Chuyện "mặt tiền", nhìn từ khía cạnh văn hóa
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Trong thời buổi thiên hạ đổ xô ra mặt tiền làm ăn, chuyện "nhà mặt tiền" đã xảy ra bao vụ xung đột và là đề tài của nhiều "tác phẩm" dân gian. Để chiếm được mặt tiền, ngoài thế lực đồng tiền, cũng đã ngầm nảy sinh "chế độ", "tiêu chuẩn" này nọ mới được cấp đất mặt tiền.
Ảnh: tư liệu
Tôi bàn chuyện "mặt tiền" ở một khía cạnh khác và xin kiến nghị một loại "tiêu chuẩn” khác đối với nhà mặt tiền.
 |
So với các thành phố lớn như Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh thì "trận chiến" xông ra mặt tiền ở Huế không quyết liệt bằng. Đó là một điều may mắn, nếu chúng ta kịp nhận ra hết những tác hại và có biện pháp hữu hiệu đối với chúng. Tôi vừa có dịp đi Hà Nội và đã nhận thấy, do chen chúc ra mặt tiền, nên nhiều nhà rất hẹp bề ngang, trông lép kẹp như bao diêm dựng nghiêng. Nhà càng cao, trông càng lép và càng chướng mắt khi đường phố mở rộng thênh thang. Những nhà mặt tiền như thế đã phá vỡ cảnh quan chung. Mặt khác, các nhà kiến trúc rất coi trọng khoảng trống trong mỗi công trình. Nhà lép thế thì lấy đâu ra khoảng trống và con người chen chúc trong đó liệu có thể nở nang và phát triển thuận lợi? Sách tâm lý học chỉ ra rằng, con người cũng như mọi giống vật đều có ý thức về một khoảng không gian của riêng mình, nếu bị xâm phạm là xảy ra xung đột. Con người có thể biết nín nhịn, không xung đột với người bên cạnh, nhưng lòng bất an, ấm ức dồn vào trong, nhiều khi thay đổi cả tính nết hoặc thành bệnh.
Tôi nói nhận xét trên với một nhà khoa học vừa từ Pa-ri sang thăm Huế; ông cho biết, ở Pháp có luật lệ quy định muốn xây nhà mặt tiền ở đô thị thì phải bảo đảm có bề rộng tối thiểu xứng hợp với cảnh quan xung quanh. Vậy mà một bạn kiến trúc sư ở Huế đã cho tôi biết, trong dự án phân chia các lô đất mặt tiền trên một số đường phố ở Huế, có người đã kiến nghị thu hẹp bề ngang hơn nữa để thêm nhiều người được hưởng nguồn lợi mặt tiền: Ý kiến này có thể xuất phát từ một lòng tốt và có thể đem lợi ích trước mắt cho một số ít người, nhưng đối với cảnh quan thành phố sẽ gây tác hại không nhỏ. Vì vậy, tôi xin được "báo động" với các cơ quan hữu quan, các cấp có thẩm quyền hãy ngăn chặn mọi mưu toan băm nhỏ mặt tiền đường phố và khẩn cấp ban hành quy chế, tiêu chuẩn bắt buộc đối với các nhà xây ở mặt tiền.
Những năm qua, không ít khu vườn ở Huế đã bị cắt chia, khiến "thành phố vườn" ít nhiều đã bị biến dạng - một sự mất mát không có cách gì bù đắp được. Nay đến cuộc chiến "mặt tiền"! Ai cũng biết những giá trị văn hóa của Huế không chỉ có ở các cung điện và lăng tẩm. Sự hài hòa và đường nét các công trình kiến trúc mới xây dựng có ảnh hưởng rất lớn đến vẻ đẹp của toàn thành phố. Do đó, việc đặt ra những tiêu chuẩn nhằm gìn giữ mặt tiền các đường phố Huế cho xứng hợp với cảnh quan xung quanh phải được quyết định bởi một hội đồng am hiểu kiến trúc và truyền thống văn hóa Huế, chứ không thể tùy tiện và đơn giản như là việc phân chia xôi thịt cho đồng đều.
