TRẦN HUYỀN SÂM
Ở Pháp, vào mùa thu, người ta gọi là mùa của văn học/ La rentrée littéraire. Đấy là thời điểm mà bạn đọc và báo chí xôn xao về các giải thưởng.
Nhà văn Jérôme Ferrari - Ảnh: internet
Hàng loạt các giải được trao như: Giải của Viện hàn lâm Pháp, Giải Femina, Renaudot, Médicis, Goncourt… Trong đó, Goncourt được xem là giải thưởng danh giá nhất của văn học Pháp. Đôi khi, về giá trị văn học, còn được đề cao hơn cả giải thưởng Nobel, vì nó không bị ràng buộc về mặt chính trị. Và năm nay, vào ngày 7/11, giải thưởng danh giá này đã thuộc về Jérôme Ferrari, với tác phẩm Le sermon sur la chute de Rome (Bài thuyết giáo về sự sụp đổ của thành Rome), do nhà xuất bản Actes Sud ấn hành 2012. Một cuốn tiểu thuyết được đánh giá là giàu tính triết luận và khả năng suy tưởng về sự tồn tại của con người và thế giới.
Jérôme Ferrari là nhà văn Pháp, sinh năm 1968 ở Paris, nhưng sống và làm việc tại đảo Corse. Tác phẩm của ông, vì thế là sự hòa trộn giữa tính chất hoang dã và văn minh đương đại. Jérôme Ferrari từng là cử nhân triết học ở Paris I. Hiện là giáo viên giảng dạy triết học và văn chương tại trường trung học d’Abou Dhabi. Ngoài sáng tác, Jérôme Ferrari còn đóng góp khá quan trọng về dịch thuật. Trước khi nhận giải thưởng Goncourt, ông đã từng đoạt một số giải thưởng quan trọng khác như: giải Landerneau cho cuốn Một thượng đế, một thú vật (Un dieu, un animal), năm 2009, giải France Télévision cho cuốn Nơi tôi để lại tâm hồn mình (Òu j’ai laissé mon âme, năm 2010. Le sermon sur la chute de Rome là cuốn tiểu thuyết thứ sáu của J. Ferrari.
![]() |
Bìa cuốn: “Bài thuyết giáo về sự sụp đổ của thành Rome”. - Ảnh: internet |
“Le sermon sur la chute de Rome được xem như một vở bi kịch Hy - La thời hiện đại. Tác phẩm kết cấu hai mạch chìm nổi: số phận cá nhân con người và tư tưởng của Thánh St Augustin. Câu chuyện kể về hai người bạn trẻ Matthieu và Libero, là sinh viên theo ngành triết học ở Đại học Sorbonne. Họ quyết định từ bỏ sự nghiệp nghiên cứu, và trở về đảo Corse, tại một ngôi làng nhỏ, nơi đã trải qua tuổi ấu thơ, và kinh doanh trong một quán rượu. Họ dự kiến bao nhiêu điều đẹp đẽ cho một tương lai xán lạn, cao vời. Bằng kiến thức triết học về Leibniz, Augustin, mà họ đã thu nhận được ở giảng đường đại học, hai chàng trai trẻ hy vọng sẽ “Thiết lập một thiên đường trên mặt đất; làm những điều tuyệt vời nhất, có thể, trên thế gian này”. Thế nhưng, những suy đồi của xã hội như: rượu, sex và những cám dỗ khác trà trộn, đã phá hủy giấc mơ trong sáng của họ. Khi tỉnh ngộ, mọi thứ đã trở nên muộn màng. Tất cả sụp đổ, họ thất vọng và rơi vào bi kịch. Lồng vào đó, còn là nhân vật Marcel - ông nội của Matthieu, người đã thoát nạn của thế kỷ và chứng kiến bao nhiêu sự đổ nát của nhân loại. Đó cũng là một người từng mơ mộng, hoang tưởng và thất bại...
Tuy nhiên, tầm tư tưởng của tác phẩm không chỉ là số phận cá nhân nói trên. Song song và bao trùm cuốn tiểu thuyết, đó là những bài thuyết giáo về sự sụp đổ thành Rome của thánh St - Augustin vào thế kỷ thứ tư, 410 - thời La Mã. Những lời hướng đạo của Augustin vừa mang tính phán xét, vừa dự báo: “Cái gì con người làm nên, chính con người phá hủy chúng” (ce que l’homme fait, l’homme le détruit). Rằng, “Thế giới cũng như một con người, sinh ra, lớn lên, rồi chết” (Le monde est comme un homme: il nat, il grandit, il meurt). Vậy, phải chăng, nhân loại chúng ta luôn tồn tại trong một thế giới ảo tưởng và những gì không vĩnh cửu? Sự sụp đổ của thành Rome, cái chết của một đảo Corse, gợi khả năng suy tưởng về bi kịch tham vọng ngây thơ của con người. Đó cũng là sự mỉa mai sâu sắc cái kết cục sụp đổ của những ảo tưởng.
