Lúc giải Nobel về văn học được trao tặng cho ông Iosif Brodsky, người đã sống ở Mỹ từ 15 năm vừa qua, báo chí phương Tây cho rằng như thế từ nay những tác phẩm của nhà thơ ấy sẽ không bao giờ được xuất bản ở nước Nga nữa. Thế nhưng chúng tôi được biết Tạp chí "Thế Giới Mới" sẽ xuất bản một vài tác phẩm của Iosif Brodsky trong một ngày gần đây. Thông tín viên Gennady Zhavoronkov đã phỏng vấn Oleg Chaukhautsev, trưởng bộ môn thơ của Tạp chí.
Nhà thơ Iosif Brodsky - Ảnh: internet
THÔNG TÍN VIÊN: Ý kiến ấn hành những bài thơ của Brodsky trên tạp chí "Thế Giới Mới" có từ lúc nào?
O. Ch: Nếu như trước mắt tôi có những bản in thử những tập thơ của Brodsky, thì điều đó cho thấy rằng việc xuất bản những tập thơ ấy không liên hệ gì với giải thưởng của Viện Hàn Lâm Thụy Điển cả. Đối với chúng tôi, cũng như đối với tất cả mọi người. Việc ấy vượt ra khỏi những gì chúng tôi mong đợi. Lúc gửi những tập thơ ấy đến nhà in chúng tôi chỉ có mong muốn là trình bày những khuynh hướng khác nhau của thơ ca Brodsky.
Theo tôi Brodsky là một phần của thơ ca hiện đại. Nhìn qua bản thảo của những nhà thơ trẻ, tôi có ý nghĩ rằng nhiều người đã chịu ảnh hưởng những sáng tác của ông. Chính điều này đã thai nghén cái tư tưởng cho trình bày "bản gốc" với độc giả.
THÔNG TÍN VIÊN: Theo tường thuật của báo chí, vào tháng tư năm 1987 ông đã được gặp nhà thơ ở Hội nghị Quốc tế về những vấn đề của Văn học thế giới tại Mỹ. Đó có phải là lời mời hợp tác đầu tiên không?
O. Ch: Vâng, đúng thế. Trong cuộc nói chuyện với tôi Iosif Brodsky đã bày tỏ sự mong muốn rằng những tập thơ của ông sẽ được Tạp chí "Thế Giới Mới" xuất bản. Không phải chỉ là những tập thơ được độc giả hâm mộ, trong một mức độ nào đó ở đất nước này, mà là những tác phẩm của cả 15 năm vừa qua.
THÔNG TÍN VIÊN: Cuộc đời của Brodsky thật là phức tạp. Sau khi rời Liên Xô, ông ta dạy đại học, làm thơ và viết văn xuôi. Thái độ của ông ta đối với những thay đổi đang diễn ra ở Liên Xô là như thế nào?
O. Ch: Tôi rất khó phát biểu về lập trường của ông ta. Theo cách nhìn của những nhà văn Mỹ, tôi biết được rằng nói chung người ta nghĩ là ông xứng đáng với sự phán xét về ông. Nhưng đến lúc được gặp riêng ông, tôi lại tin rằng ông đã theo đuổi một cách kiên trì sự phát triển của nền thơ ca của chúng ta, và ông vẫn xem nước Nga là quê hương của thơ ca ông, như trước đây vậy.
THÔNG TÍN VIÊN: Brodsky đã có thời từng là học trò của Anna Akhmatova. Hiện nay người ta có cảm thấy sợ ảnh hưởng này trong thơ ca ông không?
O. Ch: Thơ của ông rất phức tạp, nhưng có một sự hợp nhất có thể nhìn thấy được. Nó chứa đựng cả truyền thống văn học cổ điển Nga thế kỷ 20, nhưng tiếng dội của những nhà siêu hình học Anh quốc, và dấu ấn của thơ ca Mỹ. Tuy thế, ông là một nhà thơ có bản thể riêng biệt. Vần điệu rõ ràng, cùng lúc với sự suy nghĩ hai chiều. Sự cay đắng bi kịch của ông, một cái gì giống như "thế giới sầu thảm" của các nhà lãng mạn thế kỷ trước, là điều chúng ta - những con người cuối thế kỷ 20, có thể thông hiểu được. Đối với thế giới ngôn ngữ học, Iosif Brodsky ở một mức độ nào đó, giống Conrad và Nabokov.
