Ra mắt tiểu thuyết "Hừng Đông" của tác giả Nguyễn Thế Kỷ - Đưa lịch sử đến gần hơn độc giả

08:54 31/12/2020

“Hừng Đông” viết về “đêm trước” của cách mạng Việt Nam, giai đoạn trước khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1930) đến cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ. Trong bối cảnh ấy, nhà văn không chạy theo sự kiện, biến cố, mà hướng tới con người cụ thể với tư cách một nhân vật văn học - chiến sĩ Cộng sản Phan Đăng Lưu.

Chương trình có sự tham dự của nhiều nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu lý luận phê bình văn học, đại diện gia đình nhà cách mạng Phan Đăng Lưu

"Đêm trước" của cách mạng

Chào mừng Đại hội XIII của Đảng, sáng 30.12, tại Hà Nội, NXB Văn học phối hợp với Ban Văn học - Nghệ thuật (VOV6), Đài Tiếng nói Việt Nam và Công ty Văn hóa & Truyền thông Liên Việt tổ chức ra mắt tiểu thuyết “Hừng Đông” về hình tượng người cộng sản thời dựng Đảng, cứu nước của nhà văn, nhà biên kịch Nguyễn Thế Kỷ.

"Hừng Đông" là cuốn tiểu thuyết tư liệu về Phan Đăng Lưu (5.5.1902 - 28.8.1941, quê ở thôn Đông, xã Hoa Thành (trước là xã Tràng Thành), Yên Thành, Nghệ An) - nhà cách mạng tiền bối, một trí thức tiêu biểu xuất sắc của Đảng và nhân dân ta đã sống, chiến đấu, hy sinh vì lý tưởng cách mạng, vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc nhân dân. Phan Đăng Lưu sinh ra trong một gia đình nông dân có truyền thống Nho học, yêu nước, yêu lao động, nhân ái, nghĩa tình. Ông sớm bộc lộ tư chất thông minh, hiếu học, can đảm, khí khái; giỏi về chữ Hán, tiếng Pháp, văn học, nông học, chính trị học, xã hội học... Những năm tháng tuổi trẻ, Phan Đăng Lưu ấp ủ hoài bão giải phóng đất nước, đưa nước ta theo con đường độc lập, tự do, dân chủ, tiến bộ.

Bằng nghệ thuật ngôn ngữ, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ đã tái hiện chân thực, trách nhiệm và sinh động cuộc đời, sự nghiệp cách mạng sôi nổi, nhiều sáng tạo, nhiều gian khổ, hy sinh của nhà cách mạng tiền bối, từ lúc ông tốt nghiệp trường Canh Nông của Pháp; quyết tâm từ bỏ cuộc sống của một viên chức trong bộ máy thực dân, tham gia Hội Phục Việt, sau chuyển thành Hội Hưng Nam, rồi Đảng Tân Việt và trở thành cán bộ lãnh đạo chủ chốt của đảng này. Sau đó ông trở thành cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng Cộng sản Đông Dương, được giao trọng trách Ủy viên Xứ ủy Trung Kỳ (từ 1936), Ủy viên Ban Thường vụ Xứ ủy Trung Kỳ (tháng 3.1937), Ủy viên Trung ương Đảng (1937), Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương (1938 - 1940).

Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ chia sẻ: “Hừng Đông” nói về đêm trước của cách mạng, đầy máu lửa, hy sinh, nhưng tinh thần của những chiến sĩ cách mạng lúc đó thật tuyệt vời, trong khó khăn gian khổ họ vẫn lạc quan, tâm hồn phong phú. Tôi cố gắng khắc họa tình cảm của nhà cách mạng Phan Đăng Lưu với quê hương, với gia đình, với đồng chí của mình... Điều cần nói về Phan Đăng Lưu là nhà tri thức theo cách mạng, nhìn mọi sự vật hiện tượng với tư duy khoa học, sắc sảo và bản lĩnh”.

