Lực lượng trẻ trong lĩnh vực văn học nghệ thuật

09:46 28/12/2018

Trong sự phát triển chung của văn học nghệ thuật (VHNT), lực lượng nghệ sĩ trẻ, nghiên cứu trẻ đang đóng một vai trò rất lớn trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa. Thế nhưng, với các loại hình VHNT truyền thống, dân gian vai trò của những người trẻ hiện nay đang khá mờ nhạt bởi sự chi phối của xã hội. 

Văn học nghệ thuật truyền thống đang thiếu đi lớp trẻ kế cận. Ảnh minh họa.

Ngày 26/12, tại Hà Nội, Hội Sân khấu Hà Nội phối hợp với Hội Văn nghệ dân gian Hà Nội đã tổ chức Hội thảo “Phát huy tài năng nghệ sĩ trẻ, nghiên cứu trẻ trong sự nghiệp kế thừa và phát triển văn nghệ dân tộc hôm nay”. Với sự tham gia của giới văn nghệ sĩ “lão làng” một lần nữa thực trạng “tre đã già mà măng chưa mọc” trong lĩnh vực VHNT truyền thống, dân gian đã được đưa ra phân tích, đánh giá. 

Nhà viết kịch Giang Phong kể câu chuyện nhà viết chèo Đào Nguyên đã một thời gian làm Trưởng phòng nghệ thuật Sở VH Hà Nam khi một cộng tác viên đến gửi ông kịch bản, thì ông hỏi ngay, năm nay anh bao nhiêu tuổi, nhà viết kịch trẻ tương lai kia trả lời 25 tuổi. Ông Đào Nguyên trả lại bản thảo và nói: “Khi nào anh trên 30 tuổi, anh mang kịch bản đến thì tôi đọc”. Đây là câu chuyện thật tôi chứng kiến, nghe có vẻ rất cực đoan nhưng cũng để thấy rằng, ở một tuổi chín chắn, từng trải nào đó thì mới viết nổi kịch. Viết kịch khó lắm! Và thực tế nhiều năm nay, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam dày công tìm tòi, bồi dưỡng tác giả viết kịch. Gọi là trẻ, nhưng cũng phải từ hơn 40, 50 tuổi. Mới đây, Trại sáng tác do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam mở vào tháng 11/2018 có 6 tác giả trẻ. Nhưng người trẻ nhất đã 50 tuổi, còn lại 5 tác giả trẻ đã đang hưởng lương hưu. 

Nhà biên kịch, đạo diễn Hoàng Thanh Du nói, lực lượng tác giả và đạo diễn trong lĩnh vực sân khấu đang rất thiếu và yếu trầm trọng. Hầu như rất ít tác giả biên kịch dưới 60 tuổi. Ở lĩnh vực đạo diễn tình hình khả quan hơn là mức tuổi trên dưới 50. Trong khi ấy các bộ môn nghệ thuật khác đã có rất nhiều công trình nghệ thuật, điện ảnh có những tác giả trẻ là biên kịch, đạo diễn đều dưới 40 tuổi, thậm chí còn trẻ tuổi dưới 30. Thế nhưng theo nhà biên kịch Hoàng Thanh Du thì đây là việc vừa được vừa chưa được. Bởi nhiều diễn viên lớn tuổi sau nay đều đi đào tạo trở thành đạo diễn hay tác giả. Nhờ có kinh nghiệm nên họ nên khi chuyển sang lĩnh vực mới hầu như không có sự bỡ ngỡ, bắt nhịp được với đội ngũ diễn viên vốn là bạn diễn lâu năm. 

GS.TS Lê Hồng Lý- Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Hà Nội cho rằng: “Có một thực tế với lực lượng người nghiên cứu, biểu diễn các giá trị văn hóa nghệ thuật dân gian là người già dần dần ra đi, lớp trẻ thơ ơ với truyền thống”. Tuy nhiên, theo PGS.TS Lê Hồng Lý cũng không thể bắt buộc, áp đặt những người trẻ phải yêu mến và trọng những giá trị VHNT truyền thống. Trong thời buổi kinh tế thị trường vì cuộc sống mưu sinh nên số thanh niên trẻ không mặn mà với các ngành khoa học và nghệ thuật. Bởi vì để thành tài hay vững vàng trong nghề này đòi hỏi phải có thời gian, công sức học tập và rèn luyện; đòi hỏi sự kiên trì và đặc biệt là sự say nghề; kể cả như vậy thì cũng phải mất hàng chục năm mới có thể tạm ổn và sống bằng nghề. Trong khi đó, các lĩnh vực khác có thể nhanh chóng kiếm được công ăn việc làm và thu nhập ổn định. 

