TRẦN HUYỀN SÂM
Ở Pháp, vào mùa thu, người ta gọi là mùa của văn học/ La rentrée littéraire. Đấy là thời điểm mà bạn đọc và báo chí xôn xao về các giải thưởng.
Nhà văn Jérôme Ferrari - Ảnh: internet
Hàng loạt các giải được trao như: Giải của Viện hàn lâm Pháp, Giải Femina, Renaudot, Médicis, Goncourt… Trong đó, Goncourt được xem là giải thưởng danh giá nhất của văn học Pháp. Đôi khi, về giá trị văn học, còn được đề cao hơn cả giải thưởng Nobel, vì nó không bị ràng buộc về mặt chính trị. Và năm nay, vào ngày 7/11, giải thưởng danh giá này đã thuộc về Jérôme Ferrari, với tác phẩm Le sermon sur la chute de Rome (Bài thuyết giáo về sự sụp đổ của thành Rome), do nhà xuất bản Actes Sud ấn hành 2012. Một cuốn tiểu thuyết được đánh giá là giàu tính triết luận và khả năng suy tưởng về sự tồn tại của con người và thế giới.
Jérôme Ferrari là nhà văn Pháp, sinh năm 1968 ở Paris, nhưng sống và làm việc tại đảo Corse. Tác phẩm của ông, vì thế là sự hòa trộn giữa tính chất hoang dã và văn minh đương đại. Jérôme Ferrari từng là cử nhân triết học ở Paris I. Hiện là giáo viên giảng dạy triết học và văn chương tại trường trung học d’Abou Dhabi. Ngoài sáng tác, Jérôme Ferrari còn đóng góp khá quan trọng về dịch thuật. Trước khi nhận giải thưởng Goncourt, ông đã từng đoạt một số giải thưởng quan trọng khác như: giải Landerneau cho cuốn Một thượng đế, một thú vật (Un dieu, un animal), năm 2009, giải France Télévision cho cuốn Nơi tôi để lại tâm hồn mình (Òu j’ai laissé mon âme, năm 2010. Le sermon sur la chute de Rome là cuốn tiểu thuyết thứ sáu của J. Ferrari.
![]() |
Bìa cuốn: “Bài thuyết giáo về sự sụp đổ của thành Rome”. - Ảnh: internet |
“Le sermon sur la chute de Rome được xem như một vở bi kịch Hy - La thời hiện đại. Tác phẩm kết cấu hai mạch chìm nổi: số phận cá nhân con người và tư tưởng của Thánh St Augustin. Câu chuyện kể về hai người bạn trẻ Matthieu và Libero, là sinh viên theo ngành triết học ở Đại học Sorbonne. Họ quyết định từ bỏ sự nghiệp nghiên cứu, và trở về đảo Corse, tại một ngôi làng nhỏ, nơi đã trải qua tuổi ấu thơ, và kinh doanh trong một quán rượu. Họ dự kiến bao nhiêu điều đẹp đẽ cho một tương lai xán lạn, cao vời. Bằng kiến thức triết học về Leibniz, Augustin, mà họ đã thu nhận được ở giảng đường đại học, hai chàng trai trẻ hy vọng sẽ “Thiết lập một thiên đường trên mặt đất; làm những điều tuyệt vời nhất, có thể, trên thế gian này”. Thế nhưng, những suy đồi của xã hội như: rượu, sex và những cám dỗ khác trà trộn, đã phá hủy giấc mơ trong sáng của họ. Khi tỉnh ngộ, mọi thứ đã trở nên muộn màng. Tất cả sụp đổ, họ thất vọng và rơi vào bi kịch. Lồng vào đó, còn là nhân vật Marcel - ông nội của Matthieu, người đã thoát nạn của thế kỷ và chứng kiến bao nhiêu sự đổ nát của nhân loại. Đó cũng là một người từng mơ mộng, hoang tưởng và thất bại...
