Không chỉ vì nhà báo

14:52 04/07/2013

(SH) - Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin, nghề làm báo nhiều khi ăn nhau ở ý tưởng. Một sự kiện đã được hàng chục báo đưa đến nhàm, nhưng người viết sau vẫn có chỗ đứng nếu như có ý tưởng mới.

 Sự kiện vào loại "hot news", không báo nào bỏ qua, chỉ trong vài ngày đã có hàng chục bài báo ngắn dài. Người ta đã bàn đủ thứ nguyên nhân nhưng một nguyên nhân chưa báo nào nói đến, đó là thử đặt nghi vấn phải chăng cuộc ly hôn này có bóng dáng người thứ ba. Thế là có ý tưởng mới (tất nhiên là với một tờ báo thị trường) và bài đăng được, cho dù tư liệu phần nhiều lấy của các báo khác.

 Tuy nhiên, đấy không phải là phương thức "tác nghiệp" của tất cả các báo nếu không nói là phần nhiều các báo. Ở những tờ báo sống bằng thông tin thật, thông tin mới và sự tin cậy của bạn đọc, tư liệu mới, chính xác bao giờ cũng giữ vị trí hàng đầu. Sự kiện càng quan trọng, tư liệu và nguồn tư liệu càng phải chuẩn xác. Một tư liệu được người đọc tin cậy khi nó có thể kiểm chứng được. Thường thì nguồn tư liệu này từ một người cụ thể, có trách nhiệm phát ngôn, tốt nhất là trong một bối cảnh chính thức. Đó là một nhu cầu khách quan trong hoạt động báo chí hiện đại. Bởi thế, chức danh Người phát ngôn ra đời.

Ở nước ta cũng như ở nhiều nước, từ lâu đã có chức danh "Người phát ngôn Bộ Ngoại giao" được ủy quyền đưa ra một thông tin, một quan điểm nào đó của Bộ Ngoại giao. Mặc dù chỉ là lời nói của một cán bộ cấp vụ trưởng, có khi chỉ ở cấp vụ phó nhưng vì đó là thái độ chính thức của bộ nên tiếng nói của Người phát ngôn Bộ Ngoại giao rất được báo chí coi trọng, coi đó là thông tin chính thức của Nhà nước ở mức thấp, có thể sử dụng với độ tin cậy cao. Rút kinh nghiệm từ hoạt động của Người phát ngôn Bộ Ngoại giao, hơn chục năm trước, Chính phủ đã có quy định các bộ, ngành, địa phương tóm lại là ở mỗi cơ quan Nhà nước đều có một người phát ngôn với chức năng cung cấp thông tin chính thức cho báo chí. Gần đây, quy định đó còn được nhắc lại trong một văn bản khác của Chính phủ. Theo tinh thần này, để tránh những thông tin dò đoán sai lạc và tạo thuận lợi cho hoạt động của các nhà báo, khi có một vấn đề hoặc sự kiện nào đó, người phát ngôn của cơ quan, đơn vị hay địa phương liên quan sẽ chủ động gặp gỡ, cung cấp thông tin chính thức cho báo chí sử dụng.

Nhưng không phải cơ chế phát ngôn này đã được triển khai đều khắp, có chất lượng, hiệu quả. Trước hết, cần thừa nhận, thực hiện cơ chế người phát ngôn, nhiều ngành, địa phương, đặc biệt là các đơn vị lớn đã thường xuyên tổ chức họp báo (gồm cả họp báo trực tuyến), thành lập cổng thông tin điện tử và nhiều hình thức thông tin khác tạo điều kiện thuận lợi cho báo chí, giảm đáng kể những thông tin sai lạc do không tiếp cận được nguồn tin chính thức. Rất nhiều sự kiện, nhờ có cơ chế người phát ngôn nên thông tin đến với người đọc chính xác, kịp thời hơn. Tuy nhiên, không phải là tất cả nếu không nói rằng, không nhiều cơ quan, đơn vị thực hiện tốt cơ chế người phát ngôn Nhiều nơi không thực hiện nghiêm chỉnh cơ chế này, để xảy ra nhiều sự cố đáng tiếc trong lĩnh vực thông tin, dư luận. Có thể nói rằng đến 40% bài báo không chính xác, thậm chí viết sai sự thật là do nguyên nhân này.

