Tranh chép - chép tranh

14:13 22/03/2017

Khi nhắc đến tranh chép hay công việc chép tranh, nhiều ý kiến khắt khe cho rằng, chính những bức tranh chép đã làm lũng đoạn thị trường hội họa và ảnh hưởng xấu đến nền mỹ thuật nước nhà.

Một phòng tranh trên đường Bùi Viện, quận 1

Nhưng các phòng tranh chép hiện nay không đồng ý với điều này, họ cho rằng đã không gian dối với khách hàng và tranh chép hay công việc chép tranh được pháp luật công nhận.

Ai chép - chép ai?

Dọc theo các tuyến đường tại TPHCM như Trần Phú, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Đồng Khởi và đặc biệt là khu phố Tây đường Bùi Viện, Phạm Ngũ Lão, có khá nhiều phòng tranh. Với giá từ khoảng 500.000 đồng đến vài triệu đồng, người mua có thể sở hữu những bức tranh chép lại các tác phẩm nghệ thuật không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn lừng danh trên thế giới, của nhiều danh họa như Léonard de Vinci, Goya, Picasso… bên cạnh một số loại tranh phong cảnh, hay tranh décor (tranh trang trí).

Theo họa sĩ Hứa Thanh Bình, Phó Giám đốc nghiệp vụ Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM, về vấn đề tranh chép, Bộ Văn hóa - Thông tin đã có quy định cụ thể về “Quy chế sao chép tác phẩm tạo hình” ngày 5-5-2004, như sau: Sao chép tác phẩm mà chủ sở hữu là tổ chức, cá nhân Việt Nam phải được sự đồng ý của chủ sở hữu tác phẩm bằng văn bản (trừ trường hợp chủ sở hữu tác phẩm với người sao chép có thỏa thuận khác). Trường hợp sao chép tác phẩm của tác giả đã qua đời trên 50 năm thì không phải xin phép chủ sở hữu tác phẩm đó. Bản sao chép phải có kích thước lớn hơn hoặc nhỏ hơn tác phẩm gốc, trừ trường hợp sao chép bằng khuôn đúc hoặc khuôn in. Bản sao chép phải giữ đúng nội dung, hình thức như tác phẩm gốc. Bản sao chép tác phẩm tạo hình phải ghi ở phía sau các thông tin: chữ “bản sao” và tên tác giả, tên tác phẩm, chất liệu tác phẩm gốc, năm sáng tác (nếu có), tên người sao chép, kích thước bản sao chép.

Dù luật đã quy định, nhưng trên thực tế, các phòng tranh hiện nay ở TPHCM vẫn chủ yếu chép theo kích thước khách hàng yêu cầu. Nhiều thợ vẽ ở các phòng tranh cũng cho biết, hoàn toàn không ký tên hay chú thích gì lên sản phẩm. Đa phần người mua, người bán đều ngầm hiểu với nhau là tranh chép, nếu là các tác phẩm tranh của các họa sĩ nổi tiếng hay những tác phẩm đã lừng danh trên thế giới. “Tác phẩm của các họa sĩ nổi tiếng giá rất cao, nhiều tranh được đấu giá đến cả triệu USD là chuyện bình thường. Khách hàng tìm đến các phòng tranh chép chủ yếu vì giá cả phải chăng, nhưng vẫn có tranh đẹp theo ý thích”, anh Văn Cường, một thợ vẽ với hơn 10 năm cầm cọ trên đường Bùi Viện cho hay. Còn với những khách hàng là các nhà sưu tầm nghệ thuật, các nhà đấu giá thì nơi họ đến phải là các phòng tranh của các họa sĩ nổi tiếng hay các triển lãm tầm cỡ.

Hiện nay, thị trường tranh chép khá bão hòa và cũng không còn nhộn nhịp như trước. Đơn hàng chủ yếu từ những khách quen, khách nước ngoài và sản phẩm chủ yếu là tranh chép từ các tác phẩm của các danh họa nổi tiếng trên thế giới như Picasso, Van Gogh…“Khách nước ngoài thường đặt mua tranh chép làm quà, khách trong nước thì đa phần để trang trí nhà cửa, văn phòng hay quán xá”, anh N.H, chủ một phòng tranh trên đường Trần Phú cho hay.

Tranh chép, nên hay không nên?

Ý kiến từ các phòng tranh cho rằng: “Tranh mà chúng tôi sao chép không gọi là tác phẩm mà là hàng hóa. Có cầu có cung. Chứ giá từ vài trăm ngàn đồng hay vài chục USD một bức, lấy đâu ra tranh thật. Từ việc treo bảng hiệu đến giới thiệu với khách hàng, chúng tôi đều nêu rõ là tranh chép”, anh T.H, chủ một phòng tranh trên đường Bùi Viện cho biết.

Những người trong giới mỹ thuật tạm gọi tranh chép là dòng tranh thứ cấp, nhưng rõ ràng dòng tranh này vẫn phục vụ được một bộ phận khách hàng có nhu cầu. Đến nay, tranh chép hay công việc chép tranh hoàn toàn đã có quy định của pháp luật. Khách hàng vẫn còn nhu cầu tìm đến thì tranh chép vẫn có thị trường riêng.

Tuy nhiên, qua sự việc đáng tiếc khi một triển lãm tranh tại TPHCM bị phát hiện là sử dụng tranh giả đã tạo nên một làn sóng phẫn nộ không chỉ riêng với giới hội họa mà cả những người dành tình yêu cho mỹ thuật. Câu hỏi đặt ra, liệu có chăng một dòng tranh chép tinh xảo hơn, tuy không xuất hiện công khai nhưng đã làm ảnh hưởng xấu đến nền mỹ thuật nước nhà, cũng như danh dự của các họa sĩ có tên tuổi.

