Năm 2020 đánh dấu những bước chuyển mình đáng nhớ đối với nhiều loại hình nghệ thuật. Sự phối kết giữa những môn nghệ thuật tưởng chừng không hề “ăn nhập” với nhau lại tạo ra nhiều bất ngờ.
Rối nước và rối cạn được kết hợp với nhau
Có thể nói, sự đổi mới cách tân của nhiều loại hình nghệ thuật trong năm 2020 bắt nguồn từ những khó khăn do đại dịch Covid-19, để lại cho sân khấu Việt và những rạp diễn trống vắng. Cùng với đó là sự nhàm chán của những vở diễn cũ mòn đã khiến nhiều nghệ sĩ trăn trở đổi mới. Sẵn thời gian nhàn rảnh từ những đợt cách ly xã hội, nhiều đơn vị mạnh dạn cách tân nghệ thuật.
Nhạc cổ truyền ngẫu hứng jazz
Cuối tháng 12/2020, tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam đã diễn ra đêm hoà nhạc “Dân gian trên jazz/Dân gian trên dây” mang đến một không gian và ngôn ngữ âm nhạc mới lạ đầy biến hóa.
Dùng nhạc jazz làm cầu nối giữa nhạc truyền thống và hiện đại không chỉ là thử nghiệm mà còn là ngẫu hứng duyên dáng. Bốn loại hình âm nhạc truyền thống là chèo, tuồng, cải lương và âm nhạc bản địa miền núi Tây Bắc có dịp toả sáng giữa những nhạc cụ hiện đại. Hơn 40 nghệ sĩ trình diễn các sáng tác mới kết hợp giữa âm nhạc truyền thống và nhạc jazz với dàn dây - kèn đồng của nhạc giao hưởng.
Mỗi giây phút qua đi lại thêm một bất ngờ với công chúng. Tiết mục tuồng mở màn, NSƯT kèn bóp Nguyễn Ngọc Khánh và NSƯT trống tuồng Nguyễn Văn Quý chơi bài Chiến Hò 7. Kèn với trống của tuồng vang lên hoà âm với kèn saxophone và trống jazz. Thử tưởng tượng một bên là tiếng kèn bi ai hoà nhịp cùng tiếng saxo trầm lắng sẽ thế nào?
Ấy thế mà tứ tấu kết hợp lại tạo ra dấu ấn mạnh trên nền cảm xúc tự do và phóng khoáng. Công chúng không còn phân biệt truyền thống – hiện đại; ngược lại là xúc cảm mới được hình thành qua sự tinh tế hoà trộn âm thanh.
Từng kết hợp cải lương với nhạc giao hưởng, NSND Đào Văn Trung chia sẻ: Sự kết hợp giữa chất liệu dân tộc với dòng nhạc hiện đại đã mang đến một ngôn ngữ âm nhạc mới. Thế mạnh của âm nhạc Việt Nam nằm ở giai điệu, khi kết hợp cải lương cùng giao hưởng hay jazz làm tăng cá tính nhưng vẫn giữ được hồn cốt của cải lương và định vị được âm nhạc dân tộc trong đó.
Rối nước “kết duyên” rối cạn
Sau khi ra mắt vở diễn mới có tên “Con yêu mẹ”, đại diện Nhà hát Múa rối Việt Nam cho hay: Vở diễn rối nước kết hợp rối cạn được dàn dựng sinh động, hấp dẫn, hướng tới khán giả nhỏ tuổi. Với sự kết hợp này, nghệ sĩ hi vọng giúp các em tiếp cận gần hơn với nghệ thuật múa rối truyền thống.
Vở diễn “Con yêu mẹ” do tác giả Minh Nhật viết kịch bản đề cập đến tình mẫu tử trong gia đình hiện đại. Bằng những con rối dễ thương, kết hợp nghệ thuật biểu diễn rối nước truyền thống với rối dây, rối que, rối mặt nạ mang đến công chúng thông điệp thân quen với hai chữ “gia đình”.
Những màn vũ đạo, màn diễn cả dưới nước và trên cạn của những nhân vật rối được các nghệ sĩ khéo léo điều khiển tạo nên không gian nghệ thuật đặc biệt hấp dẫn.
NSND Nguyễn Tiến Dũng - Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam cho biết, rất nhiều đơn vị ngỏ ý mời nhà hát biểu diễn những chương trình về đề tài gia đình. Tuy nhiên, đến nay nhà hát mới có dịp dàn dựng một vở diễn dài về đề tài này. Đây sẽ là món quà ý nghĩa dành cho các bé vào dịp Tết Tân Sửu.
Kết hợp rối nước với rối cạn, các nghệ sĩ đã kỳ công sáng tạo trong cách thiết kế để các khớp tay, chân con rối có thể chuyển động mềm mại, linh hoạt như người thật. Đây cũng là lần đầu tiên khán giả yêu thích múa rối tận mắt thấy các nhân vật rối vừa chớp mắt, vừa mở miệng.