Có một thực tế là trước nhiều sự kiện "nóng" như sữa bột, thực phẩm nhiễm độc, giá thuốc bệnh ngày càng cao, tai nạn giao thông nghiêm trọng, cách xử lý không phù hợp trước một vụ tranh chấp… sau khi báo chí lên tiếng rất lâu, cơ quan quản lý liên quan vẫn im lặng. Sự im lặng đó nhiều khi kéo dài, và trong cuộc sống hiện đại vốn rất nhiều sự kiện chồng chất, chúng dần rơi vào quên lãng. Những cụm từ như "Sự việc đang được làm rõ", "Khi nào có kết luận chính thức, chúng tôi sẽ thông báo" quen thuộc khiến cho đến lúc này, người ta vẫn không biết có hay không, đã xử lý đến đâu những sự việc như hành phi bằng dầu bẩn, thịt thối thành nguyên liệu chế biến giò chả, đường dây ăn cắp xăng, đường dây đẻ thuê, sự cố vỡ các đập thủy điện nhỏ… mà báo chí từng nêu. Có thể có những sự việc phức tạp, cần nhiều thời gian để làm sáng tỏ nhưng không thể chỉ ra sự tắc trách, thái độ trốn tránh, đổ lỗi lẫn nhau của không ít cơ quan, đơn vị. Cũng như thế và thêm vào đó là trình độ non kém, sợ trách nhiệm, lười biếng hoặc không được tiếp cận kịp thời thông tin, thái độ coi thường dư luận của một số người có trách nhiệm phát ngôn.Trong một môi trường báo chí hiện đại, cơ chế người phát ngôn là rất cần thiết. Thực hiện tốt cơ chế này không chỉ là điều kiện để các cơ quan báo chí thực hiện đúng chức năng của mình, mà nó còn có lợi cho hoạt động của các đơn vị, doanh nghiệp như được cảnh báo, định hướng kịp thời cũng được hưởng lợi, bạn đọc được cung cấp thông tin minh bạch, chính xác, có định hướng và như vậy là báo chí đã góp phần tích cực vào sự nghiệp phát triển đất nước và rõ ràng, việc thực hiện nghiêm túc cơ chế người phát ngôn không chỉ với các nhà báo.                                                                

Theo Vũ Duy Thông ( Báo Kinh tế Đô thị)
 
 
 
 
 
Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • “Chuyện bốn mùa” là sự nối tiếp của chương trình sân khấu truyền hình nổi tiếng “Trong nhà ngoài phố” trên HTV, với những thông tin đậm chất thời sự, nhân sinh, chương trình góp phần giúp khán giả có cái nhìn chuẩn mực về những vấn đề của xã hội.

  • Sự phát triển nhanh và mạnh của công nghệ sản xuất, chiếu phim, lưu trữ trong điện ảnh trên nền tảng công nghệ số vừa mang đến cơ hội, song cũng là thách thức cho mỗi nền điện ảnh. Trong bối cảnh đó, điện ảnh Việt Nam cần tăng cường áp dụng công nghệ hiện đại, đột phá về tư duy làm phim để bắt kịp xu hướng thời đại.

  • Bén duyên nghệ thuật và giáo dục cho thiếu nhi gần 15 năm nay, khi động lực đã đủ, MC Nguyễn Anh Luân (Giám đốc điều hành ALU Academy) thực hiện một trong những ước mơ lớn: Vận hành sân khấu cộng đồng cho trẻ em.

  • NTK Cao Minh Tiến gây “sốc” khi bất ngờ ra mắt MV “Trống cơm” mừng Tết trung thu với vai trò ca sĩ.

  • HOÀNG XUÂN NHU

    (Nguyên phụ trách công tác chính trị trường ĐHSP Huế)

  • LÊ TIẾN DŨNG

    (Khoa Ngữ văn - Đại học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh)

  • Tháng 7 âm lịch là thời điểm người dân đốt vàng mã nhiều nhất trong năm. Nhằm thay đổi hành vi lãng phí này, Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) vừa có thêm khuyến cáo tiếp theo không dâng cúng, không đốt vàng mã mùa Vu lan.

  • Tồn tại và phát triển giữa vùng văn hiến Kinh Bắc trong nhiều thế kỷ, tranh dân gian Đông Hồ hội tụ tâm thức ngàn năm của người Việt và thể hiện độc đáo bằng ngôn ngữ mỹ thuật. Nhằm lưu giữ, phát huy giá trị của dòng tranh này, hồ sơ Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ đang được xây dựng để đề nghị UNESCO ghi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

  • Mùa tuyển sinh đại học, cao đẳng lại đến và các trường thuộc khối văn hóa nghệ thuật (VHNT), thể dục thể thao (TDTT) của Bộ VH-TT-DL lại miệt mài tìm kiếm người học ở các mã ngành học. Thế nhưng, việc tuyển sinh cũng như đào tạo ở các cơ sở này vẫn “khó đủ đường”. Bởi lẽ, ngay từ khâu tuyển sinh đã khó đạt đủ chỉ tiêu. Đào tạo lại chưa có cơ chế đặc thù, chồng chéo trong quản lý...

