Đánh thức tiềm năng văn hóa

09:24 10/07/2019

Văn hóa luôn được coi là giá trị cốt lõi để phát triển sản phẩm du lịch trên khắp các vùng miền Việt Nam. Tuy nhiên, phát triển du lịch sáng tạo sẽ phát huy tối đa những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, cung cấp những hoạt động đa dạng cho khách du lịch, tăng tính độc đáo, hấp dẫn của điểm đến.

Du lịch sáng tạo dựa trên đặc trưng văn hóa mỗi vùng miền - Nguồn: ITN

Phát huy “quyền lực mềm”

Chia sẻ tại hội thảo “Văn hóa với phát triển và quảng bá du lịch” mới đây, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu, Phát triển du lịch Đỗ Thị Thanh Hoa cho rằng: Văn hóa chính là “quyền lực mềm” của quốc gia và du lịch đóng vai trò quan trọng để đẩy mạnh, phát huy quyền lực ấy hữu hiệu nhất. Văn hóa là nguồn tài nguyên quan trọng để phát triển và quảng bá du lịch, đồng thời du lịch phát triển cũng thúc đẩy bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa.

Với Việt Nam, văn hóa là thế mạnh, là cơ sở, môi trường, tạo tiền đề cho sự phát triển du lịch. Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, nước ta có một kho tàng văn hóa vô cùng quý báu, có giá trị cho phát triển du lịch. Đến nay, Việt Nam đã có 24 di sản vật thể, phi vật thể và di sản thiên nhiên được UNESCO ghi danh. Bên cạnh đó, Việt Nam còn có hơn 3.000 di sản cấp quốc gia, 7.500 di tích cấp tỉnh, cùng với hệ thống lễ hội, di sản văn hóa - nghệ thuật, văn nghệ dân gian, ngành nghề truyền thống, sự đa dạng về ẩm thực của các vùng miền, dân tộc... tạo nên sự hấp dẫn cho chuyến đi của khách du lịch. Trong các chiến lược phát triển du lịch, phát triển sản phẩm và thương hiệu du lịch Việt Nam đều nhấn mạnh tới du lịch văn hóa gắn với di sản, lễ hội, tham quan tìm hiểu văn hóa lối sống của địa phương, phát triển du lịch làng nghề, du lịch cộng đồng...

Theo cuộc khảo sát tìm hiểu về nhu cầu của khách quốc tế đến Việt Nam của Tổng cục Du lịch, giá trị di sản văn hóa được đánh giá cao, chỉ sau du lịch nghỉ dưỡng biển. Bên cạnh đó, vai trò của văn hóa ngày càng gia tăng khi du lịch đang chuyển dần sang “thế hệ thứ 3” (theo cách gọi của UNESCO, là du lịch sáng tạo - loại hình có nhiều hoạt động tương tác với văn hóa bản địa, những hoạt động mang tính giáo dục, cảm xúc với điểm đến, với văn hóa và con người tại đó), để phân biệt với du lịch thế hệ 1 (du lịch biển, nghỉ ngơi và thư giãn) và thế hệ 2 (du lịch văn hóa, tour du lịch tới các di tích văn hóa, bảo tàng).

Có thể thấy, du lịch sáng tạo là một loại hình của du lịch văn hóa, nhưng khác với du lịch văn hóa, khách du lịch không chỉ dừng lại ở những hoạt động chiêm ngưỡng, tham quan, ngắm nhìn, mà còn trực tiếp tham gia, hòa nhịp vào cuộc sống nơi đến, trải nghiệm với vai trò như là một thành viên của vùng đất - họ không chỉ là người thụ hưởng, mà đồng sản xuất sản phẩm du lịch trong quá trình trải nghiệm. Hình thức du lịch này nhấn mạnh sự kết nối, tương tác giữa khách du lịch và văn hóa, giúp họ học hỏi những kinh nghiệm sống mới mẻ, tiếp cận tri thức độc đáo của cư dân bản địa. Giá trị cốt lõi, tính đặc trưng của văn hóa mỗi vùng đất được đề cao sẽ là yếu tố quan trọng tạo nên sự khác biệt, thú vị của điểm đến.

Lấy tính nguyên bản làm nguồn lực sáng tạo

Dựa trên các đặc trưng của du lịch sáng tạo, có thể thấy, những năm gần đây, tại Việt Nam đã xuất hiện các sản phẩm có ý tưởng khác biệt, tạo ấn tượng, cảm xúc cho du khách trải nghiệm và mang lại giá trị gia tăng cao cho ngành du lịch như một số điểm du lịch homestay ở Tây Bắc, Hội An, Tây Nam Bộ... Dù được du khách đánh giá cao, nhưng các mô hình này mới chỉ là những điểm sáng nhỏ, bởi tính tự phát, dừng lại ở ít tour được thiết kế dành cho khách phương Tây đến Việt Nam. Trong khi đó, chủ yếu khách vẫn sử dụng các sản phẩm du lịch truyền thống, dựa trên tài nguyên văn hóa và thiên nhiên sẵn có.

