Backe backe Kuchen
Der Bäcker hat gerufen
Wer will backen guten Kuchen…
(đồng dao trẻ con của Đức, có thể mở nghe trong youtube, với tựa đề "Backe, backe Kuchen")
Ảnh: internet
Janos đang mê khóc,- khi hắn khóc thì thôi, như mê luôn...- bỗng nghe tiếng hát nhìn lên, tên nhóc bé tí mới hai tuổi giương to hai con mắt long lanh, đôi môi đỏ nhếch lên, rồi toét ra cùng với tiếng cười khoái chí, mặt còn nhòe nước mắt khóc nhè. Mẹ nó, Mai Lan con tôi, vừa hát vừa đong đưa cái khuôn bánh ga-tô làm trò với con „nướng bánh nè, nướng bánh đây, ai muốn nướng bánh ngon hầy, ông nướng bánh rao… nên có bảy thứ này, trứng với mỡ ngầy, đường và muối này, sữa và bột mì, thêm chút nghệ vàng cho bánh giòn tan… là la la…“ Mai Lan vung tay đẩy khuôn bánh vào lò vừa hét to… “cho vào lò nướng đây! nướng vàng đây!“ (lời bài hát). Thằng nhóc ngồi trong chiếc ghế trẻ con, được nịt chặt quanh bụng, nhún nhẩy, đập hai tay lên tấm gỗ dính vào ghế dùng làm bàn ăn, chân đạp loạn xạ miệng reo: Kuchen, Kuchen, bánh bánh – bé học nói rất sớm – Vừa dứt tiếng em đã kêu: NOCH (một lần nữa) và ba lần „noch noch noch“. Mai Lan hát lại và làm lại nữa, hắn vẫn còn kêu „Nữa! Nữa!“ Căn bếp nhộn tiếng cười…
Nơi ngưỡng cửa, nghe tiếng hò reo, nhìn vào thấy con mình đang làm mẹ, đang nướng bánh, vừa nướng vừa hát to, vừa làm trò dỗ con, điệu bộ ngộ nghĩnh như thế… Chợt nghĩ, thuở ấy đã bao lần mình cũng múa loạn xạ, cũng nhễ nhại mồ hôi làm bánh, cũng hát to dỗ cho con nín khóc, để có được nụ môi con cười. Thuở ấy, người mẹ này còn bé tí teo, và tôi, người mẹ ấy còn tập làm mẹ, cũng miên man trong tiếng hát tiếng ru, tiếng cười tiếng khóc, đong đưa chiếc võng, quấn quýt với nhau theo nhịp yêu thương, bàng hoàng từng phút từng giây thấy con khôn lớn… Lại thấy nơi đôi mắt to trong veo vừa khóc vừa cười của thằng bé, có tôi ngày nào như nó, hai tuổi rồi ba rồi bốn trong vòng tay của mẹ… bỗng thấy nao lòng… nhớ mẹ thuở ấy góa bụa, đơn chiếc, bốn bên đều có bốn tay con níu áo, tay bồng tay dắt… Thương quá Mạ ơi… Ngày ấy làm chi có bơ có sữa, mà sao bánh mạ thơm ngon làm cho tôi kiên nhẫn (chỉ những lúc ấy thôi) ngồi chờ bên lò lửa than… đợi mạ giáo bột làm bánh cho ăn…
Vuốt hột nổ
Đổ bánh bèo
Xao xác vạc kêu
Nồi đồng vung méo…
Không có lò nướng điện hiện đại đâu, vung méo nồi đất … Cũng không có máy đánh bột thay tay người, chỉ có hai đôi đũa bếp và đôi bàn tay. Vậy mà mạ đã hóa phép biết bao nhiêu chiếc bánh thần diệu, ngát thơm hương vị trong mồm, đến nỗi khứu giác bây giờ vẫn còn chỗi dậy khát khao khi nhớ về. Mà có là gì? Mưa đầu tháng bảy dạo ấy còn đúng hẹn về, xua đi cơn nóng lửa. Vườn cây sống lại màu xanh, bụi tre sau vườn được mưa vuốt vội vã đâm chồi, nếp thơm cũng vừa đến cữ, bình tinh cũng đã xay thành bột mới tinh. Hái mụt măng làm bánh măng cúng Vu Lan. Mụt măng mới bẻ từ bụi tre sau vườn, được bọc trong lớp vỏ phủ tơ mướt như nhung màu tim tím, vuốt tay lên là thấy êm, tôi chưa thấy có loại rau củ nào đẹp sang trọng như thế, mà lại từ một bụi tre… thứ nghèo nhất trong những cái nghèo làng quê, từ nó toát lên một thứ gì độc đáo cao sang làm cho tôi tiếc mãi khi thấy mẹ đưa dao cắt lớp vỏ, nhưng rồi lại vui tở mở được nhìn thịt măng non trắng ngần lộ ra thanh khiết, chơn chất như ngọc. Từ thuở xưa nào, ai đã nghĩ ra món