Bàn về xu hướng truyền thống hóa nghệ thuật
Hướng đến các giá trị truyền thống đang là một xu hướng diễn ra dù âm thầm nhưng rất mạnh mẽ trong giới nghệ thuật.
Cả nghệ sĩ và công chúng ngày càng hào hứng hơn với các giá trị truyền thống.
Đặc biệt, xu hướng được tạo ra bởi đa số các nghệ sĩ trẻ thiết tha với việc phục dựng, quảng bá văn hóa cổ truyền. Bằng tư duy mới, phương pháp mới trên nền chất liệu cũ, ý niệm xưa… đã tạo cho công chúng những cảm hứng bất tận trong việc khám phá những giá trị tưởng chừng đã mất.
Dưới lăng kính điện ảnh
Có thể nói, xu hướng truyền thống hóa nghệ thuật khởi phát mạnh mẽ từ đầu năm 2019 với hàng loạt cuộc biểu diễn, trưng bày, triển lãm, workshop của giới nghệ sĩ liên quan các lĩnh vực điêu khắc, hội họa, thời trang và sân khấu.
Tuy nhiên, sức ảnh hưởng mạnh mẽ dẫn tới xu hướng này lại là điện ảnh. Những bộ phim tìm kiếm chất liệu dân gian, từ văn hóa vùng miền để hướng tới các giá trị truyền thống đã gây được hiệu ứng tốt.
Trong cuộc hội thảo trước thềm Liên hoan phim Việt Nam 2019, vấn đề bản sắc trong phim Việt được nhiều đạo diễn và giới phê bình đặt ra. Suốt một thời gian dài, phim Việt mải mê chạy theo cuộc đua doanh thu, bằng mọi cách để chinh phục khán giả, thu tiền bán vé và quảng cáo để lại một khoảng trống rất lớn về đề tài truyền thống.
PGS.TS Trần Luân Kim từng chỉ ra “yếu huyệt” của điện ảnh, là nhà sản xuất chỉ chú trọng gây hài, chiều theo thị hiếu khán giả, cười giải trí xong là hết. Những gì đọng lại cho người xem về con người, văn hóa Việt Nam chưa có hoặc có nhưng rất mỏng.
Năm 2019, sự ra đời của “Song Lang” là một tín hiệu tốt cho thấy các nhà làm phim đã nỗ lực đi tìm vẻ đẹp Việt. Bỏ qua câu chuyện doanh thu, thì “Song Lang” đã khơi dậy trong tâm thức khán giả một vẻ đẹp gần như bị lãng quên của cải lương.
Rồi dự án “Việt sử kiêu hùng” với những bất ngờ nối tiếp bởi những câu chuyện dã sử chứ không hề khô khan, đã tạo ra sự thích thú theo dõi của người trẻ. Khi dự án khép lại, công chúng muốn trực tiếp quyên tiền để nhóm làm phim tiếp tục đề tài về anh hùng dân tộc.
Cũng xoay quanh đề tài truyền thống, một vài bộ phim như “Cô Ba Sài Gòn”, “Tấm Cám - Chuyện chưa kể” muốn đi sâu khai thác triệt để tính truyền thống trong văn hóa Việt. Tuy nhiên, “Cô Ba Sài Gòn”, với nội dung tôn vinh vẻ đẹp của chiếc áo dài truyền thống vẫn bị chới với giữa phim nghệ thuật và giải trí.
Phải đến năm 2020, với nhiều dự án ra mắt, cho thấy vẻ đẹp văn hóa dân gian đang trở thành lựa chọn của nhiều nhà làm phim. Trong series phim Tết 2020, thì “Gái già lắm chiêu” có sức hút hơn cả. Có lẽ một phần do phim mang đến cho khán giả những nét đẹp đặc sắc của vùng đất và con người Huế.
Từ những hình ảnh quen thuộc của cầu Trường Tiền, Phu Văn Lâu đến những món ăn truyền thống như bún bò Huế… thành điểm nhấn đặc biệt, mà phim thị trường không làm được.
.jpg)
Ngày hội Việt phục “Tóc xanh - Vạt áo” của ĐH Quốc gia TPHCM.
Đương đại trên nền truyền thống
Nghệ thuật truyền thống trong dòng chảy hiện đại là mô-típ được giới sân khấu và nghệ thuật lựa chọn để trình diễn trong các show ca múa nhạc hiện đại. Xuất phát từ 3 lý do: Bảo tồn gìn giữ vẻ đẹp nghệ thuật truyền thống; thể hiện sự hội nhập văn hóa; dễ tiếp cận khán thính giả ở mọi lứa tuổi và mọi quốc gia.