  • Chiến thắng khó khăn, vượt qua chính mình để cất lên tiếng hát, từ đó lan tỏa thông điệp về tình yêu thương, tôn vinh sự đa dạng và khác biệt, cùng nhau xây dựng một thế giới hòa bình và tươi đẹp. Đó là mục đích chương trình “Những sắc màu tình yêu” hướng tới.

  • Việc xuất hiện hàng loạt các danh hiệu như “Nữ hoàng thương hiệu Việt Nam”, “Nữ hoàng văn hóa tâm linh Việt Nam”, “Nữ hoàng thực phẩm Việt Nam”… theo TS Bùi Hoài Sơn - Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam thì đây không chỉ là minh chứng cho căn bệnh “cuồng” danh hiệu, “loạn” danh hiệu dường như ngày càng tăng nặng mà hơn thế, nếu không có giải pháp “điều trị” triệt để sẽ đem tới nhiều hệ lụy xấu cho xã hội.

  • Ở các quốc gia phát triển, chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp những dòng người xếp hàng dài. Họ tôn trọng quyền lợi của người khác và điều này hình thành nên một nét đẹp văn hóa trong đời sống xã hội.

  • Văn hóa luôn được coi là giá trị cốt lõi để phát triển sản phẩm du lịch trên khắp các vùng miền Việt Nam. Tuy nhiên, phát triển du lịch sáng tạo sẽ phát huy tối đa những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, cung cấp những hoạt động đa dạng cho khách du lịch, tăng tính độc đáo, hấp dẫn của điểm đến.

  • Thời gian qua, không ít ngôi đình sau khi tu bổ đã bị biến dạng, thêm hoặc thay mới tùy tiện; thậm chí có những ngôi đình được trùng tu một cách khoa học, nhưng sau đó vẫn bị can thiệp làm mất đi yếu tố gốc. Nhiều ý kiến cho rằng, đây là cách làm phản khoa học, hủy hoại các di tích cổ…

  • Nhằm giúp độc giả hiểu được những trăn trở, tâm tư từ nhà báo và nghề báo, ngày 26-6 tại Đường sách TPHCM, NXB Tổng hợp đã tổ chức chương trình giao lưu với chủ đề “Nhà báo và nghề báo”. 

  • Từ ngàn xưa, dân gian đã có biết bao quan niệm về thi cử và luôn được thực hành một cách sôi động trong cuộc sống cho đến tận ngày nay. Vậy, những quan niệm thi cử này là mê tín hay niềm tin về mặt tinh thần?

  • Một tín hiệu vui cho mỹ thuật Việt Nam khi mới đây hàng loạt các tác phẩm tranh Việt đã tạo nên những kỷ lục trên các sàn đấu giá quốc tế. Tuy nhiên, đằng sau nhưng niềm vui đó là những nỗi buồn của mỹ thuật Việt Nam ngay chính trên sân nhà.

  • Gắn bó với người Việt hàng nghìn năm nay, giấy dó từ một chất liệu của tri thức đã bước vào lĩnh vực tạo hình, trở thành chất liệu của văn hóa. Tuy nhiên, trong đời sống ngày nay, phải có sự cải tiến để giấy dó phục vụ tốt hơn nhu cầu của con người hiện đại.

  • Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, nhu cầu độc giả ngày càng cao và đa dạng, chức năng của thư viện cũng thay đổi. Không chỉ là kho tri thức liên tục cập nhật những đầu sách mới và hay, thư viện giờ đây còn phải là không gian văn hóa, sáng tạo, gần gũi, thuận tiện cho người đọc có thể tiếp cận bất cứ lúc nào.

  • Văn hóa dân gian đã có nhiều biến đổi, nhưng các thành tố của nó vẫn tồn tại và tái cấu trúc, tạo nên bộ mặt văn hóa của xã hội đương đại. Văn hóa ấy là tấm căn cước cho mỗi người Việt khi hội nhập thế giới, đồng thời mang lại giá trị tinh thần và cả cơ hội khởi nghiệp cho giới trẻ.