Chống nạn đạo báo của các 'nhà cắt-dán': Cần những Phó Đức Phương trong báo chí

14:43 29/01/2015

Cần có một cơ quan kiểu như Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam trong lĩnh vực báo chí và các cơ quan báo chí cần phải liên kết lại trong cuộc chiến chống vi phạm bản quyền báo chí. Đó là giải pháp được nhiều đại biểu đồng tình nhất tại Hội thảo "Vấn đề Bản quyền báo chí trong kỷ nguyên số" được tổ chức ngày 28/1 tại TP.HCM.

Báo chí đang mặc đồng phục

Hội thảo có sự góp mặt của gần 50 đại biểu đến từ nhiều cơ quan báo chí đang hoạt động tại hai thành phố lớn là Hà Nội, TP.HCM và một số báo, đài địa phương. Hơn 30 ý kiến với nhiều vấn đề khác nhau đã được đưa ra thảo luận tại Hội thảo, nhưng tập trung chủ yếu vào vấn đề vấn nạn vi phạm bản quyền và cách khách phục.

Hầu hết các đại biểu cho rằng, chưa bao giờ tình trạng sao chép, vi phạm bản quyền báo chí lại đáng báo động như hiện nay và hầu hết xảy ra trên các báo, các trang thông tin điện tử.

Ông Huỳnh Dũng Nhân, Phó chủ tịch Hội Nhà báo TP.HCM, Tổng biên tập Tạp chí Nghề báo cho rằng, trong kỷ nguyên số, khi mà báo điện tử mọc lên như những tòa nhà chọc trời, khái niệm về nhà báo đã thay đổi. Theo ông, nhà báo tử tế thì ít, "nhà cắt-dán" thì nhiều.

Vị TBT Tạp chí Nghề báo ví von: "Thấy mảnh vườn ngập cỏ dại mà không có biện pháp nhổ cỏ tận gốc để trồng cây, thì không còn là nguy cơ nữa, mà sẽ là thực tiễn phá vỡ nền báo chí của chúng ta. Nhà báo cắt – dán sẽ tự giết mình, giết chết tờ báo của mình và làm hại đến người khác (bạn đọc)".

Ông Nguyễn Văn Bảy (Cục Sở hữu Trí tuệ) cho rằng; vi phạm bản quyền báo chí đến mức báo động như hiện nay cho thấy đạo đức nghề nghiệp của các nhà báo, phóng viên đang xuống cấp, không thể điều chỉnh bằng dư luận xã hội được nữa vì "dây thần kinh đạo đức" đã bị đứt. Vì thế, nó cần được xử lý và "nối lại" bằng luật và những chế tài cụ thể hơn.

TS Huỳnh Văn Thông, Trưởng Khoa Báo chí (ĐH KHXHNV TP.HCM) "nhận diện" lỗi vi phạm đạo đức về sử dụng thông tin trên môi trường báo điện tử và trang thông tin điện tử tổng hợp là do làn sóng "văn hóa miễn phí" trên internet.

Làn sóng này có thể tạo ra một cuộc tấn công, dù có thể bất tự giác đối với truyền thống tôn trọng và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ nói chung, tác quyền nói riêng. Không phải ngẫu nhiên mà trên môi trường internet hiện nay, các trang thông tin kiểu "ký sinh" sử dụng không xin phép và không trả phí thông tin và tri thức của người khác để kinh doanh hưởng lợi đến mức đáng kinh ngạc...

Nói về vấn nạn sao chép, vi phạm bản quyền báo chí hiện nay, nhà báo Lê Xuân Trung, Tổng thư ký tòa soạn Báo Tuổi trẻ cho rằng, nhiều báo hiện nay đang mặc đồng phục và bán những mặt hàng giống nhau.

