Quy định văn hóa lỗi thời thì nên thay

09:10 12/01/2015

“Phải xem hành lang pháp lý cho văn hóa còn thiếu cái gì. Cái gì lỗi thời rồi cần đổi mới, cái gì mâu thuẫn cần điều chỉnh”, GS-TS Phùng Hữu Phú, Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư, nói tại hội thảo quốc gia Những giải pháp tổ chức triển khai Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, con người VN đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

3A Station, một không gian đầy sáng tạo tại TP.HCM - Ảnh: hemsaigon.com

Trong hội thảo do Ban Tuyên giáo T.Ư, Bộ VH-TT-DL, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận T.Ư và Báo Nhân Dân phối hợp tổ chức tại Hà Nội hôm qua (9.1), nhiều câu chuyện thời sự nóng hổi đã được chạm đến, đề cập tới các góc độ, chính sách phát triển văn hóa, phát triển con người.

Cần thúc đẩy nền công nghiệp sáng tạo

Chẳng hạn, Zone 9, một khu vui chơi cho giới trẻ Hà Nội, đã xuất hiện trong ít nhất 3 tham luận tại hội thảo về công nghiệp sáng tạo. Trong đó, nó không chỉ được các nhà nghiên cứu đánh giá như một dấu hiệu khởi đầu cho nền công nghiệp này tại VN, mà còn nhìn nó và các không gian sáng tạo liên quan như một đối tượng cần được pháp luật bảo hộ nhằm thúc đẩy phát triển. Điều này, hiện còn đang thiếu.

Theo Th.S Nguyễn Thị Thu Hà, chúng ta đã sớm có chính sách khuyến khích thuế cho các doanh nghiệp văn hóa, giáo dục, thể thao... Danh sách được hưởng ưu đãi thuế 10% cũng cho thấy mức độ ưu tiên của nhà nước đối với các hoạt động văn hóa truyền thống hay hoạt động nghệ thuật lâu đời. Vì thế di sản, biểu diễn dân tộc, mỹ thuật, điện ảnh… đều được hưởng ưu tiên này. Tuy nhiên, thực tế của công nghiệp sáng tạo hiện nay còn đa dạng hơn và vượt ra khỏi danh sách đó. Chính vì thế, cần bổ sung thêm một số ngành nghề văn hóa sáng tạo được ưu đãi thuế. “Chúng ta có thời trang, thiết kế, đồ họa, phần mềm công nghệ thông tin, nghệ thuật hình ảnh, quảng cáo… Sự bùng nổ của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ tập trung vào các lĩnh vực truyền thông mới, quảng cáo, thiết kế, phần mềm... ở các TP lớn trên cả nước, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM cho thấy xu hướng mở rộng này”, Th.S Hà phân tích.

Khủng hoảng giá trị thẩm mỹ có thể gây tổn thương dân tộc

Bên cạnh đó, các hiện tượng nhạc rác, thần tượng sau một cú nhấp chuột cũng được nhắc tới như biểu hiện của lệch chuẩn văn hóa, khủng hoảng giá trị thẩm mỹ. Theo PGS-TS Nguyễn Thị Minh Thái, khủng hoảng này thậm chí có thể gây tổn thương cho dân tộc. “Ngay từ đầu thế kỷ 20, nhà văn hóa Đào Duy Anh đã cảnh báo về bi kịch của sự phát triển từ góc nhìn văn hóa, khi văn hóa bị lơ là. Sự khủng hoảng thẩm mỹ hiện nay chính là biểu hiện rõ của xuống cấp giá trị đạo đức thẩm mỹ, nằm ngay trong bi kịch ấy”, bà Thái phân tích.

Nhà văn Y Phương lại đề cập đến những chính sách khuyến khích đa dạng văn hóa để thúc đẩy nghiên cứu, trao truyền văn hóa tộc người. Theo nhà văn, cần phải có những sáng tác bằng ngôn ngữ dân tộc, dạy học bằng ngôn ngữ dân tộc bên cạnh tiếng Kinh. Có thế mới tránh được xu hướng “Kinh hóa” xuất hiện trong tâm thế một bộ phận giới trẻ dân tộc thiểu số, trong đó có dân tộc Tày của chính nhà văn.

GS-TS Phùng Hữu Phú lại nhắc đến những quy định, cơ chế không phù hợp cho sáng tạo, không thúc đẩy sáng tạo. “Bây giờ cứ cơ chế một mét khối xây dựng thô với một mét khối sáng tạo điêu khắc chênh nhau không đáng kể. Một cuốn sách xuất bản xong chỉ đủ tiền mua sách tặng bạn và một chầu bia thì ai viết sách và chất lượng những cuốn sách ấy thế nào”, ông nói.

