Chuyện "mặt tiền", nhìn từ khía cạnh văn hóa
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Trong thời buổi thiên hạ đổ xô ra mặt tiền làm ăn, chuyện "nhà mặt tiền" đã xảy ra bao vụ xung đột và là đề tài của nhiều "tác phẩm" dân gian. Để chiếm được mặt tiền, ngoài thế lực đồng tiền, cũng đã ngầm nảy sinh "chế độ", "tiêu chuẩn" này nọ mới được cấp đất mặt tiền.
Ảnh: tư liệu
Tôi bàn chuyện "mặt tiền" ở một khía cạnh khác và xin kiến nghị một loại "tiêu chuẩn” khác đối với nhà mặt tiền.
 |
So với các thành phố lớn như Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh thì "trận chiến" xông ra mặt tiền ở Huế không quyết liệt bằng. Đó là một điều may mắn, nếu chúng ta kịp nhận ra hết những tác hại và có biện pháp hữu hiệu đối với chúng. Tôi vừa có dịp đi Hà Nội và đã nhận thấy, do chen chúc ra mặt tiền, nên nhiều nhà rất hẹp bề ngang, trông lép kẹp như bao diêm dựng nghiêng. Nhà càng cao, trông càng lép và càng chướng mắt khi đường phố mở rộng thênh thang. Những nhà mặt tiền như thế đã phá vỡ cảnh quan chung. Mặt khác, các nhà kiến trúc rất coi trọng khoảng trống trong mỗi công trình. Nhà lép thế thì lấy đâu ra khoảng trống và con người chen chúc trong đó liệu có thể nở nang và phát triển thuận lợi? Sách tâm lý học chỉ ra rằng, con người cũng như mọi giống vật đều có ý thức về một khoảng không gian của riêng mình, nếu bị xâm phạm là xảy ra xung đột. Con người có thể biết nín nhịn, không xung đột với người bên cạnh, nhưng lòng bất an, ấm ức dồn vào trong, nhiều khi thay đổi cả tính nết hoặc thành bệnh.
Tôi nói nhận xét trên với một nhà khoa học vừa từ Pa-ri sang thăm Huế; ông cho biết, ở Pháp có luật lệ quy định muốn xây nhà mặt tiền ở đô thị thì phải bảo đảm có bề rộng tối thiểu xứng hợp với cảnh quan xung quanh. Vậy mà một bạn kiến trúc sư ở Huế đã cho tôi biết, trong dự án phân chia các lô đất mặt tiền trên một số đường phố ở Huế, có người đã kiến nghị thu hẹp bề ngang hơn nữa để thêm nhiều người được hưởng nguồn lợi mặt tiền: Ý kiến này có thể xuất phát từ một lòng tốt và có thể đem lợi ích trước mắt cho một số ít người, nhưng đối với cảnh quan thành phố sẽ gây tác hại không nhỏ. Vì vậy, tôi xin được "báo động" với các cơ quan hữu quan, các cấp có thẩm quyền hãy ngăn chặn mọi mưu toan băm nhỏ mặt tiền đường phố và khẩn cấp ban hành quy chế, tiêu chuẩn bắt buộc đối với các nhà xây ở mặt tiền.
Những năm qua, không ít khu vườn ở Huế đã bị cắt chia, khiến "thành phố vườn" ít nhiều đã bị biến dạng - một sự mất mát không có cách gì bù đắp được. Nay đến cuộc chiến "mặt tiền"! Ai cũng biết những giá trị văn hóa của Huế không chỉ có ở các cung điện và lăng tẩm. Sự hài hòa và đường nét các công trình kiến trúc mới xây dựng có ảnh hưởng rất lớn đến vẻ đẹp của toàn thành phố. Do đó, việc đặt ra những tiêu chuẩn nhằm gìn giữ mặt tiền các đường phố Huế cho xứng hợp với cảnh quan xung quanh phải được quyết định bởi một hội đồng am hiểu kiến trúc và truyền thống văn hóa Huế, chứ không thể tùy tiện và đơn giản như là việc phân chia xôi thịt cho đồng đều.
Việc định ra những tiêu chuẩn, luật lệ cho nhà mặt tiền là cần thiết đối với mọi đô thị. Riêng với Huế, vấn đề trở nên cấp thiết vì Huế vừa lãnh sứ mạng gìn giữ di săn văn hóa của nhân loại. Và mùa khô - mùa xây dựng ở Huế đã bắt đầu.
N.K.P.
(TCSH62/04-1994)
![QR Code](/qrcodes/chuyen-"mat-tien"--nhin-tu-khia-canh-van-hoa.png)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Tham luận tại cuộc tọa đàm “Văn học trẻ Huế- nhìn lại và phát triển” của nhà thơ trẻ Lê Vĩnh Thái: "một lần ngồi uống cà phê tôi được một nhà thơ, người anh trong Hội thống kê về đội ngũ sáng tác trẻ nữ của cố đô Huế chỉ có vỏn vẹn chưa đầy 5 người mà tuổi đã ngoài 30, còn tuổi từ 20, 25 đến 30 thì không thấy!?... "
-
Từ cuối tháng 6. 2008, trên mạng Internet, cùng lúc có những bài viết về nhiều nhà văn, nhà thơ ở Huế như Hoàng Phủ Ngọc Tường, Nguyễn Đắc Xuân, Nguyễn Khoa Điềm, Trần Vàng Sao, Tô Nhuận Vỹ và ở Quảng Trị, Quảng Bình. Các bài viết được đăng tải trên các báo điện tử nước ngoài (hoặc sách in ra được các tờ báo đó đưa lên mạng), cả trên tờ báo của một tổ chức chống nhà nước Việt Nam cực đoan nhất, và trên blogs của một số nhà văn trong nước (được một số báo điện tử nước ngoài nối mạng sau đó). Mục đích khác nhau nhưng các bài đó, tạm xếp vào hai loại, có một điểm giống nhau: DỰNG ĐỨNG những sự kiện của cuộc đời và hoạt động của các nhà văn nhà thơ này.
