Bài toán bảo tồn, tôn tạo di sản

14:36 14/05/2019

Di tích xuống cấp là một trong những vấn đề tồn tại song hành với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản ở Hà Nội. Bên cạnh những khó khăn về nguồn kinh phí, tình trạng tùy tiện trong tu bổ, tôn tạo cũng đang là bài toán đòi hỏi có giải pháp khắc phục hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững giá trị di sản.

Di tích đình Tây Đằng (huyện Ba Vì) đã phát huy giá trị kiến trúc sau khi tu bổ. Ảnh: Bá Hoạt

Nơi tự ý, chỗ chậm chạp

Một sự việc đáng tiếc vừa xảy ra tại di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia chùa Bối Khê (xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, Hà Nội) khi nhà chùa cho phá dỡ, xây mới cổng phụ hai bên gác chuông; lát mới sân di tích và di dời cây lâu năm trong khuôn viên di sản. Đáng nói, sự việc trên đã được cơ quan chức năng phát hiện, nhắc nhở, song chính quyền địa phương vẫn không có biện pháp khắc phục, chấn chỉnh kịp thời, dẫn đến kiến trúc, cảnh quan di tích bị tác động tiêu cực. 

Phó Chánh Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phạm Xuân Phúc khẳng định: "Sự việc trên vi phạm nghiêm trọng pháp luật về di sản văn hóa, cụ thể là Điều 24, Khoản 2, Mục b, Nghị định số 158/2013/NĐ-CP ngày 12-11-2013 của Chính phủ về Quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo".

Trong khi đó, chùa Báo Ân (xã Đồng Quang, huyện Quốc Oai) đã xuống cấp nghiêm trọng nhưng các khâu xử lý rất chậm. Sư Thích Đàm Trọng Nghĩa, trụ trì chùa Báo Ân cho biết: “Chùa Báo Ân được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng từ năm 1990. Trải qua thời gian, công trình bị xuống cấp nghiêm trọng: Mái hỏng, tường nứt vỡ, nhiều pho tượng quý bị thấm dột, biến dạng hình hài… Tháng 11-2018, UBND thành phố có quyết định đầu tư tu bổ cấp thiết cho di tích nhưng đến ngày 6-4-2019, UBND xã Đồng Quang mới đưa thợ tới và chỉ làm một, hai ngày lại nghỉ...”.

Trả lời về vấn đề này, ngày 23-4, UBND huyện Quốc Oai có Công văn số 781/UBND-VHTT gửi Báo Hànộimới cho biết: “Hiện tại, quá trình tu bổ cấp thiết chùa Báo Ân, xã Đồng Quang đã cơ bản hoàn thành”. Tuy nhiên, theo ghi nhận thực tế của phóng viên Báo Hànộimới tại di tích trong ngày 9-5, công việc tu bổ ở đây vẫn còn ngổn ngang. Sư Thích Đàm Trọng Nghĩa cho hay: "Công trình mới được giải ngõa, thay mới hơn 40 cây hoành, tàu, đầu dĩ… tại phần mái trước Tam Bảo. Ước tính việc tu bổ mới hoàn thành được 1/5 công việc...”. 

Hai sự việc trên cho thấy, công tác tu bổ, tôn tạo di tích hiện tồn tại bất cập: Trong khi có nơi tự ý tu bổ, tôn tạo di tích, nhưng cũng có chỗ mặc dù được phép tu bổ nhưng lại triển khai chậm chạp. 

Để không nảy sinh sai sót...

Không phải bây giờ mà từ nhiều năm qua, hiện tượng tùy tiện trong tu bổ, tôn tạo di tích đã xảy ra ở nhiều nơi trên địa bàn thành phố, với không ít vụ việc điển hình, như: Tự ý hạ giải, xây dựng trái phép tại chùa Trăm Gian (Chương Mỹ); xây mới, lắp đặt nhiều hạng mục không phép tại chùa Khúc Thủy (Thanh Oai); làm mới bản chạm khắc cổ ở đền Phù Đổng (Gia Lâm); tháo dỡ, xây mới toàn bộ đình cổ Lương Xá (Ứng Hòa)...
 
Bài toán bảo tồn, tôn tạo di sản - ảnh 1
Di tích quốc gia chùa Báo Ân (xã Đồng Quang, huyện Quốc Oai) xuống cấp nghiêm trọng.

Ông Nguyễn Doãn Văn, Trưởng ban Quản lý Di tích danh thắng Hà Nội cho biết, sở hữu số lượng di tích lớn nhất trên cả nước, Hà Nội luôn cố gắng trong việc huy động các nguồn lực cũng như thực hiện hiệu quả công tác tu bổ, tôn tạo, thường xuyên chỉ đạo các cấp tăng cường quản lý hoạt động bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn thành phố; yêu cầu các địa phương thực hiện đúng quy định của Luật Di sản văn hóa, Quy chế quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn... Tuy nhiên, vi phạm vẫn nảy sinh, đòi hỏi tăng cường hơn nữa sự chỉ đạo, phối hợp giữa các cấp, ngành.

