Quảng Ngãi có 6 huyện miền núi, tập trung chủ yếu là người đồng bào các dân tộc Cor, H’rê và Cadong cùng chung sống.
Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN)
Thời gian qua, một số hộ đồng bào ở đây đã xây dựng nhà cửa theo kiến trúc mới, hiện đại. Bên cạnh đó, nhiều gia đình vẫn xây dựng nhà sàn theo kiến trúc truyền thống của của dân tộc mình. Điều này vừa phù hợp với nếp sinh hoạt, vừa góp phần bảo tồn nét văn hóa của đồng bào dân tộc.
Ngôi nhà sàn của gia đình ông Hồ Văn Tân, ở xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng được xây dựng từ năm 2012, với kiểu đổ các trụ bê tông thay cho các trụ gỗ ngày xưa, nhưng vẫn giữ được những nét truyền thống.
Nhà chia làm hai phần theo chiều ngang. Bên ngoài là nơi thờ tổ tiên và tiếp khách nam giới, bên trong là bếp cũng là nơi sinh hoạt của phụ nữ. Nhà sàn người Cor còn ước định phân chia theo chiều dọc thành các phần bên trên và bên dưới.
Theo quan niệm, những người lớn tuổi hay khách quan trọng thường được ngồi bên trên gần bàn thờ gia tiên. Những người có vị thế thấp hơn ngồi bên dưới gần bếp.
Ông Tân chia sẻ: "Bây giờ nhiều gia đình xây nhà sàn mới to, đẹp lắm, nhưng về cơ bản vẫn giữ lại những nét truyền thống của nhà sàn xưa. Chỉ có điều là thay trụ gỗ bằng trụ bê tông vì gỗ bây giờ khan hiếm. Cũng ít nhà lợp tranh mà dùng ngói, nhưng ba bên bốn bề vẫn vách ván và sàn làm bằng cây lồ ô. Hai đầu ngôi nhà cũng được cải biên để cho ngôi nhà rộng rãi hơn, mùa hạ thoáng mát và mùa đông ấm áp. Giờ cũng không nhiều người còn nhớ được nhà sàn truyền thống của dân tộc mình, vì vậy dù con cháu có xây nhà to đến mấy, nhiều tiền đến mấy, tui cũng bảo chúng phải dựng theo kiểu nhà sàn."
Hiện nay, để bảo tồn và phát huy nét đẹp của nhà sàn truyền thống, tại một số huyện miền núi, lãnh đạo địa phương đã có chủ trương khuyến khích người dân được hưởng lợi từ dự án 167 cũng xây dựng nhà theo kiểu nhà sàn, đồng thời vận động đồng bào dân tộc thiểu số ăn ở hợp vệ sinh theo đời sống mới.
Điển hình, tại huyện Sơn Tây, huyện đã xây dựng hơn 2.700 ngôi nhà cho hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số theo chương trình 167. Bà Đinh Thị Gieo, xã Sơn Dung, tâm sự: "Gia đình bà được Nhà nước hỗ trợ tiền để xây nhà mới, vui lắm, nhưng mà bao đời nay đồng bào Cadong quen ở nhà sàn rồi, nay được xây nhà mới cũng phải làm theo kiểu nhà sàn mới phù hợp. Đây cũng là cách để giữ lại nét văn hóa truyền thống để con cháu sau này hiểu và gìn giữ."
Ông Phạm Hồng Khuyến, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Sơn Long, huyện Sơn Tây cho hay, trong quá trình xây dựng, xã vận động một số hộ gia đình trẻ nên ngăn một phòng riêng, bếp riêng để thuận tiện sinh hoạt vì đồng bào Cadong thường sống theo kiểu 2, 3 thế hệ. Đồng thời khuyên bà con không được nuôi gia súc dưới nhà sàn, xây dựng hố xí ở cách xa cho hợp vệ sinh.
Nhà sàn đã trở thành nét văn hóa không thể thiếu trong đời sống tinh thần của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Quảng Ngãi. Có nhiều ngôi nhà sàn được trả giá vài trăm triệu đồng nhưng người dân kiên quyết không bán.
Ông Đinh Kà Để, Bí thư huyện ủy Sơn Tây cho biết trước thực trạng nhà sàn truyền thống của đồng bào Cadong đang được thay thế bằng những ngôi nhà xây kiến trúc mới, huyện đã chỉ đạo các địa phương phải tuyên truyền, định hướng cho người dân giữ gìn và bảo tồn tốt các nếp nhà sàn truyền thống.
Nguồn:
Mỗi dịp đầu Xuân mới, các làng xoan cổ ở Phú Thọ lại có dịp hội tụ hát những làn điệu mượt mà, đằm thắm, thấm đậm tình đất, tình người đất Tổ Vua Hùng.
