Bảo tồn nhà sàn truyền thống đồng bào các dân tộc thiểu số
Quảng Ngãi có 6 huyện miền núi, tập trung chủ yếu là người đồng bào các dân tộc Cor, H’rê và Cadong cùng chung sống.
Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN)
Thời gian qua, một số hộ đồng bào ở đây đã xây dựng nhà cửa theo kiến trúc mới, hiện đại. Bên cạnh đó, nhiều gia đình vẫn xây dựng nhà sàn theo kiến trúc truyền thống của của dân tộc mình. Điều này vừa phù hợp với nếp sinh hoạt, vừa góp phần bảo tồn nét văn hóa của đồng bào dân tộc.
Ngôi nhà sàn của gia đình ông Hồ Văn Tân, ở xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng được xây dựng từ năm 2012, với kiểu đổ các trụ bê tông thay cho các trụ gỗ ngày xưa, nhưng vẫn giữ được những nét truyền thống.
Nhà chia làm hai phần theo chiều ngang. Bên ngoài là nơi thờ tổ tiên và tiếp khách nam giới, bên trong là bếp cũng là nơi sinh hoạt của phụ nữ. Nhà sàn người Cor còn ước định phân chia theo chiều dọc thành các phần bên trên và bên dưới.
Theo quan niệm, những người lớn tuổi hay khách quan trọng thường được ngồi bên trên gần bàn thờ gia tiên. Những người có vị thế thấp hơn ngồi bên dưới gần bếp.
Ông Tân chia sẻ: "Bây giờ nhiều gia đình xây nhà sàn mới to, đẹp lắm, nhưng về cơ bản vẫn giữ lại những nét truyền thống của nhà sàn xưa. Chỉ có điều là thay trụ gỗ bằng trụ bê tông vì gỗ bây giờ khan hiếm. Cũng ít nhà lợp tranh mà dùng ngói, nhưng ba bên bốn bề vẫn vách ván và sàn làm bằng cây lồ ô. Hai đầu ngôi nhà cũng được cải biên để cho ngôi nhà rộng rãi hơn, mùa hạ thoáng mát và mùa đông ấm áp. Giờ cũng không nhiều người còn nhớ được nhà sàn truyền thống của dân tộc mình, vì vậy dù con cháu có xây nhà to đến mấy, nhiều tiền đến mấy, tui cũng bảo chúng phải dựng theo kiểu nhà sàn."
Hiện nay, để bảo tồn và phát huy nét đẹp của nhà sàn truyền thống, tại một số huyện miền núi, lãnh đạo địa phương đã có chủ trương khuyến khích người dân được hưởng lợi từ dự án 167 cũng xây dựng nhà theo kiểu nhà sàn, đồng thời vận động đồng bào dân tộc thiểu số ăn ở hợp vệ sinh theo đời sống mới.
Điển hình, tại huyện Sơn Tây, huyện đã xây dựng hơn 2.700 ngôi nhà cho hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số theo chương trình 167. Bà Đinh Thị Gieo, xã Sơn Dung, tâm sự: "Gia đình bà được Nhà nước hỗ trợ tiền để xây nhà mới, vui lắm, nhưng mà bao đời nay đồng bào Cadong quen ở nhà sàn rồi, nay được xây nhà mới cũng phải làm theo kiểu nhà sàn mới phù hợp. Đây cũng là cách để giữ lại nét văn hóa truyền thống để con cháu sau này hiểu và gìn giữ."
Ông Phạm Hồng Khuyến, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Sơn Long, huyện Sơn Tây cho hay, trong quá trình xây dựng, xã vận động một số hộ gia đình trẻ nên ngăn một phòng riêng, bếp riêng để thuận tiện sinh hoạt vì đồng bào Cadong thường sống theo kiểu 2, 3 thế hệ. Đồng thời khuyên bà con không được nuôi gia súc dưới nhà sàn, xây dựng hố xí ở cách xa cho hợp vệ sinh.
Nhà sàn đã trở thành nét văn hóa không thể thiếu trong đời sống tinh thần của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Quảng Ngãi. Có nhiều ngôi nhà sàn được trả giá vài trăm triệu đồng nhưng người dân kiên quyết không bán.
Ông Đinh Kà Để, Bí thư huyện ủy Sơn Tây cho biết trước thực trạng nhà sàn truyền thống của đồng bào Cadong đang được thay thế bằng những ngôi nhà xây kiến trúc mới, huyện đã chỉ đạo các địa phương phải tuyên truyền, định hướng cho người dân giữ gìn và bảo tồn tốt các nếp nhà sàn truyền thống.
Nguồn:
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Tối 24/4, Sở Văn hóa thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai đã tổ chức lễ công bố Quyết định đưa Sử thi Bahnar vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Buổi lễ diễn ra tại Bảo tàng tỉnh (TP Pleiku, Gia Lai).
-
Ngày 28.1, UBND TP.Hội An (Quảng Nam) cho biết đã giao Trung tâm quản lý bảo tồn di sản văn hóa TP triển khai tu bổ, tôn tạo một số giếng cổ tại các phường: Minh An, Cẩm Phô trong năm 2015.
-
Từ lâu có một cuốn Lục Vân Tiên mà các nhà nghiên cứu ở miền Nam đánh giá là bản Nôm cổ nhất nhưng bị thất lạc. Gần đây, trong một lần viếng chùa cổ Long An, tình cờ cụ Nguyễn Quảng Tuân đã phát hiện, mang về hiệu chỉnh và công bố. Cũng với tình yêu vốn quý cổ truyền dân tộc, ông đã lặn lội khắp nơi trong và ngoài nước để sưu tầm, nghiên cứu, công bố nhiều tư liệu giá trị, đặc biệt là hàng loạt bản cổ khác nhau về Truyện Kiều.
