Lúc giải Nobel về văn học được trao tặng cho ông Iosif Brodsky, người đã sống ở Mỹ từ 15 năm vừa qua, báo chí phương Tây cho rằng như thế từ nay những tác phẩm của nhà thơ ấy sẽ không bao giờ được xuất bản ở nước Nga nữa. Thế nhưng chúng tôi được biết Tạp chí "Thế Giới Mới" sẽ xuất bản một vài tác phẩm của Iosif Brodsky trong một ngày gần đây. Thông tín viên Gennady Zhavoronkov đã phỏng vấn Oleg Chaukhautsev, trưởng bộ môn thơ của Tạp chí.
Nhà thơ Iosif Brodsky - Ảnh: internet
THÔNG TÍN VIÊN: Ý kiến ấn hành những bài thơ của Brodsky trên tạp chí "Thế Giới Mới" có từ lúc nào?
O. Ch: Nếu như trước mắt tôi có những bản in thử những tập thơ của Brodsky, thì điều đó cho thấy rằng việc xuất bản những tập thơ ấy không liên hệ gì với giải thưởng của Viện Hàn Lâm Thụy Điển cả. Đối với chúng tôi, cũng như đối với tất cả mọi người. Việc ấy vượt ra khỏi những gì chúng tôi mong đợi. Lúc gửi những tập thơ ấy đến nhà in chúng tôi chỉ có mong muốn là trình bày những khuynh hướng khác nhau của thơ ca Brodsky.
Theo tôi Brodsky là một phần của thơ ca hiện đại. Nhìn qua bản thảo của những nhà thơ trẻ, tôi có ý nghĩ rằng nhiều người đã chịu ảnh hưởng những sáng tác của ông. Chính điều này đã thai nghén cái tư tưởng cho trình bày "bản gốc" với độc giả.
THÔNG TÍN VIÊN: Theo tường thuật của báo chí, vào tháng tư năm 1987 ông đã được gặp nhà thơ ở Hội nghị Quốc tế về những vấn đề của Văn học thế giới tại Mỹ. Đó có phải là lời mời hợp tác đầu tiên không?
O. Ch: Vâng, đúng thế. Trong cuộc nói chuyện với tôi Iosif Brodsky đã bày tỏ sự mong muốn rằng những tập thơ của ông sẽ được Tạp chí "Thế Giới Mới" xuất bản. Không phải chỉ là những tập thơ được độc giả hâm mộ, trong một mức độ nào đó ở đất nước này, mà là những tác phẩm của cả 15 năm vừa qua.
THÔNG TÍN VIÊN: Cuộc đời của Brodsky thật là phức tạp. Sau khi rời Liên Xô, ông ta dạy đại học, làm thơ và viết văn xuôi. Thái độ của ông ta đối với những thay đổi đang diễn ra ở Liên Xô là như thế nào?
O. Ch: Tôi rất khó phát biểu về lập trường của ông ta. Theo cách nhìn của những nhà văn Mỹ, tôi biết được rằng nói chung người ta nghĩ là ông xứng đáng với sự phán xét về ông. Nhưng đến lúc được gặp riêng ông, tôi lại tin rằng ông đã theo đuổi một cách kiên trì sự phát triển của nền thơ ca của chúng ta, và ông vẫn xem nước Nga là quê hương của thơ ca ông, như trước đây vậy.
THÔNG TÍN VIÊN: Brodsky đã có thời từng là học trò của Anna Akhmatova. Hiện nay người ta có cảm thấy sợ ảnh hưởng này trong thơ ca ông không?
O. Ch: Thơ của ông rất phức tạp, nhưng có một sự hợp nhất có thể nhìn thấy được. Nó chứa đựng cả truyền thống văn học cổ điển Nga thế kỷ 20, nhưng tiếng dội của những nhà siêu hình học Anh quốc, và dấu ấn của thơ ca Mỹ. Tuy thế, ông là một nhà thơ có bản thể riêng biệt. Vần điệu rõ ràng, cùng lúc với sự suy nghĩ hai chiều. Sự cay đắng bi kịch của ông, một cái gì giống như "thế giới sầu thảm" của các nhà lãng mạn thế kỷ trước, là điều chúng ta - những con người cuối thế kỷ 20, có thể thông hiểu được. Đối với thế giới ngôn ngữ học, Iosif Brodsky ở một mức độ nào đó, giống Conrad và Nabokov.