Ông Trung cho rằng trong rất nhiều nguyên nhân, có một phần nguyên nhân của việc nhiều quy định chưa rõ ràng, khó hiểu, dẫn đến việc áp dụng pháp luật chưa thống nhất. Ông dẫn chứng: "Quy định tại Điều 25 – Luật Sở hữu Trí tuệ về những trường hợp được sử dụng tác phẩm báo chí mà không phải xin phép: "...Trích dẫn hợp lý tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để bình luận hoặc minh họa trong tác phẩm của mình". Vậy, thế nào là trích dẫn hợp lý? Giống đến bao nhiêu phần trăm bài viết thì mới gọi là vi phạm bản quyền?

Liên minh bằng "công ước" chung

Trong phần thảo luận tìm giải pháp bảo vệ bản quyền báo chí trong kỷ nguyên số, đã số các đại biểu đều đồng tình với giải pháp cần có một cơ quan kiểu như Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam trong lĩnh vực báo chí và các cơ quan báo chí cần phải liên kết lại.

Cụ thể, theo nhà báo Lê Quốc Minh, TBT Vietnam Plus (TTXVN), cần có một liên minh các nhà báo với cam kết: "Chúng ta không lấy của ai và quyết tâm không cho ai ăn cắp của chúng ta thì mới mong tiến tới chấm dứt nạn đạo báo".

Đồng tình với quan điểm này và cũng là trả lời câu hỏi: Bản quyền báo chí có bảo vệ được không? Nhà báo Lê Quốc Vinh, Chủ tịch Le Media JSC phát biểu: "Cần có một cơ quan bảo vệ bản quyền báo chí hoạt động độc lập, được thừa nhận bởi cơ quan quản lý cao nhất và sự đồng thuận của các cơ quan báo chí thành viên. Cơ quan này tương tự như Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam, có các quyền xử phạt hoặc yêu cầu thanh toán phí bản quyền theo một barem quy định. Phí bản quyền thu được sẽ được trả 50% cho các cơ quan bị sao chép và 50% dùng để duy trì trung tâm. Trung tâm này hoạt động phi lợi nhuận và vì mục đích bảo vệ quyền lợi cho các cơ quan báo chí là thành viên".

Cùng với việc các nhà báo cần liên minh trong "ngôi nhà chung" tạm gọi là Trung tâm Bảo vệ bản quyền Báo chí, theo nhà báo Lê Xuân Trung, Tổng thư ký tòa soạn Báo Tuổi trẻ, các báo thành viên cùng ký một công ước thỏa thuận sẽ không vi phạm bản quyền. "Một khi đã đặt bút ký vào công ước này, chúng ta sẽ có động lực để chấp hành nghiêm quy định về bản quyền, báo chí không mặc đồng phục bằng cách sao chép lẫn nhau nữa" – ông Trung lạc quan nói.

Thực ra, ý tưởng thành lập một cơ quan kiểu như Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam trong lĩnh vực báo chí đối với Việt Nam là mới, nhưng với thế giới thì họ đã làm từ lâu.

Cụ thể tại Sri Lanka, có một Ủy ban Khiếu nại Báo chí với thành viên là các chủ báo. Khi xảy ra vấn đề vi phạm bản quyền, Ủy ban này sẽ đứng ra phân xử và nếu không được chấp thuận, các bên có thể đưa nhau ra tòa.

Tuy nhiên ngay cả khi ra tòa thì ý kiến của Ủy ban này vẫn chi phối nội dung bản án. Vấn đề ở đây là trong môi trường báo chí Việt Nam, liệu Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ Thông tin – Truyền thông có thể cho phép thành lập một Trung tâm như thế và có những người năng nổ, quyết liệt trong việc "đòi tiền" tác quyền như nhạc sĩ Phó Đức Phương đã làm trong lĩnh vực âm nhạc?

Trong khi chờ đợi một trung tâm như thế ra đời cùng các văn bản pháp lý và hệ thống tư pháp cải tiến theo hướng bảo hộ người sở hữu bản quyền thay vì gây khó khăn cho việc chứng minh vi phạm, có lẽ tự thân các báo, đài cần phải có hành động của chính mình trong việc bảo vệ mình, bảo vệ tài sản trí tuệ của mình thì hơn.