Việc định ra những tiêu chuẩn, luật lệ cho nhà mặt tiền là cần thiết đối với mọi đô thị. Riêng với Huế, vấn đề trở nên cấp thiết vì Huế vừa lãnh sứ mạng gìn giữ di săn văn hóa của nhân loại. Và mùa khô - mùa xây dựng ở Huế đã bắt đầu.
N.K.P.
(TCSH62/04-1994)
![QR Code](/qrcodes/chuyen-"mat-tien"--nhin-tu-khia-canh-van-hoa.png)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm vừa ban hành Quy chế về hoạt động giám định tác phẩm mỹ thuật - tác phẩm nhiếp ảnh. Quy chế này có hiệu lực từ ngày 1-10-2018 với yêu cầu 100% hội đồng tán thành mới đi đến kết luận cuối cùng về tác phẩm được giám định là thật hay giả…
-
Ngày 15/10, tại Hà Nội, Bộ VHTTDL đã tổ chức cuộc họp nhằm chuẩn bị cho phiên họp Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng các danh hiệu nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú (NSND, NSƯT) và danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú (NNND, NNƯT) năm 2018.
-
Nghệ thuật truyền thống dân tộc như: tuồng, chèo, cải lương, kịch hát dân tộc… đang kêu cứu, vì người xem ngày càng giảm, người theo nghề ngày càng hiếm. Hiện nghệ thuật truyền thống dân tộc đang thiếu hụt trầm trọng lực lượng thay thế trên tất cả các lĩnh vực, như diễn viên, nhạc công, biên kịch, đạo diễn…
-
Từ góc nhìn của nhà quy hoạch, Giám đốc SLAB, Đại học Nam California (Mỹ), GS. Annette Kim cho rằng, vỉa hè đa chức năng là một phần tạo nên thành phố sôi động, bền vững, đóng góp vào sinh hoạt cộng đồng.
-
Kết thúc loạt bài này, chúng tôi mong muốn, những nhận thức về văn hóa ngày càng hoàn thiện tiến gần đến giá trị cốt lõi nhất của văn hóa: Hình thành nhân cách con người và cốt cách của một dân tộc, trở thành nguồn lực nội sinh quan trọng để đất nước phát triển bền vững.
-
Hiện nay, nguy cơ mai một giá trị truyền thống làng xã rất lớn, ở cả chiều rộng và chiều sâu. Việc bảo tồn các giá trị di sản trong quá trình quy hoạch không gian kiến trúc làng không thể chậm trễ và trì hoãn. Trong đó, bảo tồn thích ứng và phát triển tiếp nối là phương thức mà giá trị tinh thần của di sản được kế thừa, hoàn thiện.
-
Chỉ đạo nghệ thuật được ví như người giữ lửa, bảo đảm khuynh hướng nghệ thuật, phong cách sáng tạo của đơn vị. Tuy nhiên, nhiều nhà hát của Hà Nội đang thiếu đội ngũ chỉ đạo nghệ thuật tài năng, chuyên nghiệp, dẫn tới sáng tạo ít mang tính đương thời, chưa có nhiều tác phẩm đỉnh cao có thể cạnh tranh với các loại hình nghệ thuật khác.
-
Mặt nạ giấy bồi, đèn kéo quân, tàu thủy sắt tây... từng mang lại niềm vui cho biết bao đứa trẻ mỗi độ Tết Trung thu. Nhưng trước sự phát triển của xã hội, những món đồ chơi truyền thống này liệu có cần thay đổi để đáp ứng thị hiếu trẻ nhỏ “thời 4.0”?
-
Vài năm trở lại đây, thị trường sách thiếu nhi trong nước đã có những chuyển biến với nhiều tín hiệu khởi sắc, nhưng vẫn cần nhiều cú hích để thực sự ổn định.
-
Dù trẻ con ngày nay ít còn chơi đèn kéo quân nữa, nhưng mỗi mùa Trung thu đến, gần ngày rằm tháng 8, nghệ nhân Vũ Văn Sinh lại cặm cụi làm những chiếc đèn truyền thống để giữ nghề, hoài niệm tuổi thơ và tưởng nhớ tổ tông.
