị mọc lên ngày một nhiều. Dạng nhà chung cư cao tầng, nhà ống, nhà liền kề, biệt thự phát triển mạnh mẽ dẫn đến sự thay đổi lớn về sinh hoạt của người Việt. Từ đó dẫn đến thay đổi đáng kể về vị trí, vai trò và chức năng của Ban (bàn) thờ gia tiên…
Câu hỏi khá táo bạo, tương tự như khi người ta tính chuyện bứng một gốc cây cổ thụ ngàn năm, rễ của nó đã lan rộng cả dải đất hình chữ S, tán của nó xòe cả bầu trời vùng biển đông, toan ngắt cành ngắt lá đem trồng đi chỗ khác, hoặc chừng như muốn xem bói một quẻ nhờ vào lời thần thánh hoặc tìm nhà bác học phán cho một câu điều chỉnh. Tôi thì tôi không dám nói chuyện điều chỉnh – hai chữ rất thời thượng của thời… hậu cách mạng bứng gốc, nay bớt lại chỉ điều chỉnh thôi nhưng điều chỉnh cái gì, ai điều chỉnh?