Phục hồi điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ”
Trong các vũ khúc cung đình còn lại đời Nguyễn, điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ” thuộc thể loại múa chúc tụng, thường được múa vào những ngày lễ vạn thọ, thánh thọ, tiên thọ.
Đạo diễn La Thanh Hùng (con trai cố nghệ nhân La Cháu, nghệ nhân tuồng cung đình cuối cùng của triều Nguyễn) cho rằng, điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ” được các nghệ nhân cung đình lấy tích truyện từ Trung Quốc để xây dựng thành điệu múa phù hợp với văn hóa Việt Nam và tám vị tiên trong điệu múa xuất hiện nghĩa là họ đem điềm lành đến cho đối tượng thưởng thức.
Theo các nghệ nhân từng được học và trình diễn điệu múa này, các nhân vật trong điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ” được quy định xuất hiện theo tám hướng khác nhau, đó là các nhân vật: Hán Chung Ly xuất hiện từ hướng Đông; Trương Quả Lão xuất hiện từ hướng Bắc; Lữ Đồng Tân xuất hiện từ hướng Tây Bắc; Tào Quốc Cữu xuất hiện từ hướng Đông Bắc; Lý Thiết Quày xuất hiện từ hướng Nam; Hàn Tương Tử xuất hiện từ hướng Đông Nam; Lam Thái Hòa xuất hiện từ hướng Tây và Hà Tiên Cô xuất hiện từ hướng Tây Nam.
Khi xuất hiện, các vị tiên thể hiện thông qua hai bài hát “bạch” (mỗi bài có 4 câu, mỗi câu có 2 vế) với nội dung giới thiệu về nơi chốn họ đang tu luyện. Sau đó, mới nói đến lời chúc. Và khi trình diễn điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ”, các nghệ nhân múa bằng cách kết hợp vũ đạo cũng như cách sắp xếp đội hình chính theo các tuyến hàng ngang, vòng cung. Tất cả đều hướng về đối tượng thưởng thức (nhà vua) để nhằm chuyển tải nội dung cần thể hiện (chúc tụng).
Trong điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ”, ngôn ngữ thể hiện là ca từ đi kèm với bộ điệu được diễn viên chuyển tải đến người xem bằng cách vừa múa, vừa hát nhưng so với các điệu múa cung đình khác nó vẫn mang một nét chung, bởi trình thức của nó cũng áp đặt từ chính thực tế cuộc sống của các ông hoàng, bà chúa trong chốn cung đình.
Trong điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ”, diễn viên sử dụng nhuần nhuyễn vũ đạo tuồng, như: bộ khai, bộ lĩa, bộ khán, bộ chao, bộ ký, bộ cầu, xoan, xỏ, vuốt râu, gói râu… kết hợp với sự di chuyển đội hình theo các tuyến, ngang, dọc, xéo… đã làm nên nét đặc trưng. Ngoài ra, để điệu múa cung đình này đạt đến độ tinh tế của nghệ thuật, các nghệ nhân cung đình đã sử dụng âm nhạc múa được nhào nặn dựa trên cơ sở các bài bản nhã nhạc, các bài bản tán, tụng của Phật giáo và một số bài bản, làn điệu của tuồng cung đình triều Nguyễn. Đây là một sự tinh tế, tài tình của các bậc tiền nhân khi chọn lọc các bài bản âm nhạc trong hàng trăm bài bản âm nhạc có yếu tố “nghi lễ và chúc tụng” để làm thước đo “xúc cảm” trong sáng tạo. Chính những đặc điểm này nên điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ” cũng có một trình thức thể hiện phù hợp với nội dung của nó.
Sau một thời gian dài nghiên cứu, phân tích, điền dã để thu thập cứ liệu lịch sử… những người làm nghiên cứu ở Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã hoàn thành việc lập hồ sơ khoa học về điệu múa cung đình “Bát tiên hiến thọ” với đầy đủ thông tin về âm nhạc, ca từ, vũ đạo, trang phục… và nguồn gốc xuất xứ điệu múa. Tuy nhiên, vấn đề phục hồi và phát huy điệu múa này vẫn còn là một chặng đường gian nan, đòi hỏi những người làm công tác chuyên môn phải có tâm và có tầm đối với loại hình nghệ thuật này.
Nguồn: Trọng Bình - TTH
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Đó là nhận định của TS. Nguyễn Bình Định, Viện trưởng Viện Âm nhạc, về Ca trù – di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp – trước khi Liên hoa Ca trù toàn quốc diễn ra tại Hà Nội vào 26.8 tới.
-
Quảng Ngãi có 6 huyện miền núi, tập trung chủ yếu là người đồng bào các dân tộc Cor, H’rê và Cadong cùng chung sống.
-
Cây bồ 3 thân độc đáo có tuổi thọ gần 200 năm trong một đền thờ tại tỉnh Phú Yên vừa vinh dự được công nhận là Cây di sản Việt Nam.
-
Thông tin hai tập đoàn tư nhân trình đề án được “nhượng quyền” quản lý, khai thác Vịnh Hạ Long làm nóng dư luận suốt hai tuần qua. Bởi Vịnh Hạ Long không phải một danh thắng du lịch bình thường, mà đó còn là một di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận và có thể xem là một di sản nổi tiếng nhất của Việt Nam đối với thế giới.
