Để văn hóa thấm sâu vào tâm lý quốc dân
Chúng ta đã nói quá nhiều về sự xuống cấp đạo đức cá nhân và xã hội mà chưa chỉ ra được căn nguyên sâu xa của nó là gì, nằm ở đâu và phải làm gì, tháo gỡ như thế nào… Sức mạnh đến từ nhiều thiết chế xã hội, trong đó có báo chí với vị thế và tầm ảnh hưởng rộng lớn.
Báo chí không chỉ phản ánh mà cần tạo chuyển biến nhận thức của cộng đồng - Nguồn: ITN
“Mưa dầm thấm lâu”
Những năm qua, nhiều bộ, ngành, địa phương đã xây dựng, ban hành các bộ quy tắc về văn hóa ứng xử ở nơi công cộng, trong gia đình, tại công sở. Tuy nhiên, việc thực hiện những quy tắc ứng xử văn hóa hạn chế; vẫn còn những vi phạm gây bức xúc dư luận, bạo lực gia đình, học đường, ứng xử thiếu văn minh, văn hóa, vô cảm... Chính vì vậy, một trong những hoạt động thu hút sự quan tâm trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc 2019 là hội thảo “Vai trò của báo chí trong truyền thông về chuẩn mực văn hóa ứng xử” do Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp tổ chức. Nhiều ý kiến tại hội thảo khẳng định: Để khắc phục thực trạng hiện nay cần có những giải pháp kịp thời, thường xuyên, lâu dài, trong đó truyền thông trên báo chí đặc biệt quan trọng.
Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi nhận định, những năm gần đây, tình trạng văn hóa xuống cấp, trong đó có văn hóa ứng xử trong cộng đồng, xã hội nhiều khi đến mức báo động, đã được báo chí thông tin kịp thời, phân tích, cảnh báo thiết thực. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn chỉ ra tình trạng cơ quan báo chí, nhà báo thiếu quan tâm đến chuẩn mực văn hóa ứng xử, văn hóa ứng xử, thiếu gương mẫu trong ứng xử văn hóa, thậm chí vi phạm quy tắc, quy định về văn hóa ứng xử… Trong xây dựng văn hóa ứng xử, báo chí nhiều khi chưa có cách tiếp cận tác động hợp lý, hiệu quả trong việc điều chỉnh nhận thức, hành vi của cộng đồng.
Việc tung hô thái quá một sự việc khiến giới trẻ có những ham mê lệch lạc, nhân danh báo chí cổ xúy các hành vi về lâu dài gây tổn hại đến xã hội, vi phạm văn hóa tín ngưỡng do dùng từ “vô tội vạ”... không khó bắt gặp trên báo chí, nhất là báo mạng điện tử. Nêu hàng loạt tác động “xấu” đó, Đại tá Nguyễn Văn Hải - Báo Quân đội Nhân dân cho rằng, muốn truyền thông về văn hóa ứng xử, trước hết mỗi nhà báo, cơ quan báo chí phải là một chuẩn mực văn hóa ứng xử. Nghĩa là, báo chí làm sao phải kiến tạo môi trường thông tin lành mạnh.
Đồng tình với quan điểm này, nhà báo Trần Thị Thanh Thùy, Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội nêu thêm: Xây dựng chuẩn mực văn hóa ứng xử là việc “mưa dầm thấm lâu”, không thể ngắt quãng theo kỳ cuộc. Có như vậy, mới giúp những quy tắc ứng xử ăn sâu, bám rễ chặt chẽ trong đời sống nhân dân.
Bắt đầu từ “cái dễ thấy”
Nghiên cứu chỉ ra rằng, nhiều biểu hiện, hành vi thiếu văn hóa có chiều hướng lan rộng nhưng không phải bản chất của dân tộc Việt Nam mà do quá trình chuyển đổi sang kinh tế thị trường, trước sức ép lớn phát triển kinh tế, văn hóa không được chú ý đúng mức. Đó cũng là “căn bệnh” chung của các nền kinh tế mới phát triển. Bởi vậy, xây dựng văn hóa ứng xử là việc làm của cả hệ thống, không phải của riêng báo chí, nhưng báo chí với vị thế và tầm ảnh hưởng rộng lớn, sẽ đóng vai trò nòng cốt. Vai trò ấy thể hiện ở các chuyên mục, bài viết về hành vi ứng xử văn hóa, nhằm vào thứ thiết thực, cụ thể; thể hiện ở sự kết hợp, tham gia của các nhà văn hóa, nhà khoa học, để phân tích, nghiên cứu, truyền thông một cách dễ hiểu, có sức thuyết phục…
Văn hóa là lĩnh vực ai cũng biết, cũng nói được, nhưng làm được và làm tốt rất khó. Chúng ta trách nhiều báo không chuẩn mực, chúng ta nhắc nhà báo phải làm sao xây dựng chuẩn mực văn hóa cho cộng đồng… nhưng thế nào là chuẩn mực văn hóa? Xưa là tam cương - ngũ thường, là công - dung - ngôn - hạnh cụ thể nhưng đã có phần lạc hậu. Đặt vấn đề này, TS Nguyễn Viết Chức, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, TN, TN và NĐ cho rằng, trước khi truyền thông về chuẩn mực văn hóa ứng xử, cần làm rõ và đưa ra được những nội dung cụ thể, những chuẩn mực cụ thể để từ đó cộng đồng, cá nhân đối chiếu, điều chỉnh.