Theo Kim Loan – SGGP





 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • NGUYỄN KHẮC THẠCH

    Phải giải thích cho mỗi người thích giải
    Cần công bằng với những kẻ bằng công.

  • LTS: Nhân Tạp chí Sông Hương phát hành số thứ 100 (6-1997), Ban Biên tập chúng tôi có dịp trò chuyện với hai nhà văn từng là Tổng biên tập của tạp chí: Tô Nhuận Vỹ và Nguyễn Khắc Phê.

  • UÔNG TRIỀU

    Tôi nghĩ tiếng Việt chưa bao giờ vào giai đoạn thay đổi nhanh chóng và nhiều như bây giờ. Trong thời kỳ quốc tế hóa, toàn cầu hóa, tiếng Việt phải chịu những áp lực lớn hoặc tự thích nghi để phù hợp với tình hình mới.

  • VIỆT HÙNG

    Văn hóa là một khái niệm rộng, nó bao trùm lên mọi hoạt động của con người trong xã hội. Văn hóa không những phản ánh được quan hệ giữa con người với con người, mà nó còn phản ánh được thế giới nội tâm của con người, và cả sự hòa hợp giữa thế giới nội tâm ấy với biểu hiện của nó ra bên ngoài xã hội.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊ

    Trong hoạt động văn hóa - văn nghệ, một vấn đề thường gây ra bất đồng - thậm chí đưa đến những "vụ việc” tai tiếng - là việc đánh giá, bình chọn tác phẩm.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊ

    Trong thời buổi thiên hạ đổ xô ra mặt tiền làm ăn, chuyện "nhà mặt tiền" đã xảy ra bao vụ xung đột và là đề tài của nhiều "tác phẩm" dân gian. Để chiếm được mặt tiền, ngoài thế lực đồng tiền, cũng đã ngầm nảy sinh "chế độ", "tiêu chuẩn" này nọ mới được cấp đất mặt tiền.

  • NGUYỄN QUANG HÀ
                 Ghi chép

    Trong dân gian có câu: "Giàu tại phận, trắng tại da". Tố Hữu, nhà thơ cách mạng thì đặt lại vấn đề nghèo khổ: "Số phận hay do chế độ này?".

  • TRUNG SƠN

    Một vài năm trở lại đây, những người quan tâm đến giá trị văn hóa của Huế vui mừng nhận thấy, bên cạnh các di sản quý báu của người xưa để lại, đã có không ít tác phẩm, công trình nghệ thuật mới làm đẹp thêm cho Huế, trong đó, hẳn phải kể đến sự xuất hiện các "Galery” - những phòng tranh thường xuyên ở 15 Lê Lợi, khách sạn Morin và những cuộc triển lãm được tổ chức liên tiếp ở Hội Văn Nghệ.

  • HOÀNG ĐĂNG KHOA  

    Trước hết cần minh định khái niệm, “trẻ” ở đây là chỉ xét về độ tuổi, cụ thể là dưới 35, theo quy ước mang tính tạm thời tương đối hiện hành của Hội Nhà văn Việt Nam.

  • "Việc trên đời, chỉ cần vẫn còn cơ hội sống thì dù liên tiếp gặp thiên tai nhân họa, tạm thời bị ức chế, sớm muộn cũng sẽ có ngày ngẩng cao đầu. Việc cá nhân là vậy, việc gia đình là vậy, việc quốc gia, dân tộc cũng là như thế...".

  • Đó là những trang nhật ký của bác sĩ, bệnh nhân và cả những nhà văn nhà thơ viết gửi cho người thân bạn bè trong đại dịch COVID-19.

  • Truyền tải các bài học với nội dung cô đọng, kết hợp với chuyện kể, hình ảnh, phim, trò chơi, hoạt động tương tác... giờ học lịch sử được tổ chức trực tuyến nhưng không khô khan, tạo được sự hứng thú, thu hút học sinh tìm hiểu về những câu chuyện của quá khứ. Đó là cách Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đang làm với Giờ học lịch sử online.

  • Những tháng ngày qua, cả nước căng mình chống đại dịch Covid-19 - kẻ thù cực kỳ nguy hiểm mà vô hình. Cuộc sống thường ngày vốn luôn sôi động bỗng trầm lặng xuống với không ít nỗi lo và sự ám ảnh, chờ đợi.

  • Nhằm gìn giữ và lan tỏa truyền thống hiếu học, coi trọng hiền tài, cũng như những giá trị lịch sử, văn hóa nghìn năm của dân tộc, dự án “Không gian văn hóa Quốc Tử Giám” vừa được xây dựng với các hoạt động hướng tới công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

  • 30 năm gắn bó với TP Hồ Chí Minh từ ngày xuất ngũ, học đại học, trở thành giảng viên mỹ thuật, đồ họa, họa sĩ Lê Sa Long chưa bao giờ trải qua những ngày mà cả thành phố như “lặng hẳn” vì căng mình chống dịch Covid-19.

  • Trong bối cảnh giãn cách xã hội, nghệ sĩ và công chúng cùng ở nhà chung tay phòng, chống dịch bệnh, sân khấu cũng đóng cửa, tắt đèn. Tuy vậy, trên nền tảng trực tuyến, các nghệ sĩ Nhà hát Chèo Việt Nam vẫn “cháy hết mình” qua các chương trình biểu diễn, giao lưu với khán giả, đưa chèo đến gần người yêu nghệ thuật truyền thống.

  • Từ những câu chuyện cảm động hoặc những hình ảnh “đắt giá” nhiều họa sĩ chuyên nghiệp và không chuyên đã có những sáng tác tranh minh họa, ký họa theo phong cách lạc quan, lan tỏa những thông điệp tích cực về phòng, chống Covid-19.