bánh lạ lùng này? Lấy từ một khối „ngọc tre“ làm nên chiếc bánh. Hỏi mẹ thì mẹ bảo theo bà, hỏi bà thì bà bảo theo mẹ của bà…hỏi.. hỏi … là nghe mẹ của mẹ bà… và nếu hỏi thêm nữa thì… e chạm đến trái tim của những bà mẹ luôn sẵn sàng rung động nơi từng vị ngon của đạo nuôi nấng con người chăng? Chiếc bánh ấy ngày nay hầu như đã thất truyền, vì làm nó là cả một kỳ công. Ngày nay ai có công mà ngồi hàng giờ hàng đêm vì một món bánh nhỏ bé? Còn nhớ, quấn chân mẹ trố mắt nhìn, khi mẹ cả buổi ngồi chải măng ra từng sợi nhỏ như tóc tiên bằng chiếc lược dày (ngày xưa có hai thứ lược bằng tre, lược sưa và lược dày), trong khi nếp mới vừa xay xong đang treo trong bọc vải rỏ nước qua đêm. Quanh quẩn bên mẹ cả ngày, đến khi tóc măng đã chải hết, rồi luộc rồi rim… là lúc mắt tôi ríu lại không chịu nổi gục đầu vào lòng mẹ… Cho nên món bánh măng của mẹ, tôi chỉ học được nửa chừng… còn nửa chừng trong mơ thấy bà về cho bánh… những chiếc bánh măng vuông vức trắng trong ửng những đường gân măng vàng nhạt, được gói vuông vức đẹp mượt mà trong giấy màu hồng sen hay màu vàng trang nhã.
Chiếc bánh ấy thơm ngon đến nỗi, mãi đến chừ tôi chưa nghe chiếc bánh nào ngon thơm mùi vị tinh khiết thiên nhiên như thế… Hương nếp và hương măng quyện lấy nhau hồn nhiên không chút pha tạp một thứ hương giả tạo nào. Vị măng và vị nếp ngạt ngào thuần chất, tạo nên cảm giác khoan khoái an lành như nhiên… Cảm giác ấy đọng mãi trong ký ức của thời thơ ấu… nó hồn nhiên tinh khiết… như tình mẹ con… Mà tình ấy thời xưa cho đến thời này có khác chi nhau …
Mắt Janos long lanh nhìn chiếc bánh trong lò, e cũng như tôi dạo ấy và Mai Lan ngày ấy… ánh mắt Mai Lan nhìn con vui chiếc bánh e cũng gần như mẹ Mai Lan nhìn con thuở ấy… và chẳng khác mắt mẹ nhìn tôi, đứa con bé bỏng thuở nào… Một chuỗi mẹ con với tình thương ấm áp đùm bọc khắp bầu trời... mẹ của mẹ của mẹ của mẹ miên man vô tận trong mùa bánh ngọt hiền cho con… Nỗi trông mẹ làm cho chiếc bánh, thơm ngon dạt dào vô lượng kiếp, dù qua bao tầng địa ngục… mẹ bị đọa đày thì con vẫn tìm mẹ để mẹ trở về với con. Như chiếc bánh Vu Lan là nguồn suối mẹ vì con không dứt…
Hôm qua trời mưa một cơn giông dữ dội, sấm chớp long trời lở đất, cơn mưa tháng bảy trước Vu Lan phả hơi đất mù mịt không gian, một thứ mưa khô bằng những tia lửa và tiếng gầm, hạt mưa vừa chạm đất đã bốc hơi, như chưa bao giờ thấy ở Huế, trăng đã khuyết rồi tàn từ lâu… Trời Vu Lan đang héo úa chất độc cháy da người… địa ngục nhân gian đang đầy lo âu nghiệp chướng…
Nhưng mẹ Vu Lan, dù không tìm được mụt măng làm bánh, thì còn bột mì và sữa… Sữa mẹ vẫn dạt dào cho con… như tự muôn đời trước sau… hóa dữ làm lành…
Mùa Vu Lan Huế 2016
Viết nhớ Mai Lan và cháu ngoại Trinh Quý
THÁI KIM LAN
BÙI KIM CHI
Tôi đã rất xúc động. Lòng rưng rưng bồi hồi khi tình cờ nghe được bài hát “Quê hương tuổi thơ tôi” của Từ Huy trong VCD họp mặt Đồng Hương Sịa lần đầu tiên ở Little Sài Gòn, Nam Cali…
Thông reo hồn chí sĩ
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG - TRẦN VĂN DŨNG
HOÀNG PHỦ NGỌC PHAN
Ở nghĩa trang Gò Dưa, quận Thủ Đức Thành phố Hồ Chí Minh có ngôi mộ của ông Đinh Văn Dõng, bia mộ đề nguyên quán: Nam Trung - Thừa Thiên-Huế. Ông Đinh văn Dõng là thân phụ của họa sĩ Đinh Cường. Té ra Đinh Cường là người Sài Gòn, gốc Huế.
