LÊ HƯNG TIẾN
Tự thức
(Quý tặng nhà thơ Đinh Thị Như Thúy)
Minh họa: Nhím
Tôi để rơi vào khoảnh rỗng hờ trên cây thập tự những tháng ngày chưa tìm được ngã thể mình có chăng hay chớ một mật ngữ riêng ta. Sự vô hình làm tôi lận vào ai những cây chữ thập đã bị đánh tráo mình từ khi ngọn sóng thơ thổi bay khát vọng vào lông tơ sương phù phiếm. Ai đã một lần mặc nhiên vào sớm thần hồn thì thần hồn sớm muộn cũng sẽ lân la trong cái vốn sẵn mình tự thức. Tự thức đôi lúc thấy mình còn tư lự những giá trị ảo để mà hư hao thêm phần bí mật vốn đã có trong nó những cái vô nghĩa tồn tại. Ai cũng gặp phải như thế từ khi tư duy không của riêng nào còn ẩn náu nguy cơ sự tồn tại trở lại đối với thời cơ của người sáng tạo đã biết tự thức mình với môi trường không cần thiết. Chao ơi, biết khi nào sự vô nghĩa mọc đầy rễ trong phận người để thấy mình vẫn còn có nghĩa đúng ơ hờ mây qua. Phút chốc sự vô nghĩa reo ca bài cô đơn mọc ra nhiều cánh sóng, và ta có thể tự thức mỗi khi. Tự thức phải có duyên từ nó. Không ai được cất giấu nó trừ khi diễn từ đó do sự chuyển động của người sáng tạo nó mà nên. Khó lắm thay!
Tự thức do tôi mang lại, và tôi đã cất công tạo ra nó, điều đó không dễ đâu. Sự cất công là tôi hiện thực, nên duyên đã đến với tôi có lẽ tự khắc thôi. Bởi vậy, tự thức đó đã cho tôi gặp được nhiều người cũng do tự thức họ cất công thành hình. Thế thì tự thức tự bình phương hay tự lập phương mình là duyên của tổng số chung vô hình hợp thành. Sảng khoái nhỉ!
Những lần tự thức với nhà thơ nữ quyền luận Đinh Thị Như Thúy trên khắp hành trình sáng tạo khi phố đã chưa lên đèn. Và nay duyên mình lại ngẫm nhiên tự thức với nữ sĩ ở phố phó xẩm mặt Đà Nẵng, bỗng dưng sự chuyển động lại thêm một lần nữa ngã thể tự thức...
Cây chữ thập nở đóa
Bận vào chiếc áo trắng suy tư, và ta có lẽ tinh khôi lại mặt trời trên đồi vó ngựa của thuở 15 hay 16 gì đó mà trong mỗi ai nào đem tuổi mình rao bán khắp cánh đồng xuân thì đã chưa. Nắng lên cho hồng đôi má liếng la liếng lả đồng tiền mất giá ở thị trường thời nay đã xưa. Có gì đâu để vội vàng lên bàng bạc tóc mái làm những sợi lông tơ sương xuống muộn vào day ngày với đêm một lỗ thủng chọc trời không số má. Nỗi buồn giai điệu đi từng làn làn môi mỏng theo đường sóng lưng rồi ngang nhiên một vết gợn vào tim tím tím tim cả nốt trầm bổng hư phù của mây ngang. Đỏ lại màu sầm sậm hơn. Trong đó đặc quánh một góc nhìn không nghiêng cành xiên lá để loang loáng mặt nước trầy xước mắt chiều hoắm. Ai rồi nuối tiếc xa xôi. Thẳm xanh chỉ một lần thấy xưa cho người lọ mọ tìm họ và tên ký vào chiếc áo trắng còn trinh con gái. Miền thung không lũng vào nhau cho đời nở đóa. Đóa còn khuyết trắng mùa trăng không hương. Ta vội trồng người lên từng cây số chữ thập để mắt hút cái đã qua mùa mùa trổ đòng đòng những đường chân không mang dấu. Rồi ta cũng đã đi qua. Đi quá có thể. Ta là trắng. Trắng của chiếc áo em mặc rỗng trăng...
Vũ điệu Rondo
Những con chữ đời người lại bắt đầu một hành trình mới vào đêm. Vì chỉ có đêm là bạn đồng hành suốt đời của ta, cho ta suy tư, cho ta những con chữ nhọc nhằn, hằn hộc. Đêm sẽ chờ ta và nỗi nhớ cũng chờ ta. Ta sẽ mang tất cả ngươi vào khu bảo tồn đồng tiền tiếng nói, để các ngươi sẽ cùng triển lãm trước số phận của những con cón con cỏn con còn con cọn con con trong ý nghĩ của ta. Ta sẽ sống với các ngươi bằng cả tâm hồn và trí tuệ đấy...