Đối với việc tùy tiện phá dỡ, xây mới một số hạng mục tại chùa Bối Khê, Ban Quản lý Di tích danh thắng Hà Nội đã phối hợp với Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch kiểm tra thực tế, lập biên bản, đề nghị các cấp có thẩm quyền kiểm điểm và có hình thức kỷ luật đối với các tổ chức, cá nhân liên quan. Bên cạnh đó, hiện tượng “dây dưa” trong tu bổ, tôn tạo di tích tại chùa Báo Ân cũng đi ngược lại những quy định về tu bổ cấp thiết, cụ thể là phải tiến hành thi công nhanh gọn, hiệu quả, hạn chế thấp nhất những nguy cơ gây hại cho di tích. Đơn vị sẽ kiểm tra thực tế, chấn chỉnh những tồn tại (nếu có) trong tu bổ, tôn tạo tại di tích này.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hội Di sản văn hóa Việt Nam Đỗ Văn Trụ, thời gian qua, việc kiểm tra, phát hiện những vi phạm trong tu bổ, tôn tạo còn chưa quyết liệt. Hình thức xử lý chưa đủ sức răn đe. Điều cần quan tâm, chấn chỉnh hiện giờ là việc thực thi Luật Di sản văn hóa và các văn bản dưới luật tại các địa phương như thế nào, tình hình quản lý, giám sát tại các di tích đã hiệu quả hay chưa (?). 

Nếu việc thực hiện tu bổ, tôn tạo di tích được trao đổi rộng rãi, lấy ý kiến các nhà nghiên cứu, đồng thời quá trình tu bổ được triển khai dưới sự giám sát thường xuyên và nghiêm ngặt của tư vấn giám sát, của chính quyền địa phương và cộng đồng, chắc chắn sẽ khó nảy sinh sai sót.

Dự kiến, cuối tháng 5 này, HĐND thành phố Hà Nội sẽ tiến hành khảo sát công tác bảo quản, tu bổ, phục hồi, phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa… trên địa bàn thành phố từ năm 2016 đến nay. Đợt khảo sát nhằm làm rõ những khó khăn, hạn chế, vướng mắc; xác định nguyên nhân, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức có liên quan, đồng thời kiến nghị giải pháp với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền để thực hiện hiệu quả hơn công tác này.
 

Theo Hanoimoi

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Từ những câu chuyện cảm động hoặc những hình ảnh “đắt giá” nhiều họa sĩ chuyên nghiệp và không chuyên đã có những sáng tác tranh minh họa, ký họa theo phong cách lạc quan, lan tỏa những thông điệp tích cực về phòng, chống Covid-19.

  • Cùng với các loại nhu yếu phẩm, thời gian qua, nhiều tổ chức và đơn vị xuất bản đã chung tay đưa sách vào các khu cách ly và phong tỏa do dịch bệnh trên địa bàn TPHCM. Trong những ngày phải thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động đưa sách đến tay bạn đọc thật có ý nghĩa.

  • Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, các phần mềm dịch thuật miễn phí và có phí ra đời ngày càng nhiều, hỗ trợ tích cực cho quá trình chuyển ngữ. Tuy nhiên, vai trò của dịch giả vẫn không thể thay thế, đặc biệt trong lĩnh vực xuất bản.

  • Thời gian qua trên các trang mạng xã hội dấy lên những cuộc chiến livestream, có kênh thu hút hàng trăm ngàn người xem, cả trong và ngoài nước.

  • Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 đã đề cập mức hỗ trợ dành cho diễn viên, nghệ sĩ hưởng lương hạng bốn trong các đơn vị nghệ thuật công lập. Đây được xem là bước đi thiết thực, ý nghĩa, góp phần kịp thời chia sẻ khó khăn cho đội ngũ nhân lực trẻ ở các loại hình nghệ thuật biểu diễn.

  • Những hình ảnh trống vắng, im ắng của một thành phố vốn sôi động, náo nhiệt trước đây được nhiều nhiếp ảnh gia, những người chụp ảnh chuyên và không chuyên ghi lại. Rất nhiều bức ảnh đẹp về con người thành phố nghĩa tình, sẵn sàng nhường cơm sẻ áo khi dịch bệnh bùng phát gợi cho người xem nhiều xúc cảm…

  • Bằng những cách khác nhau, các nhà văn của thành phố đã và đang chung tay tham gia phòng chống dịch Covid-19. Từ trực tiếp tham gia công tác thiện nguyện cho đến tìm kiếm chất liệu để có những tác phẩm gắn liền với đời sống người dân trong những ngày này.