Theo thông tin từ Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), có sáu lễ hội truyền thống đã được bổ sung vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
LTS: Đầu tháng 12-2016, tại phiên họp Ủy ban liên Chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 11 của UNESCO, di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã được UNESCO đưa vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Tại Việt Nam, có luồng ý kiến cho rằng, những biến tướng từ tín ngưỡng này đang gây ảnh hưởng không nhỏ đời sống văn hóa tâm linh của người Việt. Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ là gì và tại sao một bộ phận người Việt có cái nhìn như vậy?
GS Ngô Đức Thịnh cho rằng đạo Mẫu có những vị thánh được “dệt” từ anh hùng trong lịch sử. Bằng cách đó, đạo Mẫu cũng thể hiện chủ nghĩa yêu nước.
Ngày 3/12, đại diện của khoảng 40 nước nhóm họp tại Abu Dahabi đã thông qua kế hoạch thành lập một quỹ bảo vệ các di sản trong các khu vực có chiến tranh và một mạng lưới cất giữ an toàn cho các tác phẩm nghệ thuật đang gặp nguy hiểm.
Theo thông tin từ Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), di sản Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã chính thức được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Ngày 29.11, Sở VH-TT TP.Đà Nẵng cho biết Nghệ thuật hô/hát bài chòi dân gian ở Đà Nẵng vừa được Bộ VH-TT-DL công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Mới đây, Bộ tem “Đờn ca tài tử - Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại” đã chính thức được phát hành và có thời hạn cung ứng trên mạng bưu chính công cộng đến ngày 30/6/2018.
Trước khi cho phóng viên Thanh Niên chụp ảnh chiếc lư đồng, ông Hà Xuân Út, Trưởng làng La Chữ (P.Hương Chữ, TX.Hương Trà, Thừa Thiên-Huế) phải thắp hương xin phép Thành hoàng, bởi chiếc lư được cho là bảo vật rất thiêng của làng.
Di tích lịch sử Văn miếu Trấn Biên (phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, Đồng Nai) đã chính thức được công nhận là di tích cấp quốc gia (theo Quyết định số 2894/QĐ-BVHTTDL do Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện ký).
Kim sách triều Nguyễn chứa đựng nhiều thông tin giá trị về lịch sử văn hóa và nghệ thuật đỉnh cao của các nghệ nhân, thợ thủ công cung đình xưa.
TRẦN VĂN DŨNG
Trong dòng chảy lịch sử hàng trăm năm, Ca Huế đã tiếp thu, kế thừa và ảnh hưởng nhiều sắc thái, tinh hoa của nhiều vùng đất khác nhau để trở thành một trong những loại hình âm nhạc truyền thống đặc sắc của Việt Nam.
Với mục tiêu năm 2016, hát Xoan được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới thoát khỏi tình trạng cần được bảo vệ khẩn cấp và chính thức trở thành di sản đại diện của nhân loại, tỉnh Phú Thọ thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để bảo tồn, phát triển di sản văn hóa hát Xoan.
Trong khi nhiều loại hình âm nhạc truyền thống đã trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, thì ca Huế vốn là loại hình âm nhạc bác học mang giá trị độc đáo, có sức lan tỏa và ảnh hưởng lớn, lại chỉ mới được Bộ VH-TT-DL công nhận là Di sản phi vật thể quốc gia.
Mộc bản là một trong những di sản quý giá của nền văn hóa dân tộc. Năm 2009, UNESCO đã công nhận mộc bản triều Nguyễn là di sản tư liệu thế giới (số mộc bản này hiện đang bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV- Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng).
Theo kế hoạch đến cuối năm 2015, tỉnh Phú Thọ sẽ phải đưa Hát Xoan Phú Thọ ra khỏi tình trạng cần bảo vệ khẩn cấp, chính thức đưa hát Xoan trở thành di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại.
Xúc động, đầy tính nhân văn và hoàn toàn tương đồng với những giá trị đạo đức của người Việt, lễ Vu lan báo hiếu đang được một số chuyên gia đề nghị tìm hình thức tôn vinh xứng đáng.
Trong hành trình của “Trại hè Việt Nam 2015,” ngày 21/7, Đoàn thanh niên sinh viên kiều bào đã đến với Huế - thành phố văn hóa ASEAN có khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp với sông Hương, núi Ngự cùng đền chùa, thành quách, lăng tẩm cổ kính rêu phong gắn liền với triều Nguyễn - triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam.
LTS: Hiện vật chiếc xe kéo tay vừa được đấu giá thành công và đưa về Huế, đang được trưng bày tại cung Diên Thọ, khu vực sinh hoạt của các hoàng thái hậu triều Nguyễn. Tấm bảng giới thiệu về chiếc xe ghi rõ: “Theo hồ sơ đấu giá, đây là chiếc xe kéo do vua Thành Thái tặng cho mẹ mình là hoàng thái hậu Từ Minh để dạo chơi trong vườn ngự uyển”.
Cuộc hội thảo bảo tồn và phát huy giá trị của hệ thống thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế vừa được Trung tâm bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức trong hai ngày 8 và 9.5, tại TP.Huế.