Giữ gìn văn hóa dòng sông: Cứ tưởng thời ấu trĩ đã qua
Khái niệm không gian văn hóa của các dòng sông đã rõ ràng và cụ thể khi liên quan đến quy hoạch cảnh quan kiến trúc của đô thị. Nhưng ngoài quy hoạch đô thị, không gian đó không chỉ gói gọn ở các điểm nhấn kiến trúc nhà cửa, cầu và cây xanh.
Tôi cảm nhận rõ điều đó khi một lần ngồi trên thuyền đi dọc theo sông Hương, từ thượng nguồn đến trung tâm thành phố, đã tận mắt thấy những con tàu vét cát làm con sông đỏ ngầu, những ngư dân cần mẫn lặn xuống đáy sông mò vớt cổ vật theo đơn đặt hàng của các nhà sưu tầm văn hóa.
Cảm nhận rõ ràng Huế đang sở hữu một không gian văn hóa sông Hương đậm đặc nhất trong những dòng sông ở Việt Nam. Ven hai bên bờ, những ngôi làng còn nguyên vẹn, làng nghề, làng cổ, đình chùa vẫn an nhiên tự tại.
Ở trung tâm thành phố, người Huế tự hào vì là thành phố duy nhất đã dành những biệt thự đẹp cho mục đích lập bảo tàng, kể cả khu nhà lớn như UBND thành phố Huế. Một số biệt thự ven sông trở thành nơi triển lãm cổ vật và sản phẩm thủ công mỹ nghệ, như nối thêm dòng chảy văn hóa vật thể đến du khách. Người Huế có quyền tự hào về biệt thự trưng bày tác phẩm của Điềm Phùng Thị, trung tâm mỹ thuật Lê Bá Đảng, đó là những nghệ sĩ thành danh trên thế giới rồi trở về với Huế.
Một chợ cổ vật ở ven sông như vết son đẹp hoàn tất bức tranh không gian văn hóa của một dòng sông, bởi vì toàn bộ cổ vật ấy đều được vớt lên từ đáy sông Hương, chúng lưu giữ lịch sử người Chăm, người Việt từng sống ở đây. Bởi vậy, khi đến tham quan Huế, dù không đúng dịp Festival Văn hóa, chỉ cần tiếp cận hệ thống văn hóa vật thể, ngắm dòng sông Hương lãng mạn cũng thấy thỏa mãn phần nào.
Hầu như ai cũng có thể cảm nhận vẻ đẹp và sự hòa hợp giữa hai phong cách kiến trúc thuộc địa và bản địa tạo bản sắc cho sông Hương. Tuy nhiên, giữ gìn sự hòa hợp hoàn hảo đó luôn là cuộc đấu tranh của phát triển khi phong trào lấn ra mặt tiền trở thành cảm hứng thị trường bất động sản.
Không gian kiến trúc sông Hương nhiều lần bị đe dọa bởi lợi ích phát triển, lúc thì xây dựng khu du lịch trên đồi Vọng Cảnh, lúc lại xuất hiện dự án resort trên cồn Dã Viên, và rất nhiều công trình lăm le chiếm "đất vàng" hai bên bờ sông, nơi những thảm cỏ xanh mịn bình yên, là nơi người Huế nghỉ chân ngắm cảnh hoặc tổ chức các hoạt động văn hóa.
Cứ tưởng giai đoạn ấu trĩ trong quản lý đô thị đã qua, nhưng mới đây, ngày 24/4, tại một hội thảo về quy hoạch chi tiết hai bờ sông Hương, đơn vị tư vấn Hàn Quốc do UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế mời đã công bố phương án với quá nhiều công trình hạ tầng giải trí hai bên bờ sông.
Dù mới ở giai đoạn tư vấn, nhưng dư luận trong giới chuyên môn và các nhà nghiên cứu Huế đã có nhiều ý kiến lo lắng cho số phận của không gian văn hóa sông Hương với những nhu cầu về phim trường, dịch vụ nghỉ dưỡng, trung tâm du lịch... Không thể không lo lắng bởi vì sức ép khai thác những "không gian vàng" tại các đô thị là rất lớn.
Những thành phố khác cũng đang quyết liệt xây dựng bản sắc cho không gian văn hóa những con sông, đặc biệt khi con sông chảy ngang qua các khu vực trung tâm đô thị. Lấy ví dụ con sông Hàn chảy qua trung tâm thành phố Đà Nẵng. Sông Hàn là một điểm nhấn quan trọng, và thành phố đã đầu tư những cây cầu bắc qua sông với nhiều kiểu kiến trúc nghệ thuật.
Tuy nhiên, Đà Nẵng chỉ có thể tạo ra một không gian văn hóa mới cho thành phố chứ không thể bảo tồn không gian cũ. Hầu hết các biệt thự ven bờ sông đều đã bị phá bỏ, thay vào đó là một số tòa nhà mới có kiến trúc hiện đại, các khách sạn cao tầng. Những làng chài bị giải tỏa toàn bộ, nhường chỗ cho kiến trúc mới. Các bảo tàng và thư viện chưa nâng cấp thành điểm nhấn văn hóa.
