Trong dịp kỷ niệm 70 năm Cách Mạng Tháng Mười, Nhà hát chính kịch và hài kịch Matxcơva ở Taganca lại đưa lên sân khấu một vở cũ trong kịch mục của mình.
Nhà thơ Maiakovski
Đó là tác phẩm thơ "Nghe đây!" của thi hào Vlađimir Maiakôpxki, được thể hiện bằng ngôn ngữ sân khấu lần đầu tiên cũng vào dịp kỷ niệm Cách mạng tháng Mười (1967). "Nghe đây!" được trình diễn lần cuối cùng tối hôm 14 tháng 4-1905, trong dịp kỷ niệm ngày mất của Maiakốpxki. Suốt 18 năm trời, Maiakôpxki đã hiện diện trên sân khấu một trong những nhà hát nổi tiếng nhất của Liên Xô, qua tài năng của năm diễn viên cự phách - mỗi người một vẻ, đều thể hiện trung thực hình tượng nhà thơ tiêu biểu của cuộc Cách mạng tháng Mười và chinh phục được tình cảm của mọi tầng lớp khán giả, kể cả những người khó tính nhất.
Trong cuộc cải tổ mới đây ở Liên Xô, nhà hát vốn được coi là táo bạo nhất, cách tân nhất ở xứ sở Cách mạng tháng Mười này không hề đứng ngoài cuộc. Sự trở về của một số diễn viên kỳ cựu đã tiếp thêm sức mạnh cho nhà hát.
Dưới sự điều hành của tổng đạo diễn Nikôlai Gubentô, tập thể nhà hát bắt tay vào việc xây dựng kịch mục mới của mình. Ngoài những vở mới, nhà hát còn tiến hành dựng mới hoàn toàn một số vở diễn cũ dù chúng đã trở thành những vở cổ điển tạo ra danh tiếng của nền sân khấu Xô Viết nói chung và của Nhà hát Taganca nói riêng. "Nghe đây!" thuộc vào số này. Theo quan niệm của các nghệ sĩ ở nhà hát, một vở diễn dù hay đến mấy cũng chỉ nên để tồn tại trong mấy mùa diễn thôi, sau đó phải dựng mới hoàn toàn để đáp ứng được kịp thời đòi hỏi đã biến đổi của thời đại.
Bôrít Klamennixky - một trong những diễn viên đảm nhận vai Nhà Thơ lần này đã phát biểu trong quá trình tập dượt:
- Vở diễn cụ thể không thành công vì lý do này: hoặc chúng tôi đã già rồi, hoặc trong chúng tôi chưa đủ sự đồng tâm nhất trí để nhà hát có thể hồi phục được. Diễn cho riêng bản thân mình thì ở đâu cũng có thể làm được. Riêng ở Tangaca cần phải diễn cho cả đội kia. Ở đây tuổi tác không có ý nghĩa gì hết.
Sinh thời Maiakôpxki, có người nói với ông rằng: "Một trăm năm sau sẽ chẳng còn ai nhớ đến anh nữa!". Maiakôpxki đã trả lời: "Cứ chờ tới lúc đó chúng ta sẽ nói chuyện". Tính đến ngày hôm nay, hãy còn lâu mới tới cái móc thời gian đó, song mới chỉ xét riêng sự kiện tái xuất hiện vở "Nghe đây!" trên sân khấu Matxcơva, ta vẫn có thể khẳng định rằng nhân dân Xô viết sẽ không bao giờ quên nhà thơ thân yêu của mình.
(SH27/10-87)
Pushkin - Chekhov - Prisvin - Dostoyevsky
HOÀI PHƯƠNG
Việc làm tranh giả chỉ đến thế kỷ thứ 17 mới bắt đầu phát triển, trước đó người ta thường làm các đồ mỹ nghệ hay các loại tượng giả.
LÊ ĐẠT
(Giới thiệu và dịch)
Thế kỷ XX, một trào lưu thơ được mệnh danh là thơ mới Pháp từ sông Seine đã tràn qua các đại dương và ảnh hưởng sâu đậm đến phong trào thơ thế giới.