Cuối tháng 12/2020, tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam đã diễn ra đêm hòa nhạc “Dân gian trên jazz/Dân gian trên dây” mang đến một không gian và ngôn ngữ âm nhạc mới lạ đầy biến hóa.
Dùng nhạc jazz làm cầu nối giữa nhạc truyền thống và hiện đại không chỉ là thử nghiệm mà còn là ngẫu hứng duyên dáng. Bốn loại hình âm nhạc truyền thống là chèo, tuồng, cải lương và âm nhạc bản địa miền núi Tây Bắc có dịp tỏa sáng giữa những nhạc cụ hiện đại. Hơn 40 nghệ sĩ trình diễn các sáng tác mới kết hợp giữa âm nhạc truyền thống và nhạc jazz với dàn dây - kèn đồng của nhạc giao hưởng.
Cũng trên sân khấu, công chúng dễ bắt gặp hình ảnh truyền thống từ câu chuyện, trang phục đến nhạc cụ. Vở diễn “Cây gậy thần” với huyền tích Chử Đồng Tử - Tiên Dung của Nhà hát Cải lương. Hay mới đây là vở diễn “Thành Thăng Long thuở ấy” tại Nhà hát Thế giới trẻ - thuộc Trường ĐH Sân khấu - Điện ảnh TPHCM.
Giới thời trang được biết đến thế mạnh là tà áo dài, bên cạnh đó còn “nhánh” cổ phục gọi là “Việt phục”. “Ngày hội Việt phục Tóc xanh - Vạt áo” của ĐH Quốc gia TPHCM hồi giữa tháng 1/2021 đã thu hút hàng ngàn lượt sinh viên háo hức đến chiêm ngắm những giá trị xưa cũ của tiền nhân.
Rồi hội họa, điêu khắc qua các cuộc trưng bày trong năm 2020 với gốm, giấy dó, tranh Hàng Trống, tranh Kim Hoàng đã thực sự đưa người xem thấy những giá trị dù rất cũ nhưng không mòn, lại nổi bật tỏa sáng giữa không gian nghệ thuật hiện đại.
Giữa tháng 3/2021, tại Trung tâm Nghệ thuật đương đại The Factory, một triển lãm thị giác hoành tráng mang tên “Lần trong/ Nằm giữa/ Vùi dưới/ Lộ trên” tôn vinh vẻ đẹp diệu kỳ của giấy dó. Lần đầu tiên, công chúng nhận thấy giấy dó không chỉ viết vẽ lên được, mà còn là chất liệu có thể sử dụng cho nghệ thuật điêu khắc.
Hướng tới giá trị truyền thống được các nhà phê bình nghệ thuật đánh giá là xu hướng đúng đắn. Tuy nhiên, phải hiểu rõ hướng tới giá trị truyền thống khác với việc kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Định lượng cho khái niệm này rất mong manh, nếu không khéo dễ dẫn tới sự kệch cỡm, nghệ thuật đã không tới tầm còn làm cho truyền thống bị méo mó.
| “Chúng ta đang sở hữu một nguồn tài nguyên phong phú từ kho tàng truyền thống. Nếu nhìn kho tàng đó dưới lăng kính đương đại - nằm bên dưới những câu chuyện dân gian, thì chúng ta sẽ có những sản phẩm nghệ thuật độc đáo - khi xã hội ngày càng xuất hiện nhiều hơn những suy tư, hoài niệm, ước muốn quay về truyền thống”- Họa sĩ Tạ Huy Long |
Theo Hòa Trần - GD&TĐ
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Thuở hàn vi, nhà sử học, nhà văn Ngô Thì Sĩ (1726 - 1780) “túi rỗng bếp lạnh”, “một đồng tiền cũng chẳng dính tay” có viết Bài văn trách ma nghèo tuyệt hay.
-
Được mệnh danh là nhà thờ lớn và đẹp nhất vùng Đông Bắc Việt Nam, nhà thờ Trà Cổ (TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh) đã bị phá bỏ ngày 9/3/2017 để xây mới.
-
Thời gian qua, vấn đề dạy chữ Hán (tức mảng từ Việt Hán) trong nhà trường được báo chí đề cập nhiều lần và dư luận quan tâm.