Nhiều người trong ngành nhận định, du lịch sáng tạo chưa được định hình rõ nét, nước ta đang rất thiếu sản phẩm độc đáo, phù hợp với nhu cầu của khách du lịch. Ngay cả ở các trung tâm du lịch lớn của đất nước, cũng “bí” sản phẩm để giữ chân khách. Tính đơn điệu, na ná nhau về sản phẩm du lịch ở những địa phương trong cùng vùng miền là thực trạng đã tồn tại nhiều năm qua, và được coi là “nút thắt” khó gỡ trên con đường phát triển của du lịch Việt Nam.

Phát triển du lịch sáng tạo có thể là một hướng giải quyết những tồn tại hiện nay, giúp du lịch Việt Nam phát triển bằng cách tối đa hóa những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể trong phát triển du lịch, đa dạng sản phẩm du lịch mang tính khác biệt, riêng có, khó lặp lại, gia tăng trải nghiệm cho du khách. Theo các chuyên gia, cơ quan quản lý nhà nước cần có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho đầu tư vào các sản phẩm sáng tạo; cộng với gia tăng vai trò kết nối của doanh nghiệp lữ hành, và sự chung tay của truyền thông, cộng đồng để phát huy các giá trị của sản phẩm du lịch. Đặc biệt, ngành du lịch cần tập trung nghiên cứu, nắm bắt nhu cầu thị trường, dựa trên tài nguyên sẵn có để thiết kế các sản phẩm du lịch đủ sức hút. Bởi chắc chắn, nếu khai thác hiệu quả, bản sắc văn hóa của 54 dân tộc sẽ là nguồn tài nguyên dồi dào cho du lịch sáng tạo Việt Nam.

Những năm qua, tốc độ phát triển du lịch cao đã tạo ra những hệ lụy nhất định, làm biến đổi của phong tục truyền thống, tác động tiêu cực đến di sản... TS. Đỗ Thị Thanh Hoa góp ý, khi phát triển du lịch sáng tạo, cần có các giải pháp để vừa bảo tồn, vừa phát huy được giá trị văn hóa trong du lịch, đồng thời bảo vệ môi trường, tài nguyên thiên nhiên. Sáng tạo nhưng vẫn phải giữ được tính nguyên bản của điểm đến để phát triển bền vững.

Theo Ngọc Phương - ĐBND
 
 
Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Trong bối cảnh giãn cách xã hội, nghệ sĩ và công chúng cùng ở nhà chung tay phòng, chống dịch bệnh, sân khấu cũng đóng cửa, tắt đèn. Tuy vậy, trên nền tảng trực tuyến, các nghệ sĩ Nhà hát Chèo Việt Nam vẫn “cháy hết mình” qua các chương trình biểu diễn, giao lưu với khán giả, đưa chèo đến gần người yêu nghệ thuật truyền thống.

  • Từ những câu chuyện cảm động hoặc những hình ảnh “đắt giá” nhiều họa sĩ chuyên nghiệp và không chuyên đã có những sáng tác tranh minh họa, ký họa theo phong cách lạc quan, lan tỏa những thông điệp tích cực về phòng, chống Covid-19.

  • Cùng với các loại nhu yếu phẩm, thời gian qua, nhiều tổ chức và đơn vị xuất bản đã chung tay đưa sách vào các khu cách ly và phong tỏa do dịch bệnh trên địa bàn TPHCM. Trong những ngày phải thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động đưa sách đến tay bạn đọc thật có ý nghĩa.

  • Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, các phần mềm dịch thuật miễn phí và có phí ra đời ngày càng nhiều, hỗ trợ tích cực cho quá trình chuyển ngữ. Tuy nhiên, vai trò của dịch giả vẫn không thể thay thế, đặc biệt trong lĩnh vực xuất bản.

  • Thời gian qua trên các trang mạng xã hội dấy lên những cuộc chiến livestream, có kênh thu hút hàng trăm ngàn người xem, cả trong và ngoài nước.

  • Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 đã đề cập mức hỗ trợ dành cho diễn viên, nghệ sĩ hưởng lương hạng bốn trong các đơn vị nghệ thuật công lập. Đây được xem là bước đi thiết thực, ý nghĩa, góp phần kịp thời chia sẻ khó khăn cho đội ngũ nhân lực trẻ ở các loại hình nghệ thuật biểu diễn.

