Một dòng tràn ý biếc

14:47 17/06/2013

NGUYỄN ĐỨC TÙNG

Trong tủ sách của tôi, sau bao dâu biển, còn lại một cuốn Sông Hương hai mươi mấy năm trước, trong đó có thư trả lời độc giả của nhà văn Tô Nhuận Vỹ, hình như là Tổng Biên tập.

Nhà văn Nguyễn Đức Tùng - Ảnh: internet

Bức thư làm tôi ngạc nhiên, vì vậy tôi giữ lại, mỗi lần dọn nhà lại nhét vào đáy vali. Đi qua bao thăng trầm của đời người, gồm ba cuộc tình tan vỡ và bốn cuộc gặp lại tha thứ huy hoàng, mà tờ tạp chí kia vẫn còn theo tôi đến nay như một nỗi ám ảnh từ quê nhà.

Người xa quê không được đọc nhiều. Sông Hương là tờ báo giấy duy nhất mà tôi còn nhận được đều đặn. Bây giờ mọi người đều đọc trên điện toán, trên Iphone, riêng tôi mỗi lần cầm tờ tạp chí, sờ tay lên bìa trơn và mịn, tranh vẽ thật đẹp, lại có cảm giác êm dịu ấm áp như ngồi uống cà phê với bạn bè bên cầu Trường Tiền dưới tàn phượng đỏ hôm nào. Vì Huế là một phần của tâm hồn tôi, tuy không phải là nơi sinh ra, nhưng là nơi tôi đã sống tuổi thơ những ngày kỳ tuyệt. Nhiều bài thơ tôi viết trong khi nghĩ về Huế mà không hề nói ra. Trong đời người, có những kỷ niệm, đoạn đường, có ảnh hưởng lớn đến nỗi khi có ai bất ngờ hỏi về chúng, mình không biết bắt đầu ra sao.

Tôi thích Sông Hương vì một thời đổi mới lừng lẫy và vì vài ba năm gần đây nó đã bắt đầu lấy lại phong độ cũ. Hình như số nào cũng có một bài chủ đạo, như phê bình, giới thiệu tác giả hoặc tùy bút, ký sự. Theo tôi, truyện ngắn và thơ nên có những chủ đề tập trung hơn nữa. Phần “lễ lạc” nên bớt đi nhường cho sáng tạo. Trong mấy năm gần đây tôi mê tranh đẹp của Đinh Cường, Đặng Mậu Tựu, Phan Ngọc Minh... chú ý những trang đặc sắc của Bửu Ý, Trần Đình Sử, Nguyễn Tiến Văn, Bửu Nam, Đặng Tiến, Thái Kim Lan, Nguyễn Văn Dũng, Hoàng Vũ Thuật, Nguyễn Khoa Điềm, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Lâm Thị Mỹ Dạ, Nguyễn Trọng Tạo, Tô Nhuận Vỹ, Đỗ Quyên, Ngô Minh, Nguyễn Quang Hà, Trần Thùy Mai, Hồ Đăng Thanh Ngọc, Phạm Nguyên Tường, Mai Văn Hoan, Dương Khánh Phương, Mai Văn Phấn, Vi Thùy Linh, Hồ Thế Hà, Nguyễn Khắc Phê, Võ Thị Xuân Hà, Phan Trung Thành, Khế Iêm, Đông Hà, Lê Minh Phong, Lê Vũ Trường Giang… Tôi nghĩ, trong tình hình chung của văn học cả nước, một nền văn học đang suy yếu, ngày càng nặng về giải trí, Sông Hương tuy chưa tạo ra được khúc quanh đột ngột như thời đổi mới, nhưng đang đi những bước táo bạo về phía tiền phong và đa nguyên văn học nghệ thuật, thật đáng yêu, đáng quý.

Như vậy mới phải, vì phong thủy Huế thích hợp cho sự đa nguyên văn hóa, phồn tạp, đệm vào nhau, đan vào nhau, hòa hợp. Không gian Huế là đô thị nhưng yên tĩnh như làng quê. Vì vậy mà Sông Hương quyến rũ được nhiều cây viết từ mọi miền, mãnh liệt bên trong mà hiền lành bên ngoài. Trong ca khúc Danube Xanh do Phạm Duy dịch có một lời thật đẹp: “một dòng tràn ý biếc”, có thể dùng để nói về nội dung và hình thức của Sông Hương. Nhưng bạn muốn con sông của chúng ta chảy nhanh lên hay muốn nó chảy chậm lại?

