Trong dịp kỷ niệm 70 năm Cách Mạng Tháng Mười, Nhà hát chính kịch và hài kịch Matxcơva ở Taganca lại đưa lên sân khấu một vở cũ trong kịch mục của mình.
Nhà thơ Maiakovski
Đó là tác phẩm thơ "Nghe đây!" của thi hào Vlađimir Maiakôpxki, được thể hiện bằng ngôn ngữ sân khấu lần đầu tiên cũng vào dịp kỷ niệm Cách mạng tháng Mười (1967). "Nghe đây!" được trình diễn lần cuối cùng tối hôm 14 tháng 4-1905, trong dịp kỷ niệm ngày mất của Maiakốpxki. Suốt 18 năm trời, Maiakôpxki đã hiện diện trên sân khấu một trong những nhà hát nổi tiếng nhất của Liên Xô, qua tài năng của năm diễn viên cự phách - mỗi người một vẻ, đều thể hiện trung thực hình tượng nhà thơ tiêu biểu của cuộc Cách mạng tháng Mười và chinh phục được tình cảm của mọi tầng lớp khán giả, kể cả những người khó tính nhất.
Trong cuộc cải tổ mới đây ở Liên Xô, nhà hát vốn được coi là táo bạo nhất, cách tân nhất ở xứ sở Cách mạng tháng Mười này không hề đứng ngoài cuộc. Sự trở về của một số diễn viên kỳ cựu đã tiếp thêm sức mạnh cho nhà hát.
Dưới sự điều hành của tổng đạo diễn Nikôlai Gubentô, tập thể nhà hát bắt tay vào việc xây dựng kịch mục mới của mình. Ngoài những vở mới, nhà hát còn tiến hành dựng mới hoàn toàn một số vở diễn cũ dù chúng đã trở thành những vở cổ điển tạo ra danh tiếng của nền sân khấu Xô Viết nói chung và của Nhà hát Taganca nói riêng. "Nghe đây!" thuộc vào số này. Theo quan niệm của các nghệ sĩ ở nhà hát, một vở diễn dù hay đến mấy cũng chỉ nên để tồn tại trong mấy mùa diễn thôi, sau đó phải dựng mới hoàn toàn để đáp ứng được kịp thời đòi hỏi đã biến đổi của thời đại.
Bôrít Klamennixky - một trong những diễn viên đảm nhận vai Nhà Thơ lần này đã phát biểu trong quá trình tập dượt:
- Vở diễn cụ thể không thành công vì lý do này: hoặc chúng tôi đã già rồi, hoặc trong chúng tôi chưa đủ sự đồng tâm nhất trí để nhà hát có thể hồi phục được. Diễn cho riêng bản thân mình thì ở đâu cũng có thể làm được. Riêng ở Tangaca cần phải diễn cho cả đội kia. Ở đây tuổi tác không có ý nghĩa gì hết.
Sinh thời Maiakôpxki, có người nói với ông rằng: "Một trăm năm sau sẽ chẳng còn ai nhớ đến anh nữa!". Maiakôpxki đã trả lời: "Cứ chờ tới lúc đó chúng ta sẽ nói chuyện". Tính đến ngày hôm nay, hãy còn lâu mới tới cái móc thời gian đó, song mới chỉ xét riêng sự kiện tái xuất hiện vở "Nghe đây!" trên sân khấu Matxcơva, ta vẫn có thể khẳng định rằng nhân dân Xô viết sẽ không bao giờ quên nhà thơ thân yêu của mình.
(SH27/10-87)
LỖ TẤN
Nói đến đọc sách, tựa hồ đó là một việc rất rõ ràng, chỉ cầm đem sách ra đọc là được rồi. Nhưng không hề đơn giản như vậy.
THUẬN AN
(Đọc cuốn ký sự đường xa “18 tuổi và chuyến phượt solo đầu đời trên đất Mỹ” của Phạm Nguyễn Linh Đan, Nxb. Hội Nhà văn 2018).
(Để tưởng niệm thi sĩ Mary Oliver, vừa mất ngày 17 tháng 1, 2019, tại Florida, 83 tuổi)
ĐỨC TÙNG
CHU HUY SƠN
Khó có thể kể hết những nhà thơ Việt Nam và thế giới bắt gặp cảm hứng từ cuộc đời cao đẹp và vô cùng trong sáng của Chủ tịch Hồ Chí Minh để sáng tác nên những tác phẩm về Người. Song, tôi cho rằng, bài thơ “Hồ Chí Minh - tên Người là cả một niềm thơ” của nhà thơ Cuba là một trong những sáng tác hay nhất viết về Bác.
Sinh năm 1947 tại Rio de Janeiro, Brazil, 40 tuổi mới viết và xuất bản cuốn sách đầu tiên, Paulo Coelho được xem là nhà văn (còn sống) được đọc nhiều nhất thế giới: tuy số lượng tác phẩm đến nay chỉ trên 20 cuốn, nhưng đã phát hành đến 86 triệu bản tại 150 quốc gia, trong đó có nhiều cuốn luôn ở trong danh sách best- seller (số liệu tính đến tháng 6/ 2015). Ngày 22/12/2016, trong danh sách 200 tác giả có ảnh hưởng lớn nhất thế giới do công ty Richtopia đề xướng, Paulo Coelho được kể tên ở vị trí thứ 2.
