Bờ quê bến đợi bước lang thang

10:05 17/04/2009
LTS: Nhà thơ Trần Hữu Tâm Phương, sinh năm 1949 tại Huế, hội viên Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế, mất ngày 21 tháng 10 năm 2005. Bài viết sau đây của Hạnh Lê sẽ giúp bạn đọc hiểu thêm về nhà thơ Trần Hữu Tâm Phương.


HẠNH LÊ

Huế hẹp và nhỏ, vì vậy mà bạn bè viết lách vẫn thường gặp nhau. Tôi biết Trần Hữu Tâm Phương từ nửa sau những năm 90 của thế kỷ trước, khi anh là cộng tác viên tích cực của Đài Phát thanh Thừa Thiên Huế. Một người đàn ông nhỏ nhắn, gầy gò, mái tóc bạc sớm và một đôi mắt sáng với nụ cười rất tươi. Gặp Trần Hữu Tâm Phương lần đầu đã thấy một sự tin cậy. Từ con người anh toát lên một niềm trung thực, cẩn trọng. Cái cẩn trọng, trung thực của một người có học, đi ra từ ruộng đồng, sống giữa phố phường mà vẫn giữ được một nề nếp nho phong. Nhỏ nhắn, hiền lành là vậy, nhưng Trần Hữu Tâm Phương làm báo cũng rất kịch liệt. Anh cộng tác với nhiều tờ báo trung ương và địa phương với hàng chục bút danh như: Huy Yên, Nguyên Huy, Trần Bạch Yến, Tố Quyên... Phần lớn các bài viết của anh là ý kiến của một người dân thấy chuyện không đúng thì nói. Những bài viết nhỏ, ngắn, nhưng tác động của nó thì không nhỏ và ngắn chút nào. Nhiều người dân bây giờ vẫn còn nhớ bài viết của anh với cái tựa “Cử tri Thừa Thiên Huế nói gì với Quốc hội”. Một bài viết thẳng và thật đến độ “đụng chạm”. Với bài viết “Nạn nhảy múa đất đai xã Hương Long”, anh còn bị hành hung. Làm báo chuyên nghiệp còn có cơ quan báo chí bảo vệ, làm báo không chuyên thì ai bảo vệ anh? Vậy mà Trần Hữu Tâm Phương vẫn viết, vẫn nói những điều mà anh thấy là sai. Chính trách nhiệm công dân buộc anh lên tiếng. Đọc lại một cách có hệ thống những bài báo của anh in rải rác mười năm qua, mới thấy hết bầu nhiệt huyết, tình yêu nghề nghiệp và niềm đam mê kỳ lạ nghề báo của anh. Cũng ít ai biết rằng từ những năm 70, thế kỷ trước, Trần Hữu Tâm Phương đã có thơ, văn đăng ở tạp chí Đối Diện và Tự Quyết của sinh viên học sinh trong phong trào đấu tranh đô thị miền Nam. Anh cũng là một trong số những học sinh được học và chịu ảnh hưởng tư tưởng của nhà thơ - liệt sĩ Ngô Kha. Với giấy giới thiệu của một số cơ quan báo chí, đoàn thể, Trần Hữu Tâm Phương lặn lội đi và viết. Gầy yếu với chiếc xe đạp cọc cạch, anh ra Hương Trà, anh về Phú Vang... trách nhiệm công dân không thôi đeo bám anh, đeo bám cái nghề báo nhiều khi “ăn cám trả vàng”...

Không chỉ làm báo, Trần Hữu Tâm Phương còn làm thơ, viết tản văn, tiểu phẩm. Từ năm 1969 anh đã cho ra mắt bạn đọc tập thơ “Nắng trên cao” và 30 năm sau, năm 1999, anh ra mắt tập thơ thứ hai có cái tựa “Trời phố núi”. Thơ Trần Hữu Tâm Phương dung dị, mộc mạc. Đó là cảm xúc về một sợi khói, một giọt trăng khuya, một ký ức tuổi thơ chưa kịp phai mờ. “Em có bao giờ nhỏ lại/ Để cùng anh nắm tay chạy trên bờ đê” hay một kỷ niệm ròng ròng máu đỏ: “Em bên góc hè Diệp Kính / Nay phương trời nào / xót xa”. Dù viết về đề tài nào, thơ Trần Hữu Tâm Phương cũng quay về với ruộng đồng quê mẹ, với vùng Hương Long ngoại thành Huế: “Tháng chạp mẹ ra đồng vãi lúa / Đàn trâu nằm đờ đẫn xa xăm”. Đó là những cảm xúc thật, chân thành, nhen nhóm sau những bài báo mà anh đam mê, những cực nhọc, trách nhiệm công dân mà anh đã tự vận vào mình. Anh - người phu quét đường, sáng sớm dậy quét hết những nỗi phiền muộn. Anh - người đàn ông mặc tưởng “Chắc chi bây giờ em còn nhớ / tối ba mươi”.