  • Những hình ảnh trống vắng, im ắng của một thành phố vốn sôi động, náo nhiệt trước đây được nhiều nhiếp ảnh gia, những người chụp ảnh chuyên và không chuyên ghi lại. Rất nhiều bức ảnh đẹp về con người thành phố nghĩa tình, sẵn sàng nhường cơm sẻ áo khi dịch bệnh bùng phát gợi cho người xem nhiều xúc cảm…

  • Bằng những cách khác nhau, các nhà văn của thành phố đã và đang chung tay tham gia phòng chống dịch Covid-19. Từ trực tiếp tham gia công tác thiện nguyện cho đến tìm kiếm chất liệu để có những tác phẩm gắn liền với đời sống người dân trong những ngày này.

  • Trong thời điểm giãn cách xã hội do dịch bệnh, các buổi trò chuyện, giao lưu, giới thiệu sách trực tiếp đều tạm hoãn, tuy nhiên, nhiều hoạt động vẫn được tổ chức theo các hình thức khác nhau nhằm kết nối với độc giả qua những trang sách, góp thêm niềm vui đọc.

  • Khi khán giả chưa thể đến rạp, sân khấu chưa thể sáng đèn, việc xây dựng và triển khai mô hình “nhà hát truyền hình” được xem là hướng đi phù hợp để không làm đứt đoạn dòng chảy biểu diễn nghệ thuật trong đại dịch. Ðồng thời, giữ lửa đam mê nơi nghệ sĩ và mang đến nhiều cơ hội giúp công chúng được thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật chất lượng cao.

  • Sau 2 năm lao đao vì dịch Covid-19, nhiều đơn vị sân khấu truyền thống đang đối mặt với nguy cơ phải đóng cửa, ngừng hoạt động, hoặc tình trạng nguồn nhân lực bị suy giảm trầm trọng. Trong khi đó, số lượng nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực sân khấu truyền thống đang dần mai một, việc đào tạo nghệ sĩ trẻ gặp không ít khó khăn. Đây là vấn đề cấp bách, rất cần được ngành văn hóa và các cơ quan chức năng quan tâm kịp thời.

  • 0 giờ ngày 9-7, khi TP.HCM bắt đầu thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, cũng là lúc nỗi lo lắng phủ trùm lên hàng vạn mảnh đời sống khó khăn, vô gia cư, chạy cơm từng bữa.

  • “Hỡi cô thắt dải lưng xanh/ Có về Nam Định với anh thì về/ Nam Định có bến đò Chè/ Có tàu Ngô Khách, có nghề ươm tơ”.

  • Phá bỏ và xây mới tiêu hao rất nhiều năng lượng, lãng phí nguyên nhiên liệu và gây ô nhiễm môi trường. Việc chuyển đổi công năng công trình cũ nên được ưu tiên. Vấn đề là công trình ấy sẽ được biến đổi công năng như thế nào trong tương lai để mang lại giá trị cho xã hội.

  • TP.HCM đã qua gần 5 tuần thực hiện giãn cách xã hội và Chỉ thị 10, chị tôi và những người thân của chị, hay chú Bảy, chú Út chạy xe ôm trước cơ quan tôi cũng như nhiều người khác, đã thấm mệt mỏi với sự sợ hãi, lo âu...

  • Gia đình có vai trò quan trọng trong việc chọn lọc, lưu truyền và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. Phát triển gia đình là nhiệm vụ có tính chiến lược của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam. Trước tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội, gia đình Việt đã trải qua những biến chuyển lớn, kéo theo sự thay đổi các giá trị gia đình truyền thống. Vì vậy, xác định hệ giá trị chuẩn mực mới cho gia đình Việt Nam là công việc cần thiết hiện nay.

  • Vào cuối tháng 4-2021, các diễn viên trong Đoàn múa rối Rồng Phương Nam (Nhà hát nghệ thuật Phương Nam) tất bật tập vở mới Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực để kịp công diễn dịp hè. Khi mọi thứ được chuẩn bị sẵn sàng thì đợt dịch Covid-19 ập đến, những diễn viên múa rối nước của đoàn tứ tán khắp nơi. Kẻ về quê, người ở nhà trông con…, mong chờ ngày được hội ngộ khán giả.

  • Trong Offline: Giải phóng tâm trí khỏi căng thẳng trên điện thoại thông minh và mạng xã hội (Tân Việt Books và NXB Dân Trí), hai tác giả Imran Rashid và Soren Kenner sẽ cung cấp cho độc giả những thông tin gây sốc về cách các gã khổng lồ công nghệ như Facebook, Apple, Google và Instagram… sử dụng cách “hack tâm trí” để khiến bạn và con bạn bị cuốn hút vào các sản phẩm của họ.

  • Với người Phật tử, dù không có một quy định nào, nhưng có lẽ Đại lễ Phật đản là một sự kiện vui tươi và thành kính nhất, có sức cộng hưởng trên toàn thế giới.

  • Đại dịch Covid-19 đã khiến cả xã hội đảo lộn, nhiều ngành nghề gặp khó khăn. Sân khấu – ngành nghệ thuật biểu diễn trực tiếp cũng rơi vào tình trạng vô cùng vất vả.