Mong ước của tôi là: tranh luận nhiều, bài vở và số trang nhiều. Mỗi kỳ tạp chí có một chủ đề rõ ràng, với ít nhất một bài chủ đạo. Ban biên tập có “đơn đặt hàng” cho các tác giả quan trọng. Lời chúc riêng của tôi dành cho tạp chí: cách tân hơn và dân tộc hơn, táo bạo hơn và thuần phác hơn nữa. Nhân tiện, tôi cũng muốn hỏi, ai đã đặt tên cho Tạp chí Sông Hương mà tài tình quá vậy?

N.Đ.T

 

Nhà văn Lê Minh Khuê - Ảnh: internet

Nhà văn Lê Minh Khuê:

Những năm mới có những chuyển biến mà ta gọi là thời kỳ đổi mới, văn chương rầm rộ làm cái việc gọi là phản ánh hiện thực. Những gì gay cấn một chút người ta bảo nhau gửi Tạp chí Sông Hương. Ngày ấy mình không in gì ở Tạp chí Sông Hương vì tính mình, hễ thấy ai hăng hái thì mình lùi lại, làm gì thì để sau giống như thích đọc báo nguội vậy. Không in gì nhưng mình đọc tạp chí say mê vì đã lâu lắm mới có một tờ tạp chí hội tụ những gương mặt “đẹp” của làng văn, hội tụ nhiều vấn đề bức bối lâu nay chưa được nói ra. Đọc đã lắm. Rồi thời thế lại phải quay cái vòng quen thuộc của nó. Mọi thứ chậm lại, thậm chí dừng lại. Tiếc. Nhưng nghĩ cho cùng, không thế cũng không xong! Bây giờ thỉnh thoảng cũng được đọc tạp chí, thấy vẫn có chút gì đó của những năm đầu đổi mới, ở cách nghĩ. Thỉnh thoảng có những cái in ở nơi khác không tiện nên gửi ở đây và được in. Hy vọng tạp chí sẽ trở lại phong độ cũ, là nơi hội tụ của cái đẹp, cái sâu sắc của văn chương.

(SH292/06-13)




 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • NGÔ MINH

    Chương trình kỷ niệm “30 năm Tạp chí Sông Hương” đã qua gần tháng rồi, mà trong tôi những xúc động vẫn không nguôi. Quả thực tôi chưa thấy cuộc “kỷ niệm” nào lại ám ảnh và ấn tượng đến vậy.

  • HƯƠNG BÌNH

    30 năm Tạp chí Sông Hương ra số báo đầu tiên là dấu mốc hết sức quan trọng. 30 năm của những thành quả, những đổi thay và cả những kỷ niệm còn vương mùi mực cũ. Sông Hương đã nỗ lực hết mình, được sự trợ giúp, động viên của đông đảo bằng hữu mọi miền để làm nên một tuần lễ kỷ niệm với nhiều chương trình văn hóa - nghệ thuật đặc sắc diễn ra từ ngày 14/6 đến 22/6.

  • LTS: Trong chuỗi các hoạt động Kỷ niệm 30 năm thành lập Tạp chí Sông Hương, Lễ Hội “Tri Ân Dòng Sông” đặc biệt có ý nghĩa bởi đây là lần đầu tiên, những người làm Tạp chí Sông Hương tổ chức lễ tri ân dòng sông mình đã mang tên.

  • HỒ ĐĂNG THANH NGỌC

    (Diễn văn của TBT Tạp chí Sông Hương trong Lễ Kỷ niệm 30 năm thành lập)

  • (Phát biểu của Đồng chí Ngô Hòa - UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thừa Thiên Huế tại Lễ Kỷ niệm 30 năm thành lập Tạp chí Sông Hương)

  • TRẦN NGUYỄN KHÁNH PHONG

    Tháng 6/1983, Tạp chí Sông Hương ra số đầu tiên, mang tên dòng sông duyên dáng thả mình bên thành phố Huế thân yêu. Đó là niềm phấn khởi của những người làm công tác văn hóa, văn nghệ ở Bình Trị Thiên nói riêng và cả nước nói chung.

  • KHÁNH PHƯƠNG

    Huế là nơi tôi thường tự hỏi, “tại sao tôi không sống ở nơi đây?”. Sông Hương là nơi tôi thường tự hỏi, “tại sao tôi không làm điều gì đó cho nơi này?”.

  • GIA HỘI

    Đầu năm 1983, lãnh đạo tỉnh và Hội VHNT Bình Trị Thiên xác định nên có một tờ tạp chí văn nghệ. Theo nhà văn Hà Khánh Linh, từ tháng 2/1983, nhiều cuộc họp bàn chuẩn bị ra mắt số tạp chí văn học nghệ thuật được tổ chức.