-
Thư Sông Hương Vậy là năm đầu của thế kỷ XXI, của thiên niên kỷ III Công lịch đã qua. Mới ngày nào đó, khắp hành tinh này còn rộ lên niềm hoang mang và hoang tưởng về một ngày tận thế ở năm 2000 bởi sự “cứu rỗi” của Thiên Chúa hoặc bởi sự “mù loà” của máy tính. Mới một năm thôi mà thế giới loài người đã qua biết bao bất trắc, xung đột, khủng bố... và máu và nước mắt! May mà đất nước chúng ta vẫn được bình yên, ổn định, phát triển theo Đường lối Đại hội IX của Đảng. May mà dân ta vẫn còn nhu cầu Văn hoá tâm linh. Văn hoá tâm linh cũng là thuộc tính của văn học nghệ thuật. Các tờ báo văn nghệ tồn tại được chính nhờ nhu cầu đó. Qua một năm nhìn lại, Tạp chí Sông Hương chúng tôi ngày một được bạn đọc tin cậy hơn, cộng tác càng nhiều hơn, thật là điều vinh hạnh. Song, ngược lại, chúng tôi cũng lấy làm áy náy vì bài vở thì nhiều mà trang báo lại có hạn, không thể đăng tải hết được, nhất là số Tết này. Ở đây, nó mang một nghịch lý chua chát, bi hài như một nhà viết kịch đã nói: “Số ghế bao giờ cũng ít hơn số người muốn ngồi vào ghế”. Ngoài sự bất cập ấy, hẳn còn có những điều khiếm nhã khác mà chúng tôi không biết làm gì hơn ngoài lời xin lỗi, lời cảm ơn và mong được thể tất. Chúng tôi xin cố gắng chăm lo tờ Sông Hương luôn giữ được sắc thái riêng, có chất lượng để khỏi phụ lòng các bạn. Dù thế giới có biến đổi thế nào đi nữa thì Sông Hương vẫn mãi mãi muốn được thuỷ chung với bạn đọc, bạn viết của mình. Nhân dịp tết Nhâm Ngọ, Sông Hương trân trọng chúc Tết các bạn sang năm mới thêm dồi dào sức khoẻ, thành đạt và hạnh phúc. S.H
-
Các bạn đang cầm trên tay số kỷ niệm 25 năm thành lập Tạp chí Sông Hương. Mới ngày nào đó, một ngày hè tháng 6 năm 1983, trong niềm khao khát của không khí đổi mới trong văn học nghệ thuật, Tạp chí Sông Hương số 01 ra mắt và đón nhận sự hưởng ứng của công chúng. Đó là một sự khởi đầu được mong đợi từ hai phía: người viết và bạn đọc.
-
Gần đây đọc các bài của Trần Mạnh Hảo và Nguyễn Hùng Vĩ bàn về ba bài thơ Thu của Nguyễn Khuyến trên Văn nghệ (1), tôi thấy câu "Nước biếc trông như tầng khói phủ" trong bài Thu vịnh là câu thơ sáng rõ, không có gì khó hiểu mà lại được bàn nhiều. Mỗi người hiểu mỗi cách mà đều hiểu không đúng, chỉ vì không để ý rằng câu thơ này được viết theo lối "đảo trang".
-
(Nhân đọc: "Truyện Mã Phụng - Xuân Hương") * Truyện "Mã Phụng - Xuân Hương" trước đây còn được quen gọi dưới nhiều tên khác nhau, lúc là Vè Bà Phó, Vè Mã Phụng - Mã Long, khi là Thơ Mụ Đội, khi lại là Truyện Mã Ô - Mã Phụng v.v... là một tác phẩm văn học dân gian vốn được nhân dân Bình - Trị - Thiên rất yêu thích, phạm vi phổ biến trước Cách mạng Tháng Tám 1945 khá rộng.
-
Trên Tạp chí Sông Hương số tháng 3, nhân sự kiện Trần Hạ Tháp dành được giải A trong cuộc thi truyện ngắn của báo “Văn nghệ”, tôi vừa lên tiếng về sự “lặng lẽ” - một điều kiện cần thiết để làm nên tác phẩm văn học nghệ thuật có giá trị, nay lại nói điều ngược lại, vậy có “bất nhất” có mâu thuẫn không?
-
Trên thực tế, việc bảo tồn những vốn quý của cha ông để lại quả không phải là việc đơn giản, dễ dàng. Nhưng chúng ta sẽ không thể có sự chọn lựa nào khác bởi vì sẽ không có một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc nào cả nếu từ bây giờ chúng ta không biết giữ lấy những gì mình đang có.
-
Mang tên dòng sông duyên dáng thả mình bên thành phố Huế - SÔNG HƯƠNG, những trang tạp chí này là dòng chảy của những cảm xúc tươi đẹp trên “khúc ruột miền Trung” đất nước.
-
Từ xa xưa đến bây giờ, thường tục vẫn nói "sông có khúc người có lúc". Không biết Sông Hương bản báo năm rồi (năm tuổi 15) là sông hay là người? Có lẽ cả hai. Vậy nên cái khúc và cái lúc của nó đã chồng lên nhau - chồng lên nhau những khó khăn và tai tiếng!
.png)
.png)