Chính vì thế, ông Phú cho rằng, quan trọng nhất của thực hiện Nghị quyết phát triển con người là thay đổi những gì đã không còn phù hợp. “Cần thiết rà soát để điều chỉnh bổ sung xem hệ thống pháp luật ổn chưa. Hành lang pháp luật còn thiếu cái gì thì bổ sung. Cái gì lỗi thời rồi cần đổi mới. Cái gì mâu thuẫn cần điều chỉnh. Cần thể chế hóa để có hành lang pháp lý mà triển khai. Nghị quyết là định hướng, còn đi vào cuộc sống là phải thể chế hóa bằng pháp luật. Phải xem là cơ chế nào đang kìm hãm sức sáng tạo của văn hóa. Phải có cơ chế làm sao phát huy được tiềm năng và sức mạnh sáng tạo văn hóa, để phát huy tốt nhất giá trị sáng tạo văn hóa”, ông Phú kết luận.
 
Sớm đề phòng, ngăn chặn hội chứng xin lỗi

Gần đây đã xuất hiện lời xin lỗi của cá nhân và tổ chức đối với những sai trái gây hậu quả. Đó là một khởi động tốt nhưng phải sớm đề phòng, ngăn chặn “hội chứng xin lỗi” mà vẫn vắng bóng hành vi sửa lỗi. Văn hóa xin lỗi chỉ có ý nghĩa tích cực bằng thước đo sửa lỗi, đồng thời phải sớm hình thành và thực hiện văn hóa từ chức với sức đẩy của liêm sỉ, nhân phẩm, danh dự, trách nhiệm đối với người giữ chức quyền. Đó là đòi hỏi của xã hội, là ý nguyện của nhân dân.
GS-TS Hoàng Chí Bảo
Lãng phí tiền của

Các công trình nghệ thuật được sản xuất ra và rơi vào quên lãng, lãng phí tiền của của nhà nước và xã hội. Ví dụ như một số bộ phim do nhà nước đầu tư nhiều tỉ đồng nhưng không thể chiếu ở rạp. Điều này còn tồn tại ở rất nhiều lĩnh vực khác như âm nhạc, thủ công mỹ nghệ...  Trong khi nhiều nghệ sĩ, nghệ nhân, những người sáng tạo không sống được bằng nghề. Thị trường nghệ thuật méo mó, không phát triển theo đúng quy luật cung cầu của nó.
PGS-TS Bùi Hoài Sơn,
Phó viện trưởng Viện Văn hóa
 

Nguồn: Trinh Nguyễn- TN

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Cùng với các loại nhu yếu phẩm, thời gian qua, nhiều tổ chức và đơn vị xuất bản đã chung tay đưa sách vào các khu cách ly và phong tỏa do dịch bệnh trên địa bàn TPHCM. Trong những ngày phải thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động đưa sách đến tay bạn đọc thật có ý nghĩa.

  • Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, các phần mềm dịch thuật miễn phí và có phí ra đời ngày càng nhiều, hỗ trợ tích cực cho quá trình chuyển ngữ. Tuy nhiên, vai trò của dịch giả vẫn không thể thay thế, đặc biệt trong lĩnh vực xuất bản.

  • Thời gian qua trên các trang mạng xã hội dấy lên những cuộc chiến livestream, có kênh thu hút hàng trăm ngàn người xem, cả trong và ngoài nước.

  • Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 đã đề cập mức hỗ trợ dành cho diễn viên, nghệ sĩ hưởng lương hạng bốn trong các đơn vị nghệ thuật công lập. Đây được xem là bước đi thiết thực, ý nghĩa, góp phần kịp thời chia sẻ khó khăn cho đội ngũ nhân lực trẻ ở các loại hình nghệ thuật biểu diễn.

  • Những hình ảnh trống vắng, im ắng của một thành phố vốn sôi động, náo nhiệt trước đây được nhiều nhiếp ảnh gia, những người chụp ảnh chuyên và không chuyên ghi lại. Rất nhiều bức ảnh đẹp về con người thành phố nghĩa tình, sẵn sàng nhường cơm sẻ áo khi dịch bệnh bùng phát gợi cho người xem nhiều xúc cảm…

  • Bằng những cách khác nhau, các nhà văn của thành phố đã và đang chung tay tham gia phòng chống dịch Covid-19. Từ trực tiếp tham gia công tác thiện nguyện cho đến tìm kiếm chất liệu để có những tác phẩm gắn liền với đời sống người dân trong những ngày này.

  • Trong thời điểm giãn cách xã hội do dịch bệnh, các buổi trò chuyện, giao lưu, giới thiệu sách trực tiếp đều tạm hoãn, tuy nhiên, nhiều hoạt động vẫn được tổ chức theo các hình thức khác nhau nhằm kết nối với độc giả qua những trang sách, góp thêm niềm vui đọc.