Năm 2015, ông Nguyễn Thế Kỷ viết kịch bản sân khấu “Hừng Đông” về nhà cách mạng Phan Đăng Lưu, sau đó chuyển sang thể loại tiểu thuyết. Cái khó của tiểu thuyết tư liệu, theo nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, phải bảo đảm tính chính xác, nhân vật, sự kiện lịch sử không được hư cấu. Tuy nhiên, nhà văn có quyền đi sâu vào nội tâm của nhân vật và hư cấu một số nhân vật phụ...

Về quá khứ để tìm câu trả lời cho hiện tại

Tại lễ ra mắt tiểu thuyết “Hừng Đông”, nhà văn Nguyễn Văn Thọ nhận định: Thực tế, hiểu biết của chúng ta về Phan Đăng Lưu không nhiều, cuộc đời và những đóng góp của nhà cách mạng đọng lại chỉ trong lịch sử Đảng, số liệu khô khan. Tuy nhiên, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ đã tạo nên được nhân vật xuyên suốt là nhà cách mạng đầy đủ cá tính, chân dung, ứng xử, có những đặc tính riêng. Qua 11 chương, tác giả vẽ lên quá trình hoạt động tương đối đầy đủ về nhà cách mạng Phan Đăng Lưu. Đọc mỗi chương gần như truyện ngắn, vì gói gọn một vấn đề. Qua đối thoại của các nhân vật trong tác phẩm, tác giả đã bộc lộ tính cách nhân vật và cả chủ trương, đường lối cách mạng trong từng giai đoạn. Không chỉ nói về quá khứ, các vấn đề của cuốn tiểu thuyết đưa ra vẫn mang tính thời đại. Tuy nhiên, nhà văn còn dùng một số từ quá hiện đại so với thời kỳ đầu thế kỷ XX...

Còn nhà phê bình Bùi Việt Thắng cho rằng: “Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ đã tái hiện được nhân vật từ những vấn đề chung (đấu tranh cách mạng) đến những vấn đề riêng của nhân vật. Viết về lịch sử không thể “bịa”, nhất là về nhà cách mạng kiệt xuất, nhưng cách nhà văn đi vào thế giới nội tâm của nhân vật, có những đoạn trữ tình rất hay”.

Cũng theo nhà phê bình Bùi Việt Thắng, dòng văn chương/tiểu thuyết về đề tài truyền thống (lịch sử, cách mạng, chiến tranh) có xu hướng được kéo gần lại, xét về mặt thời gian, đó là những biến cố của thời hiện đại (thế kỷ XX). Bắt đầu từ “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” (2014) của tác giả Trần Mai Hạnh viết về thời khắc lịch sử sụp đổ thảm bại và tất yếu của chính thể Việt Nam Cộng hòa, ngày 30.4.1975. Trong cuộc thi tiểu thuyết lần thứ 5 (2016 - 2019) của Hội Nhà văn Việt Nam, những cuốn tiểu thuyết lịch sử đoạt giải đều có xu hướng “kéo" lịch sử lại gần hơn với độc giả như “Gió bụi đầy trời” của Thiên Sơn, “Đường về Thăng Long” của Nguyễn Thế Quang, “Võ Nguyên Giáp” của Vũ Xuân Tửu, “Gió Thượng Phùng” của Võ Bá Cường... Chúng khác với xu hướng đẩy xa, xét về thời gian, lịch sử như “Từ Dụ Thái hậu” của Trần Thùy Mai, “Mệnh đế vương” của Trương Thị Thanh Hiền, “Thị Lộ chính danh” của Võ Khắc Nghiêm, “Chim bằng và nghé hoa” của Bùi Việt Sỹ, “Hùng binh” của Đăng Ngọc Hưng...

