Trong dịp kỷ niệm 70 năm Cách Mạng Tháng Mười, Nhà hát chính kịch và hài kịch Matxcơva ở Taganca lại đưa lên sân khấu một vở cũ trong kịch mục của mình.
Nhà thơ Maiakovski
Đó là tác phẩm thơ "Nghe đây!" của thi hào Vlađimir Maiakôpxki, được thể hiện bằng ngôn ngữ sân khấu lần đầu tiên cũng vào dịp kỷ niệm Cách mạng tháng Mười (1967). "Nghe đây!" được trình diễn lần cuối cùng tối hôm 14 tháng 4-1905, trong dịp kỷ niệm ngày mất của Maiakốpxki. Suốt 18 năm trời, Maiakôpxki đã hiện diện trên sân khấu một trong những nhà hát nổi tiếng nhất của Liên Xô, qua tài năng của năm diễn viên cự phách - mỗi người một vẻ, đều thể hiện trung thực hình tượng nhà thơ tiêu biểu của cuộc Cách mạng tháng Mười và chinh phục được tình cảm của mọi tầng lớp khán giả, kể cả những người khó tính nhất.
Trong cuộc cải tổ mới đây ở Liên Xô, nhà hát vốn được coi là táo bạo nhất, cách tân nhất ở xứ sở Cách mạng tháng Mười này không hề đứng ngoài cuộc. Sự trở về của một số diễn viên kỳ cựu đã tiếp thêm sức mạnh cho nhà hát.
Dưới sự điều hành của tổng đạo diễn Nikôlai Gubentô, tập thể nhà hát bắt tay vào việc xây dựng kịch mục mới của mình. Ngoài những vở mới, nhà hát còn tiến hành dựng mới hoàn toàn một số vở diễn cũ dù chúng đã trở thành những vở cổ điển tạo ra danh tiếng của nền sân khấu Xô Viết nói chung và của Nhà hát Taganca nói riêng. "Nghe đây!" thuộc vào số này. Theo quan niệm của các nghệ sĩ ở nhà hát, một vở diễn dù hay đến mấy cũng chỉ nên để tồn tại trong mấy mùa diễn thôi, sau đó phải dựng mới hoàn toàn để đáp ứng được kịp thời đòi hỏi đã biến đổi của thời đại.
Bôrít Klamennixky - một trong những diễn viên đảm nhận vai Nhà Thơ lần này đã phát biểu trong quá trình tập dượt:
- Vở diễn cụ thể không thành công vì lý do này: hoặc chúng tôi đã già rồi, hoặc trong chúng tôi chưa đủ sự đồng tâm nhất trí để nhà hát có thể hồi phục được. Diễn cho riêng bản thân mình thì ở đâu cũng có thể làm được. Riêng ở Tangaca cần phải diễn cho cả đội kia. Ở đây tuổi tác không có ý nghĩa gì hết.
Sinh thời Maiakôpxki, có người nói với ông rằng: "Một trăm năm sau sẽ chẳng còn ai nhớ đến anh nữa!". Maiakôpxki đã trả lời: "Cứ chờ tới lúc đó chúng ta sẽ nói chuyện". Tính đến ngày hôm nay, hãy còn lâu mới tới cái móc thời gian đó, song mới chỉ xét riêng sự kiện tái xuất hiện vở "Nghe đây!" trên sân khấu Matxcơva, ta vẫn có thể khẳng định rằng nhân dân Xô viết sẽ không bao giờ quên nhà thơ thân yêu của mình.
(SH27/10-87)
Điều gì đã khiến cho vở kịch có sức sống trường tồn như vậy?
Isaac Bashevis Singer (14/7/1904 - 24/7/1991) nhà văn Mỹ gốc Do Thái Ba Lan đoạt giải Nobel Văn học năm 1978. Những sáng tác của ông chủ yếu viết bằng tiếng Yiddish (tiếng Đức cổ của người Do Thái).
Tổng thống thứ 44 của Mỹ có phong cách lãnh đạo đặc trưng, thu hút được hàng triệu người ủng hộ và khiến cả những đối thủ của ông cũng phải thán phục.
NGUYỄN QUỐC THẮNG
“Tất cả những gì tôi đã làm được đều là kết quả của sự cô đơn”1
(Kafka)
“Hệ thống ám dụ của Kafka thực hiện chức năng của nó như những ký hiệu vô hạn chất vấn những ký hiệu khác”2
(Roland Barthes)
Paul Doumer là một chính khách người Pháp, sinh năm 1857. Ông làm Toàn quyền Đông Dương từ 1897-1902. Sau ông làm Tổng thống Pháp từ 1931-1932. Ông bị một phần tử quá khích người Nga ám sát năm 1932. Cuốn hồi ký Xứ Đông Dương là cuốn sách viết riêng về giai đoạn ông ở Đông Dương.
TUỆ NGỌC
A. GELMAN(*)
Chúng ta là những người chứng kiến tình trạng lo ngại đang tăng lên của xã hội về khía cạnh đạo đức trong sinh hoạt của đảng ta.