Tuy nhiên, tầm tư tưởng của tác phẩm không chỉ là số phận cá nhân nói trên. Song song và bao trùm cuốn tiểu thuyết, đó là những bài thuyết giáo về sự sụp đổ thành Rome của thánh St - Augustin vào thế kỷ thứ tư, 410 - thời La Mã. Những lời hướng đạo của Augustin vừa mang tính phán xét, vừa dự báo: “Cái gì con người làm nên, chính con người phá hủy chúng” (ce que l’homme fait, l’homme le détruit). Rằng, “Thế giới cũng như một con người, sinh ra, lớn lên, rồi chết” (Le monde est comme un homme: il nat, il grandit, il meurt). Vậy, phải chăng, nhân loại chúng ta luôn tồn tại trong một thế giới ảo tưởng và những gì không vĩnh cửu? Sự sụp đổ của thành Rome, cái chết của một đảo Corse, gợi khả năng suy tưởng về bi kịch tham vọng ngây thơ của con người. Đó cũng là sự mỉa mai sâu sắc cái kết cục sụp đổ của những ảo tưởng.
Bằng một lối viết giàu tính triết luận: ngôn ngữ sắc sảo, tinh tế, lời văn dằn vặt, cuồn cuộn sức sống, tiểu thuyết của Jérôme Ferrari cuốn hút người đọc như một kịch tác thuộc vào hàng kinh điển. Dù dung lượng không dài, tác phẩm được báo giới Pháp đánh giá là tầm cỡ, bởi dồn nén những tư tưởng lớn lao của thời đại.
Bài thuyết giáo về sự sụp đổ của thành Rome, khiến người đọc phải suy ngẫm về phạm trù của cái thiện và cái ác, về hiện thực và ảo mộng, về sự tồn tại và hủy diệt. Tác phẩm là nỗ lực tìm kiếm câu trả lời cho những vấn đề vừa siêu hình, vừa nhân bản. Hy vọng, tuyệt phẩm này sẽ đến với bạn đọc Việt Nam trong nay mai.
T.H.S
(SH286/12-12)
NGUYỄN QUANG HÀ
Các bạn đi Mỹ về, hầu như ai cũng kể về một công trình độc đáo ở Washington, đó là đài tưởng niệm các chiến binh Mỹ đã tử trận trong chiến tranh Việt Nam. Đài tưởng niệm không phải một tháp cao, mà là một bia đá.
HIỆU CONSTANT
Ra đời và lớn lên tại đất nước Nouvelle-Calédonie, về Việt Nam năm 1960 để sinh sống và học tập, tốt nghiệp trường Nghệ thuật Việt Bắc, khoa diễn viên, sáng tác và đạo diễn, Alain Vũ Hoàng khởi nghiệp bằng nghề đạo diễn những làn múa dân gian và hiện đại nổi tiếng của Việt Nam.
NGUYỄN THỊ TỊNH THY
Mạc Ngôn tên thật là Quản Mạc Nghiệp, người Cao Mật, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc, sinh năm 1955.
HOÀNG NGỌC HIẾN
(Đọc "Thám tử đau buồn" của Viktor Axtaphiev)
Tiểu thuyết Thám tử đau buồn ở trong số những tác phẩm ưu tú của văn học Liên Xô viết trước Đại hội lần thứ XXVII Đ.C.S.L.X và chứa đựng dự cảm những tư tưởng và tinh thần của Đại hội.
LGT: Elie Wiesel được giải thưởng Nobel Hòa Bình năm 1986 qua những hoạt động chống lại bạo lực, đàn áp, và kỳ thị chủng tộc. Wiesel sinh năm 1928 tại Romania; ông là người gốc Do Thái.
NGUYỄN VĂN DŨNG
Núi thiêng Kailas
Trong dãy Hy Mã Lạp Sơn, tuy không cao như Everest (8.848m) nhưng Kailas (6.714m) là ngọn núi thiêng liêng nhất trong lòng hàng tỷ tín đồ Phật giáo, Indu giáo, Đạo Jains, và Đạo Bon.
Nhà vật lý Thiên văn là những người “đọc” ánh sáng trong vũ trụ, lặn lội trong thiên hà để tìm về quá khứ, nhìn vào hiện tại, và đoán định được tương lai của vũ trụ, trong đó có trái đất. Có một người Việt như thế, cực kỳ nổi tiếng trong giới thiên văn học thế giới tên là Trịnh Xuân Thuận.
Từ ngày 8 đến 10.3.2012 tới đây, xứ sở thi ca Huế được chọn là nơi gặp mặt các nhà văn Việt Nam và các nhà văn Mỹ nhân Kỷ niệm 20 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao văn học giữa Hội Nhà văn Việt Nam và Trung tâm William Joiner (Mỹ).
