Phục hồi điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ”
Trong các vũ khúc cung đình còn lại đời Nguyễn, điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ” thuộc thể loại múa chúc tụng, thường được múa vào những ngày lễ vạn thọ, thánh thọ, tiên thọ.
Đạo diễn La Thanh Hùng (con trai cố nghệ nhân La Cháu, nghệ nhân tuồng cung đình cuối cùng của triều Nguyễn) cho rằng, điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ” được các nghệ nhân cung đình lấy tích truyện từ Trung Quốc để xây dựng thành điệu múa phù hợp với văn hóa Việt Nam và tám vị tiên trong điệu múa xuất hiện nghĩa là họ đem điềm lành đến cho đối tượng thưởng thức.
Theo các nghệ nhân từng được học và trình diễn điệu múa này, các nhân vật trong điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ” được quy định xuất hiện theo tám hướng khác nhau, đó là các nhân vật: Hán Chung Ly xuất hiện từ hướng Đông; Trương Quả Lão xuất hiện từ hướng Bắc; Lữ Đồng Tân xuất hiện từ hướng Tây Bắc; Tào Quốc Cữu xuất hiện từ hướng Đông Bắc; Lý Thiết Quày xuất hiện từ hướng Nam; Hàn Tương Tử xuất hiện từ hướng Đông Nam; Lam Thái Hòa xuất hiện từ hướng Tây và Hà Tiên Cô xuất hiện từ hướng Tây Nam.
Khi xuất hiện, các vị tiên thể hiện thông qua hai bài hát “bạch” (mỗi bài có 4 câu, mỗi câu có 2 vế) với nội dung giới thiệu về nơi chốn họ đang tu luyện. Sau đó, mới nói đến lời chúc. Và khi trình diễn điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ”, các nghệ nhân múa bằng cách kết hợp vũ đạo cũng như cách sắp xếp đội hình chính theo các tuyến hàng ngang, vòng cung. Tất cả đều hướng về đối tượng thưởng thức (nhà vua) để nhằm chuyển tải nội dung cần thể hiện (chúc tụng).
Trong điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ”, ngôn ngữ thể hiện là ca từ đi kèm với bộ điệu được diễn viên chuyển tải đến người xem bằng cách vừa múa, vừa hát nhưng so với các điệu múa cung đình khác nó vẫn mang một nét chung, bởi trình thức của nó cũng áp đặt từ chính thực tế cuộc sống của các ông hoàng, bà chúa trong chốn cung đình.
Trong điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ”, diễn viên sử dụng nhuần nhuyễn vũ đạo tuồng, như: bộ khai, bộ lĩa, bộ khán, bộ chao, bộ ký, bộ cầu, xoan, xỏ, vuốt râu, gói râu… kết hợp với sự di chuyển đội hình theo các tuyến, ngang, dọc, xéo… đã làm nên nét đặc trưng. Ngoài ra, để điệu múa cung đình này đạt đến độ tinh tế của nghệ thuật, các nghệ nhân cung đình đã sử dụng âm nhạc múa được nhào nặn dựa trên cơ sở các bài bản nhã nhạc, các bài bản tán, tụng của Phật giáo và một số bài bản, làn điệu của tuồng cung đình triều Nguyễn. Đây là một sự tinh tế, tài tình của các bậc tiền nhân khi chọn lọc các bài bản âm nhạc trong hàng trăm bài bản âm nhạc có yếu tố “nghi lễ và chúc tụng” để làm thước đo “xúc cảm” trong sáng tạo. Chính những đặc điểm này nên điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ” cũng có một trình thức thể hiện phù hợp với nội dung của nó.
Sau một thời gian dài nghiên cứu, phân tích, điền dã để thu thập cứ liệu lịch sử… những người làm nghiên cứu ở Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã hoàn thành việc lập hồ sơ khoa học về điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ” với đầy đủ thông tin về âm nhạc, ca từ, vũ đạo, trang phục… và nguồn gốc xuất xứ điệu múa. Tuy nhiên, vấn đề phục hồi và phát huy điệu múa này vẫn còn là một chặng đường gian nan, đòi hỏi những người làm công tác chuyên môn phải có tâm và có tầm đối với loại hình nghệ thuật này.
Nguồn: Trọng Bình - TTH
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
(SHO) – Việt Nam vừa nhận 2 giải thưởng bảo tồn di sản văn hóa 2013. Năm nay, Giải thưởng Bảo tồn di sản văn hóa do Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco khu vực Châu Á – Thái Bình Dương tổ chức đã kết thúc với 11 giải thưởng trong tổng số 47 đề cử của 16 quốc gia trong khu vực.
-
(SHO). Bộ VHTTDL vừa có văn bản số 3146/TB-BVHTTDL thông báo bàn giao Khu Trung tâm Hoàng Thành Thăng Long-Hà Nội cho UBND thành phố Hà Nội quản lý, và bảo đảm xây dựng Nhà Quốc hội như phương án đã được phê duyệt, nhằm thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam với UNESCO.
-
(SHO). Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định phê duyệt nhiệm vụ Quy hoạch tổng thể bảo tồn, phát huy giá trị di tích Thành Nhà Hồ và vùng phụ cận gắn với phát triển du lịch.
-
HẢI TRUNG
Cách đây không lâu, khi hợp tác với Bảo tàng Cố cung Quốc gia Hàn Quốc thực hiện cuốn sách “Báu vật triều Nguyễn ở Việt Nam”, chúng tôi đã có dịp tranh biện với các nhà chuyên môn của bảo tàng này về cách dịch sang tiếng Anh khái niệm “vua” của triều Nguyễn.