LGT: Tiểu luận “Làm sao văn học khả hữu?” dưới đây là văn bản phê bình văn học đầu tiên của Maurice Blanchot được ra mắt vào năm 1941 trên Nhật báo tranh luận (Journal des débats).
Kể đến Noel năm nay, thế là tôi đã qua trọn 50 mùa Noel ở nước Đức, đất nước có truyền thống Noel lâu đời, nơi thành phố Munich, vốn có tên từ những nhà tu đạo Thiên Chúa “Mönche”, nơi có chợ Giáng sinh gọi là “Christkindelmarkt” truyền thống xa xưa (khoảng 400 năm trước), và cũng từ vùng này, bài thánh ca bất tuyệt “Stille Nacht” cất lên, vang vọng khắp trên địa cầu đã tròn 200 năm.
LÊ VIỄN PHƯƠNG
(Đọc Cuộc đời yêu dấu của Alice Munro, Nguyễn Đức Tùng chuyển ngữ, NXB Trẻ, 2015).
TRẦN HUYỀN SÂM
Vì sao phương Đông đã trở thành chủ đề trung tâm trong tiểu thuyết Pháp đương đại? Đó là nội dung bàn luận trong mùa trao giải văn học năm nay ở Paris.
L.T.S: "Cuộc đời của André Colin" là thể loại sân khấu "lưu động" một sự kết hợp của đối thoại, âm nhạc, đồ họa, trên sân khấu diễn ra đồng thời hình vẽ, tranh liên hoàn, tranh đèn chiếu và phim ảnh 16mm. Từ khi biên soạn (1987) kịch bản đã được diễn một trăm lần ở Paris và các tỉnh khác. Tác giả Anne Quesemand, thạc sĩ văn học cổ điển, là người biên kịch đồng thời là diễn viên cùng với Laurent Berman. Bà còn là tác giả của nhiều phim ngắn.
Châu Âu hẳn nhiên sẽ trở nên dễ bị tổn thương hơn trước các đe dọa và đòn tấn công của bọn khủng bố. Một số chính sách về nhập cư có thể sẽ thay đổi để thích nghi với tình hình mới.
VIỄN PHƯƠNG
Lúc 13 giờ Thụy Điển (tức 18 giờ Việt Nam), ngày 8/10 tại Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển, tên của nhà văn Svetlana Alexievich đã được xướng lên dành cho giải Nobel văn chương.
Antoine Leiris đã mất đi người vợ Helene dấu yêu của mình trong vụ xả súng ở nhà hát Bataclan, Paris ngày 13/11. Con trai của họ, bé Melvil 17 tháng tuổi giờ đây đã mất đi người mẹ của mình.
MAURICE BLANCHOT
Cuốn sách mà Jean Paulhan vừa dành cho văn chương và ngôn ngữ được đọc với một tâm thế khác thường.
Ngày 1-11-1988, họa sĩ Bửu Chỉ đến Paris. Ngày 30-4-1989, họa sĩ trở về nước. Trong thời gian ở Paris, Bửu Chỉ đã sáng tác nhiều tác phẩm mới và đã có hai cuộc triển lãm tranh thành công tốt đẹp: tại Nhà Việt Nam từ 1-2 đến 5-3-1989 với 21 bức tranh và tại UNESCO với 40 bức từ 3-4 đến 14-4-1989.
QUẾ HƯƠNG
Tôi đến Mỹ 4 tháng, thăm con trai từng là nha sĩ, qua học lại, 41 tuổi mới chính thức vào trường đại học Mỹ, sống lần nửa đời sinh viên ở một đất nước có nền giáo dục hàng đầu thế giới.
NGUYỄN KHOA QUẢ
Đất nước thống nhất, hòa bình lập lại từ năm 1975 đến năm 1979, chưa đầy 4 năm, phía bắc Đặng Tiểu Bình - Trung Quốc đem quân đánh phá. Phía nam Khơ me đỏ Campuchia, bọn Pôn Pốt sang đánh phá các tỉnh Kiên Giang và Tây Ninh... Quân tình nguyện Việt Nam kết hợp với Mặt trận đoàn kết dân tộc Campuchia lật đổ chế độ Pôn Pốt năm 1979, giải phóng nhân dân thoát khỏi chế độ bạo tàn diệt chủng.
LTS: Cách đây chưa lâu, báo Bulledingue (BD) của phong trào sinh viên trong tổ chức Hội Người Việt Nam tại Pháp, có tổ chức phỏng vấn giáo sư Hoàng Xuân Hãn trên hàng loạt vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, xã hội. Nội dung trả lời của giáo sư có thể giúp độc giả Sông Hương một số dẫn liệu mới hoặc gợi mở những cuộc trao đổi tranh luận bổ ích. Vì vậy, với sự đồng ý của giáo sư Hoàng Xuân Hãn, Sông Hương xin trích giới thiệu nội dung cuộc phỏng vấn này với độc giả.