Để có được kết quả của ngày hôm nay tất cả chúng tôi bồi hồi nhớ lại khi thực hiện chủ trương của Đảng và Chính phủ. Tháng 1 năm 1992 Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Thừa Thiên Huế quyết định thành lập đội 192 làm nhiệm vụ tìm kiếm, khảo sát, cất bốc quy tập mộ liệt sỹ ở những vùng sâu, vùng xa xôi hẻo lánh về các nghĩa trang. Thể hiện đạo lý: "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc ta. 25 năm trôi qua, lịch sử dân tộc bước tiếp qua nhiều trang mới trước những lo toan của cuộc sống đời thường, thì những người lính của đội 192 bộ chỉ huy quân sự tỉnh hối hả chuẩn bị lực lượng, hành trang cơm đùm, gạo bới, thức ăn khô để vượt suối băng rừng đi tìm đồng đội. Những chiến sỹ tuổi đời mới 18 đôi mươi tiếp bước cha anh viết tiếp trang truyền thống của mình, những trang viết thật tươi thắm cũng không kém phần hào hùng, oanh liệt, họ vinh dự được nhận nhiệm vụ của Đảng và nhân dân giao phó. Năm tháng sẽ qua đi nhưng những kỷ niệm của một thời đi tìm đồng đội của cán bộ chiến sỹ đội 192 khắc khoải đợi chờ thực thi nhiệm vụ. Lịch sử đã sang trang, cả nước đang tưng bừng đi lên trong sự nghiệp đổi mới vì mục tiêu: "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh" Nhưng người lính chúng tôi nào tăng, võng, bi đông, cuốc xẻng, súng đạn, gạo, muối, nhang đèn... Lại hành quân vào trận mới để tìm đến với đồng đội của mình ở các địa danh trong nước như đường 12, đường 14b, Caleng, Hồng Thủy, Hồng Vân, Aroàng, Ađớt, Asấu, A lưới hay ở trên đất bạn như Tùm lan, Va pi, Na khôn phông, Xa-ra van, Không-xê đôn, Tù muồi, Tà ổi... Bước chân của các anh trài dài khắp 8 huyện, 232 bản làng và các điểm cao, vùng sâu, vùng giáp ranh trên đất bạn Lào với một lòng nặng nghĩa để tìm được hài cốt đồng đội. Nắng - cái nắng những ngày cuối cùng của mùa khô trên đất bạn thật dữ dội, dải đồi cỏ tranh, hay cánh rừng già bạt ngàn vẫn oằn mình trong nắng mặc cho những đợt gió lào quất vào mặt, làm rát thịt da, song cán bộ chiến sỹ đội 192 vẫn chạy đua với thời gian, phát, cốt, đào bới tìm kiếm hài cốt. Có những lúc đơn vị đang hành quân ở rừng sâu để tìm kiếm, khảo sát bị mưa rừng xối xả nước suối dâng cao, không qua được tất cả anh em nhịn đói chờ lũ rút mới về, hoặc cất bốc gặp những hài cốt đang còn tươi nguyên, mùi hôi bốc lên nồng nặc nhưng các anh vẫn tận tụy, chịu khó cắt từng lớp thịt, nhặt từng mẩu xương, cẩn thận đưa vào túi tử sỹ gói chặt đem về lán dùng cồn rửa sạch, sau đó sắp vào tiểu đưa về mai táng tại các nghĩa trang. Đồng chí trung tá Phạm Văn Túc đội trưởng cho biết: Khi được giao nhiệm vụ cấp ủy, chỉ huy đơn vị xác định và làm tốt công tác chính trị tư tưởng cho cán bộ chiến sỹ, phân công trách nhiệm cho từng tổ, từng mũi đảm nhiệm, xây dựng nội bộ đoàn kết thống nhất cao về ý chí và hành động, phát huy vai trò trách nhiệm của đội ngũ đảng viên do vậy đơn vị luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, nhiều đ/c đã tích cực tự giác rèn luyện chấp hành nghiêm kỷ luật quân đội, pháp luật nhà nước. Đặc biệt là đã làm tốt công tác dân vận với nhân dân các bộ tộc Lào nên luôn được nhân dân tin yêu, mến phục. Tiêu biểu như các đ/c Trần Trung Thành, Khắc Ngọc Hải, Nguyễn