Nhà văn đảo Corse và giải Goncourt 2012
TRẦN HUYỀN SÂM
Ở Pháp, vào mùa thu, người ta gọi là mùa của văn học/ La rentrée littéraire. Đấy là thời điểm mà bạn đọc và báo chí xôn xao về các giải thưởng.
Nhà văn Jérôme Ferrari - Ảnh: internet
Hàng loạt các giải được trao như: Giải của Viện hàn lâm Pháp, Giải Femina, Renaudot, Médicis, Goncourt… Trong đó, Goncourt được xem là giải thưởng danh giá nhất của văn học Pháp. Đôi khi, về giá trị văn học, còn được đề cao hơn cả giải thưởng Nobel, vì nó không bị ràng buộc về mặt chính trị. Và năm nay, vào ngày 7/11, giải thưởng danh giá này đã thuộc về Jérôme Ferrari, với tác phẩm Le sermon sur la chute de Rome (Bài thuyết giáo về sự sụp đổ của thành Rome), do nhà xuất bản Actes Sud ấn hành 2012. Một cuốn tiểu thuyết được đánh giá là giàu tính triết luận và khả năng suy tưởng về sự tồn tại của con người và thế giới.
Jérôme Ferrari là nhà văn Pháp, sinh năm 1968 ở Paris, nhưng sống và làm việc tại đảo Corse. Tác phẩm của ông, vì thế là sự hòa trộn giữa tính chất hoang dã và văn minh đương đại. Jérôme Ferrari từng là cử nhân triết học ở Paris I. Hiện là giáo viên giảng dạy triết học và văn chương tại trường trung học d’Abou Dhabi. Ngoài sáng tác, Jérôme Ferrari còn đóng góp khá quan trọng về dịch thuật. Trước khi nhận giải thưởng Goncourt, ông đã từng đoạt một số giải thưởng quan trọng khác như: giải Landerneau cho cuốn Một thượng đế, một thú vật (Un dieu, un animal), năm 2009, giải France Télévision cho cuốn Nơi tôi để lại tâm hồn mình (Òu j’ai laissé mon âme, năm 2010. Le sermon sur la chute de Rome là cuốn tiểu thuyết thứ sáu của J. Ferrari.
 |
| Bìa cuốn: “Bài thuyết giáo về sự sụp đổ của thành Rome”. - Ảnh: internet |
“Le sermon sur la chute de Rome được xem như một vở bi kịch Hy - La thời hiện đại. Tác phẩm kết cấu hai mạch chìm nổi: số phận cá nhân con người và tư tưởng của Thánh St Augustin. Câu chuyện kể về hai người bạn trẻ Matthieu và Libero, là sinh viên theo ngành triết học ở Đại học Sorbonne. Họ quyết định từ bỏ sự nghiệp nghiên cứu, và trở về đảo Corse, tại một ngôi làng nhỏ, nơi đã trải qua tuổi ấu thơ, và kinh doanh trong một quán rượu. Họ dự kiến bao nhiêu điều đẹp đẽ cho một tương lai xán lạn, cao vời. Bằng kiến thức triết học về Leibniz, Augustin, mà họ đã thu nhận được ở giảng đường đại học, hai chàng trai trẻ hy vọng sẽ “Thiết lập một thiên đường trên mặt đất; làm những điều tuyệt vời nhất, có thể, trên thế gian này”. Thế nhưng, những suy đồi của xã hội như: rượu, sex và những cám dỗ khác trà trộn, đã phá hủy giấc mơ trong sáng của họ. Khi tỉnh ngộ, mọi thứ đã trở nên muộn màng. Tất cả sụp đổ, họ thất vọng và rơi vào bi kịch. Lồng vào đó, còn là nhân vật Marcel - ông nội của Matthieu, người đã thoát nạn của thế kỷ và chứng kiến bao nhiêu sự đổ nát của nhân loại. Đó cũng là một người từng mơ mộng, hoang tưởng và thất bại...
Tuy nhiên, tầm tư tưởng của tác phẩm không chỉ là số phận cá nhân nói trên. Song song và bao trùm cuốn tiểu thuyết, đó là những bài thuyết giáo về sự sụp đổ thành Rome của thánh St - Augustin vào thế kỷ thứ tư, 410 - thời La Mã. Những lời hướng đạo của Augustin vừa mang tính phán xét, vừa dự báo: “Cái gì con người làm nên, chính con người phá hủy chúng” (ce que l’homme fait, l’homme le détruit). Rằng, “Thế giới cũng như một con người, sinh ra, lớn lên, rồi chết” (Le monde est comme un homme: il nat, il grandit, il meurt). Vậy, phải chăng, nhân loại chúng ta luôn tồn tại trong một thế giới ảo tưởng và những gì không vĩnh cửu? Sự sụp đổ của thành Rome, cái chết của một đảo Corse, gợi khả năng suy tưởng về bi kịch tham vọng ngây thơ của con người. Đó cũng là sự mỉa mai sâu sắc cái kết cục sụp đổ của những ảo tưởng.
Bằng một lối viết giàu tính triết luận: ngôn ngữ sắc sảo, tinh tế, lời văn dằn vặt, cuồn cuộn sức sống, tiểu thuyết của Jérôme Ferrari cuốn hút người đọc như một kịch tác thuộc vào hàng kinh điển. Dù dung lượng không dài, tác phẩm được báo giới Pháp đánh giá là tầm cỡ, bởi dồn nén những tư tưởng lớn lao của thời đại.