Một sáng thật thanh tịnh, khí trời dường như do thần cảm phả vào phù hư, nên con người thấy vũ trụ gần hơn ở những con đường có nhiều ngả rẽ mới trong lòng kẽ tay... có thể do đêm đổ nhiều bóng tối vào nghĩ suy nên ban mai tươi rói những con chữ. Chúng đang nhảy múa theo vũ điệu Ron-do mặt trời và mặt người, nhưng không có mặt nạ nào đâu đây nhé...
Một sáng bỗng nhớ ai đó trong sâu thẳm. Sâu thẳm không đáy. Vì đêm đã lấy đáy chưng cất hết ánh trăng và cả hằng hà sa số nhớ nhớ quên quên. Nhìn lại bức ảnh đã xa so với khoảnh khắc hôm nào, lòng rất nhớ mọi người. Nhớ quay quắt. Nhớ những ánh nhìn đăm chiêu, nhớ những lời nói bỏ nhỏ, nhớ những cử chỉ hờ, nhớ những nụ cười duyên, nhớ những khoảnh khắc lấm chấm nhiều hoa thị... nhớ ơi là Nhớ!
Hồn chữ
Nhiều lúc ngẫm nghĩ lại cuộc đời, những đường chỉ tay hình như có nhiều ngả rẽ khác trong vô thức, mà vô thức sẽ phải trải qua hằng đêm tinh lọc để hình thành nhiều cái vô nghĩa tích tụ trong khoảnh rỗng con người làm nên bản thể nó thì phải... Lạ, nhiều lúc mình cũng chẳng hiểu được trong lời nói của mình lại xuất hiện những ngữ nghĩa không định hình được chúng. Chúng cứ bay nhảy, múa máy trước lòng tị hiềm của mình. Mình đã nói rằng, khi nào đó ta rơi vào khủng hoảng cô đơn, thì mi có thể cho ta những con chữ có nhiều nghĩa lạ hóa, để ta có thể xua đi cuộc người vào lúc khác. Nhưng chúng vẫn lì lợm, bịp bợm trong suy tư hoang hóa của mình, để làm nên những cái vô nghĩa trong mỗi bài thơ. Lạ thật, những bài thơ mang mỗi linh hồn con chữ cứ loay hoay và bay bay bay... Biết khi nào những con chữ này đầu thai vào một kiếp khác đúng nghĩa tên của chúng, như thế, mình có thể trước khi yên vị...
Và tôi đã trở thành tội đồ của con chữ
Giấc ngủ chưa đủ làm mặt trăng tròn 16 nên cuộc người cứ hoai hoải những gánh phận đã rằm ưu tư. Cái cũ tôi đã bỏ vào hủ trang điểm khi mỗi ban sương thức dậy chưa hồng. Phải cần chêm chêm tí lửa để chờ vận thời của gió làm tư duy động hướng nơi hong hốc. Ai một cõi nhớ khong khỏng cho mây khói hun hút lam không chiều. Rồi có một ngày chưa nọ, đam mê bị lũ ký ức chôn sống tôi bằng đáy sông hai mặt, và có lẽ lũy xanh là kiếm trong hồn ai một lằn ranh chưa định được cơ phận. Kiếp lầm lậm này cứ lầm lậm khác trong từng khoảnh khắc chuỗi chuỗi hạt hạt vo viên phù hư và cả thần cảm…
Một ngày mới chưa trọn vẹn được ngày mới trên vầng trán hờ của không gian tưởng. Bận rộn đã trà trộn vào mớ hổ lốn trên bàn tròn con chữ. Bày biện giữa ánh sáng, tôi gấp từng con chữ ăn cho đủ ấm cái bụng hờ, nhưng khổ một nỗi là cái bụng lại trương ra nhiều ngữ nghĩa trước số phận đa chiều nên con chữ đánh bóng tôi thành tội đồ. Và tôi đã ngẫm nhiên trở thành tội đồ của con chữ...
(SHSDB23/12-2016)
NGUYỄN VIỆT HÀVọng đi vào núi. Tại sao phải đi vào núi thì Vọng mong manh biết, còn sẽ đi vào núi như thế nào thì anh không biết. Nắng của chiều ngần ngừ trên một đường mòn và đường mòn heo hút cỏ dại đến đây thì chia hai.
HÀ KHÁNH LINHGiáo sư tiến sĩ Hoàng Lập Xuân thường nói với các sinh viên của mình thuở còn ấu thơ bà tin những chuyện cổ tích là có thật, từ đó bà đã sống và hành động theo tinh thần cổ tích. Khi đã thành danh, bà thường ngẫm nghĩ đối chiếu mình với các nhân vật trong cổ tích. Nhiều người lấy làm ngạc nhiên khi thấy chuyện cổ tích đã đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách của một con người như giáo sư tiến sĩ Hoàng Lập Xuân. Càng ngạc nhiên hơn, khi biết rằng những chuyện cổ tích bà được nghe kể khi còn nhỏ không phải do ông bà nội ngoại, không phải do cha mẹ...