Văn Chính và nhiều đ/c khác. Là người chiến sỹ nói chung cán bộ chiến sỹ đội 192 nói riêng luôn hiểu rằng Bà mẹ - Đất nước - còn nghèo nên Đứa - con - Lính không tránh khỏi muôn phần vất vả, hôm nay người lính 192 vẫn SSCĐ, dù bữa ăn còn đạm bạc" Nước chấm đại dương và bát canh toàn quốc" dù có phải thiếu rau nhạt muối, mặc cho cơn sốt rét rừng khốc liệt làm cho làm môi tím tái, nhưng họ vẫn một lòng quyết tâm làm trọn vẹn nghĩa tình với biết bao đồng đội. Từ ngày thành lập đến nay cán bộ chiến sỹ đội 192 đã cất bốc đưa vào nghĩa trang 1774 mộ liệt sỹ. Trong đó có 572 mộ quân tình nguyện và chuyên gia ở Lào về nước. Ngoài nhiệm vụ chính trị được giao cán bộ chiến sỹ đội quy tập đã làm tốt công tác vận động quần chúng tranh thủ ngày nghỉ đội đã giúp dân làm giếng, làm đập chắn nước, lợp nhà giúp dân trên 1000 ngày công, huy động 700 công giúp dân gặt 3 ha lúa, vận chuyển 10 tấn gạo, thóc lợp 5 ngôi nhà thắt chặt tình đoàn kết chiến đấu keo sơn Việt - Lào thủy chung như nước Hồng hà - Cửu long. Đồng chí: Nguyễn Văn Chính chiến sỹ đội 192 cho biết Là một chiến sỹ của đội quy tập mộ liệt sỹ chúng em nhận thức được sự hy sinh của biết bao thế hệ cha anh vì nghĩa vụ quốc tế cao cả và sự mất mát đau thương của bao gia đình, của những người mẹ, người vợ, người chị và họ đã ra đi mãi mãi không về. Do đó chúng em quyết tâm khảo sát, tìm kiếm cho được nhiều mộ để phần nào đền đáp công ơn của các anh hùng liệt sỹ, họ đã không tiếc máu xương, tuổi thanh xuân cho đất nước thanh bình hôm nay. Không riêng gì em mà tập thể của đội đều chung ý nghĩ như vậy. Những ngày tháng đội quy tập sống trên đất bạn đi đến đâu anh em quy tập mộ liệt sỹ đều được bà con dân bản đón tiếp ân tình, tìm đường chỉ dẫn để tìm ra từng ngôi mộ trên tổng số 572 mộ đội quy tập làm được đều do đồng bào dân bản chăm sóc hương khói giữ gìn cẩn thận. Nhiều cán bộ nhân dân các bộ tộc Lào đã xúc động nói: Những năm đánh Mỹ ác liệt đã đi qua hơn 1/4 thế kỷ, bộ đội Việt Nam đã có 2,3 thế hệ kế tục nhau làm nhiệm vụ quốc tế trên đất bạn Lào, nên việc tìm kiếm quy tụ mộ liệt sỹ về nước gặp rất nhiều khó khăn. Song các anh đều được nhân dân các bộ tộc Lào thương yêu đùm bọc coi họ như con em của chúng tôi. Năm tháng sẽ trôi qua nhưng tình cảm, tình người vẫn tồn tại và không có gì thay đổi. Trong mùa khô 1999 - 2000 được sự phối hợp của các ngành, các cấp, của các bộ tộc Lào đã tạo điều kiện cho việc tìm kiếm quy tập các liệt sỹ quân tình nguyện chiến đấu hy sinh ở đất bạn Lào về các nghĩa trang. Hôm nay được sự giúp đỡ của các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân trọng thể đón nhận 70 hài cốt liệt sỹ về nước. Trong khói hương nghi ngút của buổi lễ truy điệu theo phong tục Lào và lễ tiễn đưa các anh về với quê hương, đất nước. Cầu chúc cho linh hồn các anh mãi yên giấc ngàn thu trong lòng đất mẹ. Tháng 5/2000 H.T (142/12-00) |
NGUYỄN QUANG HÀ Truyện kýHoà thượng Thích Đôn Hậu gọi đại đức Thích Trí Diệm lên phòng riêng:- Ta đang mắc công chuyện không thể xa Huế được trong thời gian này, nên ta cử thầy vào chùa Hải Đức, Nha Trang tham gia cuộc thuyết pháp quan trọng tại đó. Thầy đi được chớ?Đại đức Thích Trí Diệm cúi đầu thưa:- Dạ, được ạ.