-
Sáng 5/1 tại Ninh Bình, UBND tỉnh Ninh Bình chính thức công bố kế hoạch Lễ đón Bằng của UNESCO ghi danh Quần thể danh thắng Tràng An là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới diễn ra ngày 22-24/1 tới.
-
HỒ VĨNH
Sau một thời gian khảo sát thực tế, sáng 3/12/2014 Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế phối hợp với Sở Giao thông Vận tải Thừa Thiên Huế dựng lại bia đá “Đông Gia Kiều” ở phía đầu cầu Đông Ba theo hướng như bia đá đã dựng trước đây. -
Thông tin từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (ngày 17/12) cho hay cơ quan này đã có quyết định xếp hạng di tích cấp quốc gia đối với 12 di tích.
-
Phố cổ Hội An và Khu đền tháp Mỹ Sơn ở Quảng Nam được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới đến nay đã tròn 15 năm.
-
Những tư liệu ảnh của Viện Viễn đông bác cổ Pháp (EFEO) lần đầu công bố tại VN cho thấy nhiều cứ liệu lịch sử theo thời gian đã bị tiêu tan.
-
Ngày 1/12, thành phố Tel Aviv của Israel đã chính thức được Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là thành viên mới nhất trong mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO dành cho hạng mục Nghệ thuật Truyền thông.
-
LTS: Ông Pie Pisa (Pierre Pichard) là kiến trúc sư, chuyên gia nghiên cứu trùng tu di tích cổ của Unesco. Ông dã đến Huế 2 lần (lần thứ nhất vào năm 1978, ở lại 3 tuần làm bản tường trình dài về hiện trạng di tích Huế cho Unesco; lần thứ hai vào năm 1985). Bài dưới dây do kiến trúc sư Nguyễn Trọng Huấn lược ghi ý kiến của ông phát biểu trong dịp đến Huế năm 1978. Đầu đề do chúng tôi đặt.
S.H -
Kỳ họp thứ 9 của Ủy ban Liên chính phủ Công ước UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể (gọi tắt là Công ước 2003) đã khai mạc ngày 24/11 tại trụ sở Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) tại Paris, Pháp.
-
Viện Hàn lâm khoa học xã hội VN vừa có Văn bản số 2116/KHXH gửi Thủ tướng Chính phủ về việc báo cáo niên đại, tên gọi, giá trị và đề xuất phương án bảo tồn di tích tâm linh đặc biệt thời Lý ở lô E.
-
VÕ VINH QUANG
Trong nỗ lực phục dựng các di tích đặc biệt trong quần thể di tích Cố đô Huế, vừa qua, Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô đã đầu tư 24,8 tỷ đồng trùng tu di tích lầu Tàng Thư. Đây là một tín hiệu Cực kỳ đáng quý, có tác dụng không nhỏ đối với việc xiển dương vị thế của vùng đất Cố đô cũng như góp phần giáo dục truyền thống văn hóa quý báu của dân tộc. -
Cho tới giờ, sau 4 lần UNESCO đề nghị phía VN giải trình về quản lý, bảo tồn, vịnh Hạ Long vẫn nằm trong danh sách bị khuyến cáo. Huế đã thoát án sau nhiều năm cố gắng. Làm sao để không rơi vào, hoặc thoát khỏi danh sách đen?
-
Tồn tại 143 năm (1802-1945), triều Nguyễn đã để lại nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể vô giá; trong đó, hệ thống di tích Cố đô Huế, Nhã nhạc cung đình Huế… đã được công nhận là di sản thế giới. Gần đây nhất, Châu bản triều Nguyễn cũng được ghi danh vào chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO.
-
Ngày 13.9, quần thể khu di tích nhà Trần ở Đông Triều, Quảng Ninh sẽ nhận quyết định công nhận di tích quốc gia đặc biệt. Quần thể này bao gồm 14 cụm di tích: đền An Sinh, lăng Tư Phúc, đền Thái, Thái Lăng, Mục Lăng, Ngải Sơn Lăng, Phụ Sơn Lăng, Nguyên Lăng, Đồng Hỷ Lăng, chùa Ngọc Thanh, chùa Ngọa Vân, chùa Tuyết, chùa Quỳnh Lâm và chùa Hồ Thiên.
-
Hội đồng Di sản quốc gia vừa công nhận 4 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia tại Quảng Nam gồm: nghề dệt thổ cẩm và vũ điệu tâng tung da dá của đồng bào Cơ Tu; nghệ thuật trang trí trên cây nêu (ngoài sân); bộ gu (trong nhà) của đồng bào Co và lễ hội rước cộ Bà Chợ Được ở xã Bình Triều, H.Thăng Bình.
-
Các địa phương cần thống nhất đầu mối đơn vị quản lý nhà nước về di tích về các phòng di sản văn hóa thuộc các sở văn hóa, thể thao và du lịch. Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương chủ trì việc quản lý và phát huy giá trị di tích, phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về tôn giáo ở địa phương.
-
Làng đá mỹ nghệ Non Nước nằm trong quần thể danh thắng Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng vừa được Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch chính thức công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
-
Theo nhạc sỹ-nhà nghiên cứu âm nhạc Đặng Hoành Loan, sau 5 năm được Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh vào “Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của nhân loại,” từ việc thiếu vắng đội ngũ kế thừa, ca trù đã hình thành được một đội ngũ nghệ sỹ kế cận khá đông đảo. Đây là một trong cơ sở quan trọng để loại hình nghệ thuật này trở thành “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.”
.png)
.png)