  • VÕ QUÊ

    Tin tạp chí văn nghệ tỉnh nhà được mang tên mới: Sông Hương là một nguồn vui lớn không chỉ trong giới văn nghệ sĩ chúng tôi, mà còn sớm lan tỏa trong mọi tầng lớp dân chúng của quê nhà yêu dấu trong thời điểm ấy (6/1983).


  • (Lê Minh Phong phỏng vấn các nhà lý luận, phê bình)

  • LTS: 30 năm đã tạo nên vóc dáng một Tạp chí Sông Hương bản lĩnh như ngày hôm nay. Từ lúc mới ra đời Sông Hương đã nhận được sự cộng tác nhiệt tâm của nhiều cây bút tài hoa trên mọi miền đất nước, góp phần đưa tạp chí vượt thoát biên giới địa phương đi vào thế giới văn chương Việt đầy sôi động. Dưới đây là những tâm tình của một số cộng tác viên từng gắn bó với Sông Hương.

  • LTS: Góp phần để Sông Hương có “văn hiệu” trên diễn đàn văn học nghệ thuật cả nước cũng như đến với độc giả mọi miền phải kể đến vai trò của những nhà văn nhà thơ đại diện cho tạp chí. Chúng tôi xin được trích đăng một vài cảm nhận của họ nhân dịp kỷ niệm 30 năm Sông Hương ra số báo đầu tiên.

  • TRẦN NGUYÊN

    Hòa nhập với làng văn nước nhà, Sông Hương còn phải chở nặng phù sa văn hóa của chính nơi mình sinh ra. Mấy năm trở lại đây, Sông Hương tạo được ảnh hưởng trong giới độc giả với nhiều chuyên đề văn học mang tính chất khai mở, dám nói và làm những hiện tượng, trào lưu văn học còn ngại ngần.

  • VỸ GIẠ

    Bên cạnh việc nâng cao chất lượng tạp chí, từ tháng 8 năm 2008, Sông Hương xúc tiến bốn chương trình nhân văn với phương thức xã hội hóa hoàn toàn. Các chương trình ấy vừa thể hiện tình cảm nhân ái, vừa thể hiện mong ước được đóng góp cho văn hóa Huế của giới văn nghệ sĩ - trí thức quê nhà.

  • ĐOÀN MẠNH PHƯƠNG

    Mới đó mà đã 30 năm rồi. Với tôi, Sông Hương luôn là một kỷ niệm và là một hành trình đẹp. Sông Hương 30 năm thì tôi có hơn 2/3 quãng thời gian ấy là… người nhà của Sông Hương.

  • Kính gửi BBT Tạp chí Sông Hương!

    Gia đình tôi (7 thành viên đều là giáo chức) không phải cư dân Huế, nhưng mỗi người trong chúng tôi đều đã là một độc giả trong số những chuyên mục thường xuyên của tạp chí Sông Hương từ nhiều năm nay.

  • PHẠM PHÚ PHONG
    (Nhìn lướt qua các tuyển tập kỷ niệm 30 năm Tạp chí Sông Hương)

    Cũng như người, sông có đời sông. Nhưng người có tuổi, còn sông không có tuổi. Không ai biết dòng sông chảy qua kinh thành gắn liền với bao thăng trầm của lịch sử một vùng đất có từ bao giờ? Nhưng cách đây ba mươi năm đã ra đời một cuộc sống khác, một dòng chảy khác, tồn tại song song với nó, góp phần khẳng định và phát huy đời sống tinh thần của con người xứ Huế, đó là Tạp chí Sông Hương.

  • DƯƠNG PHƯỚC THU 

    Chiều thứ bảy, ngày 12 tháng 6 năm 1983, Tạp chí sáng tác phê bình nghiên cứu văn học nghệ thuật văn hóa của Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên ra số đầu tiên, lấy tên Sông Hương. Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm làm Tổng Biên tập, nhà văn Nguyễn Khắc Phê là Phó, Ban Biên tập gồm có các nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu, nhạc sĩ, họa sĩ tên tuổi như: Lương An, Bửu Chỉ, Lâm Thị Mỹ Dạ, Minh Hằng, Xuân Hoàng, Hà Khánh Linh, Lê Thị Mây, Trần Hữu Pháp, Võ Quê, Thái Ngọc San, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Lê Xuân Việt, Tô Nhuận Vỹ và Nguyễn Đắc Xuân.

  • Thực tiễn sáng tạo nghệ thuật luôn luôn biến đổi cùng với sự thức nhận tri thức khách quan và tâm thức sáng tạo của người nghệ sĩ. Sáng tạo là tìm ra cái mới, cái mới nằm trong nhận thức, trong quan niệm, trong cách chúng ta nhìn vào sự vật và nhìn vào chính mình.