Không gian văn hóa của sông Hàn bắt buộc phải nhìn về tương lai. Tuy nhiên, người dân cũng được an ủi là đang sở hữu một dòng sông rất sang trọng. Sự khác biệt toát ra ở chỗ trên sông không hề có thuyền dịch vụ du lịch chạy ồn ào, nó cứ lặng lẽ cả ngày và đêm, hài lòng với những cây cầu có kiến trúc đẹp.
Người Đà Nẵng mong mỏi các nhà đầu tư đừng có thêm sáng kiến đặt công trình hay dịch vụ lên dòng sông ấy. Trong năm nay, một bến du thuyền quốc tế sẽ được khai trương. Mặc dù hướng đến các dịch vụ cao cấp nhưng không gian văn hóa của sông Hàn có thể tiếp tục đi theo con đường không bản sắc rõ rệt, những nét văn hóa Pháp đã thật sự phôi pha và không mấy hòa hợp với các công trình mới.
Mới đây, một cầu tàu cũ được cải tạo thành cầu tình yêu, có trang trí mỹ thuật, với công năng cho các cặp đôi yêu nhau đến cài một cái khóa chứng nhận tình yêu, cũng coi như một điểm nhấn của đời sống văn hóa.
Đà Nẵng chấp nhận không phải là dòng sông lưu giữ nhiều ký ức. Nhưng nhìn con sông Sài Gòn thật không cam lòng để mất quá khứ. Tôi đã có dịp theo một tour ngắn hai tiếng đồng hồ dạo chơi sông Sài Gòn. Con thuyền lướt qua những cao ốc mới xây, bắt đầu từ quận 1 đi về phía quận Bình Thạnh, cảm giác thật tù túng khi nhìn vào bờ thấy mật độ xây dựng quá dày cũng như chiều cao của khu vực ven sông.
Hai bên bờ sông cũng còn đôi chút của quá khứ như khu nhà cổ của Cảng Ba Son, đình Thủ Thiêm cần được tôn tạo để lưu giữ một nét lịch sử 300 năm Sài Gòn. Trong quy hoạch chung, người thành phố vẫn mong có những điểm nhấn nghỉ ngơi và sinh hoạt văn hóa. Nhưng nếu hai bên bờ sông tập trung các khu vực chỉ bao gồm các trung tâm thương mại, quán cà phê, cửa hàng thì chưa đủ để tạo ra bản sắc văn hóa cho TP.HCM.
Giải cứu những giá trị còn sót lại, giữ gìn không gian văn hóa của một dòng sông chảy ngang qua các đô thị là rất cần thiết và phải làm ngay. Đừng để công cuộc phát triển làm trước rồi sau đó phải khắc phục hậu quả của những quyết định sai lầm!
Theo doanhnhansaigon.vn
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Cùng với các loại nhu yếu phẩm, thời gian qua, nhiều tổ chức và đơn vị xuất bản đã chung tay đưa sách vào các khu cách ly và phong tỏa do dịch bệnh trên địa bàn TPHCM. Trong những ngày phải thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động đưa sách đến tay bạn đọc thật có ý nghĩa.
-
Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, các phần mềm dịch thuật miễn phí và có phí ra đời ngày càng nhiều, hỗ trợ tích cực cho quá trình chuyển ngữ. Tuy nhiên, vai trò của dịch giả vẫn không thể thay thế, đặc biệt trong lĩnh vực xuất bản.
-
Thời gian qua trên các trang mạng xã hội dấy lên những cuộc chiến livestream, có kênh thu hút hàng trăm ngàn người xem, cả trong và ngoài nước.
-
Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 đã đề cập mức hỗ trợ dành cho diễn viên, nghệ sĩ hưởng lương hạng bốn trong các đơn vị nghệ thuật công lập. Đây được xem là bước đi thiết thực, ý nghĩa, góp phần kịp thời chia sẻ khó khăn cho đội ngũ nhân lực trẻ ở các loại hình nghệ thuật biểu diễn.
-
Những hình ảnh trống vắng, im ắng của một thành phố vốn sôi động, náo nhiệt trước đây được nhiều nhiếp ảnh gia, những người chụp ảnh chuyên và không chuyên ghi lại. Rất nhiều bức ảnh đẹp về con người thành phố nghĩa tình, sẵn sàng nhường cơm sẻ áo khi dịch bệnh bùng phát gợi cho người xem nhiều xúc cảm…
-
Bằng những cách khác nhau, các nhà văn của thành phố đã và đang chung tay tham gia phòng chống dịch Covid-19. Từ trực tiếp tham gia công tác thiện nguyện cho đến tìm kiếm chất liệu để có những tác phẩm gắn liền với đời sống người dân trong những ngày này.
-
Trong thời điểm giãn cách xã hội do dịch bệnh, các buổi trò chuyện, giao lưu, giới thiệu sách trực tiếp đều tạm hoãn, tuy nhiên, nhiều hoạt động vẫn được tổ chức theo các hình thức khác nhau nhằm kết nối với độc giả qua những trang sách, góp thêm niềm vui đọc.
