Để có được kết quả của ngày hôm nay tất cả chúng tôi bồi hồi nhớ lại khi thực hiện chủ trương của Đảng và Chính phủ. Tháng 1 năm 1992 Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Thừa Thiên Huế quyết định thành lập đội 192 làm nhiệm vụ tìm kiếm, khảo sát, cất bốc quy tập mộ liệt sỹ ở những vùng sâu, vùng xa xôi hẻo lánh về các nghĩa trang. Thể hiện đạo lý: "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc ta. 25 năm trôi qua, lịch sử dân tộc bước tiếp qua nhiều trang mới trước những lo toan của cuộc sống đời thường, thì những người lính của đội 192 bộ chỉ huy quân sự tỉnh hối hả chuẩn bị lực lượng, hành trang cơm đùm, gạo bới, thức ăn khô để vượt suối băng rừng đi tìm đồng đội. Những chiến sỹ tuổi đời mới 18 đôi mươi tiếp bước cha anh viết tiếp trang truyền thống của mình, những trang viết thật tươi thắm cũng không kém phần hào hùng, oanh liệt, họ vinh dự được nhận nhiệm vụ của Đảng và nhân dân giao phó. Năm tháng sẽ qua đi nhưng những kỷ niệm của một thời đi tìm đồng đội của cán bộ chiến sỹ đội 192 khắc khoải đợi chờ thực thi nhiệm vụ. Lịch sử đã sang trang, cả nước đang tưng bừng đi lên trong sự nghiệp đổi mới vì mục tiêu: "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh" Nhưng người lính chúng tôi nào tăng, võng, bi đông, cuốc xẻng, súng đạn, gạo, muối, nhang đèn... Lại hành quân vào trận mới để tìm đến với đồng đội của mình ở các địa danh trong nước như đường 12, đường 14b, Caleng, Hồng Thủy, Hồng Vân, Aroàng, Ađớt, Asấu, A lưới hay ở trên đất bạn như Tùm lan, Va pi, Na khôn phông, Xa-ra van, Không-xê đôn, Tù muồi, Tà ổi... Bước chân của các anh trài dài khắp 8 huyện, 232 bản làng và các điểm cao, vùng sâu, vùng giáp ranh trên đất bạn Lào với một lòng nặng nghĩa để tìm được hài cốt đồng đội. Nắng - cái nắng những ngày cuối cùng của mùa khô trên đất bạn thật dữ dội, dải đồi cỏ tranh, hay cánh rừng già bạt ngàn vẫn oằn mình trong nắng mặc cho những đợt gió lào quất vào mặt, làm rát thịt da, song cán bộ chiến sỹ đội 192 vẫn chạy đua với thời gian, phát, cốt, đào bới tìm kiếm hài cốt. Có những lúc đơn vị đang hành quân ở rừng sâu để tìm kiếm, khảo sát bị mưa rừng xối xả nước suối dâng cao, không qua được tất cả anh em nhịn đói chờ lũ rút mới về, hoặc cất bốc gặp những hài cốt đang còn tươi nguyên, mùi hôi bốc lên nồng nặc nhưng các anh vẫn tận tụy, chịu khó cắt từng lớp thịt, nhặt từng mẩu xương, cẩn thận đưa vào túi tử sỹ gói chặt đem về lán dùng cồn rửa sạch, sau đó sắp vào tiểu đưa về mai táng tại các nghĩa trang. Đồng chí trung tá Phạm Văn Túc đội trưởng cho biết: Khi được giao nhiệm vụ cấp ủy, chỉ huy đơn vị xác định và làm tốt công tác chính trị tư tưởng cho cán bộ chiến sỹ, phân công trách nhiệm cho từng tổ, từng mũi đảm nhiệm, xây dựng nội bộ đoàn kết thống nhất cao về ý chí và hành động, phát huy vai trò trách nhiệm của đội ngũ đảng viên do vậy đơn vị luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, nhiều đ/c đã tích cực tự giác rèn luyện chấp hành nghiêm kỷ luật quân đội, pháp luật nhà nước. Đặc biệt là đã làm tốt công tác dân vận với nhân dân các bộ tộc Lào nên luôn được nhân dân tin yêu, mến phục. Tiêu biểu như các đ/c Trần Trung Thành, Khắc Ngọc Hải, Nguyễn Văn Chính