Lý giải vấn đề trên, nhà phê bình Bùi Việt Thắng cho rằng: “Chúng ta đang đứng trước những vấn đề rất nhạy cảm của chủ quyền lãnh thổ, những vấn đề về các thang giá trị văn hóa, đạo đức có nguy cơ xuống cấp, tinh thần đoàn kết giảm sút nơi này, lúc khác khiến cho phân tán lực lượng, suy giảm sức mạnh cộng đồng. Vì thế, chúng ta cần tìm những câu trả lời cho hiện tại từ quá khứ gần. Đó là động hướng tinh thần “ôn cố tri tân" cần thiết và cấp bách hiện nay”.

Theo Ngọc Phương - ĐBND
 
 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Thông tin từ Nhà xuất bản (NXB) Phụ nữ Việt Nam cho biết, kỷ niệm 100 ngày mất nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, NXB phát hành hai cuốn sách mới, trong đó có một cuốn được coi như tiểu hồi ký của nhà văn và một cuốn do các nhà văn bạn bè viết về ông.

  • “Bay qua những khoảng trời ước mơ” (NXB Lao động) của Quyên Gavoye, tập sách gần 30 tản văn, đầy đặn cảm xúc, dày dặn trải nghiệm và nhiều lắm những tiếng lòng của một người con bôn ba xa xứ.

  • Truyện ngắn "Người bán than ở Chí Linh" giúp người đọc hiểu hơn về một gia đoạn lịch sử hào hùng của đất nước, hiểu hơn về một vị danh tướng lẫy lừng thời nhà Trần – Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư.

  • Hung tin Đại tá nhà văn Nguyễn Quốc Trung từ trần do Covid 19 làm tôi bàng hoàng. Mới đây, Nguyễn Quốc Trung còn nhắn tin hỏi thăm tôi. “Bác ở đâu? Giữ gìn sức khỏe nhé, con Covid ghê gớm quá”. Trung không quên dặn tôi: “Ráng tập trung hoàn thành trường ca về Mẹ nhé".

  • Cuốn sách “Sân khấu - Nghệ sĩ và một góc nhìn cuộc sống” (NXB Sân khấu, 2021) của NSND, họa sĩ, nhà thơ Lê Huy Quang chứa nhiều cảm nhận, cảm xúc qua nhiều năm tháng làm nghệ thuật của tác giả. Qua ba phần - Sân khấu, Nghệ sĩ và Góc nhìn cuộc sống, thêm phần Phụ lục, tác giả, người đọc nhận ra cách mà nhiều nghệ sĩ đã cống hiến cho nghệ thuật nước nhà.

  • Nhà văn, nhà thơ Trần Hữu Lục, tác giả “Tượng đài Sông Hương”, “Đưa đò’, “Vạn Xuân”, “Sông Hương ngoài biên giới”…đã qua đời tại TP.HCM do nhiễm COVID-19.

  • Những tác phẩm văn học có giá trị lịch sử, nhân văn sâu sắc đã khắc hoạ rõ nét cuộc đời, sự nghiệp của vị tướng huyền thoại của dân tộc Việt Nam - Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

  • “Hai phía chân dung” (NXB Nghệ An, 2021) là một tập “ngẫu văn”. Bằng giọng thủ thỉ tâm tình, tác giả đưa ta đến với nhiều địa danh.

  • Giữa lúc tình hình dịch Covid-19 tại TP Hồ Chí Minh căng thẳng, nhà văn Vũ Hạnh (trong ảnh) bị tai biến, phải nhập viện. 6 giờ sáng 15/8 ông qua đời, hưởng thọ 96 tuổi (1926 - 2021). Biết ông từ lâu, và mươi năm gần đây được gần gũi ông, hiểu ông, càng thêm yêu quý ông về tài năng và nhân cách. Thương tiếc vĩnh biệt một nhà văn lớn, đa tài, đầy nhiệt huyết với lý tưởng sống và lý tưởng nghệ thuật của mình!