Bằng một lối viết giàu tính triết luận: ngôn ngữ sắc sảo, tinh tế, lời văn dằn vặt, cuồn cuộn sức sống, tiểu thuyết của Jérôme Ferrari cuốn hút người đọc như một kịch tác thuộc vào hàng kinh điển. Dù dung lượng không dài, tác phẩm được báo giới Pháp đánh giá là tầm cỡ, bởi dồn nén những tư tưởng lớn lao của thời đại.
Bài thuyết giáo về sự sụp đổ của thành Rome, khiến người đọc phải suy ngẫm về phạm trù của cái thiện và cái ác, về hiện thực và ảo mộng, về sự tồn tại và hủy diệt. Tác phẩm là nỗ lực tìm kiếm câu trả lời cho những vấn đề vừa siêu hình, vừa nhân bản. Hy vọng, tuyệt phẩm này sẽ đến với bạn đọc Việt Nam trong nay mai.
T.H.S
(SH286/12-12)
Biêlôruxia - Nước cộng hòa Xô-viết phía Tây với dân số 10 triệu người. Đất nước của hàng trăm nghìn con sông, hồ lớn nhỏ, nông sâu. NHÊ MAN là một trong những dòng sông lớn nhất của nước Cộng hòa Biêlôruxia. Con sông đã có bao nhiêu huyền thoại và nhiều bài hát về nó. Xuất phát từ Biêlôruxia "NHÊ MAN" trải dài theo lãnh thổ của nước cộng hòa rồi chảy ra biển Ban Tích.
YURI KUDIVOV
Tủ sách của tòa soạn báo "Thời mới" chúng tôi vừa nhận được một tác phẩm của PETER WRIGHT "THE SPY CATCHER"(Người bắt gián điệp). Cuốn sách nầy đã bị tẩy chay khỏi Anh Quốc. Hơn thế nữa, chính quyền Anh đã ra lệnh săn lùng cuốn sách ấy.
LUIS SUARDIAZ
Cách dây một phần tư thế kỷ, nhà văn Pê Ru, Mario Vargas Llosa (Mario Vacgác Luxa) đã khơi dậy lòng nhiệt tình của đọc giả và các nhà phê bình bằng tác phẩm lừng lẫy "Thành phố và bầy chó".
Lúc giải Nobel về văn học được trao tặng cho ông Iosif Brodsky, người đã sống ở Mỹ từ 15 năm vừa qua, báo chí phương Tây cho rằng như thế từ nay những tác phẩm của nhà thơ ấy sẽ không bao giờ được xuất bản ở nước Nga nữa. Thế nhưng chúng tôi được biết Tạp chí "Thế Giới Mới" sẽ xuất bản một vài tác phẩm của Iosif Brodsky trong một ngày gần đây. Thông tín viên Gennady Zhavoronkov đã phỏng vấn Oleg Chaukhautsev, trưởng bộ môn thơ của Tạp chí.
VIỄN PHƯƠNG
Vào ngày 06/03/1927, tại Aracataca, một thị trấn bên bờ biển Caribê, thuộc miền Bắc Colombia, Gabriel García Márquez ra đời. Và 55 năm sau đó, tên của ông được xướng lên tại Viện Hàn Lâm Thụy Điển dành cho giải Nobel Văn học năm 1982.
LGT: Trong số các tên tuổi văn học đang được phục hồi triệt để ở Liên Xô, Mikhail Bulgakov (1891 - 1940) là một trong những nhà văn đang được quần chúng bạn đọc ái mộ nhất, có thể nói một tác giả "siêu thời thượng". Có người gọi Bulgakov là một "Gogol thế kỷ XX".
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Nhân chuyến bay ngang qua Nhật, gặp mùa hoa anh đào, tôi ghé vào Tokyo chơi một ngày. Trong quán ăn sushi thắp đèn lồng, tôi làm quen với một người bạn Nhật. Anh là giảng viên đại học ngành lịch sử, làm thêm nghề hướng dẫn du lịch. Nói chuyện về thiền và thơ haiku, anh kể cho tôi nghe một câu chuyện thú vị. Sau này, mỗi khi nhìn thấy hoa anh đào, tôi đều nhớ anh, mong có dịp trở lại chốn cũ.
NGUYỄN HỒNG TRÂN
Như chúng ta biết, vua Bảo Đại đã tuyên bố thoái vị từ năm 1945, nhưng cho đến giữa thập niên 1950, mong muốn và tính toán cho việc đưa Hoàng thái tử Bảo Long lên ngôi chấp chính vẫn còn âm ỉ.