Không chỉ có vậy, toàn bộ các con rối trong vở diễn ra mắt đều được chế tạo bằng cao su, vẫn đạt hiệu quả về trang trí, tạo hình cũng như điều khiển, nhưng quan trọng nhất là có được giá trị sử dụng lâu dài, không bị xuống màu hoặc gẫy vỡ như con rối bằng gỗ.
Cải lương và xiếc “thổi cơm chung”
Huyền tích dân gian về Chử Đồng Tử và Tiên Dung đã quá quen thuộc với khán giả Việt bởi rất nhiều đơn vị thực hiện vở diễn này. Tuy nhiên, khi Nhà hát Cải lương Việt Nam thông báo sẽ cùng Liên đoàn Xiếc phối kết hai loại hình nghệ thuật để diễn lại huyền tích Chử Đồng Tử và Tiên Dung, khiến mọi người nghi ngờ.
Không nghi ngờ sao được khi cải lương và xiếc không liên quan gì đến nhau? Và thậm chí, một số nghi ngờ còn đoán định cải lương phối kết với xiếc là một “ý đồ”. Khán giả cần thận trọng trong việc bỏ tiền mua vé vì có thể “ăn quả lừa”.
Phá vỡ các nghi ngờ, đầu tháng 12/2020 sau gần 3 tháng tập luyện, vở diễn “Cây gậy thần” chính thức ra mắt. Ngay đầu vở diễn, một không gian sân khấu hoành tráng, nhiều tầng bậc hiện ra nối tiếp, hoán đổi bối cảnh triều đình.
Nhờ kết hợp các kỹ xảo của nghệ thuật xiếc, cũng như sự xuất hiện của một số diễn viên xiếc chuyên nghiệp, hàng loạt cảnh diễn trong vở lại trở thành những điểm nhấn độc đáo.
Cảnh Chữ Đồng Tử và Tiên Dung gặp gỡ, khán giả đã ồ lên thích thú khi nhân vật vừa ca cải lương vừa đu dây mạo hiểm. Hoặc ở cảnh Chử Đồng Tử vượt biển trên chiếc thuyền độc mộc, con thuyền được treo lơ lửng giữa không trung, trong khi dàn thủy quái vây quanh (do các diễn viên xiếc thể hiện) lại không ngừng tìm cách đu lên thuyền.
Sự huyền ảo, lạ lùng của vở cải lương kết hợp xiếc đem đến cho công chúng xúc cảm mới lạ. Không chỉ vậy, sân khấu cải lương và xiếc vốn đang kén người xem có dịp toả sáng. Rạp diễn với 1.200 ghế ngồi hết chỗ và khán giả đã không ngớt những tràng vỗ tay tán tụng về sự đổi mới đầy mạo hiểm này.
Theo Hoà Nam - GD&TĐ
NGUYỄN CƯƠNG
Chiến tranh đã lùi vào quá khứ mấy chục năm. Nhưng hậu quả của nó để lại thì chưa biết khi nào mới khắc phục xong, trong đó có di chứng chất độc hóa học dioxin, đến nay đã di truyền sang thế hệ thứ 3 và không biết sẽ đến thế hệ thứ bao nhiêu? Vì chất dioxin tồn lưu trong lòng đất có thời gian bán phân hủy lên tới hàng trăm năm!
Đây thật sự là một quyết định rất hợp lý, đúng với nguyện vọng của đông đảo nhân dân cả nước.
TÂM VĂN
Năm 1980 xã tôi trống dong cờ mở, mổ bò ăn mừng xã được công nhận xóa nạn mù chữ, phổ cập bổ túc văn hóa lớp năm; nhân dịp về quê, được UBND xã mời dự, tôi xắm rắm đi, ông nội tôi nói: “Họ mần quá bậy, dân dốt mất thôi”.
LƯU THỦY
Thừa Thiên Huế đang tăng tốc trên tiến trình xây dựng thành phố trực thuộc Trung ương. Cuộc làm việc mới đây giữa đoàn khảo sát Trung ương với lãnh đạo tỉnh đã định hình phương án cấu trúc đô thị tương lai. Còn rất nhiều việc phải thực hiện để cuộc chuyển mình đưa Thừa Thiên Huế lên thành phố trực thuộc Trung ương; nhưng có một điều phải luôn lưu ý: phải hết sức giữ gìn để phát huy các giá trị di sản, sinh thái, cảnh quan, môi trường hết sức đặc trưng của nó.
Mở đầu chuyến thăm Việt Nam lần thứ 5, Đức Pháp Vương Gyalwang Drukpa - bậc thầy giác ngộ tâm linh quốc tế - vừa có cuộc trò chuyện với các đại diện Hội Nhà văn VN tại Văn Miếu Quốc Tử Giám. Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều chọn và đọc câu hỏi.