Brosdky viết văn xuôi bằng tiếng Anh nhưng sáng tác thơ thì lại bằng tiếng Nga, và ông dùng bút mực.
THÔNG TÍN VIÊN: Một vài nhà báo có khuynh hướng xem giải Nobel trao cho nhà thơ là một hành động chính trị hơn là nhìn nhận giá trị văn học của ông. Thái độ của nhà thơ được giải đối với sự việc đó như thế nào?
O. Ch: Đến nay như tôi được biết, ông cho rằng giải thưởng sẽ củng cố thêm vị thế của thơ ca Nga ở phương Tây.
THÔNG TÍN VIÊN: Và thái độ của riêng ông (Oleg Chaukhautsev) đối với vấn đề này như thế nào?
O. Ch: Tôi rất lấy làm sung sướng vì một nhà thơ hiện đại Nga đã được giải. Đối với chức trách của tôi, thì như thế là có thêm gánh nặng. Văn phòng chúng tôi nhận được nhiều cú điện thoại do những độc giả Xô-viết và nước ngoài gọi đến, họ muốn biết rõ khi nào và những bài thơ nào sẽ được xuất bản. Tôi có thể nói rằng những tập thơ của Iosif Brodsky, như đã dự định, sẽ được xuất bản trong số tháng mười hai của tạp chí Thế Giới Mới. Tác giả đã đồng ý với bản tuyển lựa.
LÊ HÙNG VỌNG
(Dịch báo tin tức Matxcơva 12-87)
(SH30/04-88)
Trên hành trình vòng quanh nước Mỹ và ghi lại những bức ảnh cho cuốn sách mang tên “American Farmer” (tạm dịch: Nông dân Mỹ) của mình, Paul Mobley đã rất sốc khi biết rằng trong số những người làm việc trên các cánh đồng mà anh từng đi qua, có rất nhiều người đã trên 100 tuổi.
Mark Taimanov là trường hợp hiếm hoi trên thế giới khi cùng đạt tới đỉnh cao ở hai lĩnh vực là cờ vua và nhạc cổ điển.
TUỆ ĐAN
“Ngôn ngữ bị bão hòa và trở nên có sức sống thông qua thời gian”
(Jorge Luis Borges)
JEAN-PAUL SARTRE (Nhật Vương dịch)
Jean-Paul Sartre (1905 - 1980), nhà văn Pháp, là một trong số những gương mặt tiêu biểu của chủ nghĩa hiện sinh, thường được vinh danh là một trong số các triết gia hàng đầu của nền triết học Pháp thế kỷ XX.
TUỆ ĐAN
Nguồn mạch của tác phẩm tuôn ra từ sự cô đơn của nó, từ đó nó bắt đầu và tìm kiếm một tác lực cho sự khởi đầu ấy.
(Maurice Blanchot)
YẾN THANH
Thực thể Việt là một cấu trúc văn hóa động, trong đó nhiều yếu tố bản sắc chỉ được hình thành thông qua giao lưu với quốc tế, hấp thụ từ tinh hoa văn hóa nhân loại để biến “cái bên ngoài” trở thành “cái bên trong”.
LE VIEUX SIMON
Hồi ký
Trong thời gian bị lưu đày ở đảo Réunion (1916 - 1945) hoàng tử Vĩnh San (tức cựu hoàng Duy Tân) đã có nhiều hoạt động văn hóa và chính trị.
PHẠM TẤN XUÂN CAO
Chiều ngày 13/10/2016, Hội đồng Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã chính thức công bố giải Nobel Văn chương thuộc về nhạc sĩ, ca sĩ, nhà thơ người Mỹ Bob Dylan với thông cáo giải thưởng được trao vì những phát kiến của ông trong việc tìm kiếm những cách diễn đạt thi pháp mới lạ cho truyền thống âm nhạc Mỹ.