Ths Nguyễn Thị Tô Hoài- Viện Nghiên cứu văn hóa (Viện HLKHXH Việt Nam) nói: Khó khăn đầu tiên chính là quá trình điều tra thực địa. Trước hết là thách thức khi gặp gỡ và tìm kiếm sự chia sẻ thông tin của chính những người thực hành văn hóa. Đối với họ, hoặc sẽ cho rằng chúng tôi là thuộc những người trẻ chẳng hiểu gì về văn hóa truyền thông hay lạt non mà đòi buộc tre già… Chính vì vậy khi đi phỏng vấn tại địa phương, nhiều người né tránh, không chia sẻ hay nói chính xác là ngại cung cấp thông tin hay nói chính xác là ngại cung cấp thông tin. Còn lại có trường hợp ngại chia sẻ với lý do mất lòng tin, mà nguyên nhân của sự mất lòng tin đó là bởi có rất nhiều trường hợp những người trẻ tuổi đã đến gặp gỡ, lợi dụng lòng tin của họ, giả mạo cơ quan văn hóa để điều tra sưu tầm rồi biến các di sản truyền thống trở thành món hàng đem ra thị trường kinh doanh dưới nhiều hình thức. Và những “con sâu làm dầu nồi canh” đó gây ra sự mất lòng tin là tất yếu, nhất là trong bối cảnh của sự phát triển mạnh của thông tin và mạng xã hội như hiện nay thì sự thận trọng của những người thực hành, bảo lưu văn hóa truyền thống đối với những người trẻ là không tránh khỏi.

Bên cạnh đó, một khó khăn khác với chính những người nghiên cứu trẻ hiên nay thấy mất lòng tin khi chính những người thực hành văn hóa truyền thống đem thị trường hóa các giá trị văn hóa của mình. Họ đòi hỏi những chia sẻ phải được định giá một cách rõ ràng. Vì vậy mà khi đồng tiền bỏ ra không tương xứng thì việc chia sẻ thông tin đối với họ cũng là không có, thậm chí còn có những chia sẻ hoàn toàn sai lệch. Mặt khác, có rất nhiều người lại ngộ nhận về giá trị di sản của mình nền thổi phồng hoặc đòi các danh hiệu quá mức mà chúng tôi không thể đáp ứng hoặc trả lời được một cách khách quan nhất.

Theo Hoàng Minh - ĐĐK

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Thừa Thiên Huế đang đứng trước cơ hội rất lớn để xây dựng Huế trở thành một đô thị lớn với đầy đủ tầm vóc, tính chất sánh ngang tầm với thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.

  • Thời buổi internet thật tuyệt vời, nói vui theo “teen” kiểu “sát thủ đầu mưng mủ” thì quả là “tiện ích như cú hích”. Với nhà văn, tác phẩm viết ra xong không nhất thiết phải in thành sách, cứ post lên blog cũng có hàng nghìn hàng vạn bạn đọc truy cập, rồi cư dân mạng khắp nơi trên thế giới cập nhật thông tin, coppi, comment bày tỏ quan điểm, phô bày xúc cảm ngay, vui ra phết, chí tình ra phết.

  • Ngày nay, khi văn học không hoàn toàn bấu víu vào những đại tự sự mà thay vào đó là sự lên ngôi của tiểu tự sự thì thế giới trong văn chương trở thành những thế giới ảo, dung chứa tất cả những lệch pha và ngụy tạo so với thế giới khách thể. Người sáng tạo cũng từ đó ý thức được sức mạnh trong việc cách tân bút pháp và thay đổi cảm quan trong thế giới chữ của mình.

  • NGUYỄN VĂN TOÀN

    Té ra, cái thời nhân dân lao động làm chủ xã hội đã… xưa rồi Diễm. Và rằng, ở thời điểm hiện nay, VIP đã là một phần tất yếu của cuộc sống. Và họ cũng được dân gian nhìn nhận là những ông vua “con” ở cõi nhân tình thế thái khi sở hữu đầy ắp bao cơ man đô la và vàng bạc.

  • Huế là thành phố sông ngòi chằng chịt, từ sông đến đầm phá và biển. Đặc biệt, sông Hương và hệ thống thủy đạo kinh thành Huế cũng như các cồn bao quanh kinh thành phần lớn là hình ảnh mang tính biểu tượng của Huế, là một trong những cảnh quan chính của thành phố. Một sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa sông nước và lịch sử thành phố có khả năng tạo ra một sản phẩm du lịch độc đáo cho Huế, mở ra nhiều cơ hội việc làm và thu nhập cũng như cải thiện cuộc sống người dân dọc hai bên bờ sông.