MOHINEET KAUR BOPARAI
CHU ĐÌNH KIÊN
Vượt qua nhiều nhà văn tên tuổi được bạn đọc trên toàn thế giới mong đợi được gọi tên như: Annie Ernaux (Pháp), Margaret Atwood, Anne Carson (Canada), Haruki Murakami (Nhật Bản), Ludmila Ulitskaya (Nga), Ngũgĩ wa Thiong’o (Kenya)… năm nay, Viện Hàn lâm Thụy Điển đã công bố quyết định trao Giải Nobel Văn học năm 2021 cho nhà văn Abdulrazak Gurnah (1948).
NGUYỄN VĂN DŨNG
Bút ký
Là thủ đô của vương quốc Thụy Điển, Stockholm được mệnh danh là “Một trong những thành phố đẹp nhất thế giới”, là “Thủ đô xanh”, là “Thủ đô của những thủ đô vùng Scandinavia”, là “Thành phố của mọi cảm giác”, là “Thành phố của nước và cây”, là “Venice của phương Bắc”, là “Con đường dẫn đến giải Nobel”… Tôi thích hình tượng: Con đường dẫn đến giải Nobel.
MICHAEL MARDER
Tất cả chúng ta đều đã nghe nói đến công dụng của vi khuẩn đường ruột khi tham gia tích cực vào trong quá trình tiêu hóa của con người và động vật. Đó là ví dụ hoàn hảo về sự cộng sinh, hay sự chung sống lâu dài của các sinh thể thuộc các loài khác nhau.
MICHAEL MARDER
Michael Marder là giáo sư triết học tại Đại học Basque Country, Vitoria-Gasteiz. Ông làm việc trong các lĩnh vực như hiện tượng học, triết học chính trị và lý luận về môi trường. Là tác giả của 10 đầu sách gồm Plant-Thinking (2013), Pyropolitics (2015), Dust (2016),… Hiện ông đang triển khai hướng tiếp cận triết học về vấn đề năng lượng vốn được truyền cảm hứng từ suy tư về cây cỏ, thực vật.
EMMANUEL ALLOA
Cơ chế của mỗi trận đại dịch đều hết sức quen thuộc: mỗi cuộc khủng hoảng đều có những thủ phạm nhất định của nó.
PHẠM PHÚ UYÊN CHÂU
Tiểu thuyết ngắn Chết ở Venice được Thomas Mann cho ra đời năm 1912, khi bệnh tả là một căn bệnh đang gây ra cái chết hàng loạt ở Ý.
CARLOS SPOERHASE
Ta có thể đánh giá Louise Glück qua các tác phẩm mà bà đã xuất bản trong vòng 5 thập niên vừa qua, vốn đã được trao tặng những giải thưởng văn học danh giá nhất nước Mỹ.
VŨ THƯỜNG LINH
LGT: Kỷ niệm 75 chiến thắng chủ nghĩa phát xít (1945 - 2020), chúng ta quay lại vấn đề “The Reader” (Người Đọc) của nhà văn người Đức, Bernhard Schlink, đã vang dội trong tâm thức văn học toàn thế giới.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
(Nhân đọc “Lời nguyện cầu Chernobyl” - Nxb. Phụ Nữ, 2020)
GIÁP VĂN CHUNG
Truyện Kiều của Nguyễn Du, không chỉ là kiệt tác vô tiền khoáng hậu của thi ca và văn học Việt Nam, mà còn là viên ngọc quý mãi mãi lấp lánh sáng của văn hóa Việt Nam.
HUỲNH NHƯ PHƯƠNG
Đầu tháng 5 năm 1989, từ Moskva, nhà văn Vương Trí Nhàn rủ tôi đi thăm nhà giáo Trần Đình Sử(*) đang làm thực tập sinh cao cấp ở thủ đô Kiev của nước Cộng hòa Ucraina.
ORHAN PAMUK
Trong bốn năm qua, tôi đã và đang viết một cuốn tiểu thuyết lịch sử kể lại câu chuyện diễn ra vào năm 1901, trong suốt giai đoạn được biết đến với cái tên Trận đại dịch hạch thứ ba. Đó là một đợt bùng phát bệnh dịch hạch đã giết chết hàng triệu người ở châu Á khi mà châu Âu không chịu nhiều ảnh hưởng từ nó.