TÔ NHUẬN VỸ
(Kỷ niệm 20 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao văn học giữa Hội Nhà văn Việt Nam và Trung tâm William Joiner (Mỹ).
Tại Đại hội nhà văn Liên Xô lần VIII, một trong những bài phát biểu được hoan nghênh nhất là của nhà văn Valentin Raxputin. Đáng chú ý là trong bài này, tác giả hầu như không nói gì về nghề văn, mà chỉ đề cập vấn đề bảo vệ môi sinh.
L.T.S: Gần đây ở Liên Xô tên tuổi của nhà văn nữ trẻ tuổi Xvet-la-na A-lêch-xi-ê-vich (Svetlana Alexievitch) trở nên quen thuộc và thân thiết với nhiều đối tượng độc giả qua tác phẩm "Chiến tranh không có gương mặt người phụ nữ".
ĐỖ HỮU CHÍ
Tin Ô-Iôp Pan-mơ bị ám sát làm tôi bàng hoàng xúc động không kém như khi nghe tin bà Indira Găng-đi bị ám sát. Chỉ có sự khác nhau, tôi vừa được gặp bà Găng-đi trước đấy mới có vài tháng, còn Ô-lôp Pan-mơ thì tôi đã gặp và nói chuyện cách đây 18 năm.
NGUYỄN VĂN DŨNG
Hy Lạp là nơi tổ chức Thế Vận hội Olympic đầu tiên - năm 776 tr.CN thì ai cũng biết, nhưng Hy Lạp còn là nơi tổ chức cuộc thi hoa hậu đầu tiên của nhân loại thì, việc này chắc không phải ai cũng hay. Có điều, vì cuộc thi người đẹp ấy bắt nguồn từ động cơ xấu xa, nên đã dẫn đến kết cục cực kỳ bi thảm.
MAI KHẮC ỨNG Sang Montreal trốn nắng, nhiều ngày đẹp trời tôi thích đi đó đi đây. Lội bộ mãi rồi cũng chán. Tôi nghĩ ra cách ngao du bằng tàu điện ngầm liền với xe bus.
TRẦN KIỀU VÂN Năm 1990, dịp lễ Phục Sinh, cô dẫn chúng tôi đến nghĩa trang thành phố Voronez. Một là để tham quan thêm một nơi rất đẹp và có nhiều ý nghĩa đối với thành phố, hai là để viếng một người Việt Nam nằm tại đây.
NGUYỄN VĂN DŨNG Bút ký Trong hồi ký Living History, Hillary kể gia đình bà có lần đến Grand Canyon cắm trại. Tại đây, ông Bill Clinton nhận xét “Grand Canyon là nơi ngắm hoàng hôn đẹp nhất thế giới”.
PHẠM THỊ CÚC Hai vợ chồng ông hàng xóm nhà tôi đều nghỉ hưu. Bà vợ tuổi khoảng sáu mươi, chồng sáu lăm, có hai con. Con gái đầu đã lấy chồng, có hai con, đứa lớn bốn tuổi, đứa bé gần hai tuổi.
NGUYỄN VĂN DŨNGBrasil, tuy chỉ xếp thứ năm thế giới về diện tích, thứ sáu thế giới về dân số, nhưng lại sở hữu khu rừng Amazon rộng nhất thế giới, con sông Amazon dài nhất thế giới, vũ điệu Samba nồng nàn nhất thế giới, nhiều bãi biển đẹp nhất thế giới, thứ bóng đá mê li nhất thế giới...
TRẦN THIỆN ĐẠONhư mọi người đều biết, Victor Hugo (1802-1885) vừa là nhà thơ trữ tình và châm biếm vừa là kịch tác gia cách tân vừa là nhà văn xã hội Pháp thế kỉ XIX rất ư năng động và sung sức, có nhiều tác phẩm đủ ba thể loại đó để đời.
THANH TÙNG Ghi chépRa giêng Canh Dần, tết nhất vừa xong, tình cờ lướt mạng thấy Vitours đang mời đối tác tham gia famtrip Khám phá Cố đô Vương quốc Thái Lan và Tam giác Vàng. Tôi đăng ký ngay, dù chỉ còn 3 ngày nữa là khởi hành.