và nhiều đ/c khác. Là người chiến sỹ nói chung cán bộ chiến sỹ đội 192 nói riêng luôn hiểu rằng Bà mẹ - Đất nước - còn nghèo nên Đứa - con - Lính không tránh khỏi muôn phần vất vả, hôm nay người lính 192 vẫn SSCĐ, dù bữa ăn còn đạm bạc" Nước chấm đại dương và bát canh toàn quốc" dù có phải thiếu rau nhạt muối, mặc cho cơn sốt rét rừng khốc liệt làm cho làm môi tím tái, nhưng họ vẫn một lòng quyết tâm làm trọn vẹn nghĩa tình với biết bao đồng đội. Từ ngày thành lập đến nay cán bộ chiến sỹ đội 192 đã cất bốc đưa vào nghĩa trang 1774 mộ liệt sỹ. Trong đó có 572 mộ quân tình nguyện và chuyên gia ở Lào về nước. Ngoài nhiệm vụ chính trị được giao cán bộ chiến sỹ đội quy tập đã làm tốt công tác vận động quần chúng tranh thủ ngày nghỉ đội đã giúp dân làm giếng, làm đập chắn nước, lợp nhà giúp dân trên 1000 ngày công, huy động 700 công giúp dân gặt 3 ha lúa, vận chuyển 10 tấn gạo, thóc lợp 5 ngôi nhà thắt chặt tình đoàn kết chiến đấu keo sơn Việt - Lào thủy chung như nước Hồng hà - Cửu long. Đồng chí: Nguyễn Văn Chính chiến sỹ đội 192 cho biết Là một chiến sỹ của đội quy tập mộ liệt sỹ chúng em nhận thức được sự hy sinh của biết bao thế hệ cha anh vì nghĩa vụ quốc tế cao cả và sự mất mát đau thương của bao gia đình, của những người mẹ, người vợ, người chị và họ đã ra đi mãi mãi không về. Do đó chúng em quyết tâm khảo sát, tìm kiếm cho được nhiều mộ để phần nào đền đáp công ơn của các anh hùng liệt sỹ, họ đã không tiếc máu xương, tuổi thanh xuân cho đất nước thanh bình hôm nay. Không riêng gì em mà tập thể của đội đều chung ý nghĩ như vậy. Những ngày tháng đội quy tập sống trên đất bạn đi đến đâu anh em quy tập mộ liệt sỹ đều được bà con dân bản đón tiếp ân tình, tìm đường chỉ dẫn để tìm ra từng ngôi mộ trên tổng số 572 mộ đội quy tập làm được đều do đồng bào dân bản chăm sóc hương khói giữ gìn cẩn thận. Nhiều cán bộ nhân dân các bộ tộc Lào đã xúc động nói: Những năm đánh Mỹ ác liệt đã đi qua hơn 1/4 thế kỷ, bộ đội Việt Nam đã có 2,3 thế hệ kế tục nhau làm nhiệm vụ quốc tế trên đất bạn Lào, nên việc tìm kiếm quy tụ mộ liệt sỹ về nước gặp rất nhiều khó khăn. Song các anh đều được nhân dân các bộ tộc Lào thương yêu đùm bọc coi họ như con em của chúng tôi. Năm tháng sẽ trôi qua nhưng tình cảm, tình người vẫn tồn tại và không có gì thay đổi. Trong mùa khô 1999 - 2000 được sự phối hợp của các ngành, các cấp, của các bộ tộc Lào đã tạo điều kiện cho việc tìm kiếm quy tập các liệt sỹ quân tình nguyện chiến đấu hy sinh ở đất bạn Lào về các nghĩa trang. Hôm nay được sự giúp đỡ của các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân trọng thể đón nhận 70 hài cốt liệt sỹ về nước. Trong khói hương nghi ngút của buổi lễ truy điệu theo phong tục Lào và lễ tiễn đưa các anh về với quê hương, đất nước. Cầu chúc cho linh hồn các anh mãi yên giấc ngàn thu trong lòng đất mẹ. Tháng 5/2000 H.T (142/12-00) |
PHAN VĂN LAITrong cuộc tổng tiến công và nổi dậy năm 1968, Huế đã nổi lên là một chiến trường xuất sắc, được Đảng, Chính phủ tặng danh hiệu: “Tiến công nổi dậy, anh dũng kiên cường”, được Bác Hồ khen ngợi: “Bác rất vui mừng vừa qua Huế đã đánh giỏi, công tác giỏi, thu được nhiều thắng lợi to lớn” và được cả nước tự hào về Huế.