Cùng với Trí Đức - đứa con trai đầu của anh, tìm lại di cảo thấy thơ anh viết nhiều, trên những trang giấy vở học trò, nét chữ to cứng với những góc vuông mạnh mẽ. Gần đây, Trần Hữu Tâm Phương còn viết tản văn, tiểu phẩm.Tôi gặp trong tản văn của anh những loài hoa trắng, dư âm tiếng gà, một nhành lão mai... hoài niệm và khắc khoải, mà anh có dự định gom lại làm một tập có cái tên “Người vợ đời mới”. Nhưng dự định ấy đã dang dỡ...

Bây giờ thì Trần Hữu Tâm Phương đã không còn thuộc về thế giới phàm trần này nữa. Lần cuối cùng gặp anh tại Đại hội nhà văn Thừa Thiên Huế lần thứ 10, cũng không biết là lúc ấy anh đã đau nặng. Chỉ thấy anh xanh và gầy - cái xanh gầy như là vẫn vậy bao nhiêu năm tháng. Vẫn nụ cười rất tươi và ánh nhìn cương trực. Hôm viếng anh, đi qua cánh đồng Bàu Đá, chợt nhớ cái hôm chưa lâu dạo hè, hai anh em đi tìm nơi nguyên táng Nguyễn Du, lên Khải Thánh Từ, rồi ghé qua Văn Miếu Huế... Cả một vùng quê cỏ ấy xanh xao đẹp khôn tả. Anh tiếc nuối Khải Thánh Từ tan hoang, tiếc nuối thiếu một tấm bia dựng ở xứ đồng Bàu Đá - để hậu sinh còn nhớ nơi thi hào Nguyễn Du đã nằm xuống... trước khi về hẳn ở quê nhà.

Anh nằm xuống, bạn bè văn hữu nhớ thương anh, một người anh, một người bạn lãnh lẽ và nhân hậu. Và lặng lẽ như cuộc đời anh, những trang viết của anh vẫn còn ở đâu đó trong lòng bạn đọc. Nó sẽ sống tiếp cuộc đời còn dang ở của anh...

H.L
(
201/11-05)

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Nếu còn sống, ngày 28 tháng 2 năm nay, cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn sẽ tròn 75 tuổi. Nhưng ông đã nằm xuống 13 năm rồi, vào một ngày đầu hạ, cái ngày mà cả thế giới có quyền được nói dối và chắc hẳn nhiều người yêu thương ông cũng từng mong đó chỉ là một lời nói đùa…

  • Đồng chí Nguyễn Chí Thanh trong cương vị Bí thư tỉnh ủy Thừa Thiên Huế - nhà lãnh đạo xuất sắc trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng

    TH.S PHAN CÔNG TUYÊN ( * )

  • DƯƠNG PHƯỚC THU

    Đồng chí Nguyễn Vịnh sinh ngày 1 tháng 1 năm 1914, theo can chi là ngày mồng 6 tháng Chạp năm Quý Sửu, trong một gia đình trung nông ở làng Niêm Phò, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.

  • NGÔ THIÊN THU - NGUYỄN ÁI VƯỢNG

    Từ trước đến nay nhiều sách vở ghi chép về Trương Văn Đa cũng như bố ông là Trương Văn Hiến đều thiếu thông tin khi nói về quê quán gốc tích.

  • Ở góc phố đường Bà Triệu (TP.Huế), hình ảnh một ông già 80 tuổi ngày ngày ngồi bên chiếc xích lô quay quắt ngóng khách đã trở nên quen thuộc với nhiều người. Ông như một nốt nhạc trầm giữa cuộc sống xô bồ. Nhưng ít ai biết rằng, ông là một cậu bé liên lạc cảm tử quân ngày nào. Sau hơn 30 năm cầm súng, ông đã góp công giữ lại hình hài của tổ quốc hôm nay.

  • Nói là nghề “kỳ dị” bởi lẽ đây là nghề “có một không hai” ở xứ Huế, đó là nghề làm mõ mà mọi người thường thấy ở các đình chùa. Việc làm ra một chiếc mõ đòi hỏi rất công phu và tỷ mỷ, ngoài việc tạo hình thì việc tạo ra âm thanh cho chiếc mõ cũng là một vấn đề nan giải. Cũng bởi vì tính chất phức tạp đó nên mọi người hay gọi đây là một nghề “kỳ dị”, vì không phải ai cũng có đủ kiên nhẫn và có cái tâm để theo đuổi nghề…

  • Chị đã làm xao xuyến bao khán giả ở thủ đô Bern, Zurich, Geneva...qua những làn điệu dân ca Việt Nam và Thụy Sỹ. giọng ca của người con gái dòng dõi hoàng tộc đang định cư tại Thụy Sỹ Camille Huyền cùng tiếng guitar bậc thầy của nghệ sĩ Walter Ginger luôn được đợi chờ trong mỗi kỳ Festival Huế. 