  • Trong thời điểm giãn cách xã hội do dịch bệnh, các buổi trò chuyện, giao lưu, giới thiệu sách trực tiếp đều tạm hoãn, tuy nhiên, nhiều hoạt động vẫn được tổ chức theo các hình thức khác nhau nhằm kết nối với độc giả qua những trang sách, góp thêm niềm vui đọc.

  • Khi khán giả chưa thể đến rạp, sân khấu chưa thể sáng đèn, việc xây dựng và triển khai mô hình “nhà hát truyền hình” được xem là hướng đi phù hợp để không làm đứt đoạn dòng chảy biểu diễn nghệ thuật trong đại dịch. Ðồng thời, giữ lửa đam mê nơi nghệ sĩ và mang đến nhiều cơ hội giúp công chúng được thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật chất lượng cao.

  • Sau 2 năm lao đao vì dịch Covid-19, nhiều đơn vị sân khấu truyền thống đang đối mặt với nguy cơ phải đóng cửa, ngừng hoạt động, hoặc tình trạng nguồn nhân lực bị suy giảm trầm trọng. Trong khi đó, số lượng nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực sân khấu truyền thống đang dần mai một, việc đào tạo nghệ sĩ trẻ gặp không ít khó khăn. Đây là vấn đề cấp bách, rất cần được ngành văn hóa và các cơ quan chức năng quan tâm kịp thời.

  • 0 giờ ngày 9-7, khi TP.HCM bắt đầu thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, cũng là lúc nỗi lo lắng phủ trùm lên hàng vạn mảnh đời sống khó khăn, vô gia cư, chạy cơm từng bữa.

  • “Hỡi cô thắt dải lưng xanh/ Có về Nam Định với anh thì về/ Nam Định có bến đò Chè/ Có tàu Ngô Khách, có nghề ươm tơ”.

  • Phá bỏ và xây mới tiêu hao rất nhiều năng lượng, lãng phí nguyên nhiên liệu và gây ô nhiễm môi trường. Việc chuyển đổi công năng công trình cũ nên được ưu tiên. Vấn đề là công trình ấy sẽ được biến đổi công năng như thế nào trong tương lai để mang lại giá trị cho xã hội.

  • TP.HCM đã qua gần 5 tuần thực hiện giãn cách xã hội và Chỉ thị 10, chị tôi và những người thân của chị, hay chú Bảy, chú Út chạy xe ôm trước cơ quan tôi cũng như nhiều người khác, đã thấm mệt mỏi với sự sợ hãi, lo âu...

  • Gia đình có vai trò quan trọng trong việc chọn lọc, lưu truyền và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. Phát triển gia đình là nhiệm vụ có tính chiến lược của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam. Trước tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội, gia đình Việt đã trải qua những biến chuyển lớn, kéo theo sự thay đổi các giá trị gia đình truyền thống. Vì vậy, xác định hệ giá trị chuẩn mực mới cho gia đình Việt Nam là công việc cần thiết hiện nay.

  • Vào cuối tháng 4-2021, các diễn viên trong Đoàn múa rối Rồng Phương Nam (Nhà hát nghệ thuật Phương Nam) tất bật tập vở mới Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực để kịp công diễn dịp hè. Khi mọi thứ được chuẩn bị sẵn sàng thì đợt dịch Covid-19 ập đến, những diễn viên múa rối nước của đoàn tứ tán khắp nơi. Kẻ về quê, người ở nhà trông con…, mong chờ ngày được hội ngộ khán giả.

  • Trong Offline: Giải phóng tâm trí khỏi căng thẳng trên điện thoại thông minh và mạng xã hội (Tân Việt Books và NXB Dân Trí), hai tác giả Imran Rashid và Soren Kenner sẽ cung cấp cho độc giả những thông tin gây sốc về cách các gã khổng lồ công nghệ như Facebook, Apple, Google và Instagram… sử dụng cách “hack tâm trí” để khiến bạn và con bạn bị cuốn hút vào các sản phẩm của họ.

  • Với người Phật tử, dù không có một quy định nào, nhưng có lẽ Đại lễ Phật đản là một sự kiện vui tươi và thành kính nhất, có sức cộng hưởng trên toàn thế giới.

  • Đại dịch Covid-19 đã khiến cả xã hội đảo lộn, nhiều ngành nghề gặp khó khăn. Sân khấu – ngành nghệ thuật biểu diễn trực tiếp cũng rơi vào tình trạng vô cùng vất vả.

  • Mạng xã hội đang thể hiện vai trò rất hiệu quả trong việc quảng bá văn hoá Việt Nam tới bạn bè quốc tế, song thực tế cũng không ít người "mượn danh" việc quảng bá này để đăng tải các video, clip "bẩn", độc hại, nhằm câu view, câu like.