VĨNH NGUYÊN Truyện kýSau “vụ” gặp em, tôi băn khoăn lắm lắm. Là bởi trước đó - trước quả rốc-két mà chiếc F4H phóng xuống và em bị thương dưới đùi, em đang chờ tháo dây thuyền ở hốc đá, còn tôi thì giữ lấy ống ti-dô cho nước vào hai cái thùng phuy trên thuyền cho em. Hai chiếc thùng phuy 400 lít nước sắp tràn đầy. Như vậy là quá đủ thời gian cho chúng ta có thể hiểu biết về nhau, tên tuổi, quê hương bản quán.
ĐẶNG VĂN SỞ Ghi chépKhông hiểu sao tôi lại đi tìm anh - anh Nguyễn Đức Thuận - người anh chú bác ruột cùng chung sống dưới một mái nhà với tôi. Tôi chỉ nhớ là hồi đó chồng của cô tôi nằm mơ thấy anh, và bác vào tận Nha Trang để đi tìm anh Mậu, người đồng đội và là người chứng kiến lúc chôn cất anh.
NGUYỄN QUANG HÀMột buổi sáng vợ chồng anh Thảo, chị Ái đang đèo nhau, phóng xe Honda trên đường Nguyễn Trãi, một con đường lớn của thành phố Huế, bỗng có một người lao thẳng vào xe anh Thảo. Nhờ tay lái thiện nghệ, nên anh Thảo đã phanh xe kịp. Hai vợ chồng dựng xe, ra đỡ nạn nhân dậy.
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGBút kýAnh đã xứng đáng với danh hiệu "Nghệ sĩ Nhân dân" của nhà nước ta phong tặng. Riêng Hội Nghệ sĩ điện ảnh Nhật Bản đã tặng cho anh giải thưởng vẻ vang dành cho người nghệ sĩ thuật lại sự tích dân tộc mình bằng điện ảnh...
ĐÀO XUÂN QUÝĐã lâu lắm, có đến hơn hai năm, kể từ khi bị tai nạn ở chân tôi chưa đi vào các hiệu sách, kể cả các hiệu sách ở Nha Trang. Đi tới các hiệu sách thì xa quá, đi bộ thì không đi nổi, mệt và nóng lắm, mà đi xe thuê thì cũng khó, vì họ không phải chỉ đưa mình tới nơi mà còn phải đợi hàng giờ khi mình phải tìm chọn sách nơi này nơi nọ, quầy này quầy khác v.v...
NGUYỄN THANH CHÍHai mươi tám tuổi, nó không biết chữ và không quen đi dép, mặc áo quần dài; lầm lũi, ít nói nhưng rất khoẻ mạnh... Với nó rừng là nhà, các lối mòn trong rừng thì thuộc như lòng bàn tay... Đó là Trương Ngọc Hoàng, sinh năm 1977.
NGUYỄN TRỌNG BÍNHMọi chuyện xẩy ra suốt 55 ngày đêm ở đơn vị trong cuộc tổng tiến công nổi dậy xuân 1975 mà đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, tôi đều nhớ như in. Thế mà, lạ lùng thay, suốt thời gian đó, hàng ngày mình ăn thế nào, lại không nhớ nổi. Chỉ nhớ mang máng có lúc ăn cơm nắm, ăn lương khô. Về giấc ngủ, có thể là tranh thủ nửa ngủ nửa thức giữa 2 trận đánh hoặc lúc ngồi trên xe trong đội hình hành tiến. Cố hình dung, tôi nhớ được bữa cơm chiều ở dinh Độc Lập, hôm 30-4-1975.
NGÔ MINHỞ CỬA NGÕ XUÂN LỘCSư Đoàn 7 thuộc Quân Đoàn 4 của chúng tôi hành quân từ Bảo Lộc về ém quân trong một rừng chuối mênh mông, chuẩn bị tấn công cứ điểm Xuân Lộc, cửa ngõ Đông Bắc Sài Gòn, đúng đêm 1-4-1975.