-
NGUYỄN HUY KHUYẾN
Năm 1960, theo dự thảo của ông Bộ trưởng bộ Quốc gia Giáo dục cho biết Đà Lạt được tổ chức thành một thành phố du lịch, thì nên lập tại đây một Viện Bảo Tàng để thêm phần hấp dẫn du khách ngoại quốc. Với khí hậu khô ráo quanh năm của Đà Lạt, thì nơi này có thể bảo quản được nhiều tài liệu quý hiếm của triều Nguyễn được đưa từ Huế lên.
-
HỒ VĨNH
Để điều hành đất nước, từ năm 1802-1906, nhà Nguyễn đã thiết lập 6 bộ là: Bộ Lại, Bộ Hộ, Bộ Lễ, Bộ Binh, Bộ Hình, Bộ Công.
-
VĨNH PHÚC
Nhã nhạc được UNESCO công nhận là kiệt tác di sản văn hóa phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại không chỉ với thiết chế cổ xúy và ty trúc (Đại nhạc, Tiểu nhạc) như hiện nay.
-
NGUYỄN HỮU THÔNGTìm cách để sử dụng tốt các ngành nghề thủ công cổ truyền là phương hướng đúng đắn để giải quyết không những vấn đề kinh tế của mỗi địa phương mà còn tạo điều kiện để duy trì và phát triển những vốn quý của dân tộc.
-
THANH TÙNGNgày 18-3-2010, tại Hà Nội, VACNE tổ chức hội thảo Vinh danh Cây di sản Việt Nam. Việc tổ chức công nhận Cây di sản Việt Nam còn có ý nghĩa bảo vệ đa dạng sinh học, hưởng ứng Năm Quốc tế Đa dạng Sinh học 2010.
-
PHAN THANH HẢILà một linh vật có mặt ở hầu khắp các nền nghệ thuật của nhân loại nhưng con rồng Việt Nam vẫn được xem là có những đặc điểm riêng độc đáo, khó lẫn lộn với rồng của các dân tộc khác.
-
PHAN THUẬN ANMặc dù con rồng là một con vật tưởng tượng đầy tính siêu nhiên, nhưng bóng dáng của nó đã trở thành rất phổ biến trong đời sống xã hội nước ta, và cũng đã tiềm ẩn trong tâm thức sâu thẳm của mọi người dân Việt.
-
NGUYỄN ĐÌNH THẢNGTương truyền, Khổng Tử, ông thánh chí tôn của đạo Nho, đã từng đến xin học “lễ” với Lão Tử, được Lão Tử thụ giáo nhiều về môn đạo đức học, một môn học mà Khồng Tử cho là khó nhất. Đạo của Khồng Tử được truyền lại cho hậu thế, chủ yếu là qua chữ “lễ” mà ngài được giáo huấn từ Lão Tử. Nó đã trở thành khẩu hiệu: “Tiên học lễ, hậu học văn” cho bao thế hệ học trò.
-
ĐOÀN MINH TUẤNĐã mấy mùa xuân, Tuấn Minh - biên dịch tiếng Pháp ở Công ty phục vụ người nước ngoài thành phố ta, nhà ở quận 3, có trao đổi với tôi một số tài liệu viết về con rồng trong cuốn “Các động vật của thế giới”. Nay chờ đến năm Thìn qua sổ tay ghi chép có dịp soạn lại cho bạn đọc làm quà xuân.
-
LÊ VIẾT THỌ“Đối với tôi, nghệ thuật là một trạng thái của linh hồn” Marc Chagall.
-
TÔN THẤT BÌNH Ca Huế là loại nhạc cổ truyền được phát sinh và phát triển lâu đời. Tuy nhiên, tìm hiểu nguồn gốc và thời điểm phát sinh thì có nhiều ý kiến khác nhau.
-
NGUYỄN ĐẮC XUÂN Huế là Kinh đô của triều đại quân chủ cuối cùng ở Việt Nam . Năm 1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân Huế đã đứng dậy làm cuộc Cách mạng Tháng tám thành công, chấm dứt thời đại quân chủ đã tồn tại hàng ngàn năm trên đất nước ta và chuyển qua chế độ dân chủ cộng hoà. Đánh dấu sự kiện lịch sử vẻ vang ấy là việc vua Bảo Đại trao ấn kiếm cho phái đoàn đại diện Chính phủ VNDCCH do ông Trần Huy Liệu dẫn đầu.
-
TRẦN VĂN KHÊChương trình Văn hóa của Unesco trong hai năm tới (2000 - 2001).Tôi vừa dự xong cuộc thảo luận về Chương trình lớn số III, trong dịp Unesco họp Đại hội tại trụ sở Paris, từ ngày mùng 8 đến ngày 11 tháng 11 dưng lịch năm nay (1999) với tư cách Thành viên Hội đồng Quốc tế Âm nhạc.
-
NGUYỄN SINH DUYMỹ Sơn: thung lũng các vua thánh
-
LTS: Liên tiếp trong hai ngày 30 tháng 9 và 1 tháng 10 năm 2009, tại Abu Dhabi, Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất, Quan họ Bắc Ninh và Ca Trù của Việt Nam đã chính thức được Tổ chức Văn hóa Khoa học Giáo dục Liên Hợp Quốc (UNESCO) ghi danh vào danh sách di sản văn hóa của nhân loại. Quan họ Bắc Ninh được ghi vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Đại diện của nhân loại; Ca trù được ghi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp.
-
TRẦN VĂN QUYẾNTrong quá trình đi điền dã thu thập tư liệu Hán Nôm ở huyện Phú Lộc Thừa Thiên Huế, chúng tôi đã được tiếp cận hai đạo sắc phong cho người có công trị thủy ở từ đường dòng họ Lê Kim, thôn Đông, làng Bàn Môn, xã Lộc An.
.png)
.png)