HƯỚNG DƯƠNGTết đã gần đến rồi. Những ngày này mọi người chỉ nghĩ đến một việc là chơi gì trong ngày Tết? Trước đây, cuộc sống thiếu thốn thì Tết là dịp để ăn uống cho no say đầy đủ - Vậy mới gọi là ăn Tết. Còn giờ, mọi sự dinh dưỡng thừa mứa, đàn ông bụng phệ nhan nhản, đàn bà đi hút mỡ thường kỳ, bệnh béo phì của trẻ em gia tăng. Ăn uống là kẻ thù của con người. Vậy nên, Tết không còn là ăn Tết nữa mà là vui Tết, chơi tết.
PHẠM ĐÌNH TRỌNGChưa bao giờ Ngay có ý nghĩ rời Hà Nội đến sống ở vùng đất khác thế mà anh đã đột ngột đưa cái gia đình bé nhỏ không còn nguyên vẹn của anh đi vào thành phố phía Nam cách Hà Nội ngót hai ngàn cây số. Anh đi như chạy trốn để rồi càng ngày anh càng nhớ quay quắt nơi anh đã để lại cả một thời tuổi trẻ đẹp đẽ.
THU NGUYỆTTrắng và trắng. Muột thơm và tinh khiết. Mặt đất dường như đỏ và mịn hơn khi được trải mình ra đón nhận sự nương tựa dịu dàng của những cánh hoa sứ ấy. Tôi khẽ khàng nhặt một bông sứ nhỏ, không đưa lên mũi ngửi như thói thường mà trang trọng áp vào tai. Trong làn hương tràn ngập, tôi nghe vẳng tiếng chuông ngân đẫm mát. Ai đó ơi, hãy một lần thử xem, nhặt một bông sứ nhỏ sân chùa, nhè nhẹ áp vào tai, sẽ nghe thấy những âm thanh và làn hương kỳ diệu! Cái cảm giác lạ lùng mà tôi đoán chắc rằng ai đó sẽ bất ngờ thấy mình khác hẳn đi.
PHẠM THỊ ANH NGAVới tôi mạ không có công ơn mang nặng đẻ đau, nhưng mạ đã thực sự ban cho tôi sự sống: sau khi lần lượt sinh bốn người con gái đầu lòng, lần thứ năm chín tháng cưu mang và "vượt cạn mồ côi một mình" mạ đã sinh ra anh, người sau này sẽ là "một nửa" của đời tôi.
PHẠM THỊ XUÂNTừ ngày Hoạt được đề bạt lên phó giám đốc, Mùi bắt đầu tiến hành một cuộc cách mạng trong gia đình. Nhìn vào đâu, vào cái gì, Mùi cũng chưa thấy nó xứng đáng với địa vị mới của chồng. Ngôi nhà ba gian vừa xây cách đây không lâu, bây giờ nó đã trở nên lạc hậu trong mắt Mùi. Mùi nghĩ, giá như hồi ấy mà làm theo kiểu nhà hộp thì bây giờ có phải đã lên thêm được một tầng như một số người quanh đây không.
HƯƠNG LANTuấn nhìn đồng hồ, rồi lại đi lui, đi tới không biết là lần thứ bao nhiêu trong buổi sáng này trên hành lang của Tòa án nhân dân Thành phố. Vẫn còn 5 phút nữa mới đến giờ, nhưng Tuấn có cảm giác giận Hương, có lẽ cô ta không đến, cô ta muốn gây khó dễ cho mình... Tuấn thầm nghĩ và lòng anh hiện lên một chút đay nghiến với người phụ nữ đang còn là vợ anh trong vài tiếng đồng hồ nữa.
BÙI MINH QUỐCNgày hôm ấy là một ngày không có gì đặc biệt trong cuộc sống cực nhọc, buồn tẻ của giáo sư Lê Khương- một ông già ngót sáu mươi tuổi mà vẫn sống độc thân. Nhưng rồi có một sự đặc biệt đến với ông vào lúc gần nửa đêm. Sau khi rà sửa lại lần thứ ba mấy chục trang cuối tập bản thảo một công trình mới nhất của mình, giáo sư đặt lưng xuống giường ngủ thiếp đi. Và, như thường lệ, ông bắt đầu thấy chiêm bao.