NINA BOREVSKAYA
Một chủ đề đã một thời bị cấm
Tôi lấy làm sung sướng vì lúc viếng thăm Thượng Hải tôi được tiếp xúc với nữ sĩ Wang Anyi một nhà văn có tác phẩm được đọc nhiều. Bà thuộc vào thế hệ đang ở vào những năm 30 tuổi.
NGUYỄN VĂN DŨNG
Bút ký
Helsinki là thủ đô của Phần Lan - đất nước nằm về phía cực Bắc địa cầu, diện tích gần bằng Việt Nam, nhưng dân số chỉ hơn 5 triệu người.
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
… Cohen lớn lên ở một khu dân cư trên sườn đồi Mount Royal, gần sông Saint-Laurent (St. Lawrence) thơ mộng, chảy qua Montréal, Québec… Sinh ngày 21 tháng 9 năm 1934 trong một gia đình gốc Do Thái, bên ngoại có dòng máu Nga, Leonard chịu ảnh hưởng nhiều của thân phụ…
HIỆU CONSTANT
(SHO) Nói đến Nhà thờ Đức bà thì hầu như ai cũng đã từng nghe. Qua tác phẩm bất hủ của Victor Hugo, nhưng nơi đây cũng là địa điểm yêu thích mà bất kỳ khách tham quan nào ghé Paris cũng cố gắng dừng chân!
Viện khoa học Weizmann là một trong những tổ chức hàng đầu thế giới về nghiên cứu và sáng tạo, một không gian lý tưởng cho việc hợp tác quốc tế nghiên cứu khoa học đa ngành. Người sáng lập viện là nhà hóa học, chủ nhân của patent “pure axeton”, cũng là nhà lãnh đạo chủ nghĩa phục quốc Do Thái, Chủ tịch Tổ chức Phục quốc Do Thái và Tổng thống đầu tiên của Israel - Azriel Weizmann (1874 –1952).
Trong bài nói chuyện tại Yale Political Union1 ngày 23/4 năm nay, Meena Alexander bắt đầu với một trích dẫn từ bài luận năm 1821 của Shelley, “Sự biện hộ của thơ ca”. Kết luận – “Thi nhân là những nhà lập pháp không được thừa nhận của thế giới” – dẫn đến cuộc tranh luận sôi nổi. Sau đây là phiên bản đã sửa chữa đôi chỗ của bài nói chuyện mà Meena đã trình bày.
THÁI KIM LAN
Thôi Hộ viết "hoa đào năm ngoái còn cười gió đông"? Ở đâu thời nào Tây hay Đông, thì hoa vẫn nở, đào vẫn chớm nụ trong gió xuân.
ELENA PUCILLO TRUONG
Mệt mỏi! Chiếc xe lửa liên tục dằn xóc tạo nên những va đập trên lưng làm toàn thân tôi ê ẩm. Có lúc cơn mệt nhọc đã làm tôi thiếp đi trong một giấc ngủ ngắn, rồi giật mình thức giấc vì cái đầu lắc lư, đập lên thành toa, đau điếng.
TRẦN HUYỀN SÂM
Phải chăng, chiến tranh vẫn là chủ đề quan tâm nhất của xã hội phương Tây? Theo dõi đời sống văn học Pháp trong những năm trở lại đây, cho phép chúng ta khẳng định rằng, phần đa các tác phẩm đạt giải thưởng lớn đều có xu hướng lật lại quá khứ để lý giải những căn bệnh của xã hội đương đại.
Ông Nelson Mandela, biểu tượng của cuộc chiến chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ở nước này và là một trong những nhân vật chính trị xuất chúng trong thế kỷ 20, đã qua đời ở tuổi 95. Tổng thống Nam Phi đương nhiệm ông Jacob Zuma nói sẽ cử hành quốc tang với nghi lễ trọng thể nhất với Nelson Mandela. Toàn nước Nam Phi sẽ treo cờ rủ từ thời điểm này cho đến hết lễ tang. "Đất nước chúng ta mất đi người con vĩ đại nhất. Toàn thể dân tộc ta mất đi một vị cha đáng kính", Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma thông báo trong bài diễn văn đọc trên truyền hình trước toàn thể nhân dân.
ĐOÀN CẦM THI
(Đọc “Yersin: dịch hạch & thổ tả” của Patrick Deville)
Patrick Deville sinh năm 1957, tác giả của mười tiểu thuyết, giải thưởng Femina năm 2012, được coi là một trong các nhà văn Pháp hàng đầu hiện nay. Theo giới phê bình nghiên cứu, tác phẩm của Patrick Deville đã góp phần cách tân tiểu thuyết Pháp đương đại. Tiểu thuyết “Yersin: dịch hạch & thổ tả” của Patrick Deville vừa ra mắt độc giả Việt Nam.
Hai nhà văn Angiêri nổi tiếng Bulaiđ Đuđu và Muluđ Asur đến thăm tòa soạn Tạp chí "Văn học nước ngoài".