NGUYỄN THỊ THANH SUNGLGT:Bà Nguyễn Thị Thanh Sung sinh năm 1949 tại An Cựu (Huế), cựu học sinh Đồng Khánh, cựu giáo sinh trường Sư phạm Qui Nhơn, dạy tiểu học ở Quảng Tín (Quảng Nam ngày nay). Năm 1973, lấy Bill Fleming cố vấn an ninh tại Toà Lãnh sự Hoa Kỳ tại Huế. Năm 1974, bà theo chồng qua định cư ở Mỹ. Bill vẫn tiếp tục phục vụ trong Bộ Ngoại Giao. Hiện bà sống cùng gia đình tại Potomac, Maryland .
NGUYỄN XUÂN HOÀNG(Rút từ tuyển tập Hồn mai – tuỳ bút – NXB Thuận Hoá và Công ty Văn hoá Phương Nam phối hợp thực hiện, năm 2008)
TRẦN ĐƯƠNG(Viết theo lời kể của một số cán bộ và sinh viên, học sinh Việt Nam, từng công tác và học tập tại Liên Xô)
LÝ HẠNH Đất trời đã bước vào độ cuối xuân, vẫn còn những cơn mưa bụi lất phất và cái rét dìu dịu thả xuống nhân gian như những sợi tơ trời.
ĐỖ KIM CUÔNG Câu chuyện của 27 năm về trước...
PHƯƠNG LAN LTS: Sông Hương nhận được tin và bài về một phụ nữ "nuôi mộ liệt sĩ" đã 15 năm, nay muốn trả lại cho gia đình của liệt sĩ nhưng không biết nhắn gửi vào đâu. Vì câu chuyện nghĩa cử đầy cảm động này và vì không chỉ là thông tin nên Sông Hương xin in luôn cả bài viết sau đây, mong bạn đọc xa gần, trong điều kiện có thể được thì nhắn tin sớm cho gia đình người liệt sĩ này.
NGUYỄN HỮU THÔNGĐã từ lâu lắm, chúng tôi mới có dịp gặp gỡ đông đủ như thế này. Nhận ra nhau rồi mới giật thót mình nhìn lại; ai cũng tưởng chỉ mới hôm qua, và cái khoảng mơ hồ dẫn đến hôm nay, sao đã làm tóc mọi người bạc đi nhiều thế.
LÊ QUÝ LONGThông lệ cứ mỗi buổi sáng uống xong cốc càphê tôi đến mở phòng tranh. Ngày 1 tháng 11 năm 1999 chừng tám giờ sáng, ngoài đường nước đã lên phủ khắp mặt nhựa. Suốt đêm qua cho đến lúc này trời vẫn mưa to.
ĐỖ KIM CUÔNG Ấn tượng dai dẳng trong tôi mỗi khi nhớ về Huế vẫn là những trận mưa rả rích kéo dài lê thê hết ngày này sang ngày khác. Mưa có khi cả tháng trời. Mưa ngày rồi lại mưa đêm. Có lúc những cơn mưa rào kéo sầm sập như thác đổ. Lúc mưa nổi bong bóng nước. Mưa rừng càng buồn nản hơn.