Bài thuyết giáo về sự sụp đổ của thành Rome, khiến người đọc phải suy ngẫm về phạm trù của cái thiện và cái ác, về hiện thực và ảo mộng, về sự tồn tại và hủy diệt. Tác phẩm là nỗ lực tìm kiếm câu trả lời cho những vấn đề vừa siêu hình, vừa nhân bản. Hy vọng, tuyệt phẩm này sẽ đến với bạn đọc Việt Nam trong nay mai.
T.H.S
(SH286/12-12)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Pushkin - Chekhov - Prisvin - Dostoyevsky -
HOÀI PHƯƠNG
Việc làm tranh giả chỉ đến thế kỷ thứ 17 mới bắt đầu phát triển, trước đó người ta thường làm các đồ mỹ nghệ hay các loại tượng giả.
-
LÊ ĐẠT
(Giới thiệu và dịch)
Thế kỷ XX, một trào lưu thơ được mệnh danh là thơ mới Pháp từ sông Seine đã tràn qua các đại dương và ảnh hưởng sâu đậm đến phong trào thơ thế giới. -
MOHINEET KAUR BOPARAI -
CHU ĐÌNH KIÊN
Vượt qua nhiều nhà văn tên tuổi được bạn đọc trên toàn thế giới mong đợi được gọi tên như: Annie Ernaux (Pháp), Margaret Atwood, Anne Carson (Canada), Haruki Murakami (Nhật Bản), Ludmila Ulitskaya (Nga), Ngũgĩ wa Thiong’o (Kenya)… năm nay, Viện Hàn lâm Thụy Điển đã công bố quyết định trao Giải Nobel Văn học năm 2021 cho nhà văn Abdulrazak Gurnah (1948). -
NGUYỄN VĂN DŨNG
Bút ký
Là thủ đô của vương quốc Thụy Điển, Stockholm được mệnh danh là “Một trong những thành phố đẹp nhất thế giới”, là “Thủ đô xanh”, là “Thủ đô của những thủ đô vùng Scandinavia”, là “Thành phố của mọi cảm giác”, là “Thành phố của nước và cây”, là “Venice của phương Bắc”, là “Con đường dẫn đến giải Nobel”… Tôi thích hình tượng: Con đường dẫn đến giải Nobel. -
MICHAEL MARDER
Tất cả chúng ta đều đã nghe nói đến công dụng của vi khuẩn đường ruột khi tham gia tích cực vào trong quá trình tiêu hóa của con người và động vật. Đó là ví dụ hoàn hảo về sự cộng sinh, hay sự chung sống lâu dài của các sinh thể thuộc các loài khác nhau. -
MICHAEL MARDER
Michael Marder là giáo sư triết học tại Đại học Basque Country, Vitoria-Gasteiz. Ông làm việc trong các lĩnh vực như hiện tượng học, triết học chính trị và lý luận về môi trường. Là tác giả của 10 đầu sách gồm Plant-Thinking (2013), Pyropolitics (2015), Dust (2016),… Hiện ông đang triển khai hướng tiếp cận triết học về vấn đề năng lượng vốn được truyền cảm hứng từ suy tư về cây cỏ, thực vật. -
EMMANUEL ALLOA
Cơ chế của mỗi trận đại dịch đều hết sức quen thuộc: mỗi cuộc khủng hoảng đều có những thủ phạm nhất định của nó. -
PHẠM PHÚ UYÊN CHÂU
Tiểu thuyết ngắn Chết ở Venice được Thomas Mann cho ra đời năm 1912, khi bệnh tả là một căn bệnh đang gây ra cái chết hàng loạt ở Ý. -
CARLOS SPOERHASE
Ta có thể đánh giá Louise Glück qua các tác phẩm mà bà đã xuất bản trong vòng 5 thập niên vừa qua, vốn đã được trao tặng những giải thưởng văn học danh giá nhất nước Mỹ. -
VŨ THƯỜNG LINH -
LGT: Kỷ niệm 75 chiến thắng chủ nghĩa phát xít (1945 - 2020), chúng ta quay lại vấn đề “The Reader” (Người Đọc) của nhà văn người Đức, Bernhard Schlink, đã vang dội trong tâm thức văn học toàn thế giới.
-
NGUYỄN KHẮC PHÊ
(Nhân đọc “Lời nguyện cầu Chernobyl” - Nxb. Phụ Nữ, 2020)
-
GIÁP VĂN CHUNG
Truyện Kiều của Nguyễn Du, không chỉ là kiệt tác vô tiền khoáng hậu của thi ca và văn học Việt Nam, mà còn là viên ngọc quý mãi mãi lấp lánh sáng của văn hóa Việt Nam. -
HUỲNH NHƯ PHƯƠNG
Đầu tháng 5 năm 1989, từ Moskva, nhà văn Vương Trí Nhàn rủ tôi đi thăm nhà giáo Trần Đình Sử(*) đang làm thực tập sinh cao cấp ở thủ đô Kiev của nước Cộng hòa Ucraina. -
ORHAN PAMUK
Trong bốn năm qua, tôi đã và đang viết một cuốn tiểu thuyết lịch sử kể lại câu chuyện diễn ra vào năm 1901, trong suốt giai đoạn được biết đến với cái tên Trận đại dịch hạch thứ ba. Đó là một đợt bùng phát bệnh dịch hạch đã giết chết hàng triệu người ở châu Á khi mà châu Âu không chịu nhiều ảnh hưởng từ nó.
.png)
.png)