Làng phong Quy Hòa (TP.Quy Nhơn, Bình Định) nằm lẩn khuất sau một con đèo quanh co ở phía nam thành phố. Nơi này, nhà thơ Hàn Mặc Tử đã sống những ngày cuối đời, chống chọi với bệnh tật.
LGT: 10 năm trước, mùa đông, như một linh cảm diệu kỳ về sự giải thoát nỗi trầm luân, nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng (lúc ấy là Trưởng Ban biên tập Tạp chí Sông Hương đã viết nên “câu chuyện thiên đường” đầy ám ảnh: “Mùa đông/ Mưa mịt mùng ướt chiếc áo quan/ Co ro trong chiếc áo quan lạnh giá/ Tôi muốn đội mồ lên ngồi quanh quẩn bên em…”. Anh đã ngủ quên vĩnh viễn sau một đêm đặc dày bóng tối rất đỗi bình thường.
Lịch sử xã hội VN trong khoảng thời gian 1954 - 1975 đã ghi dấu sự hình thành cộng đồng học sinh miền Nam tại miền Bắc với những vai trò và đóng góp nhất định cho đất nước trước và sau năm 1975. Tuy nhiên, có rất ít công trình nghiên cứu về thế hệ học sinh đặc biệt này.
Một lần vào kho đạo cụ của Hãng phim truyện VN, tôi kéo thử chiếc xe kéo tay (thường gọi là xe tay) được phục chế nguyên bản để làm phim. Chỉ một đoạn tôi đã toát mồ hôi vì nó quá nặng, và chợt ngẫm đến thân phận những người phu xe.
Nếu viết về phòng trà Tự Do mà chỉ nói đến Khánh Ly và Lệ Thu thì đúng nhưng chưa đủ, bởi ở đây còn những giọng ca trẻ có khán giả riêng của mình.
“Lò” Việt Nhi của nhạc sĩ Nguyễn Đức đã đào tạo nhiều nữ ca sĩ cho phòng trà Sài Gòn lúc ấy. Đặc biệt, như để tạo dấu ấn, tên của các nữ ca sĩ ấy đều bắt đầu bằng chữ Phương (chỉ trừ nữ ca sĩ Hoàng Oanh).
Tình bạn giữa Nam Cao và Tô Hoài đã gắn bó từ thuở mới bước chân vào làng văn và còn gắn bó lâu dài mãi về sau này.
“Những giờ phút huy hoàng của lịch sử dân tộc đã làm nên giá trị các tác phẩm báo chí và văn chương của tôi,” nhà báo-nhà văn Trần Mai Hạnh đã đúc kết như vậy trong buổi chuyện trò thân tình với phóng viên VietnamPlus ngay trước thềm kỷ niệm 71 năm Quốc khánh (2/9/1945-2/9/2016).
KỶ NIỆM 71 NĂM CÁCH MẠNG THÁNG 8 VÀ QUỐC KHÁNH 2/9
LÂM QUANG MINH
(Về Trường Thanh niên Tiền tuyến Huế trong cách mạng tháng 8/1945 ở Thừa Thiên Huế)
PHI TÂN
Trong một lần đi tác nghiệp ở xã Điền Môn, huyện Phong Điền (tỉnh Thừa Thiên Huế), qua câu chuyện hàn huyên với anh Phạm Do - Chủ tịch UBND xã Điền Môn mới biết anh là cựu lính Hải quân từng ở quần đảo Trường Sa.
LÊ VĂN KINH
Không có gì phải đợi năm hết tết đến mới nói chuyện uống trà, mà riêng tôi từ hàng chục năm qua thì trà là thức uống mỗi sáng.
NHẤT LÂM
Năm 1936, chàng thanh niên Nguyễn Hoàng cùng với người bạn thân đồng hương huyện Triệu Phong tỉnh Quảng Trị chiếm thủ khoa và á khoa tú tài Tây tại Quốc Học Huế.
HOÀNG ANH
Ngày 1 tháng 9 năm 1939 Phát xít Đức tấn công Ba Lan, chiến tranh thế giới thứ II bùng nổ. Tiếp theo đó chính phủ bình dân Pháp bị đổ, chính phủ phản động lên cầm quyền.
NGUYỄN THỊ THANH XUÂN
(Tìm hiểu một số trước tác của Ni sư Thích Nữ Trí Hải)
NGUYỄN ĐẮC XUÂN
Thời học sinh tôi rất phục “Quái kiệt” Trần Văn Trạch và thuộc những bài ông hát giúp vui trong các cuộc quảng cáo Xổ số kiết thiết quốc gia.
KỶ NIỆM NGÀY BÁO CHÍ CÁCH MẠNG VIỆT NAM 21/6
Ngày 18 tháng 9 năm 2015, được sự nhất trí của lãnh đạo tỉnh, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm thành lập. Đây là một hoạt động có ý nghĩa lịch sử và cũng vô cùng giàu chất nhân văn, nhằm ôn lại những trang sử vẻ vang của một vùng đất giàu văn hóa - về một trung tâm văn hóa - văn học nghệ thuật tiêu biểu của nước nhà.