ĐỖ KIM CUÔNG Cái ấn tượng không lấy gì làm vui vẻ và đẹp đẽ của tôi về chị xảy ra vào những ngày đầu tiên khi tôi trở thành người lính của đại đội 3, K10, thuộc công trường V về trụ bám ở vùng giáp ranh Hương Trà.
ĐẶNG NHẬT MINHCha mẹ tôi là những người Huế. Quê nội tôi ở An Cựu và quê ngoại ở làng Lại Thế. Tôi nghe bà tôi kể: đám cưới cha mẹ tôi là một đám cưới chạy tang.
NGUYỄN ĐẮC XUÂNNgày thoát ly lên rừng (mùa hè 1966), tôi và anh Hoàng Phủ Ngọc Tường được Thành ủy cho ở trong một cái nhà lá dựng ở lưng chừng một ngọn đồi sau dãy núi Kim Phụng. Đến bữa có người phục vụ bưng cơm lên ăn. Thật thoải mái, không phải lo sinh nhai, không phải lo giữ lời ăn tiếng nói sao cho hợp pháp, không còn sợ bị bọn mật vụ, CIA đến viếng nhà, đến trụ sở đấu tranh "hỏi thăm sức khỏe".
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGMột hôm nhân rỗi việc, tôi ngồi thả câu nơi một bến đá quen thuộc ven sông Hương. Chỗ này cá nhiều ăn không kịp giật. Bỗng cái phao của tôi trôi đi vùn vụt như thể có người kéo. Tôi vung mạnh tay, một chú cá chép mắc câu nhảy đành đạch trên mặt cỏ. Bất ngờ nó thở hổn hển và nói với tôi bằng tiếng người: rằng nó là con vua Thuỷ Tề, đi tuần thú dọc sông Hương, đã bị tôi bắt được. Nó năn nỉ xin tôi thả ra, sau đó nó sẽ đền ơn bằng cách thực hiện cho tôi ba điều ước.
TRẦN HOÀNG PHỐKỷ niệm 45 năm thành lập Đại học Huế (1957-2002)1. Mặt trời, mặt trăng vẫn rạng rỡ soi, có lẽ cả ngàn năm trên cái giải đất Phú Xuân-Huế cỏ hoa thơ mộng, diễm kiều và tịch lặng này.
NGUYỄN ĐẮC XUÂN Tôi đỗ vào Đại học Sư phạm Huế năm 1962. Lúc ấy tôi đã có Chứng chỉ Dự bị (Propédeutique) bên trường Đại học Văn khoa.
THOMAS MANNMANN, PAUL THOMAS, nhà văn Đức (1875- 1955). Sinh tại Lüberk trong một gia đình thương gia lớn. Cha là Johnann Heinrich Mann - một thượng nghị sĩ, đồng thời là thương gia. Mẹ là Julia con gái của một chủ trang trại người Đức và một phụ nữ gốc Bồ Đào Nha.
TRUNG SƠNĐó là truyện ngắn “Ngựa người và người ngựa” của cây đại thụ trong làng văn Việt : nhà văn Nguyễn Công Hoan. Đây là một trong những truyện ngắn xuất sắc, thể hiện rõ phong cách “truyện ngắn Nguyễn Công Hoan” nên đã hai lần được lấy làm tên các tập truyện ngắn của ông. (Lần đầu, do nhà Mai Lĩnh xuất bản năm 1934 và lần thứ hai do Nhà xuất bản Văn học in năm 1988).
XUÂN TÙNGNgày đầu xuân ở nước ta có nhiều phong tục đã được tồn tại lâu đời như tục xông đất, hái lộc, mừng tuổi: Vào những ngày đầu xuân, các tầng lớp nho sĩ còn có tục khai bút, cho chữ... vừa là thú vui, vừa là cung cấp cho những người thích xin chữ, xin câu đối về treo. Việc làm này mang một ý nghĩa văn hóa thú vị.
PHẠM THỊ CÚCMột ngày đẹp trời chúng tôi “lên đường” bằng... ô tô, đi câu cá ở một cái hồ xa xôi tận miền đông bắc nước Mỹ.