  • Tri thức vốn dĩ là tài sản chung của nhân loại. Tri thức là cái kho học thuật vô giá mà mỗi con người cần được trau dồi để bảo đảm vai trò, chức năng của mình trong xã hội.

  • Việc đại biểu Đỗ Văn Đương (TP HCM) đề nghị Quốc hội nên có Luật Từ chức (17/11) khiến dư luận xã hội có những phản ứng trái ngược nhau trong mấy ngày trở lại đây.

  • Việt Nam đang đứng trước con đường có khá nhiều chông gai và nhiều thử thách. Hơn bất cứ quốc gia nào trên thế giới, Việt Nam cần nhiều sự đổi mới để tiếp tục phát triển.

  • Trong những năm gần đây, công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn đã tạo nên sự trù phú cho nhiều làng quê Việt. Tuy nhiên, song hành với đó bản sắc văn hóa làng Việt đang bị mai một dần; nếu không có giải pháp gìn giữ thì những làng quê truyền thống, những nếp làng xưa sẽ chỉ còn trong ký ức.

  • I. Ba bước chuyển hệ hình trong văn học Việt Nam và vai trò của các nhà văn trẻ

  • SHO - Có cảm giác như xã hội đang mặc nhiên coi chuyện chạy điểm cho con em, chạy theo thành tích cho học trò lâu ngày đã thành thói quen khó chữa khiến người ta quên rằng lòng tự trọng, lòng nhân ái là cao hơn hết và cần có mặt hơn hết! Có phải người ta đã quên đi lòng tự trọng, lòng nhân ái cần có hay không? Tôi không bi quan đến mức nói rằng người ta đã quên nhưng quả thật không thể dửng dưng trước câu hỏi đó.

  • Bài viết này có thể gọi là sự nối tiếp bài " Các cây viết trẻ Việt liệu đã thua trên sân nhà? " cách đây không lâu của tôi. Tôi viết bài tiếp theo này là vì ở bài viết trước có nhiều ý kiến thảo luận của người đọc đã mở ra cho tôi những cách nhìn sâu rộng khác hơn về chủ đề đã nói trong bài viết trước.

  • LTS: Tình cờ trong lúc lang thang trên mạng, SHO đã đọc được bài viết này trong một blog. Thiết nghĩ đây cũng là vấn đề nảy sinh thực trạng đáng buồn giữa các nhà văn trẻ và các nhà xuất bản, SHO đăng tải để chúng ta cùng cận cảnh...

  • Tháng bảy về rồi, nơi quê nhà quê mẹ đã thu chưa? Nơi con ở bây giờ, gió đã chuyển mùa, để rồi chiều nay khi lang thang trên con đường xứ sở, con chợt thảng thốt nhận ra rằng chỉ còn vài ngày nữa thôi, mùa Vu lan sẽ lại về. Nhanh thật đó!

  • Với đặc thù của môn Lịch sử ở bậc THPT, những câu hỏi mang tính khái quát về tiến trình lịch sử sẽ có giá trị hơn nhiều so với những câu hỏi đi quá sâu vào tiểu tiết mà chúng ta vẫn gặp trong các đề thi Lịch sử hiện nay và kết quả thi nhiều khả năng sẽ tốt hơn.

  • Dễ ai quên câu hát: “Trời sinh voi trời không sinh cỏ, Thượng đế buồn Thượng đế bỏ đi”.

  • Lòng yêu nước vốn rất sâu sắc và mãnh liệt xét trên 2 bình diện xã hội gồm giai tầng lãnh đạo(người nắm quyền cai trị) và người dân (kẻ bị trị) đã có lúc bị mai một và chỉ còn như cái bóng khi dân bị bóc lột, hà hiếp còn vua, quan chỉ chăm chăm cướp đoạt, làm giàu, hưởng lạc và chia bè kéo cánh.

  • Có những tình huống mà im lặng không giúp ta tránh né được hiểm nguy, ngược lại chỉ làm tăng mối họa vì khiến người khác lầm tưởng im lặng là bạc nhược.

  • Bán bà con xa mua láng giềng gần, điều đó đúng trong trường hợp người láng giềng có đủ nhân cách và mức độ tự tin để chúng ta làm được điều đó.

  • Báo chí trong tháng 5.2011 vừa qua trong rất nhiều thông tin đời sống xã hội, có nêu những vấn đề nổi cộm khiến cho nhiều người cầm bút phải suy nghĩ.