Thực tế, những quy định về chuẩn mực văn hóa ứng xử đã được thể hiện qua các văn bản, nghị quyết, quy định pháp luật… nhưng còn nhiều nội dung khác, không cần văn bản mà ai cũng biết là hạn chế trong ứng xử của người Việt Nam. Chẳng hạn tình trạng chen lấn, lãng phí, không có ý thức giữ gìn vệ sinh công cộng, ồn ào, trễ giờ… Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, trước những điều “dễ thấy” như vậy, báo chí có vai trò không những phản ánh mà cần tạo sự chuyển biến nhận thức của cộng đồng. Như Bác Hồ từng nói, phải làm cho văn hóa thấm sâu vào tâm lý quốc dân, đẩy lùi tâm lý lười biếng, tham nhũng, hủ hóa, xa xỉ... Làm được như thế, phát triển đất nước mới thực sự bền vững, người Việt Nam hôm nay mới thực sự xứng đáng với di sản văn hóa mà tổ tiên để lại.
Theo Thái Minh - ĐBND
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Thời gian qua, vấn đề dạy chữ Hán (tức mảng từ Việt Hán) trong nhà trường được báo chí đề cập nhiều lần và dư luận quan tâm.
-
Khi nhắc đến tranh chép hay công việc chép tranh, nhiều ý kiến khắt khe cho rằng, chính những bức tranh chép đã làm lũng đoạn thị trường hội họa và ảnh hưởng xấu đến nền mỹ thuật nước nhà.
-
Nhờ facebook, tôi mới biết ngày hôm qua là Ngày Hạnh phúc. Chợt bần thần nhớ lại những kỷ niệm về hạnh phúc, vào cái thời ở ta chưa có ngày nào được gọi là Ngày Hạnh phúc...
-
Chúng ta không im lặng, chúng ta phải lên tiếng trước những điều tồi tệ, vô nhân đạo, nhất là khi chúng liên quan đến những đứa trẻ ngây thơ chưa đủ nhận thức để tự bảo vệ mình. Nhưng...
-
Mạng xã hội đang ngày càng phổ biến trong đời sống và không chỉ là kênh kết nối chia sẻ, giao lưu giữa các cá nhân. Trên thực tế, mạng xã hội đang có những tác động lớn đến hoạt động kinh doanh của các tổ chức, doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.
-
Sức hút của “lễ hội hoa hồng” đang diễn ra ở Hà Nội có lẽ không ảnh hưởng đến những người làm văn nghệ. Họ đang quan tâm tới những thông tin xung quanh việc xét giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Hình như chưa đợt xét giải thưởng nào lại náo động như lần này.
-
Đó là những trăn trở của Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong tại buổi làm việc với Sở Văn hóa Thể thao, Sở Du lịch cùng giám đốc các bảo tàng trên địa bàn TP hôm 2.3.
-
Nhiều bức tường xám xịt, loang lổ nắng mưa trên các con hẻm, con đường Sài Gòn đang được các “họa sĩ đường phố” khoác lên những sắc màu mới.
-
Trong dịp tết vừa qua, tại TPHCM, sàn diễn cải lương khá heo hút. Ngoại trừ chương trình nghệ thuật Ba thế hệ về lại cội nguồn do NSƯT Kim Tử Long đứng ra thực hiện, có bán vé tại rạp Công Nhân vào ngày 6-2, cùng với vài buổi diễn của các nghệ sĩ Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang ở cơ sở thì không còn nơi nào tổ chức.
-
Nhiều tác giả cám cảnh người đọc đìu hiu ở các khu trưng bày tác phẩm trong Ngày thơ Việt Nam lần thứ 15 tại TP HCM.
-
GS Đỗ Quang Hưng, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Tôn giáo - UBTƯMTTQ Việt Nam và TS Trần Hữu Sơn - Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam đều cho rằng: "Lễ hội không có tội mà một bộ phận con người đã lợi dụng và làm hỏng nó đến mức này như một căn bệnh trầm kha khó chữa đã 15 năm nay".
-
Nhiều người trẻ cả tin, mê tín “cúng” tiền cho thầy bói để rồi lo âu, thấp thỏm...
-
VĨNH AN
Trong bài viết trên báo Nhân dân số 2082, ngày 28/11/1959, ký tên Trần Lực, Bác Hồ đã phát động “Tết trồng cây”: “Chúng tôi đề nghị tổ chức một ngày “Tết trồng cây”. Việc này ít tốn kém mà lợi ích rất nhiều”. -
Văn Miếu - Quốc Tử Giám những ngày này gây sốt bởi di tích rêu phong được thay bằng màu xám trắng mới tinh. Mặc lời trấn an của những người có trách nhiệm, công chúng vẫn có quyền đặt câu hỏi.
-
“Tại sao trong lựa chọn giữa bảo tồn và phát triển đô thị thì phần thua thiệt thường rơi về phía bảo tồn?”, TS khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu đặt câu hỏi trong Hội thảo quốc tế Việt Nam học ngày 15 - 16.12 tại Hà Nội.
-
Thiết chế văn hóa đang hàng ngày, hàng giờ đồng hành với đời sống nhân dân và là một phần không thể thiếu của xã hội. Có thể kể đến một số thiết chế văn hóa phổ biến ở đô thị nước ta như bảo tàng, thư viện, nhà hát, rạp chiếu phim…
-
Sự biến mất của Hanoi Cinémathèque, một địa chỉ xem phim nghệ thuật đã có lịch sử gần 15 năm giữa lòng thành phố, đặt ra câu hỏi về sự thân thiện và nhạy cảm với văn hóa của các chính sách phát triển đô thị.
-
Xin đổi kiếp này được viết bởi một "nhà văn" còn ngồi trên ghế trường trung học, ở tuổi 14 còn bao mơ mộng, mấy ai vướng bận chuyện nhân tình thế thái.
-
Tôi là người chưa làm thầy ai suốt cuộc đời gần bát tuần của mình, vậy mà mấy năm qua gần đến ngày 20-11 tôi đều được nhận quà!
.png)
.png)