DƯƠNG THÀNH VŨBuổi sớm maiSông thức dậyMột mìnhTrôi mải miết (René Char)
ĐOÀN BÍCH HỒNGBà lão ngồi bất động nơi cây cầu giơ một khúc gỗ khẳng khiu đỡ lấy sàn nhà. Trong lúc liếc nhìn bóng mình lao chao trong cái màu xanh rêu đùng đục của dòng sông đang gắng gỏi vài mét nước cuối cùng trước khi nhập vào lòng biển, bà cố ghi nhận cái thời khắc quan trọng mà bà cảm thấy nó đang đến gần.
NHƯ BÌNH1. Đực và cái. Một đứa con trai đứng bên một đứa con gái là giống đực đặt bên giống cái. Còn nhỏ chúng là những đứa trẻ, không ngại ngùng bởi vấn đề giới tính. Trưởng thành, hai giống bên nhau tạo sức hút và nảy sinh cái gọi là tình yêu. Các cụ ta xưa rất hiểu quy luật giới tính này. Chả thế mà cứ nhốt hai giống vào một phòng là thành vợ chồng.Bố mẹ tôi cũng là một cặp như thế.
NGUYỄN VĂN ĐỆThuần ra bến thuyền vào lúc thuỷ triều đang lên. Lúc này là nửa đêm. Trăng hạ tuần trong như con cá mòi tháng bảy nhảy hất lên từ mặt biển treo mình giữa nền trời xanh ngát. Gió tây se lạnh, gió thổi từ đất liền ra giộng rừng phi lao reo lên cùng với tiếng vi vu, vi vút, gió thổi vào ngọn sóng làm hắt lên những tia sáng.
NGUYỄN THANH MỪNGĐã bát tuần, ông vẫn chưa nghĩ đến cái già. Đó là ông nói vậy, bô lô ba la trước bàn dân thiên hạ, trong đó tất nhiên không thiếu cả bạn bè, nhất là những người đáng tuổi con cháu nhưng được ông tôn vinh là thần tượng của quốc gia, thậm chí quốc tế nữa.
NHẤT LÂM Truyện ngụ ngôn hiện đạiTrong đàn chó săn của ông Mỗ thì Fóc vào loại anh cả đỏ. Ngoài chân cao, mũi thính, mình dài, chạy như tên bắn... nói chung những gì cần cho một con chó săn đích thực thì Fóc có cả.
NGUYỄN TRƯỜNG Nơi hầm tối là nơi sáng nhất (Thơ Dương Hương Ly)
TRẦN THUỲ MAINăm nay mùa đông lạnh hơn hẳn mọi năm. Gió cao nguyên cứ tràn qua, tràn qua từng đợt, những bông quỳ chấp chới vàng như sóng. Quỳnh bảo tôi: Gió ở đây một đi không trở lại, khác ở Huế. Gió từ sông Hương thổi lên là gió rất đa mang, thổi tà áo bay dùng dằng, như trong câu hát ngày xưa "Gió bay từ muôn phía...".
HẢI THITôi lớn lên ở một ngôi nhà nhỏ ven sông. Con sông nhỏ chảy qua một vùng quê hẻo lánh. Nhà tôi và nhà Khan đối diện nhau trên dòng trôi quê mùa ấy, chỉ có điều nhà tôi thì quay mặt ra sông, còn nhà Khan thì quay lưng ra sông, chính vì thế mà thuở nhỏ, mỗi lần tắm sông cười đùa ầm ỉ, tôi hay bị ba tôi rầy la nhiều hơn, vì ba tôi chỉ cần ngồi trên nhà đưa mắt là thấy ngay tôi đang trèo lên những bè lục bình để làm công chúa, còn ba Khan thì chỉ trông thấy Khan ném bùn đất vào cô công chúa kỳ khôi mỗi khi ông có việc phải ra đằng sau bếp.
NGUYỄN VIỆT HÀThư viện, nơi mà tôi sẽ tả kỹ, là một nơi tôi đã nhớ và bị nhớ rất lâu. Không phải ở đó tôi đã lần đầu yêu và lần đầu hôn. Tôi nhớ nó vì có một truyện kỳ dị, cái truyện đó rồi sẽ đẩy tôi suýt nữa trở thành một thứ bải hoải rẻ rách.
XUÂN ĐÀITôi làm đơn xin thôi việc, dù biết làm như vậy là phá vỡ hợp đồng đã ký kết với công ty. Tôi phải bồi hoàn. Là nhân viên kiểm toán, tôi không thể tiếp tục làm theo sự chỉ đạo của sếp, cộng tác với doanh nghiệp, đồng lõa với doanh nghiệp, sáng tác ra những con số ma để đối phó với thanh tra. Có tờ báo đã giễu cợt việc làm này là quân trộm cắp cộng tác với quân siêu trộm cắp, có lẽ nhà nước nên lập thêm công ty kiểm toán của kiểm toán.