-
Ủy ban Nhân dân tỉnh Hải Dương đã quyết định dành 18,7 tỷ đồng để tu bổ, tôn tạo Khu di tích Văn Miếu Mao Điền, huyện Cẩm Giàng (Hải Dương).
-
Trả lời phỏng vấn của Tia Sáng, TS Nguyễn Hồng Kiên (Viện Khảo cổ học Việt Nam) cho rằng, từ trước đến nay, di tích/di sản luôn luôn bị xây dựng/phát triển lấn át, mà trường hợp Hoàng thành Thăng Long bị xâm phạm bởi công trường Nhà Quốc hội là bằng chứng mới nhất.
-
Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội) được biết đến là một di sản văn hóa có giá trị đặc biệt quan trọng, mang ý nghĩa tiêu biểu cho dòng chảy lịch sử văn hóa liên tục của trung tâm quyền lực, chính trị, văn hóa cao nhất Việt Nam.
-
Khu nghỉ dưỡng Villa Tolomei Hotel & Resort từng là một tu viện cổ hoang tàn đổ nát, nhưng nay lại là điểm đón khách nghỉ dưỡng sang trọng bậc nhất ở ngoại ô Florence, Italy. Công trình là bằng chứng rõ ràng cho thấy sự hợp tác tốt giữa nhà nước và tư nhân trong việc quản lý di sản văn hóa có thể giúp mang lại trái ngọt.
-
Gần một năm sau khi ngựa sắt đi kèm bộ áo giáp, roi sắt được cung tiến và tự ý đưa vào đền Phù Đổng, đến nay số hiện vật này vẫn ngự tại đền Phù Đổng (Gia Lâm).
-
Sau khi UNESCO công nhận di sản thế giới, trang Bluewin của Thụy Sĩ giới thiệu Tràng An là một trong 10 điểm đến mới. Ông Bùi Văn Mạnh, Phó Giám đốc BQL Quần thể danh thắng Tràng An chia sẻ thêm về hành trình thành di sản thế giới, và hứa hẹn điểm đến hấp dẫn trong thời gian tới.
-
Nhằm gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa tranh dân gian Đông Hồ, Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Ninh đã phê duyệt Đề án “Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa tranh dân gian Đông Hồ, huyện Thuận Thành, giai đoạn 2014-2020 và định hướng đến 2030” với tổng kinh phí gần 60 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách và các nguồn vốn khác.
-
Chiếc long sàng của vua Thành Thái, một “báu vật” cùng với chiếc xe kéo mà nhà vua dành tặng mẹ sau khi phía Việt Nam đấu giá không thành công tại Pháp - hiện có cơ hội trở về Huế rất lớn.
-
Ngày 16-6, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đã gửi văn bản khẩn đến UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế và Bộ VH-TT&DL đề nghị sớm có ý kiến với Chính phủ và Bộ Ngoại giao tìm giải pháp đưa hiện vật của vua Thành Thái vừa mua được về nước.
-
Năm 1945, sau khi nhà Nguyễn cáo chung, một số giá trị văn hóa phi vật thể của Huế không còn giữ được môi trường diễn xướng nguyên thủy, nhưng những gì nó vốn có vẫn là minh chứng độc đáo về sự sáng tạo văn hóa của dân tộc Việt Nam.
-
NGUYỄN VĂN DẬT
Du khách các nước về tham dự Festival Huế, chắc chắn không thể không tham quan các sản phẩm đúc đồng ở Cố đô Huế và các sản phẩm hiện đang trưng bày tại các gian hàng ở phố chợ, nhất là tại Trung tâm làng nghề ở Phường Đúc - đường Bùi Thị Xuân và các cơ sở đúc đồng quanh Phường Đúc. -
TAKESHI NAKAGAWA
LTS: Takeshi Nakagawa là GS. TS. Giám đốc Viện Di sản Waseda (Nhật Bản). Bài viết dưới đây, được ông trình bày tại dịp Kỷ niệm 20 năm Quần thể di tích Cố đô Huế được UNESCO tôn vinh là Di sản Văn hóa Thế giới. Sông Hương trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc. -
(SHO). Hôm 18.2, Dự án bảo tồn làng cổ Đường Lâm đã chính thức nhận Giải thưởng của UNESCO Khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Đây là câu chuyện mà các di tích làng cổ của Huế và các nơi khác phải học hỏi. Cả nước hiện có 9.000 làng được nhà nước công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia.
-
(SHO) - Sáng 21/9 tại thành phố Huế đã diễn ra hội nghị “Bảo tồn và phát triển bền vững di sản thế giới ở Việt Nam, nhìn lại chặng đường 20 năm qua và hướng đến tương lai của di sản Huế”.
-
(SHO)- Theo Quyết định ngày 9/9 của Bộ VHTTDL, có thêm 5 di sản được ghi tên vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
-
(SHO) – Việt Nam vừa nhận 2 giải thưởng bảo tồn di sản văn hóa 2013. Năm nay, Giải thưởng Bảo tồn di sản văn hóa do Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco khu vực Châu Á – Thái Bình Dương tổ chức đã kết thúc với 11 giải thưởng trong tổng số 47 đề cử của 16 quốc gia trong khu vực.
.png)
.png)