 

Báo Tuổi trẻ: Năm 2014 thu 2,4 tỉ đồng tiền bản quyền báo chí

"Năm 2014, Báo Tuổi trẻ đã thu được 2,4 tỉ đồng từ tiền bán bản quyền báo chí. Cách làm của chúng tôi là thành lập một bộ phận theo dõi, triển khai thực hiện các biện pháp nhằm bảo vệ bản quyền. Ngay khi phát hiện vi phạm bản quyền, BBT sẽ phát hành văn bản lưu ý, nhắc nhở vi phạm, đồng thời hướng dẫn các đơn vị muốn sử dụng, hợp tác khai thác thông tin của báo có thể liên hệ với bộ phận kinh doanh để ký hợp đồng hợp tác, trả phí theo quy định. Kể từ khi triển khai kế hoạch này (2013) đến nay báo chúng tôi đã nhận được khoảng 150 công văn xin phép được khai thác hoặc mua lại thông tin của Tuổi trẻ". Ông Lê Xuân Trung, Tổng thư ký tòa soạn Báo Tuổi trẻ.



Theo Phạm Huy Ngọc - TT&VH

 


 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • “Chuyện bốn mùa” là sự nối tiếp của chương trình sân khấu truyền hình nổi tiếng “Trong nhà ngoài phố” trên HTV, với những thông tin đậm chất thời sự, nhân sinh, chương trình góp phần giúp khán giả có cái nhìn chuẩn mực về những vấn đề của xã hội.

  • Sự phát triển nhanh và mạnh của công nghệ sản xuất, chiếu phim, lưu trữ trong điện ảnh trên nền tảng công nghệ số vừa mang đến cơ hội, song cũng là thách thức cho mỗi nền điện ảnh. Trong bối cảnh đó, điện ảnh Việt Nam cần tăng cường áp dụng công nghệ hiện đại, đột phá về tư duy làm phim để bắt kịp xu hướng thời đại.

  • Bén duyên nghệ thuật và giáo dục cho thiếu nhi gần 15 năm nay, khi động lực đã đủ, MC Nguyễn Anh Luân (Giám đốc điều hành ALU Academy) thực hiện một trong những ước mơ lớn: Vận hành sân khấu cộng đồng cho trẻ em.

  • NTK Cao Minh Tiến gây “sốc” khi bất ngờ ra mắt MV “Trống cơm” mừng Tết trung thu với vai trò ca sĩ.

  • HOÀNG XUÂN NHU

    (Nguyên phụ trách công tác chính trị trường ĐHSP Huế)

  • LÊ TIẾN DŨNG

    (Khoa Ngữ văn - Đại học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh)

  • Tháng 7 âm lịch là thời điểm người dân đốt vàng mã nhiều nhất trong năm. Nhằm thay đổi hành vi lãng phí này, Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) vừa có thêm khuyến cáo tiếp theo không dâng cúng, không đốt vàng mã mùa Vu lan.

  • Tồn tại và phát triển giữa vùng văn hiến Kinh Bắc trong nhiều thế kỷ, tranh dân gian Đông Hồ hội tụ tâm thức ngàn năm của người Việt và thể hiện độc đáo bằng ngôn ngữ mỹ thuật. Nhằm lưu giữ, phát huy giá trị của dòng tranh này, hồ sơ Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ đang được xây dựng để đề nghị UNESCO ghi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

  • Mùa tuyển sinh đại học, cao đẳng lại đến và các trường thuộc khối văn hóa nghệ thuật (VHNT), thể dục thể thao (TDTT) của Bộ VH-TT-DL lại miệt mài tìm kiếm người học ở các mã ngành học. Thế nhưng, việc tuyển sinh cũng như đào tạo ở các cơ sở này vẫn “khó đủ đường”. Bởi lẽ, ngay từ khâu tuyển sinh đã khó đạt đủ chỉ tiêu. Đào tạo lại chưa có cơ chế đặc thù, chồng chéo trong quản lý...