Hòn đảo Cuba bé nhỏ và nghèo nàn hiện là một trong những nơi sản xuất ra các vũ công trẻ xuất sắc nhất thế giới. Nhà hát Ballet Hoàng Gia và Ballet Quốc gia Anh, San Francisco Ballet và New York City ballet đều có những diễn viên múa chính người Cuba. Làm thế nào một quốc gia nghèo nàn bị cô lập với 11 triệu dân có thể làm được điều đó?
Chúng ta đều biết rằng các nhân vật nổi tiếng thế giới như Albert Einstein, Benjamin Franklin, Natalie Portman, Ellen DeGeneres, Gandhi, Paul McCartney, Charles Darwin và Betty White cùng chia sẻ một điểm chung với nhau - đó chính là họ đều là những người có chế độ ăn dựa trên thực vật. Và có bao giờ bạn có hỏi lý do vì sao không?
Sau nhiều thế kỷ, các bức tường từng bảo vệ các Hoàng đế Trung Quốc trong Tử Cấm Thành đã bắt đầu suy yếu, gạch bị long ra và bề mặt đã có nhiều vết nứt.
TAMARA MOTYLEVA
Nhờ Tạp chí Văn học Obozreniye đăng tải "Những tư tưởng không hợp thời" của Maxim Gorky, chúng ta đã có thể hiểu nội dung sự khác biệt giữa ông với Lênin và những người Bônsêvích trước và sau cách mạng tháng 10.
Cách đây 75 năm, ngày 7/11/1941, nhân kỷ niệm 24 năm Cách mạng Tháng Mười, nước Nga đã tổ chức một buổi diễu binh, bất chấp những khó khăn, phức tạp của thời chiến khi quân phátxít Ðức đang ở cửa ngõ Moskva.
TUỆ ĐAN
Thân xác hiện hữu để rồi đem lại sức nặng và hình dạng cho sự tồn tại của chúng ta.
O. P.
Judith Lorber, sinh năm 1931, là giáo sư hưu giảng các môn Xã hội học và Phụ nữ học tại Trung tâm Tốt nghiệp thuộc Đại học Thành phố New York và Học viện Brooklyn. Bà là nhà lí thuyết nền tảng của kiến thiết xã hội về giới tính và đóng một vai trò then chốt trong việc tạo dựng và chuyển hóa ngành giới tính học.
PHẠM HỮU THU
Trong gần một tháng được ở “xứ sở chuột túi”, tôi có dịp đi đó đi đây và tiếp xúc với nhiều người, chủ yếu là kiều bào ta ở vùng Cabramatta - nơi được mệnh danh là thủ phủ của người Việt ở Australia.
NGUYỄN THỊ TUYẾT
Từ những chuyến tàu cưỡng bức xuyên Đại Tây Dương, người da đen đặt chân lên đất Mỹ với một nhân vị mới: người nô lệ. Toni Morrison ý thức sâu sắc về những cướp đoạt ấy, toàn bộ tác phẩm của bà không chỉ là lịch sử của người da đen (hơn ba thế kỷ) với tất cả những vấn đề khởi đi từ hệ lụy của màu da, mà quan trọng hơn, là nỗ lực mở ra một phả hệ mới, phả hệ của lòng nhân; và trên nền tảng bảo bối là bản sắc văn hóa, lịch sử tổ tiên, mỗi cá nhân phải giải thoát nhân vị nô lệ trong chính bản thân mình.
Ngày 17 tháng Chín vừa qua, tại Trung Tâm Nghệ thuật và Nghiên cứu Bétonsalon, thuộc trường đại học Paris VII-Didérot, thuộc quận XIII, Paris đã tổ chức triển lãm và hội thảo bàn tròn về các nghệ sỹ đương đại viễn xứ với chủ đề “Anywhere But Here”, trong đó có vua Hàm Nghi của Việt Nam.
Nữ văn sĩ nổi tiếng Chilê, Isabel Allende (Isabên Agiênđê) trả lời phóng viên tạp chí Cuba International (1987) trong chuyến đi thăm Cuba của bà.
BỬU Ý
Nhìn học sinh ở Pháp, ta có cảm tưởng họ chơi và nghỉ nhiều hơn học.