  • Nhà xuất bản Kim Đồng vừa cho ra mắt bộ sách Bạn Văn Bạn Mình, tập hợp những cuốn sách chân dung văn học đặc sắc nhất của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng viết về những người bạn, cũng là những văn nghệ sĩ tài ba, qua đó, giúp độc giả cảm nhận gần gũi hơn về tác phẩm, tác giả và cung cấp những tư liệu dồi dào, chân thực về lịch sử văn chương...

  • Lẽ ra, nếu không có sự bủa vây của đại dịch Covid-19, nhiều hoạt động để tưởng nhớ 100 năm Ngày sinh nhà thơ Tế Hanh (20/6/1921 – 20/6/2021) đã được tổ chức trong tháng 6 vừa qua.

  • Được sự đồng ý cho phép của gia đình nhà văn Hữu Mai, Nhà xuất bản Tổng hợp TP Hồ Chí Minh vừa tái bản cuốc sách “Người lữ hành lặng lẽ” của nhà văn Hữu Mai. Đây là một là một trong số ít tiểu thuyết ký sự thành công lớn và được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cũng như nhận được nhiều tình cảm của người đọc.

  • Tin nhà văn Sơn Tùng từ trần đến với tôi trong một đêm tháng 7. Trời mưa rả rích, mùi hương trầm tri ân các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc như đang dâng tràn trong không gian man mác. Hình ảnh ông ngồi trước trang viết với bàn tay bị thương co quắp cầm chặt chiếc bút, hiện rõ trước mặt tôi. Dáng đi của ông với một bên chân chới với, một bên chân đã từng bị liệt đang cố nhích từng bước xa dần vào hư ảo…

  • Những cuốn sách chân dung văn học đặc sắc nhất của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng viết về những người bạn, cũng là những văn nghệ sĩ tài ba, qua đó, giúp độc giả cảm nhận gần gũi hơn về tác phẩm, tác giả và cung cấp tư liệu dồi dào, chân thực về lịch sử văn chương...

  • Là một trong bốn tác phẩm của Đỗ Bích Thúy vừa ra mắt trong bộ sách có tên chung Vị, tiểu thuyết Người yêu ơi đã đem đến cho người đọc nhiều cảm xúc thật đẹp.

  • Trong thời gian gần 60 năm nghiên cứu, bằng “đôi mắt xanh” của mình, GS Phong Lê đã dày công khắc họa 90 chân dung văn hóa - văn chương Việt Nam.

  • Ngày 4.7, Công ty CP Văn hóa và Truyền thông Liên Việt phối hợp với NXB Dân trí và Gallery 39 tổ chức lễ ra mắt cuốn sách trực tuyến “Về Nguyễn Huy Thiệp”.

  • Thời xa vắng và Sóng ở đáy sông đều là những tác phẩm nổi bật trên văn đàn, được cho là đã mạnh dạn đi trước thời đại, mạnh dạn nhìn vào những ấu trĩ, bê bối, giáo điều của thời xã hội chuyển giao với những tàn dư dai dẳng trong tư tưởng và tâm hồn con người trong xã hội Việt Nam ở cả nông thôn và thành thị. Hai tiểu thuyết gắn với tên tuổi của nhà văn Lê Lựu vừa được "gặp mặt" bạn đọc thế hệ hôm nay với một diện mạo mới.

  • Cùng với Thời xa vắng, Sóng ở đáy sông là tiểu thuyết làm nên tên tuổi của nhà văn Lê Lựu. Nếu như Thời xa vắng ngay khi mới xuất bản đã gây tiếng vang, thu hút sự chú ý của bạn đọc trong nước, thì Sóng ở đáy sông chỉ được dư luận chú ý đến sau thành công vang dội của phim truyền hình cùng tên.

  • Trong số những nhà văn nữ trưởng thành trong bão táp của cách mạng và hai cuộc kháng chiến, nhà văn Lê Minh là người mở đầu, và là con chim đầu đàn viết về đề tài công nhân, công nghiệp và chân dung của các chiến sĩ cách mạng từ Bác Tôn, chị Minh Khai, chị Tư Già đến Kim Ðồng…