-
Năm 2018, cải lương đánh dấu sự xuất hiện đúng 100 năm trên mảnh đất Nam bộ. Ngoài vở diễn “Thầy Ba Đợi” tri ân người khai sáng bộ môn nghệ thuật này, bộ phim “Song Lang” cũng ra mắt công chúng để góp thêm tình yêu cho khán giả hôm nay đối với loại hình sân khấu độc đáo trong tâm thức cư dân mở đất. Con đường đã qua của cải lương rất nhiều thành tựu, nhưng con đường phía trước của cải lương cũng không ít thử thách!
-
Dù còn nhiều khó khăn nhưng giới bạn đọc đang dần tiếp cận và sử dụng những sản phẩm trong cuộc cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 để có thể thỏa mãn nhu cầu tiếp nhận thông tin hữu ích.
-
Vùng đất phía Tây Hà Nội còn nhiều ngôi đình làng là biểu tượng của vùng xứ Đoài, với những giá trị đặc sắc về kiến trúc và điêu khắc. Tuy nhiên, hiện nay, các ngôi đình này đối diện với nguy cơ xuống cấp và bị hủy hoại. Đã có rất nhiều công trình bị “trùng tu như phá”, gần đây nhất là tại đình Lương Xá, xã Liên Bạt, huyện Ứng Hòa.
-
Mong muốn nghiên cứu, phục dựng, bảo tồn lại các nét đẹp trong văn hóa truyền thống của Việt Nam, ngày 8-8, Ỷ Vân Hiên với đội ngũ các bạn trẻ chuyên nghiệp, có kiến thức chuyên môn cùng với lòng nhiệt thành, sức sáng tạo mạnh mẽ đã ra mắt tại Hà Nội.
-
Trong 6 tháng đầu năm 2018, ngành xuất bản đã gây được tiếng vang trong xã hội với nhiều cuốn sách có nội dung tốt, mang tính thời sự... Số lượng xuất bản phẩm vi phạm về nội dung có giảm so với cùng kỳ năm 2017 nhưng vẫn chưa có giải pháp khắc phục triệt để.
-
Tiếp bước sự sáng tạo với sơn mài của các bậc thầy thời kỳ hội họa Đông Dương, ngày nay nghệ thuật sơn mài đương đại vẫn kế thừa và phát triển với nhiều lối biểu hiện và tìm tòi mới. Tuy nhiên, bên cạnh hiệu quả nghệ thuật, nhiều sáng tạo cũng gây tranh luận.
-
Tính đến thời điểm này, Việt Nam có 12 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh. Thế nhưng, bên cạnh niềm vinh dự thì những danh hiệu cũng đang tạo ra nhiều sức ép không nhỏ với các nhà quản lý văn hóa trong công tác quảng bá, bảo tồn và phát triển.
-
Tuồng là môn nghệ thuật sân khấu truyền thống độc đáo của dân tộc Việt Nam. Thế nhưng, cũng giống như những loại hình nghệ thuật truyền thống khác, tuồng đang đứng trước nguy cơ mai một. Ở đó việc bảo tồn để duy trì và phát triển nghệ thuật tuồng đang là “bài toán” không dễ gì tìm được câu trả lời thấu đáo.
-
“Ok (đồng ý) hay không thì mày nhớ confirm (xác nhận) cho người ta nha”; “giao đứa nào set up (sắp xếp) vụ này ngay và luôn đi chứ hứa rồi bỏ đó không hà”; “go now (đi ngay), mà free (miễn phí) thiệt hả?”; “nay được ở nhà full (cả) ngày”… Đó là vài trong số những câu Tây không ra Tây, ta chẳng ra ta mà giới trẻ Việt đang sử dụng trong cuộc sống hàng ngày.
-
Mùa World Cup 2018 đang đến những giờ phút cao trào của xúc cảm trong lòng người hâm mộ môn thể thao “vua”. Mỗi trận đấu mang lại nhiều cung bậc tình cảm: hân hoan, hào hứng, thất vọng, buồn khổ... theo từng đường bóng. Trong làng văn cũng có rất nhiều người hâm mộ đang cuồng nhiệt cổ vũ cho đội bóng mình yêu thích, thành thật khóc - cười sau mỗi trận bóng, và cuối cùng là đặt bút... làm thơ.
.png)
.png)