Năm 2010, Đức Pháp Vương Gyalwang Dpukpa đã viếng thăm Việt Nam. Trong dịp này, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã có một cuộc trò chuyện với Ngài. Vào 8h30 ngày 05/4/2014, Đức Pháp Vương với sự cộng tác của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều sẽ có cuộc đối thoại giữa với các nhà văn Việt Nam tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Hà Nội. VanVN.Net xin đăng tải cuộc trò chuyện giữa Đức Pháp Vương và nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cách đây 4 năm.
Một sử gia người Na Uy trong nhiều năm ròng đã nghiên cứu về lịch sử Việt Nam với nhiều tình cảm đặc biệt. Mới đây, ông đã cho đăng tải bộ sưu tập gồm 122 số báo Việt Nam Độc Lập do Mặt trận Việt Minh xuất bản từ năm 1941-1945.
Sau này tôi cũng đã điều chỉnh suy nghĩ. Tôi cho rằng những lầm lẫn trong xã hội, nếu có, có lẽ trách nhiệm ở chính người dân chúng ta, chiếm 51%.
39 năm trước, Chiến dịch Huế- Đà Nẵng với mốc son đáng nhớ là ngày 26-3 toàn tỉnh Thừa Thiên- Huế được giải phóng hoàn toàn.
Bức thư của một bạn trẻ tự xưng là du học sinh Nhật Bản tại Việt Nam đang gây xôn xao cộng đồng mạng những ngày qua.
Hạnh phúc là điều ai cũng hướng tới, tìm kiếm, mỏi mong có được. Và, hạnh phúc, đối với mỗi người hoàn toàn không giống nhau, cách gọi tên hạnh phúc khác nhau do hoàn cảnh sống sai biệt và do cách nhìn về cuộc sống không như nhau.
Sự thật là một điều không dễ dàng tìm cho ra, cho nên con người phải phát triển khoa học, phát triển công nghệ trên mọi lĩnh vực.
Đó là ý kiến của Bộ trưởng Bộ GDĐT Phạm Vũ Luận tại phiên họp ngày 25.2 của Hội đồng Quốc gia về giáo dục và phát triển nhân lực giai đoạn 2011-2015, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Hình như khi Thượng đế sinh ra một thiên tài, người đều đặt vào họ những thói tật kỳ dị, khác người? Sự vĩ đại của họ đôi khi được làm nên từ những “mặt trái” - dị thường này? GS.BS. Tôn Thất Tùng là một thiên tài như vậy.
TRÊN TIẾN TRÌNH XÂY DỰNG THỪA THIÊN HUẾ TRỞ THÀNH THÀNH PHỐ TRỰC THUỘC TRUNG ƯƠNG
LÊ VĂN LÂN
5 giờ sáng ngày 17 tháng 2 năm 1979, hơn 120.000 lính Trung Quốc tràn vào Việt Nam, mở đầu cho cuộc chiến nhà cầm quyền Bắc Kinh huy động tới hơn 600.000 quân tấn công toàn tuyến biên giới phía Bắc của Tổ quốc ta.
HỒ TƯ
Huế có Hoàng thành, quần thể lăng tẩm, đền đài của người xưa để lại, nay đã trở thành di sản văn hóa thế giới, hiện đang được trùng tu, tôn tạo và khai thác du lịch, có nhã nhạc cung đình cũng là một di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
"Nói đến cuộc sống là vô biên không thể kể xiết nào là vui buồn, khổ đau, hạnh phúc, mệt nhọc, sung sướng… nhưng điều tất yếu là ta phải biết nhận diện nó, để rồi chuyển hoá nó thì tự nhiên cuộc sống trở nên có ý nghĩa hơn, thong dong hơn, đừng nói gì đến “Mỗi lần nêu ra một lần mới”. Ví như ban nãy tôi đang đứng giữa trời đất đưa tay chỉ bầy chim én bay lượn trên cao, tay vừa đưa lên thì chúng đã bay xa. Cho nên mỗi chúng ta đừng vội vàng đi tìm cầu mà hãy trân quý cuộc sống trong hiện tại cho thật thi vị nhiệm mầu". (Trích Tâm quán tình người, Thích Pháp Bảo)
Mặc dù được “mệnh danh” là vùng đất có nền văn hóa, nghệ thuật truyền thống lâu đời nhưng thiết chế văn hóa của Thừa Thiên- Huế đang còn nhiều bất cập. Nhiều địa điểm biểu diễn nghệ thuật chưa xứng tầm với các sự kiện quốc gia, quốc tế; hệ thống nhà văn hóa (NVH) ở các cấp được đầu tư xây dựng nhưng hoạt động chưa hiệu quả.
NGUYỄN KHẮC THẠCH
Đâu phải cái gì cũng qua rồi là xong, là hết. Ra đi và sống mãi là chương trình truyền hình trực tiếp mà VTV đã thực hiện khi vị đại tướng của nhân dân đã ngủ yên trong lòng đất mẹ.