WILLIAM D. ADAMS
LGT: William D. Adams hiện là học giả cao cấp tại quỹ hỗ trợ nhân văn và khoa học nghệ thuật lừng danh Andrew W. Mellon của Hoa Kỳ. Từ 2014 - 2017, ông được Tổng thống Obama (lúc đương nhiệm) bổ nhiệm giữ chức vụ chủ tịch Tổ chức Quốc gia về Nhân văn (NEH) - cơ quan độc lập của chính phủ tài trợ các dự án văn hóa, nghệ thuật, và giáo dục.
PABLO NERUDA
LGT: Pablo Neruda, nhà thơ Mỹ Latinh nổi tiếng thế giới, sinh năm 1904 tại Parral, Chile. Năm 1920 ông đến Santiago để học tập và công bố bài thơ đầu tiên “La canción de la fiesta” (1921), rồi được biết đến rộng rãi qua tập thơ “Crepusculario” (1923).
PHẠM THỊ PHƯƠNG THẢO
Tôi xin được dùng tên một bài thơ viết tại Paris của mình làm tựa đề cho bài viết này. Đó là những cảm xúc thăng hoa, những phút giây hạnh phúc và cũng là những kỷ niệm khó quên cùng bạn thơ của 24 quốc gia tham dự cuộc thi Slam thơ Quốc tế 2018 tại Paris tháng 5/2018 vừa qua.
PHẠM HỮU THU
Nhân loại kính nể không chỉ vì đất nước Nhật Bản bình tĩnh ứng phó thiên tai mà còn gây thiện cảm qua hành vi ứng xử của họ.
NGUYỄN THANH VIỆT
Nguyễn Thanh Việt là nhà văn gốc Việt đoạt giải văn chương Pulitzer, tác giả của “The Sympathizer,” “The Refugees,” và “Nothing Ever Dies: Vietnam and the Memory of War.” Ông hiện là giáo sư Anh văn tại Đại học Nam California (Mỹ).
(T. Segers đặt câu hỏi, Hans Robert Jauss trả lời, Timothy Bahti dịch [sang tiếng Anh], Tạp chí New Literary History, Vol. 11, No. 1, Johns Hopkins University Press, 1979).
HENRY SLESAR
Nhà văn nổi tiếng Henry Slesar (1927 - 2002) viết tiểu thuyết, kịch bản, trinh thám, khoa học viễn tưởng đặc sắc về thủ pháp hài hước, kết cục trái chiều.
PHẠM ĐĂNG
Thế giới vừa vĩnh biệt một thiên tài: Stephen William Hawking.
Ngày sinh của Hawking (8 tháng 1 năm 1942) đúng 300 năm sau ngày mất của Galileo Galilei (8 tháng 1 năm 1642). Ông qua đời (14/3/2018) vào ngày số Pi, cũng là ngày sinh của Albert Einstein (14 tháng 3 năm 1879).
Robert Arthur, Jr. sinh năm 1909, tại Philippines, nơi cha của ông, sĩ quan quân lực Hoa Kỳ, đóng quân. Tuổi thơ của ông cũng theo chân cha nay đây mai đó, có điều là ông không nối nghiệp cha (dù đã được nhận vào trường West Point), mà chọn học ngành văn chương.
HENRY JAMES
Henry James: Nhà văn Mỹ (1843 NewYork - 1916 Luân Đôn), viết tiểu thuyết, truyện ngắn, phê bình văn học; đặc biệt yêu văn học, nghệ thuật Pháp. Tác phẩm: 112 truyện ngắn (1864 - 1910), Toàn tập (1990 - 2009). Chủ đề: Ý thức, tâm lý; mơ mộng, tình cảm; vẻ đẹp, chân lý nghệ thuật.
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Trước khi biết lòng tử tế là gì
Bạn phải mất đi nhiều thứ
NGUYỄN DƯ
Đọc Thơ Đường bất ngờ thấy bài Lương Châu từ của Vương Hàn (687 - 726):
Bồ đào mĩ tửu dạ quang bôi
Dục ẩm tì bà mã thượng thôi.
Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu,
Cổ lai chinh chiến kỉ nhân hồi.
PHẠM TRƯỜNG THI
Tôi và nhà văn Hà Phạm Phú nhận lời mời của Hội Nhà văn Việt Nam đi dự Hội thảo văn học quốc tế Trung Quốc và các nước lưu vực sông Mê Kông gồm: Myanmar, Lào, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam được tổ chức từ ngày 21 đến 25 tháng 5 năm 2017 tại thành phố Nam Ninh, tỉnh Quảng Tây, khu tự trị dân tộc Choang Trung Quốc.
W.S. PEIRIS
W.S.Peiris sinh 1932; đạt giải nhì truyện ngắn tiếng Anh trong cuộc thi Văn học quốc gia Tích Lan năm 2008. Hiện ông sống tại Kiribathgoda, Sri Lanka.