  • Chiến thắng khó khăn, vượt qua chính mình để cất lên tiếng hát, từ đó lan tỏa thông điệp về tình yêu thương, tôn vinh sự đa dạng và khác biệt, cùng nhau xây dựng một thế giới hòa bình và tươi đẹp. Đó là mục đích chương trình “Những sắc màu tình yêu” hướng tới.

  • Việc xuất hiện hàng loạt các danh hiệu như “Nữ hoàng thương hiệu Việt Nam”, “Nữ hoàng văn hóa tâm linh Việt Nam”, “Nữ hoàng thực phẩm Việt Nam”… theo TS Bùi Hoài Sơn - Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam thì đây không chỉ là minh chứng cho căn bệnh “cuồng” danh hiệu, “loạn” danh hiệu dường như ngày càng tăng nặng mà hơn thế, nếu không có giải pháp “điều trị” triệt để sẽ đem tới nhiều hệ lụy xấu cho xã hội.

  • Ở các quốc gia phát triển, chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp những dòng người xếp hàng dài. Họ tôn trọng quyền lợi của người khác và điều này hình thành nên một nét đẹp văn hóa trong đời sống xã hội.

  • Văn hóa luôn được coi là giá trị cốt lõi để phát triển sản phẩm du lịch trên khắp các vùng miền Việt Nam. Tuy nhiên, phát triển du lịch sáng tạo sẽ phát huy tối đa những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, cung cấp những hoạt động đa dạng cho khách du lịch, tăng tính độc đáo, hấp dẫn của điểm đến.

  • Thời gian qua, không ít ngôi đình sau khi tu bổ đã bị biến dạng, thêm hoặc thay mới tùy tiện; thậm chí có những ngôi đình được trùng tu một cách khoa học, nhưng sau đó vẫn bị can thiệp làm mất đi yếu tố gốc. Nhiều ý kiến cho rằng, đây là cách làm phản khoa học, hủy hoại các di tích cổ…

  • Nhằm giúp độc giả hiểu được những trăn trở, tâm tư từ nhà báo và nghề báo, ngày 26-6 tại Đường sách TPHCM, NXB Tổng hợp đã tổ chức chương trình giao lưu với chủ đề “Nhà báo và nghề báo”. 

  • Từ ngàn xưa, dân gian đã có biết bao quan niệm về thi cử và luôn được thực hành một cách sôi động trong cuộc sống cho đến tận ngày nay. Vậy, những quan niệm thi cử này là mê tín hay niềm tin về mặt tinh thần?

  • Một tín hiệu vui cho mỹ thuật Việt Nam khi mới đây hàng loạt các tác phẩm tranh Việt đã tạo nên những kỷ lục trên các sàn đấu giá quốc tế. Tuy nhiên, đằng sau nhưng niềm vui đó là những nỗi buồn của mỹ thuật Việt Nam ngay chính trên sân nhà.

  • Gắn bó với người Việt hàng nghìn năm nay, giấy dó từ một chất liệu của tri thức đã bước vào lĩnh vực tạo hình, trở thành chất liệu của văn hóa. Tuy nhiên, trong đời sống ngày nay, phải có sự cải tiến để giấy dó phục vụ tốt hơn nhu cầu của con người hiện đại.

  • Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, nhu cầu độc giả ngày càng cao và đa dạng, chức năng của thư viện cũng thay đổi. Không chỉ là kho tri thức liên tục cập nhật những đầu sách mới và hay, thư viện giờ đây còn phải là không gian văn hóa, sáng tạo, gần gũi, thuận tiện cho người đọc có thể tiếp cận bất cứ lúc nào.

  • Văn hóa dân gian đã có nhiều biến đổi, nhưng các thành tố của nó vẫn tồn tại và tái cấu trúc, tạo nên bộ mặt văn hóa của xã hội đương đại. Văn hóa ấy là tấm căn cước cho mỗi người Việt khi hội nhập thế giới, đồng thời mang lại giá trị tinh thần và cả cơ hội khởi nghiệp cho giới trẻ.