  • Khi khán giả chưa thể đến rạp, sân khấu chưa thể sáng đèn, việc xây dựng và triển khai mô hình “nhà hát truyền hình” được xem là hướng đi phù hợp để không làm đứt đoạn dòng chảy biểu diễn nghệ thuật trong đại dịch. Ðồng thời, giữ lửa đam mê nơi nghệ sĩ và mang đến nhiều cơ hội giúp công chúng được thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật chất lượng cao.

  • Sau 2 năm lao đao vì dịch Covid-19, nhiều đơn vị sân khấu truyền thống đang đối mặt với nguy cơ phải đóng cửa, ngừng hoạt động, hoặc tình trạng nguồn nhân lực bị suy giảm trầm trọng. Trong khi đó, số lượng nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực sân khấu truyền thống đang dần mai một, việc đào tạo nghệ sĩ trẻ gặp không ít khó khăn. Đây là vấn đề cấp bách, rất cần được ngành văn hóa và các cơ quan chức năng quan tâm kịp thời.

  • 0 giờ ngày 9-7, khi TP.HCM bắt đầu thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, cũng là lúc nỗi lo lắng phủ trùm lên hàng vạn mảnh đời sống khó khăn, vô gia cư, chạy cơm từng bữa.

  • “Hỡi cô thắt dải lưng xanh/ Có về Nam Định với anh thì về/ Nam Định có bến đò Chè/ Có tàu Ngô Khách, có nghề ươm tơ”.

  • Phá bỏ và xây mới tiêu hao rất nhiều năng lượng, lãng phí nguyên nhiên liệu và gây ô nhiễm môi trường. Việc chuyển đổi công năng công trình cũ nên được ưu tiên. Vấn đề là công trình ấy sẽ được biến đổi công năng như thế nào trong tương lai để mang lại giá trị cho xã hội.

  • TP.HCM đã qua gần 5 tuần thực hiện giãn cách xã hội và Chỉ thị 10, chị tôi và những người thân của chị, hay chú Bảy, chú Út chạy xe ôm trước cơ quan tôi cũng như nhiều người khác, đã thấm mệt mỏi với sự sợ hãi, lo âu...

  • Gia đình có vai trò quan trọng trong việc chọn lọc, lưu truyền và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. Phát triển gia đình là nhiệm vụ có tính chiến lược của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam. Trước tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội, gia đình Việt đã trải qua những biến chuyển lớn, kéo theo sự thay đổi các giá trị gia đình truyền thống. Vì vậy, xác định hệ giá trị chuẩn mực mới cho gia đình Việt Nam là công việc cần thiết hiện nay.

  • Vào cuối tháng 4-2021, các diễn viên trong Đoàn múa rối Rồng Phương Nam (Nhà hát nghệ thuật Phương Nam) tất bật tập vở mới Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực để kịp công diễn dịp hè. Khi mọi thứ được chuẩn bị sẵn sàng thì đợt dịch Covid-19 ập đến, những diễn viên múa rối nước của đoàn tứ tán khắp nơi. Kẻ về quê, người ở nhà trông con…, mong chờ ngày được hội ngộ khán giả.

  • Trong Offline: Giải phóng tâm trí khỏi căng thẳng trên điện thoại thông minh và mạng xã hội (Tân Việt Books và NXB Dân Trí), hai tác giả Imran Rashid và Soren Kenner sẽ cung cấp cho độc giả những thông tin gây sốc về cách các gã khổng lồ công nghệ như Facebook, Apple, Google và Instagram… sử dụng cách “hack tâm trí” để khiến bạn và con bạn bị cuốn hút vào các sản phẩm của họ.

  • Với người Phật tử, dù không có một quy định nào, nhưng có lẽ Đại lễ Phật đản là một sự kiện vui tươi và thành kính nhất, có sức cộng hưởng trên toàn thế giới.

  • Đại dịch Covid-19 đã khiến cả xã hội đảo lộn, nhiều ngành nghề gặp khó khăn. Sân khấu – ngành nghệ thuật biểu diễn trực tiếp cũng rơi vào tình trạng vô cùng vất vả.

  • Mạng xã hội đang thể hiện vai trò rất hiệu quả trong việc quảng bá văn hoá Việt Nam tới bạn bè quốc tế, song thực tế cũng không ít người "mượn danh" việc quảng bá này để đăng tải các video, clip "bẩn", độc hại, nhằm câu view, câu like.

  • Câu hỏi thật lớn, nhưng cũng thật thiết thực, khi mỗi ngày Phật giáo đã và đang đóng góp nhiều điều cho cuộc sống. Ở đâu đó, các vị xuất gia và cư sĩ tại gia đã dấn thân hoặc nỗ lực tu tập, lắng nghe tiếng khổ, tiếng vui của tha nhân để cùng kiến tạo bình an…