HUỲNH KIM PHONG(Chào mừng kỷ niệm 30 năm ngày giải phóng miền , thống nhất đất nước 30.4.1975 - 30.4.2005)
LÊ HOÀNG HẢICon người từ khi cảm nhận thế giới xung quanh là lúc cảm được sự xa vắng, ly biệt... Nhớ hồi thơ dại, đứng trên bến sông trước nhà nhìn sang Cồn Hến thấy sông rộng lắm cứ nghĩ khó mà bơi sang sông được. Mỗi lần đi bộ từ nhà lên cầu Gia Hội dù chỉ vài trăm mét nhưng lại cảm thấy rất xa. Càng lớn khôn cảm nhận về khoảng cách được rút ngắn. Nhưng lạ thay khoa học ngày càng khám phá không gian, vũ trụ thì chạm đến cõi vô cùng.
HỒ NGỌC PHÚTôi về lại Huế sau trận lụt tuy muộn nhưng khá lớn vào gần cuối tháng 12 năm 2004. Ngồi ở quán cà phê Sơn bên bờ chân cầu Trường Tiền, nhìn sông Hương vào lúc sáng sớm sao thấy khang khác, trong có vẻ như sáng hơn ngày thường.
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGĐã lâu tôi không hề nhắc đến hoa, và tôi cảm thấy tôi đã có lỗi đối với những người bạn tâm tình ấy dọc suốt một quãng đời chìm đắm trong khói lửa. Thật ra, những cánh hoa nhỏ bé và mong manh ấy đã viền con đường tuổi trẻ đầy kham khổ của tôi. Chiến chinh qua rồi có nhiều cái tôi đã quên, nhưng những cánh hoa dại dọc đường không hiểu sao tôi vẫn nhớ như in, như thể chúng đã được ấn vào trí nhớ của tôi thành những vết sẹo.
NGUYỄN THẾ QUANG(Chuyện tình chưa kể của nhà thơ Hoàng Cầm)
VÕ NGỌC LANTôi sinh ra và lớn lên tại vùng Kim Long, một làng nhỏ thuộc vùng cận sơn, không xa Huế là bao. Bởi thuở nhỏ chỉ loanh quanh trong nhà, trong làng ít khi được “đi phố” nên đối với tôi, Huế là một cái gì thật xa cách, thật lạ lùng. Đến nỗi tôi có ý nghĩ buồn cười: “Huế là của người ta, của ai đó, chứ không phải là Huế của tôi”, ngôi chợ mái trường, một khoảng sông xanh ngắt và tiếng chuông chùa Linh Mụ... mấy thứ ấy mới là của tôi.
NGUYỄN XUÂN HOÀNGNhân một lần ghé ngang Paris , võ sư người Huế Nguyễn Văn Dũng đã đi thăm sông Seine. Đứng lặng lẽ bên dòng sông thơ mộng bậc nhất nước Pháp, bỗng lòng ông nhớ sông Hương quá trời. Về lại Việt , ngồi bên bờ sông Hương, ông vẫn hãy còn thấy nhớ cồn cào cái dòng chảy thầm thì trong sương mù như một nhát cắt ngọt ngào giữa trái tim đa cảm.
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGTôi rẽ vào nhà Thiệp để đưa bé Miên Thảo đi học. Cô bé hét vang nhà để bắt tìm cho ra chiếc dép đi trời mưa lạc nơi đâu không biết. Miên Thảo mặc chiếc quần Jean xanh và khoác áo len đỏ, choàng một chiếc phu la cổ màu đen trông thật đỏm dáng.
NGUYỄN QUANG HÀSông Bồ là con sông không dài, nhưng đẹp ở về phía Bắc Huế. Phía tả ngạn, hữu ngạn vùng thượng lưu sông là hai huyện Phong Điền và Hương Trà, vùng hạ lưu sông chảy qua Quảng Điền rồi đổ vào phá Tam Giang. Làng xóm hai bên bờ sông khá trù mật.
MINH CHUYÊN (Tiếp Sông Hương số 12-2008)
MINH CHUYÊN (Tiếp theo và hết)