-
Khi nhắc đến tranh chép hay công việc chép tranh, nhiều ý kiến khắt khe cho rằng, chính những bức tranh chép đã làm lũng đoạn thị trường hội họa và ảnh hưởng xấu đến nền mỹ thuật nước nhà.
-
Nhờ facebook, tôi mới biết ngày hôm qua là Ngày Hạnh phúc. Chợt bần thần nhớ lại những kỷ niệm về hạnh phúc, vào cái thời ở ta chưa có ngày nào được gọi là Ngày Hạnh phúc...
-
Chúng ta không im lặng, chúng ta phải lên tiếng trước những điều tồi tệ, vô nhân đạo, nhất là khi chúng liên quan đến những đứa trẻ ngây thơ chưa đủ nhận thức để tự bảo vệ mình. Nhưng...
-
Mạng xã hội đang ngày càng phổ biến trong đời sống và không chỉ là kênh kết nối chia sẻ, giao lưu giữa các cá nhân. Trên thực tế, mạng xã hội đang có những tác động lớn đến hoạt động kinh doanh của các tổ chức, doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.
-
Sức hút của “lễ hội hoa hồng” đang diễn ra ở Hà Nội có lẽ không ảnh hưởng đến những người làm văn nghệ. Họ đang quan tâm tới những thông tin xung quanh việc xét giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Hình như chưa đợt xét giải thưởng nào lại náo động như lần này.
-
Đó là những trăn trở của Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong tại buổi làm việc với Sở Văn hóa Thể thao, Sở Du lịch cùng giám đốc các bảo tàng trên địa bàn TP hôm 2.3.
-
Nhiều bức tường xám xịt, loang lổ nắng mưa trên các con hẻm, con đường Sài Gòn đang được các “họa sĩ đường phố” khoác lên những sắc màu mới.
-
Trong dịp tết vừa qua, tại TPHCM, sàn diễn cải lương khá heo hút. Ngoại trừ chương trình nghệ thuật Ba thế hệ về lại cội nguồn do NSƯT Kim Tử Long đứng ra thực hiện, có bán vé tại rạp Công Nhân vào ngày 6-2, cùng với vài buổi diễn của các nghệ sĩ Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang ở cơ sở thì không còn nơi nào tổ chức.
-
Nhiều tác giả cám cảnh người đọc đìu hiu ở các khu trưng bày tác phẩm trong Ngày thơ Việt Nam lần thứ 15 tại TP HCM.
-
GS Đỗ Quang Hưng, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Tôn giáo - UBTƯMTTQ Việt Nam và TS Trần Hữu Sơn - Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam đều cho rằng: "Lễ hội không có tội mà một bộ phận con người đã lợi dụng và làm hỏng nó đến mức này như một căn bệnh trầm kha khó chữa đã 15 năm nay".
-
Nhiều người trẻ cả tin, mê tín “cúng” tiền cho thầy bói để rồi lo âu, thấp thỏm...
-
VĨNH AN
Trong bài viết trên báo Nhân dân số 2082, ngày 28/11/1959, ký tên Trần Lực, Bác Hồ đã phát động “Tết trồng cây”: “Chúng tôi đề nghị tổ chức một ngày “Tết trồng cây”. Việc này ít tốn kém mà lợi ích rất nhiều”. -
Văn Miếu - Quốc Tử Giám những ngày này gây sốt bởi di tích rêu phong được thay bằng màu xám trắng mới tinh. Mặc lời trấn an của những người có trách nhiệm, công chúng vẫn có quyền đặt câu hỏi.
-
“Tại sao trong lựa chọn giữa bảo tồn và phát triển đô thị thì phần thua thiệt thường rơi về phía bảo tồn?”, TS khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu đặt câu hỏi trong Hội thảo quốc tế Việt Nam học ngày 15 - 16.12 tại Hà Nội.
-
Thiết chế văn hóa đang hàng ngày, hàng giờ đồng hành với đời sống nhân dân và là một phần không thể thiếu của xã hội. Có thể kể đến một số thiết chế văn hóa phổ biến ở đô thị nước ta như bảo tàng, thư viện, nhà hát, rạp chiếu phim…
-
Sự biến mất của Hanoi Cinémathèque, một địa chỉ xem phim nghệ thuật đã có lịch sử gần 15 năm giữa lòng thành phố, đặt ra câu hỏi về sự thân thiện và nhạy cảm với văn hóa của các chính sách phát triển đô thị.
.png)
.png)