Brosdky viết văn xuôi bằng tiếng Anh nhưng sáng tác thơ thì lại bằng tiếng Nga, và ông dùng bút mực.
THÔNG TÍN VIÊN: Một vài nhà báo có khuynh hướng xem giải Nobel trao cho nhà thơ là một hành động chính trị hơn là nhìn nhận giá trị văn học của ông. Thái độ của nhà thơ được giải đối với sự việc đó như thế nào?
O. Ch: Đến nay như tôi được biết, ông cho rằng giải thưởng sẽ củng cố thêm vị thế của thơ ca Nga ở phương Tây.
THÔNG TÍN VIÊN: Và thái độ của riêng ông (Oleg Chaukhautsev) đối với vấn đề này như thế nào?
O. Ch: Tôi rất lấy làm sung sướng vì một nhà thơ hiện đại Nga đã được giải. Đối với chức trách của tôi, thì như thế là có thêm gánh nặng. Văn phòng chúng tôi nhận được nhiều cú điện thoại do những độc giả Xô-viết và nước ngoài gọi đến, họ muốn biết rõ khi nào và những bài thơ nào sẽ được xuất bản. Tôi có thể nói rằng những tập thơ của Iosif Brodsky, như đã dự định, sẽ được xuất bản trong số tháng mười hai của tạp chí Thế Giới Mới. Tác giả đã đồng ý với bản tuyển lựa.
LÊ HÙNG VỌNG
(Dịch báo tin tức Matxcơva 12-87)
(SH30/04-88)
Triết học đôi khi được hiểu như là “nghệ thuật sống” và quả thật, điều này đúng. Nhưng cũng có những lý do để tin rằng triết học có thể còn là “nghệ thuật chết”.
BORIS CHEKHONIN
Địa điểm là ở khu Tam giác Vàng, những câu chuyện không phải là nói về CIA, những tên gián điệp, những viên chức chính quyền địa phương thối nát hoặc những nhân vật quen thuộc khác. Thời thế đã thay đổi. Băng-cốc đang phát động cuộc chiến chống lại chất na-cô-tic.
L.T.S: Năm 1985 lần đầu tiên ở Pháp độc giả mới biết có một kịch bản văn học của Jean Paul Sartre viết từ 1959 mang tựa đề "Sigmund Freud hay là Bản giao kèo với quỷ sứ". Gần đây báo Văn học Xô viết số 22 tháng 6-1988 đã đăng kịch bản văn học đó kèm với bài viết của giáo sư A.Belkin - tiến sĩ y học, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu tâm lý - nội tiết - thuộc Viện tâm thần học MOCKBA. Sau đây Sông Hương xin giới thiệu với độc giả kịch bản J.P.Sartre và bài viết nói trên của giáo sư tiến sĩ A.Belkin.
PANKAJ MISHRA - BENJAMIN MOSER
Ở chuyên mục Bookends hằng tuần, sẽ có hai nhà văn đứng ra giải đáp các vấn đề đặt ra với thế giới sách. Xưa, Ezra Pound từng khích lệ đồng nghiệp: “hãy làm mới”. Tuần này, Pankaj Mishra và Benjamin Moser tranh luận xem ngày nay liệu có bất kỳ sự mới lạ thật sự nào còn lại cho các nhà văn khám phá.
Hơn 50 năm vừa viết văn vừa làm báo đã làm cho nhà văn Graham Greene trở thành một người nói tiếng nói của quần chúng trên thế giới.
LISANDRO OTERO
Cách đây mấy tháng ở Thủ đô Buenos Aires (Argentina) một hội nghị các nhà văn quốc tế đã được tổ chức, để thảo luận về đề tài tiểu thuyết sẽ ra sao vào thế kỷ hai mươi mốt sắp sửa đến.
Sakharov sống trong một tòa nhà đồ sộ và không mấy vui vẻ ở Matxcơva. Tòa nhà do những tù nhân chiến tranh Đức thiết kế và xây dựng trên những công trường đã bị ném bom suốt thời chiến tranh.