  • HỮU THU - BẢO HÂN

    Tin buồn
    Năm Đinh Mùi - 1967. Huế vào kỳ giêng, hai khá lạnh. Sáng ấy, như lệ thường, tôi ngồi ở quán Lạc Sơn. Đang nhâm nhi ly café, bất ngờ có chiếc Dodge mui trần trờ tới.

  • (SHO).Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Đại tướng Nguyễn Chí Thanh sẽ được tổ chức thật sự ý nghĩa, làm nổi bật cuộc đời hoạt động và những cống hiến xuất sắc của Đại tướng cho lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH, cho quá trình xây dựng chiến đấu thắng lợi của Quân đội nhân dân Việt Nam.

  • SINH VIÊN PHẬT TỬ HUẾ TUYỆT THỰC

    Hồi ký của THÁI KIM LAN

  • LÊ HUỲNH LÂM

    Xứ Huế vốn trầm mặc, không gian Huế thường gắn với hoài niệm, là nơi để trở về. Cái thường phô diễn ra bên ngoài ở xứ sở này là nắng, mưa, là dòng Hương xanh mượt mà, hay Ngự Bình vi vu thông reo, hoặc là những chiều hiu quạnh ngắm hoàng hôn, hay những đêm dài của những bước chân phiêu lãng, và những buổi sáng tan vào hơi mù lân la khắp các ngã phố,...

  • TRẦN VIẾT ĐIỀN

    Ngài Mai Khắc Đôn (1853 - 1930) là một Nho sĩ, một vị quan có tinh thần yêu nước, thương dân và đặc biệt ngài là một trong những người thầy có ảnh hưởng khá sâu sắc đối với nhà vua yêu nước Duy Tân.

  • NGUYỄN ĐÌNH NIÊN
           100 năm ngày sinh Hàn Mạc Tử

    Theo những tài liệu hiện có và theo sự dò hỏi của chúng tôi, từ các thân hữu còn sống của thi sĩ, những người đàn bà thi sĩ đã kinh qua cuộc đời Hàn Mạc Tử, đó là: Hoàng Cúc, Mộng Cầm, Mai Đình và Thương Thương.

  • LÊ VĂN LÂN

    Chi bộ Trí thức là một cụm từ vừa thân quen vừa lạ lẫm. Thân quen là đối với những người hoạt động trong phong trào đô thị Huế. Và lạ lẫm là trong công tác xây dựng Đảng, đặc biệt là ở thời điểm 9 năm kháng chiến chống Pháp. Những năm 1948 - 1950 ở Huế có một Chi bộ như thế: Chi bộ Trí thức.

  • THANH HUẾ

    Sinh thời vua Minh Mệnh rất hay làm thơ, nhưng ông làm thơ để chăm lo chính sự, lo cho dân.

  • TRƯƠNG SỸ HÙNG

    Đề từ tập Bút hoa, thơ tập cổ của Phan Mạnh Danh năm 1942, do chính tác giả chuẩn bị bản thảo từ năm 1896 đến trước khi mất (1942); Ưng Bình Thúc Giạ Thị đã viết:

  • Lê Quang Long - vị cố vấn quân sự đầu tiên của Hoàng thân Xuphanuvông


    PHẠM HỮU THU
     

  • ĐÀI LÂN
        Kỷ niệm 32 năm ngày mất của giáo sư Tôn Thất Chiêm Tế

    Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến hào hùng và thiêng liêng của chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 19/12/1946 đã thúc giục, lôi cuốn nhiều lớp người đặc biệt là thanh niên, trí thức trong toàn quốc, thoát ly tham gia cách mạng.

  • LTS: Huế là nơi có Thái Y viện tập trung nhiều danh y, ngự y nổi tiếng triều Nguyễn, đồng thời có Bệnh viện Tây y đầu tiên ở Việt Nam - Bệnh viện Trung ương Huế. Hạ tuần tháng 3 vừa qua, Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế đã ra Nghị quyết xây dựng Thừa Thiên Huế xứng tầm là Trung tâm y tế chuyên sâu của khu vực miền Trung và cả nước mà hạt nhân là Bệnh viện Trung ương Huế và Trường đại học Y Dược Huế, cả hai đều được nhà nước tuyên dương Anh hùng lao động thời kỳ Đổi mới.

  • BÙI MINH ĐỨC

    I. Dẫn nhập
    Trong số các ông vua triều Nguyễn, vua Tự Đức là người giữ vai trò hết sức quan trọng trong lịch sử cận đại của đất nước Việt Nam chúng ta.