-
Khi khán giả chưa thể đến rạp, sân khấu chưa thể sáng đèn, việc xây dựng và triển khai mô hình “nhà hát truyền hình” được xem là hướng đi phù hợp để không làm đứt đoạn dòng chảy biểu diễn nghệ thuật trong đại dịch. Ðồng thời, giữ lửa đam mê nơi nghệ sĩ và mang đến nhiều cơ hội giúp công chúng được thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật chất lượng cao.
-
Sau 2 năm lao đao vì dịch Covid-19, nhiều đơn vị sân khấu truyền thống đang đối mặt với nguy cơ phải đóng cửa, ngừng hoạt động, hoặc tình trạng nguồn nhân lực bị suy giảm trầm trọng. Trong khi đó, số lượng nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực sân khấu truyền thống đang dần mai một, việc đào tạo nghệ sĩ trẻ gặp không ít khó khăn. Đây là vấn đề cấp bách, rất cần được ngành văn hóa và các cơ quan chức năng quan tâm kịp thời.
-
0 giờ ngày 9-7, khi TP.HCM bắt đầu thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, cũng là lúc nỗi lo lắng phủ trùm lên hàng vạn mảnh đời sống khó khăn, vô gia cư, chạy cơm từng bữa.
-
“Hỡi cô thắt dải lưng xanh/ Có về Nam Định với anh thì về/ Nam Định có bến đò Chè/ Có tàu Ngô Khách, có nghề ươm tơ”.
-
Phá bỏ và xây mới tiêu hao rất nhiều năng lượng, lãng phí nguyên nhiên liệu và gây ô nhiễm môi trường. Việc chuyển đổi công năng công trình cũ nên được ưu tiên. Vấn đề là công trình ấy sẽ được biến đổi công năng như thế nào trong tương lai để mang lại giá trị cho xã hội.
-
TP.HCM đã qua gần 5 tuần thực hiện giãn cách xã hội và Chỉ thị 10, chị tôi và những người thân của chị, hay chú Bảy, chú Út chạy xe ôm trước cơ quan tôi cũng như nhiều người khác, đã thấm mệt mỏi với sự sợ hãi, lo âu...
-
Gia đình có vai trò quan trọng trong việc chọn lọc, lưu truyền và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. Phát triển gia đình là nhiệm vụ có tính chiến lược của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam. Trước tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội, gia đình Việt đã trải qua những biến chuyển lớn, kéo theo sự thay đổi các giá trị gia đình truyền thống. Vì vậy, xác định hệ giá trị chuẩn mực mới cho gia đình Việt Nam là công việc cần thiết hiện nay.
-
Vào cuối tháng 4-2021, các diễn viên trong Đoàn múa rối Rồng Phương Nam (Nhà hát nghệ thuật Phương Nam) tất bật tập vở mới Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực để kịp công diễn dịp hè. Khi mọi thứ được chuẩn bị sẵn sàng thì đợt dịch Covid-19 ập đến, những diễn viên múa rối nước của đoàn tứ tán khắp nơi. Kẻ về quê, người ở nhà trông con…, mong chờ ngày được hội ngộ khán giả.
-
Trong Offline: Giải phóng tâm trí khỏi căng thẳng trên điện thoại thông minh và mạng xã hội (Tân Việt Books và NXB Dân Trí), hai tác giả Imran Rashid và Soren Kenner sẽ cung cấp cho độc giả những thông tin gây sốc về cách các gã khổng lồ công nghệ như Facebook, Apple, Google và Instagram… sử dụng cách “hack tâm trí” để khiến bạn và con bạn bị cuốn hút vào các sản phẩm của họ.
-
Với người Phật tử, dù không có một quy định nào, nhưng có lẽ Đại lễ Phật đản là một sự kiện vui tươi và thành kính nhất, có sức cộng hưởng trên toàn thế giới.
-
Đại dịch Covid-19 đã khiến cả xã hội đảo lộn, nhiều ngành nghề gặp khó khăn. Sân khấu – ngành nghệ thuật biểu diễn trực tiếp cũng rơi vào tình trạng vô cùng vất vả.
-
Mạng xã hội đang thể hiện vai trò rất hiệu quả trong việc quảng bá văn hoá Việt Nam tới bạn bè quốc tế, song thực tế cũng không ít người "mượn danh" việc quảng bá này để đăng tải các video, clip "bẩn", độc hại, nhằm câu view, câu like.
-
Câu hỏi thật lớn, nhưng cũng thật thiết thực, khi mỗi ngày Phật giáo đã và đang đóng góp nhiều điều cho cuộc sống. Ở đâu đó, các vị xuất gia và cư sĩ tại gia đã dấn thân hoặc nỗ lực tu tập, lắng nghe tiếng khổ, tiếng vui của tha nhân để cùng kiến tạo bình an…
.png)
.png)