PATRICK MODIANO
(Phát biểu ngày 7/12/2014 tại Hàn lâm viện Thuỵ Điển ở Stockholm của Patrick Modiano, Giải Nobel Văn học 2014)
Mọi thông tin liên quan tới người được nhận giải Nobel sẽ chỉ được Viện hàn lâm Thụy Điển tiết lộ sau 50 năm. Giờ đây, sự thật về nhà văn duy nhất từng từ chối giải thưởng văn học danh giá nhất hành tinh đã được công bố.
Nhà văn người Mỹ F. Scott Fitzgerald - tác giả của cuốn tiểu thuyết kinh điển “Gatsby vĩ đại” - đã viết thư tay cho con gái trong ngày đầu năm. Lá thư dành cho một cô bé, nhưng khiến người lớn cũng phải suy nghĩ.
Trong năm nay, một nhà văn vĩ đại của Mỹ Latinh - Gabriel Garcia Marquez - đã qua đời. Ở đất nước Colombia quê hương ông, người ta đang chuẩn bị cho ra mắt hàng loạt tờ tiền có in hình chân dung nhà văn để mọi thế hệ người Colombia đều sẽ biết và nhớ về ông.
NGUYỄN VĂN DŨNG
Thời trai trẻ tôi yêu nước Nga qua tác phẩm Chiến tranh và hòa bình của Lev Tolstoi. Lớn lên tôi càng yêu nước Nga hơn bởi lịch sử hào hùng và nền văn hóa phong phú với những con người Nga nhân hậu, dễ thương. Nay về già, tôi quyết tâm đi thăm nước Nga cho bằng được. Tất nhiên Moskva là chọn lựa đầu tiên.
TRẦN HUYỀN SÂM
LGT: Giải Goncourt ở Pháp 5/11 vừa qua, đã vinh danh cho bác sĩ, nữ văn sĩ Lydie Salvayre, với tác phẩm Pas Pleurer/ Đừng khóc.
VĨNH THƯ
Trích ý kiến trao đổi về tình hình đổi mới công tác văn học nghệ thuật giữa đoàn cán bộ lãnh đạo văn hóa văn nghệ Việt Nam nghiên cứu học tập tại AOH (Viện hàn lâm khoa học xã hội trực thuộc TW Đảng cộng sản Liên Xô) với Ban thư ký và một số nhà văn Liên Xô.
Interstellar, bộ phim khoa học giả tưởng vừa ra mắt tháng 11 vừa qua của đạo diễn Christopher Nolan về hành trình tìm kiếm một trái đất khác - một ngôi nhà mới cho loài người, đã khiến khán giả trầm trồ, kinh ngạc và cảm động bởi nhiều yếu tố khác nhau: kỹ xảo điện ảnh đỉnh cao, cốt truyện đầy tính khoa học hấp dẫn, thông điệp đáng suy ngẫm về tình yêu và mối quan hệ của con người với Trái đất. Nhưng có lẽ ấn tượng mê hoặc nhất về bộ phim là hình ảnh hố đen (black-hole) và lỗ sâu (worm-hole) giữa vũ trụ mà đoàn làm phim đã mô phỏng - một kết quả tuyệt vời của sự cộng tác giữa khoa học và nghệ thuật.
Khác với mọi lần, năm nay, tin nhà văn Pháp Patrick Modiano được Viện Hàn lâm Thụy Điển chọn trao giải thưởng Nobel Văn học có phần làm cho báo chí, truyền thông ngoài nước Pháp ngỡ ngàng.
Tiến sĩ tâm thần học Brian L. Weiss kể về quá trình điều trị cho một bệnh nhân nhớ được tiền kiếp.
Sử gia kiêm nhà văn Italy Angelo Paratico vừa công bố một nghiên cứu mới gây sửng sốt, cho rằng mẹ danh họa Phục hưng Lenardo da Vinci (1452-1519) có thể là một nô lệ người Trung Quốc.
Theo nghiên cứu mới đây của nhà sử học, tiểu thuyết gia người Italy Angelo Paratico, mẹ của Leonardo da Vinci có thể là một nô lệ người Trung Quốc.